σημειώσεις 4

1. ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ
Κωδικός / Τίτλος: EDG220 – Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές
Τμήμα: A Εξάμηνο: Φθινοπωρινό 2015
Ημέρα / Ώρα: Παρασκευή, 15:00-17:50 Credits / ECTS: 3/5
Αίθουσα Διδασκαλίας: Ν37 Προαπαιτούμενο(α): EDG 110 / EDG 111
Καθηγητής/τρια: Μαρία Λοΐζου-Ραουνά
Τηλέφωνο Γραφείο: Γραμματεία: 22713081 /
22713239
Γραφείο: 214 Ώρες Γραφείου: N/A
Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο:
M.Raouna@external.euc.ac.cy /
mariaraouna@gmail.com
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: http://www.euc.ac.cy
http://moodle.euc.ac.cy
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 4
Μαθησιακά περιβάλλοντα, μοντέλα μάθησης και ΝΤ
Προσαρμοστικά Συστήματα Διδασκαλίας/ Adaptive Tutoring Systems
Πότε αρχίσαμε να χρησιμοποιούμε ‘έξυπνες’ συσκευές για διδασκαλία και μάθηση;
Τι έχει δοκιμαστεί; Σε τι θεωρία ή θεωρίες στηρίζονται αυτά τα συστήματα; Έχουν
αποτέλεσμα; Αυτού του είδους τα μαθησιακά συστήματα είναι γνωστά ως
΄προσαρμοστικά/adaptive’, ‘έξυπνα- υψηλής νοημοσύνης/intelligent’, ή
‘εκπαιδευτικά/instructional’. Σε αυτό το κεφάλαιο θα αναφερθούμε σε
‘Ολοκληρωμένα Συστήματα Μάθησης/ Integrated Learning Systems (ILS)’ ή αλλιώς
‘Ολοκληρωμένα Συστήματα Διδασκαλίας/Integrated Tutoring Systems (ITS). Αυτά τα
συστήματα αποτελούν μία από τις παλαιότερες εφαρμογές εκπαιδευτικής
τεχνολογίας και επανέρχονται ή φεύγουν από το προσκήνιο αναλόγως της έρευνας
και των εκπαιδευτικών στόχων. Το ‘ιερό δισκοπότηρο/ holy grail’ σε αυτά τα
συστήματα είναι τα ΄Συναισθηματικά Συστήματα Διδασκαλίας/Affective Tutoring
Systems’ τα οποία αντιδρούν μόνο με βάση την απόδοση του μαθητή αλλά και με
βάση τη συναισθηματική του κατάσταση (π.χ. Mao & Li, 2010).
H αντίληψη ότι οι υπολογιστές μπορούν να διδάξουν υπήρξε καθοριστικός
παράγοντας στο σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων με υπολογιστή. Το ότι οι
υπολογιστές όμως είναι σε θέση να μιλήσουν, να διαβάσουν και να γράψουν δε
σημαίνει ότι μπορούν κιόλας να διδάξουν προφορικό ή γραπτό λόγο το ίδιο καλά
(Self. 2005), όχι κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η εκπαιδευτική ψυχολογία

2. αναφέρει φυσικά ότι τα εξατομικευμένα προγράμματα οδηγούν σε πιο
αποτελεσματική διδασκαλία, υποστηρίζοντας τα υπολογιστικά συστήματα.
Το πρώτο μηχάνημα που πρόσφερε ανατροφοδότηση σε ερωτήσεις πολλαπλής
επιλογής κτίστηκε από τον Sidney L. Pressey το 1926 και από τότε μία σειρά
εφαρμογών έχει αναπτυχθεί με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων βασισμένες σε
‘Πρακτική και εξάσκηση/ Drill & practice’, που απορρέουν κυρίως από τις
συμπεριφοριστικές θεωρίες. Οι στρατιωτικές εφαρμογές είναι κατά κύριο λόγο
αυτές που επηρέασαν σημαντικά την ανάπτυξη των έξυπνων συστημάτων
μάθησης/συστημάτων υψηλής νοημοσύνης/ intelligent learning systems.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των συστημάτων υψηλής νοημοσύνης έχουν καταγραφεί
από το 1973, από τους Hartley και Sleeman (1973) και δεν έχουν αλλάξει από τότε.
Ένα ITS- Intelligent Tutoring System αποτελείται από τρία βασικά μέρη:
-το πεδίο (domain)
-το μαθητή (learner)
-τις στρατηγικές διδασκαλίας (teacher strategies)
Το πεδίο είναι το γνωστικό αντικείμενο ή θέμα που διδάσκεται. Οι πληροφορίες για
το μαθητή μπορούν να περιλαμβάνουν οτιδήποτε, από το όνομα του μαθητή μέχρι
και το ιστορικό που αποθηκεύεται από τα αρχεία που διαχειρίζεται ο μαθητής. Οι
στρατηγικές διδασκαλίας είναι οι μεθοδολογίες διδασκαλίας που υιοθετεί ο
υπολογιστής. Οι μαθητές συνήθως μαθαίνουν από ένα σύστημα ITS λύνοντας
προβλήματα και παίρνοντας ανατροφοδότηση. Παραδείγματα:
http://www.andestutor.org , http://oli.cmu.edu/ , http://www.pearsonschool.com/ ,
http://www.meritnation.com/, http://www.topperlearning.com/
Αφού επισκεφθείτε τις πιο πάνω ιστοσελίδες για παραδείγματα, τι νομίζετε; Θα
χρησιμοποιούσατε ποτέ ένα ITS; Ποια θα είναι η εξέλιξη τέτοιων συστημάτων;
Μήπως το θετικό της εξατομίκευσης θα προκαλέσει ουσιαστική εξέλιξη ή επειδή
βασίζονται σε συμπεριφοριστικές θεωρίες αυτό σημαίνει ότι θα τα
εγκαταλείψουμε;
Μπορούν οι υπολογιστές να διδάξουν;
Ορισμοί και επιπλέον σημειώσεις:
Οι ικανότητες:
-Μπορεί να είναι δεξιότητες που εκτελούνται με βάση συγκεκριμένο πρότυπο κάτω
από συγκεκριμένες συνθήκες

3. -Αποτελούν εξατομικευμένες ικανότητες, χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο
-Μπορούν να εντοπίζονται, επαληθεύονται και να δημοσιοποιούνται εκ των
προτέρων
-Μπορούν να αξιολογούνται με εξωτερικά ή κοινά κριτήρια που καθορίζουν τις
συνθήκες επιτυχίας.
Μάθηση βασισμένη στις ικανότητες: Competency Based Learning…
 Προϋποθέτει ότι η γνώση και οι δεξιότητες μπορούν να κατακτηθούν αν
δοθεί αρκετός χρόνος και υιοθετηθούν κατάλληλες μέθοδοι διδασκαλίας.
 Έχει αφετηρία την αξιολόγηση της αρχικής γνώσης και των δεξιοτήτων πριν
την έναρξη ενός προγράμματος διδασκαλίας.
 Είναι προσαρμοσμένη να ταιριάζει με το ρυθμό του εκπαιδευόμενου
 Είναι ευέλικτη με βάση την προσέγγιση
 Χρησιμοποιεί ποικίλα μέσα στήριξης
Προσεγγίσεις που βασίζονται στον υπολογιστή
Αλληλεπιδράσεις των βασικών στοιχείων ενός ITS:
Συγκεκριμένα:
Πεδίο ορισμού [Domain Model]: Λεπτομερές εννοιολογικό δίκτυο του γνωστικού
αντικειμένου που προσεγγίζεται
Μαθητικό μοντέλο [Student Model]: Οι αντιδράσεις ενός ‘ιδανικού’ μαθητή στην
πλοήγηση εντός του εννοιολογικού δικτύου που περιγράφεται από το μοντέλο του
εκπαιδευόμενου/μαθητικό μοντέλο.
Σύστημα διαχείρισης [Management system]:
-Συγκρίνει τις απαντήσεις του εκπαιδευόμενου με αυτές του ‘ιδανικού’ μαθητή.

4. -Επιλέγει διαδρομές μάθησης ανάλογα με τις απαντήσεις του εκπαιδευόμενου στις
ερωτήσεις διδασκαλίας.
-Κρατά αρχείο με την εξέλιξη του εκπαιδευόμενου
-Παρέχει εξατομικευμένη βοήθεια
Ολοκληρωμένα Συστήματα Μάθησης/ Integrated Learning Systems (ILS)
Αποτελεί παράδειγμα ‘Προσέγγισης που βασίζεται σε υπολογιστή’
Ένα σύστημα ILS αποτελείται συνήθως από:
- Περιεχόμενο Α.Π. με μια σειρά από διδασκαλίες [tutorials], εξάσκηση και
αξιολογήσεις
- Σύστημα Καταγραφής για τους μαθητές: αποθηκεύει πληροφορίες για το
επίπεδο επίδοσης των μαθητών
- Σύστημα διαχείρισης:
o Αναλύει τις απαντήσεις των μαθητών με βάση τις παραμέτρους
αξιολόγησης
o Ενημερώνει αυτοματοποιημένα τους λογαριασμούς του κάθε μαθητή
με βάση τις δικές του απαντήσεις
o Παρέχει επιλογές σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών/Α.Π.
o Περιέχει ‘ακολουθίες μάθησης’ [sequence learning modules] με βάση
τις απαντήσεις και το μαθητικό μοντέλο.
o Παρέχει ανατροφοδότηση σε μαθητές και δασκάλους
Αξιολόγηση των ‘Ολοκληρωμένων Συστημάτων Μάθησης’
Τρείς διαφορετικές φάσεις αξιολογήσεων πραγματοποιήθηκαν από το 1993-1998
και βρίσκονται στα άρθρα του Wood (1998;1999). Οι πρώτες δύο φάσεις
αναγνώρισαν θετικά αποτελέσματα στα Μαθηματικά και στη Γλώσσα αλλά και για
τους μαθητές με ειδικές ανάγκες.
Η Τρίτη φάση ήταν και η πιο μεγάλη με στόχο να αξιολογήσει αν τα ILS μπορούν να
βελτιώσουν την επίδοση σε τεστ γνωστικών δεξιοτήτων, γλώσσας και μαθηματικών.
To δείγμα περιλάμβανε ώριμους χρήστες τεχνολογίας, με όλους τους μαθητές να
χρησιμοποιούν ένα ILS για τουλάχιστον ένα χρόνο ενώ αρκετοί από αυτούς μέχρι
και 2 χρόνια. Το δείγμα ήταν μεγάλο με ομάδες ελέγχου που δεν χρησιμοποιούσαν
κάποιο ILS.
Δείγμα: Πρωτοβάθμια [11 σχολείο με ILS και 19 χωρίς ILS]
Δευτεροβάθμια [25 σχολεία με ILS και 23 χωρίς ILS]

5. Δόθηκε αρχικό και τελικό δοκίμιο σε όλους τους μαθητές για να διερευνηθούν και
οι τρεις τομείς
Το δείγμα ILS δεν είχε την επίδοση που αναμενόταν με βάση τα σταθμισμένα τεστ
αλλά υπήρχε θετική σχέση ανάμεσα στο χρόνο που αφιερώθηκε στο σύστημα και
στα αποτελέσματα των δοκιμίων. Στη αξιολόγηση ο Wood αναγνώρισε κάποιες
παραμέτρους που έπρεπε να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση:
- Αντιστοίχηση δομής του ILS και των ερωτήσεων στο δοκίμιο: Το είδος των
ερωτήσεων που είχαν οι μαθητές στις διεθνής εξετάσεις δεν είχαν την ίδια
δομή με το ILS. Αυτό μπορεί να επηρεάζει την επίδοση των μαθητών και να
παρεμποδίζει την εξαγωγή συμπερασμάτων.
- Ενσωμάτωση του ILS εντός του πλαισίου της τάξης: Μια σειρά από
πρακτικές υιοθετήθηκαν από τα σχολεία στα πλαίσια της αξιοποίησης των
ILS και έτσι ήταν δύσκολο να αξιολογηθεί η συνέπειά τους προς τη δομή των
ILS.
- Ο ρόλος των δασκάλων: Αυτό θεωρήθηκε πολύ σημαντικό και είχε να κάνει
με την αυτοπεποίθηση και τις ικανότητες των δασκάλων στην αξιοποίηση
του ILS στην τάξη. Η στάση τους απέναντι στην τεχνολογία θεωρήθηκε
επίσης σημαντική αφού επηρέαζε τη στάση τους απέναντι στο ILS και τη
χρήση του.
Μια πιο πρόσφατη έρευνα για τα ILS από τους Given κ.α. (2008) περιλάμβανε 5
ομάδες δυσλεκτικών παιδιών. Κάποιες ομάδες χρησιμοποίησαν ένα πρόγραμμα, το
Fast_For_World, μερικοί το SuccessMaker, κάποιοι και τα δύο ενώ κάποιοι δεν είχαν
καμιά ανάμειξη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όλοι βελτιώθηκαν στην ανάγνωση με
καμιά από τις παρεμβάσεις να έχει καλύτερα αποτελέσματα από την άλλη. Ακόμα
και οι μαθητές που δεν είχαν καμιά επαφή με τεχνολογία παρουσίασαν και αυτοί
βελτίωση.
Η αξιοποίηση των ILS παραπέμπει στο Συμπεριφορισμό αφού αποτελεί την ίδια
προσέγγιση απλά εφαρμόζεται σε περιβάλλον υπολογιστή. Σύμφωνα με τον
Συμπεριφορισμό η μάθηση επιτυγχάνεται:
- Όταν διασπάτε η ενότητα σε μικρά στάδια
-Όταν διδάσκονται βήμα-βήμα οι μαθητές, αφού ολοκληρώσουν με επιτυχία το
προηγούμενο στάδιο κάθε φορά
-Δίνοντας συχνές ‘αμοιβές’ στα πρώτα στάδια με ελεγχόμενη ‘ενίσχυση’ στα
κατοπινά στάδια
-Δίνοντας γρήγορα και άμεσα την ‘αμοιβή’ μέσω ανατροφοδότησης αμέσως μετά τη
σωστή απάντηση

6. -Επιτρέποντας την ανακάλυψη των ‘διαδρομών επιτυχίας’ μέσω διαφόρων
ερεθισμάτων
Οι Συμπεριφοριστές αναφέρουν πως αυτή η διαδικασία βοηθά στο κτίσιμο από
τους μαθητές συγκεκριμένων και επιθυμητών προτύπων συμπεριφοράς.
Μαθησιακά περιβάλλοντα και συνεργατικά εργαλεία μάθησης (Μέρος Α΄)-
Ιδεογράμματα
- Προσέγγιση 1:1 π.χ. «Ένας μαθητής- Ένας υπολογιστής»
- ‘Φέρε τη δική σου συσκευή’- Bring Your Own Device
- ‘Κινητή μάθηση’- Mobile Learning
- ‘Αντιστρεφόμενη μάθηση’/ Flipped learning
Δοκιμάστε την εφαρμογή Webspiration http://www.mywebspiration.com/ και
δημιουργείστε ένα συνεργατικό ιδεόγραμμα (δημιουργήστε ομάδες εργασίας) με
θέμα τα μαθησιακά περιβάλλοντα. Μπορείτε να ψάξετε για δικές σας πηγές ή να
αξιοποιήσετε τις πιο κάτω χρήσιμες πηγές (αναρτημένες στο Moodle):
Cragg, P., & Chapman, P. (2014). Mobile Technology. Journal of Cases on
Information Technology, 3(1), 169–178. doi:10.4018/978-1-61520-592-9.ch012
Lindqvist, M. J. P. H. (2015). Gaining and Sustaining TEL in a 1:1 Laptop Initiative:
Possibilities and Challenges for Teachers and Students. Computers in the
Schools, 32(1), 35–62. doi:10.1080/07380569.2015.1004274
Sams, A. & Bergmann, J. (2013). Flip Your Students' Learning. Educational Leadership,
70(6), 16-20.
Thibaut, P., Curwood, J., Carvalho, L., & Simpson, A. (2014). Moving across physical
and online spaces: A case study in a blended primary classroom. Learning, Media and
Technology, 1-22.
Ανατροφοδότηση: Δώστε μας ανατροφοδότηση στο online chat σε σχέση με τη
συνεργατική εργασία. Πόσο αποτελεσματικό θεωρείτε ότι είναι το εργαλείο, ειδικά στον
τομέα της συνεργασίας; Ποια η διαφορά με το να εργάζεσαι μόνος σου στην παραγωγή
ιδεογράμματος.
Επιπρόσθετες πηγές:
Mind Mapping
http://thinkbuzan.com/
Mind-mapping software:

7. The Brain http://www.thebrain.com/
FreeMind http://freemind.sourceforge.net/wiki/index.php/Main_Page
iMindMap http://www.imindmap.com/
Inspiration http://www.inspiration.com
MindManager http://www.mindjet.com/uk/index.php
Mindomo http://www.mindomo.com/
NovaMind http://www.nova-mind.com/
Visual Mind http://www.visual-mind.com/wv.htm?0015
Συνεργατικά εργαλεία/Tools for collaboration
Live classrooms/web conferencing:
DimDim: http://www.dimdim.com/
Elluminate VRoom: http://www.elluminate.com/vroom/
Yugma: https://www.yugma.com/
Wiziq: http://www.wiziq.com/
and Adobe Connect of course!
Shared whiteboards:
DabbleBoard http://www.dabbleboard.com/
Imagination Cubed http://www.imaginationcubed.com/LaunchPage
Skrbl http://www.skrbl.com/
Writeboard http://www.writeboard.com/
Writing:
Etherpads http://etherpad.com/
Google Docs http://docs.google.com/

8. Wikia http://www.wikia.com/wiki/Wikia
Wikispaces: http://www.wikispaces.com/site/for/teachers
Zoho Writer http://writer.zoho.com
Άλλες πηγές:
Wood, D., Underwood, J., & Avis, P. (1999). Integrating learning systems in the
classroom. Computers and Education, 33(2-3), 91-108.
Jervis, A., & Gholia C. (2005). “The Machine Stops”: One School’s Rejection of
Integrated Learning Systems. Education and Information Technologies, 10(4), 305-
321.