6.ХДХВ-ийн халдвар дамжих зам, эрсдэл, нөлөөлөх хүчин зүйл

1. ХДХВ-ийн халдвар дамжихХДХВ-ийн халдвар дамжих
зам, эрсдэл, нөлөөлөх хүчинзам, эрсдэл, нөлөөлөх хүчин
зүйлүүдзүйлүүд

2. Хүний дархлал хомсдолын вирүс
Retroviridae овгийн
Lentiviruses дэд овогт
хамаарах, дан утаслаг
хос РНХ агуулсан вирүс
бөгөөд генийн бүтэц,
ийлдэс судлалын
үзүүлэлтээрээ ялгаатай
ХДХВ-1, ХДХВ-2 гэсэн
үндсэн хэлбэрүүдтэй.

3. ХДХВ-ийн халдварын хэлхээ
 Халдварын эх уурхай
– ХДХВ тээгч
– ДОХ-той өвчтөн
 Өртөмтгий байдал - Бүх хүн ХДХВ-ийн
халдварт мэдрэг

4. Халдвар дамжих зам:
Бэлгийн замаар: ХДХВ-ийн халдвартай
хүнтэй хамгаалалтгүй (бэлгэвчгүй)
бэлгийн хавьталд орох

5. Бэлгийн чиг хандлага
• Гомосекс - ижил хүйсийн хавьтал
– Лесби – эмэгтэй хүн эмэгтэй хүнтэй
– Гей – эрэгтэй хүн эрэгтэй хүнтэй
• Гетеросекс - эсрэг хүйсийн хавьтал
• Бисекс – эрэгтэй эмэгтэй хүнтэй

6. Халдвар дамжих зам:
• Цусаар:
– Баталгаагүй цус, цусан бүтээгдэхүүн сэлбүүлэх,
донорын эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах
– Ариутгаагүй багаж хэрэгслээр арьс салстын бүрэн
бүтэн байдлыг алдагдуулах мэс ажилбар хийлгэх
– Зүү тариурыг дамжуулан хэрэглэх

7. Халдвар дамжих зам:
• ХДХВ-ийн халдвартай эхээс
– Жирэмсэн үед урагт
– Төрөх үед цусаар хүүхдэд
– Төрсний дараа хөхний сүүгээр тус тус дамжина.

8. ХДХВ-ийн халдвар дамжих эрсдэл

9. Эрхэлсэн ажил мэргэжлийн онцлогоос
• Цус, биологийн шингэнтэй шууд харьцаж
ажилладаг (мэс засал, төрөх, эмэгтэйчүүд, шүд,
задлан шинжилгээ, лаборатори, эмнэлгийн анхан
шатны яаралтай тусламжийн болон БЗДХ, ХДХВ,
ДОХ-той хүнтэй шууд харьцан эмнэлгийн тусламж
үйлчилгээ үзүүлдэг) эмч, эмнэлгийн ажилчид,
эрдэм шинжилгээний ажилтнууд;
• Хүний цустай харьцдаг эм, биобэлдмэлийн
үйлдвэр, цусны төв болон гемодиализийн
тасаг/нэгжид ажиллагсад;
• Эмнэлгийн багаж хэрэгсэл угаагч/ариутгагчид,
үйлчилгээ засварын инженер, техникийн ажилчид.

10. Амьдралын хэв маяг, бэлгийн зан үйлээс

11. Биеийн эрүүл мэндийн байдлаас
• Цус, цусны бэлдмэл, эд эрхтэн, үр, эхийн
сүүний реципиентүүд;
• Гемодиализ эмчилгээ, бусад мэс ажилбар, үр
хөндөлт хийлгэсэн хүмүүс;
• БЗДХ, ХДХВ, ДОХ-той эхийн хэвлийд байгаа
ураг болон ийм эхээс төрсөн нярай.

12. ХДХВ-ийн халдвар дамжих эрсдэлтэй бэлгийн зан
үйл

13. ХДХВ-ийн халдвар дамжих өндөр эрсдэлтэй
бэлгийн зан үйл
–Шулуун гэдсээр, рецептив байдлаар
хамгаалалтгүй бэлгийн хавьталд орох
–Үтрээгээр, рецептив байдлаар
хамгаалалтгүй бэлгийн хавьталд орох

15. ХДХВ-ийн халдвар дамжих бага эрсдэлтэй
бэлгийн зан үйл
– Дээрх бүх хэлбэрийн бэлгийн хавьтлын үед
эмэгтэй/эрэгтэй латекс/вениль бэлгэвчтэй
орох. ХДХВ-ийн халдвар дамжих эрсдэлийг
эрэгтэй бэлгэвч 80-95%, эмэгтэй бэлгэвч 94-
97% бууруулна.
– Бэлгийн хавьтлын үед хаалт хэрэглэх
− Шамран тайрах нь ХДХВ-ийн халдвар дамжих
эрсдэлийг 50-60% бууруулна

16. ХДХВ-ийн халдвар дамжих аюулгүй
бэлгийн зан үйл

17. ХДХВ-ийн халдвар дамжих ямар ч эрсдэлгүй
бэлгийн зан үйл

18. ХДХВ-ийн халдварт илүү
эрсдэлтэй хүмүүс
•Биеэ үнэлэгчид
•Бэлгийн цөөнх залуучууд
•Хар тамхи мансууруулагч бодис тарьж
хэрэглэсэд
•ХДХВ-ийн халдвартай эхээс төрсөн хүүхэд
•БЗДХ-тай хүмүүс
•Цагаачид гадны иргэд
•Хөдөлгөөнтэй хүн ам

19. ХДХВ-ийн халдвар дамжилт ба
хар тамхины хэрэглээ

20. ХДХВ-ийг дамжуулагч зүйлс
• Цус (0.1 мл)
• Үрийн шингэн (0.1 мл)
• Үтрээний шүүрэл (0.1 мл)
• Нугасны ус (0.1 мл)
• Хөхний сүү
• Зүү тариур
• Ил шарх, шалбархай
• Шивээс

21. ХДХВ-ийн халдвар дамжуулахгүй