Phát triển cây cao su trên địa bàn Huyện EA H'LEO, Tỉnh Đăk Lắk.doc

Viết đề tài giá sinh viên – ZALO: 0917.193.864 -
VIETKHOALUAN.COM
Tải tài liệu tại kết bạn zalo : 0917.193.864
BỘ GIÁO D ỤC VÀ ĐÀO T ẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ N ẴNG
DƯƠNG THỊ HẢI YẾN
PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU TRÊN ĐỊA
BÀN
HUYỆN EA H’LEO, TỈNH ĐẮK LẮK
Chuyên ngành: Kinh tế Phát triển
Mã s ố: 60.31.05
TÓM T ẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Đà N ẵng - Năm 2015

VIETKHOALUAN.COM
Công trình được hoàn thành t ại
ĐẠI HỌC ĐÀ N ẴNG
Người hướng dẫn khoa học: TS. NINH THỊ THU THỦY
Phản biện 1: PGS.TS. TRẦN ĐÌNH THAO
Phản biện 2: TS. NGUYỄN HIỆP
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sỹ kinh tế họp tại Đại học Đà N ẵng vào ngày 13 tháng 9 năm
2015
Có th ể tìm hiểu Luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin - H ọc liệu Đại học Đà N ẵng
- Thư viện Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà N ẵng

VIETKHOALUAN.COM
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Với những tiềm năng, lợi thế về đất đai, lao động, điều kiện
thổ nhưỡng phù hợp và cùng v ới chủ trương của tỉnh Đắk Lắk,
huyện Ea H’leo xácđịnh phát triển cây cao su là ngành kinh t ế mũi
nhọn của huyện. Diện tích trồng cao su toàn huy ện đã t ăng từ 6.642
ha năm 2009 lênđến 14.148 ha trong năm 2014. Tuy đã đạt được một
số thắng lợi bước đầu quan trọng trong việc mở rộng diện tích trồng
cao su trênđịa bàn, nh ưng vẫn còn b ộc lộ nhiều hạn chế làm ảnh
hưởng đến việc phát triển cây cao su không đạt được hiệu quả kinh tế
cao như mong muốn, xuất phát ừt thực tế địa phương và nh ận thức
được tầm quan trọng trong việc phát triển cao su trênđịa bàn huy ện,
tôi quy ết định chọn đề tài nghiên cứu “ Phát triển cây cao su ở
huyện Ea H’leo, t ỉnh Đắk Lắk” làm lu ận văn thạc sĩ của mình.
2. Mục tiêu nghiênứuc
- Hệ thống hóa nh ững vấn đề lý lu ận cơ bản về phát triển sản
xuất cây cao su.
- Phân tích, đánh giá ựthc trạng cũng như kết quả, hiệu quả
phát triển sản xuất cao su trênđịa bàn huy ện Ea H’leo.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển sản xuất cao su
trênđịa bàn huy ện Ea H’leo trong th ời gian tới.
3. Đối tượng và ph ạm vi nghiên ứcu
- Đối tượng nghiên ứcu: Những lý lu ận và th ực tiễn liên quan
đến việc phát triển cao su.
- Phạm vi nghiên ứcu:
+ Không gian nghiên cứu: Huyện Ea H’leo, T ỉnh Đắk Lắk
+ Thời gian nghiên ứcu: Đánh giá ựthc trạng phát triển sản
xuất cây cao su ch ủ yếu tập trung vào giai đoạn 2010-2014, định
hướng đến năm 2020

VIETKHOALUAN.COM
2
4. Phương pháp nghiênứuc
- Kế thừa các công trình nghiên ứcu trước đó.
- Phương pháp thống kê kinh ết: dựa vào s ố liệu thống kêđể phân
tích, làm rõ nh ững vấn đề có tính quy lu ật, đưa ra những nhận xét,đánh
giáđúngđắn.
- Phương pháp thu thập, tổng hợp các nguồn số liệu thứ cấp
được thu thập từ chính quyền và các ban ngành địa phương có liên
quan như phòng nông nghi ệp, phòng tài nguyên môi tr ường, phòng
thống kê và các thông tin qua các ạloi sách báo, ạmng Internet.
5. Bố cục đề tài
Ngoài ph ần mở đầu và k ết luận, nội dung của luận văn được
chia thành ba ch ương:
- Chương 1: Cơ sở lý lu ận về phát triển cây công nghi ệp dài
ngày.
- Chương 2: Thực trạng phát triển cây cao su trên địa bàn
huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk.
- Chương 3: Giải pháp phát triển cây cao su trên địa bàn
huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk.
6. Tổng quan tài li ệu nghiên ứcu
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LU ẬN VỀ PHÁT TRI ỂN CÂY CAO
SU 1.1. VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂY CAO SU
1.1.1 Đặc điểm của cây cao su
a. Đặc điểm sinh học
Cây cao su có ngu ồn gốc ở Nam Mỹ, mọc hoang dại tại vùng
Amazon sau đó được nhân r ộng ra nhiều nơi trên thế giới. Thông
thường cây cao su có chi ều dài kho ảng 20-25 mét, rễ ăn sâu để giữ
vững cây, h ấp thu chất dinh dưỡng và ch ống lại sự khô h ạn. Cây có
vỏ nhẵn, lá thuộc dạng lá kép, mỗi năm rụng lá một lần. Cây phát

VIETKHOALUAN.COM
3
triển tốt ở vùng nhiệt đới ẩm, cần mưa nhiều nhưng không ch ịu được sự
úng nước và gió bão. Cây cao su có th ể chịu nắng hạn khoảng 3 –
4 tháng, tuy nhiênăng suất mủ thời kỳ này s ẽ giảm. Trong sản xuất
người ta trồng cây cao su v ới mật độ 400 – 571 cây/ha, chu k ỳ sống
từ 30 - 40 năm, chia làm 2 th ời kỳ:
1.1.2. Vai trò và giá trị kinh tế của cây cao su
a. Vai trò c ủa cây cao su
- Khai thác hiệu quả tài nguyênđất đai, khí hậu
- Đóng góp cho phát triển đời sống xã h ội, bảo vệ môi tr ường
và an ninh qu ốc phòng
- Thúc đẩy sự phát triển của các ngành khác
b. Giá trị kinh tế của cây cao su
Nhờ vào s ự tăng giá cao su trong thời gian qua, ngành cao su
Việt Nam đã thi ết lập nhiều kỷ lục, đặc biệt về kim ngạch xuất khẩu.
Trong năm 2010, theo Hiệp hội cao su Việt Nam, tổng khối lượng
cao su xuất khẩu đạt 780.000 tấn (tăng trưởng 8.03%), kim ngạch
xuất khẩu đạt USD 2,39 tỷ (tăng trưởng 10,75%).
1.1.3. Ý ngh ĩa của việc phát triển cây cao su
Các ừrng cây cao su có kh ả năng chống xói mòn b ảo vệ đất,
việc trồng cây cao su góp ph ần phủ xanh đất trống đồi núi trọc, tạo
cân b ằng về mặt sinh thái, góp phần tốt trong việc bảo vệ môi tr
ường tự nhiên.
1.2. NỘI DUNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRI ỂN
Từ những cơ sở lý lu ận về phát triển kinh tế có th ể hiểu phát
triển cây cao su là s ự gia tăng về quy mô, s ản lượng và s ự tiến bộ về
cơ cấu cây tr ồng, cơ cấu chất lượng sản phẩm và hi ệu quả kinh tế -
xã hội. Phát triển cao su bao hàm c ả sự biến đổi về số lượng và ch ất
lượng, với các nội dung cụ thể như sau:

VIETKHOALUAN.COM
4
1.2.1. Gia tăng diện tích, sản lượng cây cao
su Tiêu chíđánh giá
- Diện tích cây cao su, c ơ cấu diện tích cao su;
- Năng suất và m ức tăng năng suất cao su (năng suất cây tr
ồng, năng suất đất);
- Sản lượng mủ cao su;
1.2.2. Gia tăng nguồn lực sản xuất cây cao su
- Số lượng, trình độ người lao động
- Vốn đầu tư
Tiêu chíđánh giá
- Số lượng lao động tham gia sản xuất cao su;
- Trình độ của lao động sản xuất cao su;
- Vốn đầu tư cho sản xuất cao su.
1.2.3. Ứng dụng công ngh ệ, kỹ thuật trong sản xuất, thu
hoạch, chế biến, tiêu thụ sản phẩm cao su
Tiêu chíđánh giá
- Mức và t ỷ lệ tăng diện tích giống mới trong sản xuất;
- Tỷ lệ các khâu áp ụdng kỹ thuật mới;
- Tổng số vốn cố định trênđơn vị diện tích;
- Tỷ lệ diện tích được sử dụng kỹ thuật mới.
1.2.4. Lựa chọn hình thức tổ chức sản xuất cao
su Tiêu chíđánh giá
- Số lượng các hình thức tổ chức, liên kết sản xuất
- Biến động số lượng của mỗi hình thức tổ chức sản xuất.
1.2.5. Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cây cao su
Phát triển thị trường là vi ệc làm gia t ăng khách hàng của
công ty trên thị trường, gia tăng khối lượng tiêu dùng hàng hóa, dịch
vụ, tăng thị phần về sản phẩm hàng hóa trên thị trường.
Tiêu chí phản ánh

VIETKHOALUAN.COM
5
- Doanh thu và m ức tăng doanh thu của sản phẩm cao su;
- Thị phần và m ức tăng thị phần của sản phẩm cao su trên thị
trường;
- Số các nhà phân phối tham gia vào tiêu thụ sản phẩm cao su;
1.2.6. Gia tăng hiệu quả của cây cao su
Hiệu quả sản xuất cao su: hiệu quả được phản ánh bằng việc
so sánh giữa kết quả đầu ra với chi phí đầu vào. Trong s ản xuất cao
su, thường sử dụng các chỉ tiêu sauđể đánh giá ệhiu quả:
- Giá trị sản xuất (GO)/đơn vị diện tích;
- Giá trị sản xuất/chi phí trung gian (GO/IC);
- Giá trị gia tăng (VA)/đơn vị diện tích;
- Giá trị gia tăng/chi phí trung gian (IC);
- Tỷ suất lợi nhuận/chi phí;
- Thu nhập/đơn vị diện tích (vốn).
1.3. CÁC NHÂN T Ố ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRI ỂN CÂY
CAO SU
1.3.1. Điều kiện tự nhiên
Để cây cao su phát triển tốt và hi ệu quả cần chú ý đến các yếu
tố về điều kiện tự nhiên như:
a. Đất đai
Cây cao su có th ể trồng được trên 3 loại đất là đất đỏ bazan,
đất xám potzon trên phù saổcvà đất sa phiến thạch mà các cây khác
không th ể sống được, cây cao su phát triển ở vùng khí hậu nhiệt đới
ẩm ướt nhưng hiệu quả kinh tế của cây là m ột vấn đề cần lưu ý hàng
đầu khi nhân tr ồng cao su trên quy mô lớn, do vậy việc chọn lựa các
vùng đất thích hợp cho cây cao su là m ột vấn đề cơ bản cần đặt ra.
b. Độ dốc
Độ dốc đất có liên quan đến độ phì đất. Độ dốc cao thường bị xói
mòn và có ít ch ất dinh dưỡng, gây khó kh ăn trong việc cạo mủ, thu mủ

VIETKHOALUAN.COM
6
và v ận chuyển mủ. Do đó, trong điều kiện có th ể lựa chọn được nên
trồng cao su ở đất có ít d ốc.
c. Lượng mưa và độ ẩm không khí
d. Nhiệt độ
e. Gió
f. Giờ chiếu sáng và sương mù
g. Khả năng chịu hạn và ch ịu úng
1.3.2. Điều kiện kinh tế - xã h ội
a. Tăng trưởng kinh tế
b. Nguồn lao động
c. Cơ sở hạ tầng
1.3.3. Các chính sáchủca nhà n ước đối với phát triển cây
cao su
a. Chính sách về đất đai
b. Chính sách về vốn
c. Chính sách về khoa học công ngh ệ
d. Chính sách về chế biến, tiêu thụ sản phẩm cao su
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU TRÊN ĐỊA
BÀN
HUYỆN EA H’LEO, TỈNH ĐẮK LẮK
2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH T Ế XÃ H ỘI CỦA HUYỆN
EA H’LEO ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU
2.1.1. Đặc điểm về tự nhiên
a. Vị trí địa lý, địa hình, khí hậu
- Vị trí địa lý
- Địa hình
- Khí hậu
b. Tài nguyên thiên nhiên
- Tài nguyênđất

VIETKHOALUAN.COM
7
Bảng 2.1: Thực trạng và c ơ cấu sử dụng đất huyện Ea H’leo năm
2014
Diện tích
TT Chỉ tiêu (ha) Tỷ lệ (%)
1 Đất nông nghi ệp 121.823,77 91,25
1.1 Đất sản xuất nông nghi ệp 68.470,77 51,28
1.1.1 Đất trồng cây hàng n ăm 15.383 11,52
1.1.2 Đất trồng cây lâu n ăm 53.088 39,76
1.2 Đất lâm nghi ệp 53.244 39,88
1.2.1 Đất rừng sản xuất 50.511 37,83
1.2.2 Đất rừng phòng h ộ 2.725 2,04
1.2.3 Đất rừng đặc dụng 8 0,01
1.3 Đất nuôi tr ồng thủy sản 109 0,08
1.4 Đất nông nghi ệp khác - -
2 Đất phi nông nghi ệp 8.030,92 6,02
3 Đất chưa sử dụng 3.657,31 2,74
Tổng diện tích đất tự
nhiên 133.512 100,00
Nguồn: Niên giám ốthng kê huyện Ea H’leo
- Tài nguyên nước: - Nguồn nước mặt:
- Đánh giá chungềvđiều kiện tự nhiên và tài nguyên:
+ Thuận lợi:
+ Khó kh ăn:

VIETKHOALUAN.COM
8
2.1.2. Đặc điểm về kinh tế - xã h ội
a. Dân t ộc
b. Dân s ố
c. Lao động
d. Truyền thống
e. Dân trí
f. Cơ cấu kinh tế
g. Thị trường các yếu tố đầu vào và tiêu thụ nông s ản
h. Đặc điểm cơ sở hạ tầng
2.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU Ở HUYỆN
EA
H’LEO
2.2.1. Diện tích, sản lượng và n ăng suất của cây cao su
a. Diện tích
b. Năng suất và s ản lượng
2.2.2. Thực trạng nguồn lực trong sản xuất cao su
- Quy mô di ện tích đất
- Nhân t ố lao động
- Năng lực về vốn
Vốn là m ột trong những yếu tố nguồn lực có tính ch ất quyết
định phần lớn khả năng đầu tư cho vườn cây. Trên địa bàn huy ện
trong những năm qua có th ể thấy nhu cầu vay vốn của người dân
ngày càng t ăng. Số hộ vay vốn và nhu c ầu vay vốn ngày càng t ăng
qua các năm, chứng tỏ nông dân còn thi ếu và r ất cần vốn để sản
xuất. Chủ yếu nguồn vốn được vay từ ngân hàng Chính sách xã h ội
và ngân hàng Nông nghi ệp & phát triển nông thôn. Tuy nhiên việc
tiếp cận vốn vay trên thực tế là điều không d ễ dàng đối với người
nông dân do nh ững quy định và nguyên tắc của các ngân hàng.
Ngoài vi ệc vay vốn tại các ngân hàng thương mại khi cần
tiền để đầu tư thì người dân th ường phải tiếp cận nguồn vốn vay

VIETKHOALUAN.COM
9
thông qua các doanh nghiệp, đại lý và các hộ gia đình khác với lãi
suất tương đối cao.
Bên ạcnh đó do đặc điểm của cây cao su là cây công nghi ệp
dài ngày nên nhu cầu vay vốn với thời gian trung và dài h ạn với lãi
suất vay hợp và phù h ợp với chu kỳ kinh doanh rất khó kh ăn do sự
hạn chế nguồn vốn trung và dài h ạn của ngân hàng th ương mại sẽ
ảnh hưởng đến việc đầu tư, phát triển sản xuất vườn cây.
2.2.3. Thực trạng ứng dụng kỹ thuật trong sản xuất, thu
hoạch và công ngh ệ chế biến
a. Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật về giống
b. Tình hình áp dụng các biện pháp kỹ thuật trong sản xuất
c. Công ngh ệ chế biến
- Quy mô nhà máy và ch ủng loại sản phẩm
- Dây chuy ền công ngh ệ và ch ất lượng sản phẩm
2.2.4. Tổ chức sản xuất cây cao su
2.2.5. Tình hình tiêu thụ cao su
Hiện nay trênđại bàn th ị trường tiêu thu cao su ảsn xuất trong
huyện được đem tiêu thụ 2 hướng chính:
 Hướng thứ nhất đối với cao su tiểu điền: Hộ sản xuất
Các nhà thu gom Công ty ch ế biến và xu ất khẩu cao su.
Hộ sản xuất cao su tiểu điền sẽ bán mủ sau thu hoạch cho các
nhà thu gom theo 2 kênh chính:
Kênh 1:Hộ sản xuấtThu gom nhỏCông ty ch ế biến
và XK
+ Bán cho các thu gomớ nl trênđịa bàn
+ Bán trực tiếp cho các công ty xuất khẩu
Kênh 2: Hộ sản xuất Các nhà thu gom lớn Công ty chế
biến và xu ất khẩu

VIETKHOALUAN.COM
10
Hướng thứ hai: Hộ sản xuất Công ty ch ế biến và xu ất khẩu
2.2.6. Hiệu quả kinh tế của cây cao su
- Chi phí đầu tư cho 01ha cao su thời kỳ KTCB
- Chi phí 1 ha cao su thời kỳ kinh doanh
2.3. NHỮNG THÀNH CÔNG VÀ H
PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU TRÊN
ẠN CHẾ TRONG VIỆC
ĐỊA BÀN HUY ỆN EA
H’LEO
2.3.1. Những thành công
a. Những hạn chế
Bên ạcnh những thành công trong quá trình sản xuất và tiêu thụ
sản phẩm tuy nhiên tình hình sản xuất cao su trênđịa bàn còn tồn tại
những khó kh ăn, thách thức như sau:
- Quy mô tr ồng cao su nhỏ, sản xuất phân tán, manh mún
Diện tích trồng cao su trênđịa bàn huy ện chủ yếu là cao su
tiểu điền, quy mô nh ỏ lẻ, phân tán, manh mún và hiệu quả kinh tế
chưa cao. Gây ảnh hưởng lớn trong việc giám sát, ướhng dẫn kỹ
thuật ngoài ra kinh nghi ệm, kiến thức về bệnh hại cao su và k ỹ
thuật khai thác còn hạn chế.
Tình trạng chăm sóc, bón phân cho v ườn cây c ủa các hộ
nông dân ch ưa đảm bảo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Chất lượng mủ cao su chưa cao
Chất lượng mủ khai thác hiện nay chưa đảm bảo, không đồng
đều, thiếu hệ thống quản lý ch ất lượng đồng bộ đã làm ảnh hưởng
không nh ỏ đến chất lượng của sản phẩm cao su ngoài ra vi ệc khai
thác mủ bừa bãi v ẫn thường xuyên xảy ra đã làm ảnh hưởng lớn đến
chất lượng mủ cao su của huyện giảm đáng kể, chưa đápứng được
những yêu ầcu ngày càng cao c ủa thị trường xuất khẩu và th ị trường
trong nước.

VIETKHOALUAN.COM
11
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế
- Quy hoạch tổng quan phát triển trồng cao su trên toàn huyện
vẫn chưa thực sự hiệu quả.
Mặc dù cây cao su trên toàn huyện được trồng thông qua các dự
ánđầu tư nhưng việc quy hoạch trồng cao su thiếu đồng bộ, phát triển
vùng trồng cao su chưa theo đúng quy hoạch, hiện nay một số vùng
quy hoạch ban đầu không th ực hiện trồng cao su.
- Cơ sở vật chất kỹ thuật còn h ạn chế
Bên ạcnh đó Ea H’leo là huy ện có nhi ều đồi núi cao, địa hình
độ dốc lớn bị sông su ối chia cắt, lượng mưa lớn tập trung theo mùa,
mật độ sông su ối dày nên đất canh tác dễ bị rữa trôi, xói mòn, b ạc
màu...Qu ỹ đất nông nghi ệp tương đối hanh chế, dân s ố đông, hàng
năm Ea H’leo là địa bàn ch ịu ảnh hưởng rất lớn do thiên tai gây ra
cho nông nghi ệp và đời sống của nhân dân nh ư (lũ quét, ngập úng
cục bộ, gió lốc, gió xoáy...).
Cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc trồng, chăm sóc, thu ho ạch và
tiêu thụ cao su còn y ếu kém, nhiều vùng trồng cao su chưa có đường
giao thông, khó kh ăn trong việc vận chuyển, đi lại, ảnh hưởng đến
hiệu quả sản xuất.
- Kiến thức và ý th ức của người dân còn nhi ều hạn chế
Đa số người nông dân đều không n ắm rõ quy trình k ỹ thuật
trồng, chăm sóc và khai thác cây cao su ho ặc có bi ết nhưng không
làm đúng vì chỉ thấy lợi ích trước mắt mà không th ấy những lợi ích
lâu dài. Tình tr ạng khai thác non và bán nonừrng cao su vẫn diễn ra
ở nhiều nơi.
Mặt khác, nhiều nông h ộ do chạy theo phong trào, nh ưng lại
thiếu vốn, thiếu kỹ thuật, có h ộ trồng cây gi ống không rõ ngu ồn gốc,
trồng xen canh không đúng kỹ thuật, khai thác không đúng quy trình

VIETKHOALUAN.COM
12
nênảnh hưởng cho cây c ả trước mắt và lâu dài khi kinh doanh cao
su tiểu điền.
Công tác thu hoạch, chế biến, bảo quản và tiêu thụ nông s ản
chưa được quan tâm, công tác khuyến nông, phòng tr ừ sâu, d ịch
bệnh còn h ạn chế.
Công tác quản lý, điều hành, ch ỉ đạo các ấcp còn b ất cập. Cán
bộ nông nghi ệp còn thi ếu và y ếu về trình độ chuyên môn, chưa tận
dụng hết tiềm năng và c ơ hội để phát triển nông nghi ệp. Chưa thực
hiện và qu ản lý t ốt theo quy hoạch phát triển kinh tế - xã h ội huyện
đến năm 2020.
- Thị trường không ổn định
Ngoài r ủi ro về thiên tai bão lũ, tình trạng dịch bệnh cũng tác
động lớn tới sản lượng ngành. Bên cạnh đó, d ầu thô bi ến động nhiều
về giá cũng khiến giá cao su ựt nhiên thayđổi theo, tình trạng trút mủ
trộm hiện đang bùng phát và diễn ra nhiều nơi. Thị trường trong nước
còn nhi ều bất cập: Thị trường nhỏ và ch ưa được quan tâm thích đáng
thể hiện qua nhu cầu tiêu thụ cao su qua các năm thấp, việc tổ chức hệ
thống kênh tiêu ụthcòn nhi ều hạn chế. Tuy có nhu cầu về cao su
nhưng các Doanh nghiệp chế biến các ảsn phẩm Công nghi ệp làm t ừ
mủ cao su khó ti ếp cận được nguồn hàng. Nhiều hộ nông dân và
Doanh nghi ệp phải lao đao theo sự biến động của thị trường.
- Công tác chỉ đạo, điều hành c ủa chính quyền địa phương
Việc phát triển cao su trênđịa bàn là v ấn đề mới, quy mô l ớn do
vậy trong quá trình ổt chức chỉ đạo và tri ển khai thực hiện của các cấp,
các ngành, của cácđơn vị còn lúng túng. Tập quán canh tác truyền
thống của nhân dân đã quen v ới trồng cây ng ắn ngày, nay chuyển
sang trồng cây công nghi ệp dài ngày nên một số hộ còn phân vân. Di
ện tích đất quy hoạc trồng cao su đan xen nhiều loại đất,

VIETKHOALUAN.COM
13
nhiều chương trình dự ánđã và đang đầu tư. Công tác tuyên truyền
chưa sâu. Công tác quy hoạch và tri ển khai thực hiện chính sách hỗ
trợ chưa kịp thời dẫn đến việc giao đất cho công ty khai hoang tr ồng
cây cao su còn ch ậm. Việc xử lý di ện tích rừng không thành r ừng
của huyện còn lúng túng.
Cây tr ồng mới, cách làm mới không th ể tránh khỏi những
vấn đề vướng mắc phát sinh trong quá trình ựthc hiện.
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU TRÊN
ĐỊA
BÀN HUY ỆN EA H’LEO
3.1. CÁC C ĂN CỨ ĐỂ ĐỀ XUẤT CÁC GI ẢI PHÁP
3.1.1. Dự báo ềv tình hình thị trường và nhu c ầu sản phẩm
cây cao su
Sản xuất cao su trong những năm tới sẽ tồn tại 3 kịch bản là:
mức giá ốtt ở 2.500 USD/tấn; giá vừa ở mức 2.000 USD/tấn và k ịch
bản xấu giá thấp là 1.500 USD/t ấn, trong đó kh ả năng giáở mức
2.000 USD/tấn trong vòng 3 n ăm tới là có c ơ sở. Tuy nhiên, người
trồng cao su cần tính toán theo chiều hướng thấp nhất để chủ động hạ
giá thành sản phẩm. Với mức giá 42 triệu đồng/tấn người trồng cao su
vẫn có lãi t ừ 3-5 triệu đồng/tấn. Ngoài ra, trong 38 tri ệu đồng giá
thành, ti ền lương công nhân chi ếm 50%, điều này góp ph ần giải
quyết công ăn việc làm cho ng ười lao động, đảm bảo an sinh xã hội.
Trong điều kiện giá cao su hiện nay, người trồng cao su vẫn làm ăn có
lãi, t ất nhiên ợli nhuận không th ể bằng như các năm trước. Chính vì
vậy, người dân ch ỉ nên chuyển đổi hoặc trồng mới những vườn cây
có quá trình đầu tư và gi ống không t ốt hoặc trồng trên loại đất không
phù h ợp.

VIETKHOALUAN.COM
14
3.1.2. Định hướng và m ục tiêu phát ểtrin cây cao su trên
địa bàn huy ện
Phấn đấu tổng diện tích cao su toàn huy ện đạt 15.170 ha, năng
suất bình quân đạt 1,55 tấn/ha vào n ăm 2015. Đến năm 2020, diện tích
cao su đạt 18.820 ha với năng suất bình quân đạt 1,65 tấn/ha.
a. Định hướng phát triển khai thác mủ cao su:
b. Định hướng phát triển công nghi ệp chế biến
c. Định hướng phát triển dịch vụ sản xuất
d. Quy hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng
e. Định hướng tổ chức quản lý s ản xuất và tiêu thụ sản
phẩm
3.2. GIẢI PHÁP PHÁT TRI ỂN CÂY CAO SU TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN EA H’LEO
3.2.1. Hoàn thi ện quy hoạch diện tích trồng cao su
3.2.2. Giải pháp phát triển nguồn
lực a. Giải pháp ềv đất đai
Hiện nay diện tích đất sản xuất nông nghi ệp của huyện phân
bổ trênđầu người cao, quá trình tích ụt đất đai diễn ra trên ơc sở
chuyển nhượng, cho thuê hoặc thông qua vi ệc thành l ập, phát triển
các trang trại. Tập trung tích tụ ruộng đất tạo điều kiện để mở rộng
sản xuất, tăng cường cơ giới hoá, thuỷ lợi hoá,điện khí hoá, sinh học
hoá, nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành. Để nâng cao ngu ồn
lực đất đai, cần tập trung thực hiện:
động đồng bào dân t ộc thiểu số tại chỗ; tạo điều kiện thu nhận
lao động, nhất là đồng bào dân t ộc thiểu số vào làm công nhân trong
các công ty.
Cải tiến chế độ khoán vườn cây theo h ướng nâng cao thu nh ập
cho hộ nhận khoánđể thu hút và sử dụng lao động tại chỗ ổn định và
lâu dài.

VIETKHOALUAN.COM
15
c. Giải pháp ềv vốn
Thành l ập quỹ tín dụng đầu tư phát triển riêng cho ảsn xuất
cao su. Các ổt chức tín dụng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc vay
vốn đối với phát triển cao su tiểu điền.
Phát huy ứsc mạnh tổng hợp của nền kinh tế nhiều thành ph ần
để tạo vốn cho sản xuất hàng hoá cho phép khai thác có hiệu quả các
nguồn vốn để đầu tư cho nông nghi ệp nói chung và cây cao su nói
riêng.
Cổ phần hóa nh ằm đẩy nhanh quá trình tích ụt và t ập trung
vốn để phát triển sản xuất và l ưu thông nông s ản hàng hoá. Đồng
thời giải quyết tốt cơ chế quản lý v ốn, phân định rõ quy ền của
người sở hữu tài s ản, quyền của người sử dụng tài s ản và quy ền
quản lý, nâng cao trách nhiệm làm ch ủ của người sở hữu cổ phần,
thúc đẩy hoạt động sản xuất có hi ệu quả.
Khuyến khích, huy động vốn của các nhà đầu tư, vốn nhàn r ỗi
trong dân và giá trị quyền sử dụng đất để đầu tư phát triển cao su.
Đối với các ổt chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia đầu tư trồng
và ch ế biến cao su theo quy hoạch được hưởng các chính sách ưu đãi v
ề đầu tư và h ỗ trợ phát triển sản xuất theo quy định hiện
hành.
Ngân sách Nhà nước ưu tiên bố trí vốn đầu tư xây d ựng các
công trình h ạ tầng thiết yếu trong các vùng mở rộng trồng cao su tập
trung, nhất là các công trình giao thông và điện đầu mối nối từ trục
chính đến các vùng dự án trồng cao su thuộc địa bàn vùng sâu, vùng
xa, vùng đồng bào dân t ộc thiểu số.
Phối hợp với các chương trình, dự án khuyến nông, ngu ồn
vốn giải quyết việc làm để cho vay phát triển cây cao su.
3.2.3. Đẩy mạnh ứng dụng công ngh ệ, kỹ thuật mới
Khuyến khích người dân s ử dụng các giống cao su tốt phù hợp

VIETKHOALUAN.COM
16
với điều kiện sinh thái ừtng tiểu vùng và có ngu ồn gốc, lý l ịch rõ
ràng, đúng quy trình; xây dựng mạng lưới cung cấp giống cao su tốt,
trong đó nòng c ốt là các công ty cao su trênđịa bàn huy ện; đầu tư
xây d ựng mạng lưới nhân và cung c ấp giống tại chỗ để giảm chi phí
vận chuyển, hạ giá thành và đảm bảo chất lượng giống; tăng cường
công tác quản lý ch ất lượng cây gi ống, kiên quyết xử lý c ơ sở sản
xuất và cung ứng giống cao su không rõ ngu ồn gốc, không đảm bảo
chất lượng; khảo nghiệm giống trên các ạloi đất khác nhauđể xác định
các giống phù hợp. Ngoài ra trong vi ệc lựa chọn giống cần căn cứ
vào điều kiện tự nhiên như độ cao, nguồn nước, gió, nhi ệt độ… Đối
với địa bàn huy ện Ea H’leo nênđưa vào tr ồng các giống mới có ưu
thế ở hầu hết các vùng như PB 312; RRIV 124 có kh ả năng sinh
trưởng tốt. Với những vùng không có h ạn chế đặc biệt (cao trình dưới
700m) nên ựla chọn các giống như: PB 312, RRIV 124 và RRIV 103.
Vùng tương đối thuận lợi (đất đỏ, cao trình thấp) nênưu tiên trồng các
giống có n ăng suất cao như: RRIV 124, RRIV 106, RRIV 107, RRIV
114. Vùng có cao trình v ượt ngưỡng 700m nênưu tiên chọn trồng PB
312, RRIV 124. Đặc biệt trong thời gian tới cần hạn chế trồng giống
PB 260 do hiện nay diện tích PB 260 chiếm tỷ lệ rất lớn, mặt khác cho
thấy PB 260 phát trieern kémở vùng đất kém thích hợp như đất rừng
khộp nghèo.
Đẩy mạnh công tác khuyến nông, chuy ển giao tiến bộ khoa
học, tập huấn, hướng dẫn người trồng cao cao su thực hiện theo đúng
quy trình kỹ thuật trồng cao su và tích c ực ứng dụng tiến bộ kỹ thuật
vào s ản xuất cao su trênđất rừng khộp như sử dụng phương tiện cơ
giới để đào h ố với kích thước hố lớn, đào h ố sâu qua t ầng kết vón
nhiều và sét chặt; có h ệ thống mương tiêu nước chống úng, đắp đê
ngăn nước, đào m ương dẫn dòng n ước xâm nh ập ra khỏi vùng trồng
cao su; giữ nước trong mùa khô đối với vùng có hi ện tượng khô h ạn;

VIETKHOALUAN.COM
17
trồng thảm phủ họ đậu để bảo vệ đất và ch ống nóng trong mùa khô;
tủ gốc bằng vật liệu thực vật hoặc bằng màng ph ủ nông nghi ệp vào
cuối mùa mưa hai năm đầu; đào h ố đa năng dùng đế giữ ẩm, tích
mùn và phân bón; t ăng cường bón phân h ữu cơ để cải tạo đất và
phòng ch ống cháy cho cao su vào đầu mùa khô áp dụng các giải
pháp thâm canh như tưới nước, bón phân theo nhu c ầu…
Điều tra, đánh giá, phân ạhng chất lượng vườn cây cao su hi
ện có và các điều kiện liên quanđể từ đó có bi ện pháp tácđộng phù
hợp.
Cũng cố và phát triển hệ thống khuyến nông đối với cây cao su,
trước hết là h ệ thống khuyến nông Nhà n ước, trạm khuyến nông huyện
bố trí cán bộ khuyến nông chuyên trách ềv cây cao su; xây dựng chương
trình khuyến nông đối với cây cao su; t ăng nguồn kinh phí cho hoạt
động khuyến nông t ự nguyện, mạng lưới nông dân tr ồng cao su giỏi ở
cơ sở. Các công ty cao su là hạt nhân v ững mạnh về chuyển giao tiến
bộ kỹ thuật vào s ản xuất, cung ứng dịch vụ kỹ thuật, cung cấp thông tin
th ị trường và thu mua s ản phẩm cao su cho người
dân.
Đầu tư các mô hình thử nghiệm giống cao su trên vùng sinh
thái ừrng khộp nhằm khẳng định về hiệu quả kinh tế và hoàn thi ện
quy trình sản xuất.
Tuân th ủ tốt công tác bảo vệ thực vật, lựa chọn giống cây phù
hợp với địa bàn nh ằm đem lại năng suất cao và ổn định.
Ngoài ra nên trồng thảm phủ hồn hợp Kudzu - Mucuna
bracteate để chống xói mòn đất, cải tạo đất, giữ ẩm trên vườn cây
trong mùa khô, phòng ch ống cháy, cung ấcp chất xanh lâu dài trên
vườn cây, ti ết kiệm chi phí đầu tư nhằm tăng năng suất và hi ệu quả
kinh tế.

VIETKHOALUAN.COM
18
3.2.4. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất cao su
Khuyến khích các công ty và nhà đầu tư trồng cao su có quy
mô l ớn với nhiều hình thức góp v ốn, phù hợp với điều kiện cụ thể
của cácđối tượng tham gia trồng cao su nhằm huy động và s ử dụng
có hi ệu quả các nguồn vốn. Khuyến khích việc hình thành các doanh
nghiệp nông – công nghi ệp theo hướng đa dạng hóa s ở hữu, đa dạng
hóa s ản phẩm nhằm gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm.
Phát huy vai trò hạt nhân c ủa các công ty đầu tư trồng cao su
đối với phát triển cao su của hộ gia đình, thông qua h ợp đồng liên
kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, cung ứng vật tư và cây gi ống có
ch ất lượng, đào t ạo và chuy ển giao tiến bộ kỹ thuật.
Tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra các bước triển khai
các dự án nhằm đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch, tiến độ trồng,
chăm sóc và khai thác cao su theo đúng quy trình kỹ thuật do Tập
đoàn Công nghi ệp cao su Việt Nam ban hành c ũng như các quyđịnh
hiện hành c ủa Nhà n ước.
Đối với các công ty cao su quốc doanh trênđịa bàn c ần tích
cực đổi mới cơ chế quản lý, đẩy mạnh tiến độ cổ phần hóa v ườn cây
cao su và nhà máy chế biến. Đầu tư phát triển các ơc sở chế biến mủ,
sản phẩm và đồ gỗ cao su gắn với vùng nguyên liệu theo hướng đa
dạng sở hữu. Khuyến khích các doanh nghiệp, cá nhân tham gia đầu
tư phát triển trồng, chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo đúng quy hoạch
đã được phê duyệt.
Khuyến khích các hộ trồng ca cao tiểu điền hình thành các tổ
kinh tế hợp tác và hợp tác xã trồng cao su để tạo thuận lợi cho việc tổ
chức trồng, thu mua, chế biến nguyên liệu.
Hoàn thi ện tổ chức sản xuất của hộ gia đình, đa dạng hóa trong
sản xuất nông nghi ệp gắn với những lợi thế so sánh mà vùng có được.
Tăng đầu tư thâm canh c ải tiến tổ chức sản xuất để nâng cao

VIETKHOALUAN.COM
19
hiệu quả sản xuất. Có th ể áp dụng một mô hình liên kết cho nhiều hộ
sản xuất với nhau trên tinh thần hợp tác ựt nguyện cùng có l ợi.
3.2.5. Mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm
Để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cần phải thực hiện các
giải pháp nhằm thâm nh ập vào th ị trường các nước trên thế giới, nhất
là các nước khó tính nh ư Nhật Bản, Châu Âu, M ỹ…Tuy nhiên để
vào được những thị trường khó tính c ần phải đảm bảo những tiêu
chuẩn và ch ất lượng gắt gao do đó các doanh nghiệp trênđịa bàn
huyện cần đẩy mạnh công tác quản lý ch ất lượng, xácđịnh đây là việc
làm th ường xuyên và là nhiệm vụ chính trong hệ thống quản lý chất
lượng. Đảm bảo việc kiểm tra, phân lo ại nguyên liệu đầu vào vì đây v
ấn đề quyết định đến chất lượng thành ph ẩm như việc tổ chức nghiệm
thu mủ, phân lo ại nguyên liệu ngay tại vườn cây và điểm giao nhận
mủ; nghiệm thu mủ chén, dây, đông tr ước khi thu mủ nước, mủ đông
ké; nghiệm thu mủ tạp và t ận dụng tối đa phần nước mủ chưa đông.
Phát huy nòng cốt của các công ty đầu tư trồng cao su trong
việc cung cấp thông tin, tìm ki ếm mở rộng thị trường xuất khẩu sản
phẩm cao su cũng như xây d ựng quan hệ đối tác chiến lược với các
công ty s ản xuất sản phẩm cao su lớn trong nước và ngoài n ước.
Tích cực tham gia các hội chợ về sản phẩm cao su, tiến tới tổ
chức các hội chợ trong nước để tạo điều kiện cho các hộ trồng cao
su, chủ trang trại, doanh nghiệp có th ể bán ảsn phẩm trực tiếp, đồng
thời giúp người kinh doanh sản phẩm mủ cao su có c ơ hội tiếp cận
nguồn hàng t ập trung, giảm chi phí giao dịch.
Khuyến khích các công ty đầu tư trồng cao su cải tiến, nâng
cao chất lượng sản phẩm cao su phù hợp với nhu cầu của thị trường
trong nước và xu ất khẩu, từng bước đa dạng hóa th ị trường xuất
khẩu để giảm bớt phụ thuộc một vài th ị trường tiêu thụ lớn.

VIETKHOALUAN.COM
20
Thúc đẩy các công ty trênđịa bàn huy ện sản xuất sản phẩm
cao su nội địa phát triển để nâng cao m ức tiêu thụ trong nước, góp
phần ổn định tiêu thụ, giảm bớt rủi ro của thị trường xuất khẩu, gia
tăng giá trị của cây cao su. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại,
tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cao su, xây d ựng
thương hiệu và đảm bảo sản phẩm đạt đúng tiêu chuẩn và quy chu ẩn
chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Đảm bảo chuỗi cung thị trường ổn định từ người sản xuất đến
người tiêu dùng cuối cùng. Tổ chức hệ thống phân ph ối, tổ chức tốt
khâu thu mua, m ở rộng mối quan hệ với các ơc sở chế biến, các ơc
sở tiêu thụ sản phẩm. Các công ty phải tổ chức tốt việc ký h ợp đồng
tiêu thụ sản phẩm cao su với các ổt chức và ng ười sản xuất, bảo đảm
tiêu thụ hết sản phẩm với giá ảc hai bên cùng có lợi.
Xây d ựng một hệ thống giao thông thu ận tiện cho việc đi lại
từ nơi dân c ư sinh sống đến những vườn cao su để giúp cho những
hộ gia đình giảm bớt khó kh ăn và ti ết kiệm chi phí trong khâu v ận
chuyển phân bón, v ật tư… c ũng như sản phẩm.
Lồng ghép các chương trình, dự án trênđị a bàn để đẩy nhanh
tiến độ, ưu tiênđầu tư phát triển các công trình hạ tầng thiết yếu trong
vùng quy hoạch trồng cao su tập trung và vùng chuy ển đổi sang trồng
cao su tập trung. UBND huyên và các công tyđầu tư phát triển cao su
trênđịa bàn huy ện phối hợp đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật,
phúc lợi xã h ội phục vụ dân sinh và phát triển trong
vùng.
Tạo điều kiện cho các công ty đầu tư phát triển cao su thuộc
vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện đặc biệt khó kh ăn được hưởng
cách chính sách, chương trình ưu đãi nh ằm nâng cao thu nh ập cho
người dân và c ải thiện cơ sở hạ tầng tại các khu vực khó kh ăn.

VIETKHOALUAN.COM
21
3.2.6. Giải pháp nâng cao hiệu quả của cây cao su
Để gia tăng hiệu quả sản xuất cây cao su, c ần phải dựa vào các
đặc điểm về tự nhiên và kinh tế - xã h ội theo từng vùng, từng xã.
Phát triển và hình thành vùng chuyên canh các cây chủ lực
theo đặc điểm của vùng sản xuất.
Sử dụng các loại giống có n ăng suất, chất lượng mủ cao, có
tính ổn định và lâu dài, ít sâu b ệnh.
Áp d ụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quá trình chăm
sóc, bón phân h ợp lý ti ết kiệm và b ền vững.
Chú trọng công tác thu hoạch chế biến, thu hoạch mủ và b ảo
quản mủ sau thu hoạch.
Nâng cao ch ất lượng sản phẩm và s ản xuất theo quy trình quy
định và nhu c ầu thị trường.

VIETKHOALUAN.COM
22
KẾT LUẬN VÀ KI ẾN NGHỊ
Ea H’leo là đất miền trung Cao nguyên có nhiều tài nguyên về
rừng và đất. Cao su và cà phê là hai lo ại cây công nghi ệp chủ đạo,
mang lại thu nhập đáng kể cho người dân. Trong nh ững năm qua
được sử quan tâm, ch ỉ đạo của các ấcp các ngành huyện đang vươn
lên trở thành m ột trong những địa phương đứng đầu của tỉnh về phát
triển kinh tế.
Ngoài nh ững lợi thế để phát triển sản xuất công nghi ệp,
thương mại và d ịch vụ, Ea H’leo còn có nhi ều lợi thế về điều kiện
tự nhiên,đất đai, mặt nước để phát triển sản xuất nông nghi ệp hàng
hóa đa dạng, phong phú.
Trong những năm qua diện tích cao su của huyện có xu h ướng
tăng qua các năm, tuy nhiên hiện nay việc phát triển sản xuất cao su
không nên phát triển theo chiều rông mà nên chú trọng đến việc phát
triển chiều sâu để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, ứng dụng tiến
bộ khoa học kỹ thuật vào s ản xuất để giảm chi phí nhằm tăng thu
nhập cho người nông dân và doanh nghi ệp.
Với lãi su ất cho vay dự án 12%/năm, thời gian kiến thiết cơ
bản 7 năm và th ời gian thời kỳ kinh doanh là 12 n ăm, mốc thời gian
tính giá trị hiện tại ròng ch ọn là n ăm 1996. Với tổng chi phí đầu tư
1ha cho thời kỳ này là 60,793 tri ệu đồng, với cách quyđồi các khoản
đầu tư của 19 năm về hiện giá hiện tại thời điểm năm 1996, với lãi
suất cho vay theo dự án 10%/ năm thì năm thứ 12 là n ăm thu hồi
vốn đầu tư và tính đến năm thứ 19 NPV đạt 87,679 triệu đồng.
Tình hình tiêu thụ mủ cao su của các hộ sản xuất trênđịa bàn
khá thuận lợi và ch ủ yếu bán cho thương lái hoặc công ty TNHH
MTV Cao su Ea H’leo. Tuy nhiên, chính quyền huyện cần chú trọng
việc nghiên ứcu quy hoạch hợp lý và c ản thiện cũng như xây d ựng

VIETKHOALUAN.COM
23
con đường liên thôn, liên xã,đường vào các lô cao su để phát triển
sản xuất cao su trênđịa bàn được ổn định, bền vững và mang l ại hiệu
quả kinh tế cao trong những năm tiếp theo.
Để phát triển sản xuất cao su trênđịa bàn huy ện Ea H’leo
trong những năm tới theo hướng bền vững, ngoài các giải pháp ục
thể trênđây, Tác giả xin kiến nghị với các ấcp có liên quan đến công
tác quản lý và ho ạch định các chính sách có liên quanđế n phát triển
nông nghi ệp nói chung và phát triển sản xuất cao su Ea H’leo nói
riêng một số nội dung sau đây nh ằm đưa giải pháp có tính hiện thực
hơn.
Nhà n ước cần hoàn ch ỉnh các chính sáchềvđầu tư phát triển
cây cao su nh ằm khuyến khích, động viên nhiều thành ph ần kinh tế
tham gia vào vi ệc phát triển mô hình này m ột cách hiệu quả hơn.
Đối với chính quyền huyện Ea H’leo
Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân trong
việc phát triển kinh tế hộ gia đình, làm giàu cho b ản thân, gia đình
và cộng đồng. Đồng thời, phải có nh ững phương hướng sản xuất
phù hợp với điều kiện của địa phương, thực hiện phát triển sản xuất
cao su bền vững. Tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ gia đình trong
việc tiếp cận với các chính sáchưu đãi c ủa Nhà n ước.
Để tăng cường kiến thức và k ỹ thuật sản xuất cao su cho
người dân c ần đẩy mạnh công tác khuyến nông, đào t ạo các
cánộbkỹ thuật trồng, chăm sóc,
Đối với các hộ trực tiếp trồng cây cao su
Cần phải xácđịnh rõ l ợi ích lâu dài mang l ại từ cây cao su.
Phải xácđịnh vai trò làm ch ủ thực sự trên diện tích cao su của mình
để có th ể chủ động đầu tư, nâng cao n ăng suất và ch ất lượng vườn
cây. M ạnh dạn vay vốn để đầu tư phục vụ nhu cầu sản xuất, mở
rộng quy mô và s ử dụng vốn hợp lý, hi ệu quả và đúng mục đích.

VIETKHOALUAN.COM
24
Thực hiện đúng quy trình kỹ thuật trồng cây cao su và h ướng dẫn
của cán bộ khuyến nông để vườn cây phát triển tốt cho năng suất mủ
ổn định và b ền vững. Tích cực học hỏi kinh nghiệm, trao dồi kiến
thức trong quá trình trồng chăm sóc, thu ho ạch và ch ế biến sau thu
hoạch, chủ động cập nhật thông

Phát triển cây cao su trên địa bàn Huyện EA H'LEO, Tỉnh Đăk Lắk.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Phát triển cây cao su trên địa bàn Huyện EA H'LEO, Tỉnh Đăk Lắk.doc

Similar to Phát triển cây cao su trên địa bàn Huyện EA H'LEO, Tỉnh Đăk Lắk.doc (20)

More from dịch vụ viết đề tài trọn gói 0973287149

More from dịch vụ viết đề tài trọn gói 0973287149 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Phát triển cây cao su trên địa bàn Huyện EA H'LEO, Tỉnh Đăk Lắk.doc