Building Information Modelling (BIM) beoogt het meer efficiënt aanmaken en beheren van projectinformatie gedurende de hele levenscyclus van een project. Deze methodiek promoot de integrale samenwerking tussen opdrachtgevers, ontwerpende, uitvoerende, onderhoudende en beherende partijen.

1. 1

2. 2
Thijs Hajee
•28 jaar
•Werkzaam bij Vibes
•Al 3 jaar betrokken bij Stadgenoot
•Woon in Enschede (bij de Duitse grens)
•Vissen en gamen
t.hajee@vibes.nl
00 31 6 54 32 68 37

3. 3
1.Woningcorporaties in Nederland
2. De Nederlandse markt en Amsterdam
3. Stadgenoot in het kort
• Doelstellingen en kerntaak t.a.v. vastgoed.
• Wat voor vastgoed heeft Stadgenoot.
4. BIM bij Stadgenoot
5. De toekomst & ontwikkelingen
INHOUD

4. 4
• Transitie van publiek eigendom naar privaat
• Geen financiering meer vanuit de overheid
• Waarborgfonds Sociale Woningbouw
• not for profit organisatie
• Verhuurdersheffing
• Warmtewet
• Zorgwet
• Schandalen
• Woonlasten stijging / Energiekoste
• Woningwaarderingstetsel (WWS)
• Waardeontwikkeling van vastgoed
WONINGCORPORATIES

5. 5

6. 6

7. 7

8. 8
• Het percentage sociale woningen is vele malen groter dan in elk ander west europees
land.
• Sociale woningen in Nederland zijn voornamelijk (€2.4mm) in het bezit van
woningcoperaties1
Bron: ‘Social Housing in Europe’ LSE London July 2007
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Netherlands
Austria
Denmark
Sweden
England
France
Ireland
Germany
Hungary
Percentage
0
1,000,000
2,000,000
3,000,000
4,000,000
5,000,000
Number ofsocial units
0
5
10
15
20
25
30
35
40
Netherlands
Austria
Denmark
Sweden
England
France
Ireland
Germany
Hungary
Percentage
0
1,000,000
2,000,000
3,000,000
4,000,000
5,000,000
Number ofsocial units
1 De private sector heeft ongeveer 300.000 sociale woningen in bezit.
Sociale woningen als percentage van totaal aantal woningen Bijna alle sociale woning zijn in eigendom van
woningcorporaties
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Netherlands
Denmark
France
Austria
England
Ireland
Sweeden
Hungary
Municipality owned or controlled Housing association
De Nederlandse markt

9. 9
• De toename van privaat eigendom heeft geleid tot een daling van het percentage
huurwoningen
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
social rental dwellings non social rental dwellings total rental dwellings
Sociale huurwoningen als percentage van het totaal aantal
huurwoningen in Nederland
Huurwoningen als percentage van het totaal aantal woningen
in Nederland
40%
45%
50%
55%
60%
65%
70%
75%
80%
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

10. 10
Housing stock ownership trendsfor Amsterdam (number of
homes)
0
50,000
100,000
150,000
200,000
250,000
1995 2000 2005 2007 2010
Owner-occupied
Social rented
Private rented
Bron: Onderzoek en Statistiek Amsterdam (OenS)
• Landelijk is 32% van de huurwoningen een sociale variant. In Amsterdam is dit 49%
De Amsterdamse markt

11. 11
• Zoals in de meeste hoofdsteden is de behoefte voor betaalbare woningen hoger dan
in andere delen van het land.
• Mensen met een woonbehoefte worden op een wachtlijst gezet.
• Toekomstige bewoners hebben niet een speciale voorkeur voor een woning van
Stadgenoot.
• De vraag overstijgt het aanbod en dit verschil wordt steeds groter
Woningaanvragers (wonend in Amsterdam)
150,000
160,000
170,000
180,000
190,000
200,000
210,000
220,000
230,000
240,000
250,000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Housing applicants
(living in Amsterdam)
197,128 207,411 214,397 220,886 229,216 237,560 228,857 238,496
Average number of
responses for a
vacant dwelling
128 118 111 114 110 139 163 169
Tenure before moving
on (in years)
14.2 14 14.2 14.3 13.3 14 15.4 15.6
Waiting time for
starter-home
applicants (in years)
7.4 7 6.8 7.1 6.1 6.1 6.7 7.3
Bron: jaarlijks rapport van AFWC/Woningnet

12. 12
•Stadgenoot
In 2008 een fusie tussen de Algemene Woningbouwvereniging & Het
Oosten.
•Stadgenoot
Een van de grotere Woningcorporaties in Amsterdam.
Alleen actief in Amsterdam en direct aangrenzende gemeenten.
•Stadgenoot
verhuurt, verkoopt, bouwt, beheert, onderhoudt en ondersteunt
Stadgenoot

13. 13
Stadgenoot
20081901 19191850 1947 1968 1995 2011
2008
Stadgenoot: fusie voor een
betere marktpositie en
schaalvoordeel
Eerste
woning-
corporatie in
Nederland
Woningwet
Large
increase in
the number
of housing
associations,
small scale,
large
production
Naar WW II
Kwantiteit
Massa
productie,
hoogbouw
Woning
corporaties
in meerdere
mate
onafhankelijk
van de
overheid
Het Oosten
Algemene Woningbouw Vereniging
2001
1911
Oprichting van
Het Oosten
1910
Oprichting van
AWV
Fusies, recessie,
invloed vanuit Brussel
Lean, BIM
1975

14. 14
• Stadgenoot
360 FTE
€ 230 miljoen omzet
€ 80 miljoen aan onderhoud
AA stable rating van Standard & Poors

15. 15
Stadgenoot heeft verspreid in Amsterdam en
directe omgeving een gemengd bezit.
Vastgoed bezit

16. 16
Bezit van Stadgenoot
4 gebieden
8 Stadsdelen
73 buurten
800 complexen
1500 bouwblokken
3.000 bedrijfsruimten
4.000 parkeerplaatsen
30.000 woningen
=
37.000 vhe’s

17. 17
40% ouder
dan 70 jaar
12.000

18. 18
80% gestapeld

19. 19

20. 20
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
onderhoud
verbetering
Onderhoud € 1.200 per jaar per woning
Verbetering € 800 per jaar per woning

21. 21
• Stijgende kosten
• Complexe marktsituatie
• Oud en complex vastgoedbezit
Dit alles zorgde voor grote problemen
Stadgenoot werd onder verscherpt toezicht gezet
SAMENVATTEND

22. 22
BIM als katalysator voor verandering
Het idee van Stadgenoot is simpel: je maakt een
‘uitgeklede’ versie van BIM met alleen de data die
voor onderhoud & beheer van belang zijn.
BIM BIJ STADGENOOT

23. 23
• Basiskwaliteit 2020
• Duurzaamheid (label B)
• Gezondheid (vocht, schimmel)
• Veiligheid (CO1, brand, etc.)
• Basisadministratie op orde
• Juiste bepaling van de huurwaarde
• Waardebepaling vastgoed portefeuille
• Sturen op assets

24. 24
• Meer voor minder
10% meer voor 10% minder
(door gerekend door onafhankelijk adviesbureau)
• eenduidige informatie
• platform voor uitvoerende partijen
• Hoeveelheden en materialisatie voor begrotingen
• Diensten voor huurders (portal)
• Centrale informatie voorziening voor het vastgoed
• Aansluiting bij de markt

25. 25
Gebouwinformatie ‘huidige’ situatie
• Niet centraal
• Niet volledig
• Niet uniform
• Niet benaderbaar

26. 26
Gebouwinformatie ‘nieuwe’ situatie
• Op eenduidige wijze vastleggen van gebouwgegevens tbv
exploitatie en beheer obv 3D modellering, met 1 centrale plek voor
informatieopslag.
• De gegevens zijn voor de hele keten, alle klanten, medewerkers
en comakers raadpleegbaar (en aanpasbaar!)

27. 27
FASE 1
2013-2015
BUSINESS CASE
Belangrijkste resultaten (producten):
Zie hoofdstuk 4, projectplan.
- Verbeterde betrouwbaarheid, voorspelbaarheid en kwaliteit
van de vastgoedgegevens.
- Verhoogde productiviteit en verbeterde (kwaliteit van)
besluitvorming.
- Vereenvoudigen calculatie en planning als gevolg van beschikbaarheid
juiste informatie.
 Start met BIM,
 Focus op leren werken conform BIM, adoptie van het nieuwe paradigma
 Basic IT tooling (zowel intern als t.b.v. Co-makers), bestaande uit procedures rondom BIM
en carthotheek’
 Hele woningvoorraad in 3D (converteren 2D tekeningen)
 Projectontwikkeling 100% BIM
 T.b.v. Beheer en onderhoud wordt de belangrijkste informatie in BIM opgeslagen
 Experimenteren met nieuwe contract- en samenwerkingsvormen, Ketensamenwerken,
IPD
 Stapsgewijs implementeren van de nieuwe “BIM beheer” werkwijze
 Ontwikkelen BIM protocol voor Stadgenoot en comakers

28. 28
BIM als
Projectarchitectuur /
werkproces

29. 29
Inventari
seren
• Noodzakelijke informatie
• Wensen / behoeften
• Huidig informatielandschap
Ontwerp
en
• Werkproces 3D BIM
• Handleiding Complex(er) modelleren
• Informatielandschap
Creëren
• Productie van verhuurbare eenheden
Beheren
• Data koppeling
• Mutatieproces

30. 30
KOMEN DE WENSEN IN 3d BIM? 1 2 3 4
NR. OMSCHRIJVING
JA
ADVIESVANWEL
WORDTVOORBEREID
NEE
Oppervlakte vertrekken 1
1 Woonkamer 1
2 Woonkamer 2
3 Woonkamer 3
4 Slaapkamer 1
5 Slaapkamer 2
6 Slaapkamer 3
7 Slaapkamer 4
8 Slaapkamer 5
9 Slaapkamer 6
10 Slaapkamer 7
11 Slaapkamer 8
12 Keuken 1
13 Keuken 2
14 Badkamer 1
15 Badkamer 2
Opperv. Overige ruimten 2
16 Opperv. Overige ruimten
17 Ontbreken vaste zoldertrap
0 Verwarming 3
18 Verwarmd vertrek
19 Verw.vertrek+bijdr.stadsverw
20 Overige ruimte
21 Overige ruimte +bijdr.stadsverw
22 Vertrek met therm.ventielen
23 Prive CV ketel/moederhaard
24 Hr.+ww ind.combiketel
25 CV met warmwatervoorziening
26 Coll.hoog-rendementstookinst.
27 Coll.verwarm.doorstroommeter
0 Energieprestatie (per 1-7-2010)
28 label A++ t/m G
ADVIES WENSENLIJST IN RELATIE TOT DE UITWERKING 17000 VHE
1. Basisgegevens voor
verhuur en beheer
2. Projectinformatie, sloop
en renovatie.
3. Gegevens voor verkoop
4. Gebouw en omgeving

31. 31
BEHEER EN
ONDERHOUD
BIM GEBRUIK
1 2 3,4,5,6 7 8,9,10,11 12 13,14 15,16
1. MASSA STUDIE
2. PVE CHECK
3. BIM PLAN + AFSPRAKEN
4. TEKENINGEN UIT BIM / BIM SESSIES
5. HOEVEELHEDEN + KOSTEN
6. VISUALISATIES
7. BIM AFSPRAKEN LEVERANCIERS
8. OMGEVINGSVERGUNNING UIT BIM
9. INTEGREREN LEVERANCIERSMODELLEN
10. 4D PLANNING / LEAN SESSIES
11. ELEMENTEN UIT BIM
12. WERKTEKENINGEN UIT BIM
13. BIM IN DE KEET ALS TOOL
14. BIM OP MOBILE DEVICE
15. REVISIE MET BIM
16. AS BUILT MODEL

32. 32

33. 33

34. 34

35. 35

36. 36

37. 37
Planteam:
Bestaande uit benodigde
disciplines voor de case !!
1.MAATREGELEN
2.SCENARIO’S
Esthetisch
Constructief
Energetisch
Budgettair
Gebruik / comfort
Enz…..
De juiste combinatie van maatregelen
In perioden uiteen gezet
Opbrengst
Exploitatie
3. ADVIES
Planteam adviseert in rapportage
Doel: Projectbesluit !
???

38. 38

39. 39

40. 40
BIM als procesarchitectuur voor
projectvoorbereiding
en realisatie.
Doorlooptijd 50%

41. 41

42. 42

43. 43

44. 44
Renovatie van 1100 appartementen
Overeenkomst voor 10 jaar met
meerdere partijen
2011: start met 4 portieken,
oplevering in 2013
2012:faseII
2013:faseIII
2012: start met uitbreiding van 1
vleugel voor gezondheidscentrum

45. 45

46. 46
3D’s 1e portieken

47. 47

48. 48
De toekomst & ontwikkelingen
• Ontsluiting van alle gebouw gebonden data
• Oprichting van eenheid om alle data te beheren
• BIM integreren in contracten
• Meetbaar maken van de voordelen
• Vanuit projectontwikkeling nieuwbouw gemodellen ‘gereed’ maken voor
beheer

49. 49
•Nationale ontwikkelingen
• Aedes
• Cora
• Vera
• Bouwinformatieraad
• CB.nl

50. 50

51. 51

52. 52
‘De Nederlandse conceptenbibliotheek voor
de gebouwde omgeving’, ofwel CB-NL,
beoogt de definiëring van deze taal.

53. 53
VRAGEN?