SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
Download to read offline
Монгол хэл
Багш Г.Болормаа
Аяга /юу?/ гэж юмыг нэрлэж байсан үг
аягал /яах?/ гэсэн үйл хөдлөлийг нэрлэсэн
үг болсон байна.
“л” залгавар ямар үүрэгтэй байна вэ?
Сэдэв:Үйл үг бүтээх “л” залгаврыг зөв залгах
Зорилго: Үйл үг бүтээх “л” залгаврын
дүрмийг мэдэж,хэрэглэнэ.
Зорилт:
Дүрмээ ангилах,тайлбарлах
Ярилцах
Дасгал ажиллах
Үйл үг бүтээх “л” залгавар
Э+л=шууд 7+л =лэ 9+л=эл
Эгшигт
гийгүүлэгч
м,н,г,л,
б,в,р
Урт
эгшиг,хос
эгшиг,
богино
эгшиг
Заримдаг
гийгүүлэгч
ц,ж,з,с,д,т,ш
,ч,х
1. Э+л=шууд
Эгшгээр төгссөн үгэнд үйл үг
бүтээх “л” залгаврыг шууд
залган бичнэ.
Жишээ нь:
тоо+л=тоол
өнгө+л=өнгөл
тариа+л=тариал
Дасгал-1
Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” залгаврыг
зөв залган бичээрэй.
дуу,тодорхой,мэргэ
дуу+л=дуул
тодорхой+л=тодорхойл
мэргэ+л=мэргэл
2. 7+л=лЭ
Эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд
үйл үг бүтээх “л” залгавар залгахдаа
эгшгийг ард нь бичнэ.
Жишээ нь:
нэр+л=нэрлэ
баяр+л=баярла
сав+л=савла
Дасгал -2
Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” залгаврыг залган
бичээрэй.
бүлэг,дэл,ир
бүлэг+л=бүлэглэ
дэл+л=дэллэ
ир+л=ирлэ
Дасгал-3
Өгүүлбэрийн хоосон зайд “л” залгаврыг зөв нөхөж
бичээрэй.
• Миний тарьсан шимтэглээ цэцэг_жээ.
• Төгөлдөр хуурын аялгуу яруухнаар эгшиг_нэ.
• Бор шувууд сүрэг_н нисвэл хүйтрэхийн дохио.
• Хот хоорондын автобус олон хүн тээвэр_нэ.
цэцэглэжээ.
эгшиглэнэ.
сүрэглэн
тээвэрлэнэ.
.
3. 9+л=эл
Заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн нэр
үгэнд үйл үг бүтээх “л”залгаврыг
залгахад эгшгийг урд нь бичнэ.
Жишээ нь:
багц+л=багцал
цүнх+л=цүнхэл
саравч+л=саравчил
Дасгал-4
Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” дагаврыг
залган бичээрэй.
ус,лааз,амт
ус+л=усал
лааз+л=лаазал
амт+л=амтал
Дасгал-5
Дараах үгсээс 9+л=эл дүрэмд тохирох 3 үгийг түүж бичээд,
үг тус бүрээр өгүүлбэр зохион бичээрэй.
(цоожил, байгаль, тухал, сургаал, даршил, зааварла, тоол)
Миний хүү хаалгаа сайн цоожил.
Гэртээ хариад амарч тухал.
Ургацаа хураан ногоогоо даршил.
Дасгал-6 /Бататгал/
Бүлэг үгсийг дүрэмтэй зөв харгалзуулаарай.
1.саравчил,хосол,эрчил,бөхөл,мэхэл а. Э+л=шууд
2.эгшиглэ,үнэрлэ,номло,савла,үсэглэ б. 9+л=эл
3.туул,хүрээл,ундаал,ангил,өөл в. 7+л =лэ
Өөрийгөө үнэлье
Маш сайн-
Сайн-
Дунд-
Хангалтгүй-
Хичээлдээ идэвхтэй
оролцсон хүүхдүүддээ
баярлалаа.

More Related Content

What's hot

сургалтын аргууд
сургалтын аргуудсургалтын аргууд
сургалтын аргууд
bayarmaa_mish
 
авиа хувьсах ёс
авиа хувьсах ёсавиа хувьсах ёс
авиа хувьсах ёс
sanjaamongol
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
3-р сургууль
 
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголтлекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
Munguntuul Bat-Orshikh
 
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээИдэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
New Mongol College of Technology
 
эсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үгэсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үг
pvsa_8990
 
Nuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahiaNuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahia
sainaa88
 

What's hot (20)

Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
лекц №2
лекц №2лекц №2
лекц №2
 
монголын нууц товчоо
монголын нууц товчоомонголын нууц товчоо
монголын нууц товчоо
 
сургалтын аргууд
сургалтын аргуудсургалтын аргууд
сургалтын аргууд
 
17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа 17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа
 
авиа хувьсах ёс
авиа хувьсах ёсавиа хувьсах ёс
авиа хувьсах ёс
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
Uran zohiolin dur
Uran zohiolin durUran zohiolin dur
Uran zohiolin dur
 
бичиг үсэг.pptx
бичиг үсэг.pptxбичиг үсэг.pptx
бичиг үсэг.pptx
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
 
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголтлекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
лекц №1 харилцааны сэтгэл зүй ёс зүйн үндсэн ойлголт
 
гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл гэрийн ерөөл
гэрийн ерөөл
 
багшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэмбагшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэм
 
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэмЛекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
 
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээИдэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
Идэвхтэй сургалтын арга ба явцын үнэлгээ
 
GLON303-Хичээл 1, 2
GLON303-Хичээл 1, 2GLON303-Хичээл 1, 2
GLON303-Хичээл 1, 2
 
эсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үгэсрэг ба ойролцоо үг
эсрэг ба ойролцоо үг
 
анги удирдах урлаг
анги удирдах урлаганги удирдах урлаг
анги удирдах урлаг
 
Nuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahiaNuutsiig zadruulsan zahia
Nuutsiig zadruulsan zahia
 
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛМОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
МОНГОЛ-АНГЛИ БАЙМЖИЙН ЗЭРЭГЦҮҮЛЭЛ
 

Similar to Монгол хэл Үйл үг бүтээх л залгавар Г.Болормаа.pptx

залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
byambaa79
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
orgilmaa53
 
цэндээхүү 2 анги
цэндээхүү 2 ангицэндээхүү 2 анги
цэндээхүү 2 анги
tsendeehuu
 
наранчимэг
наранчимэгнаранчимэг
наранчимэг
Ganaa12
 
Borolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahimBorolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahim
oontood
 
Mongol hel и үсэг
Mongol hel и үсэгMongol hel и үсэг
Mongol hel и үсэг
moogii102
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
guest00835cf3
 
монгол хэл дүрэм Tsevelmaa
монгол хэл дүрэм Tsevelmaaмонгол хэл дүрэм Tsevelmaa
монгол хэл дүрэм Tsevelmaa
tsevelmaa30
 
Er ugend iin_zalgan_bicheh
Er ugend iin_zalgan_bichehEr ugend iin_zalgan_bicheh
Er ugend iin_zalgan_bicheh
Baagii Bataa
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
xuu2001
 
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohguiMongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
bileg84
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
3-р сургууль
 
ъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгалъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгал
Baagii Bataa
 

Similar to Монгол хэл Үйл үг бүтээх л залгавар Г.Болормаа.pptx (20)

залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
 
цэндээхүү 2 анги
цэндээхүү 2 ангицэндээхүү 2 анги
цэндээхүү 2 анги
 
Mongol khelnii zow bichgiin durem
Mongol khelnii zow bichgiin duremMongol khelnii zow bichgiin durem
Mongol khelnii zow bichgiin durem
 
Monggul bichig un job bichihu toli bichig nadmid
Monggul bichig un job bichihu toli bichig nadmidMonggul bichig un job bichihu toli bichig nadmid
Monggul bichig un job bichihu toli bichig nadmid
 
наранчимэг
наранчимэгнаранчимэг
наранчимэг
 
EPON102 Unit 1 pptx
EPON102 Unit 1 pptxEPON102 Unit 1 pptx
EPON102 Unit 1 pptx
 
Borolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahimBorolzlimaa tsahim
Borolzlimaa tsahim
 
Mongol hel и үсэг
Mongol hel и үсэгMongol hel и үсэг
Mongol hel и үсэг
 
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологиМонгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
 
монгол хэл дүрэм Tsevelmaa
монгол хэл дүрэм Tsevelmaaмонгол хэл дүрэм Tsevelmaa
монгол хэл дүрэм Tsevelmaa
 
монгол бичиг
монгол бичиг монгол бичиг
монгол бичиг
 
Er ugend iin_zalgan_bicheh
Er ugend iin_zalgan_bichehEr ugend iin_zalgan_bicheh
Er ugend iin_zalgan_bicheh
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohguiMongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
Mongol hel 3d angi zoolni temdeg i bolohgui
 
монгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэммонгол хэлний дүрэм
монгол хэлний дүрэм
 
Buteever
ButeeverButeever
Buteever
 
ъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгалъ тэмдгийн бататгал
ъ тэмдгийн бататгал
 
НАЙРУУЛГА ЗҮЙН ТУХАЙ ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ.pptx
НАЙРУУЛГА ЗҮЙН ТУХАЙ ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ.pptxНАЙРУУЛГА ЗҮЙН ТУХАЙ ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ.pptx
НАЙРУУЛГА ЗҮЙН ТУХАЙ ҮНДСЭН ОЙЛГОЛТ.pptx
 

Монгол хэл Үйл үг бүтээх л залгавар Г.Болормаа.pptx

  • 2. Аяга /юу?/ гэж юмыг нэрлэж байсан үг аягал /яах?/ гэсэн үйл хөдлөлийг нэрлэсэн үг болсон байна. “л” залгавар ямар үүрэгтэй байна вэ?
  • 3. Сэдэв:Үйл үг бүтээх “л” залгаврыг зөв залгах Зорилго: Үйл үг бүтээх “л” залгаврын дүрмийг мэдэж,хэрэглэнэ. Зорилт: Дүрмээ ангилах,тайлбарлах Ярилцах Дасгал ажиллах
  • 4. Үйл үг бүтээх “л” залгавар Э+л=шууд 7+л =лэ 9+л=эл Эгшигт гийгүүлэгч м,н,г,л, б,в,р Урт эгшиг,хос эгшиг, богино эгшиг Заримдаг гийгүүлэгч ц,ж,з,с,д,т,ш ,ч,х
  • 5. 1. Э+л=шууд Эгшгээр төгссөн үгэнд үйл үг бүтээх “л” залгаврыг шууд залган бичнэ. Жишээ нь: тоо+л=тоол өнгө+л=өнгөл тариа+л=тариал
  • 6. Дасгал-1 Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” залгаврыг зөв залган бичээрэй. дуу,тодорхой,мэргэ дуу+л=дуул тодорхой+л=тодорхойл мэргэ+л=мэргэл
  • 7. 2. 7+л=лЭ Эгшигт гийгүүлэгчээр төгссөн үгэнд үйл үг бүтээх “л” залгавар залгахдаа эгшгийг ард нь бичнэ. Жишээ нь: нэр+л=нэрлэ баяр+л=баярла сав+л=савла
  • 8. Дасгал -2 Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” залгаврыг залган бичээрэй. бүлэг,дэл,ир бүлэг+л=бүлэглэ дэл+л=дэллэ ир+л=ирлэ
  • 9. Дасгал-3 Өгүүлбэрийн хоосон зайд “л” залгаврыг зөв нөхөж бичээрэй. • Миний тарьсан шимтэглээ цэцэг_жээ. • Төгөлдөр хуурын аялгуу яруухнаар эгшиг_нэ. • Бор шувууд сүрэг_н нисвэл хүйтрэхийн дохио. • Хот хоорондын автобус олон хүн тээвэр_нэ. цэцэглэжээ. эгшиглэнэ. сүрэглэн тээвэрлэнэ. .
  • 10. 3. 9+л=эл Заримдаг гийгүүлэгчээр төгссөн нэр үгэнд үйл үг бүтээх “л”залгаврыг залгахад эгшгийг урд нь бичнэ. Жишээ нь: багц+л=багцал цүнх+л=цүнхэл саравч+л=саравчил
  • 11. Дасгал-4 Дараах үгсэд үйл үг бүтээх “л” дагаврыг залган бичээрэй. ус,лааз,амт ус+л=усал лааз+л=лаазал амт+л=амтал
  • 12. Дасгал-5 Дараах үгсээс 9+л=эл дүрэмд тохирох 3 үгийг түүж бичээд, үг тус бүрээр өгүүлбэр зохион бичээрэй. (цоожил, байгаль, тухал, сургаал, даршил, зааварла, тоол) Миний хүү хаалгаа сайн цоожил. Гэртээ хариад амарч тухал. Ургацаа хураан ногоогоо даршил.
  • 13. Дасгал-6 /Бататгал/ Бүлэг үгсийг дүрэмтэй зөв харгалзуулаарай. 1.саравчил,хосол,эрчил,бөхөл,мэхэл а. Э+л=шууд 2.эгшиглэ,үнэрлэ,номло,савла,үсэглэ б. 9+л=эл 3.туул,хүрээл,ундаал,ангил,өөл в. 7+л =лэ