3. Zer dira?
Zulo beltza dentsitate ikaragarri handia duen
objektu astronomikoa da.
Grabitate indarra oso handia du, ihes-
abiadura argiaren abiadura baino handiagoa
da.
Beraz, ezerk ere ezin dio bere grabitate
indarrari ihes egin, ezta argiak ere; hortik
datorkio izena.
4. Nola sortzen dira?
1 Izarrak handitzen hasten dira, baina ailegatzen da puntu batera non
handitzeari uzten diola.
2 Handitzeari amaitutakoan, grabitateak bere nukleoa kolapsatzen du eta txikitu
egiten du.
3 Ondoren lehertu egingo da.
4 Konprimitze horren ondorioz, bere atomoak zanpatu egingo dira, eta orduan
“zuloa” sortzen da.
Adibidez: Eguzkia hiru kilometroko erradioraino konprimituz gero, bere egungo tamaina baino 4.000.000
aldiz txikiagora alegia, zulo beltz bilakatuko litzateke.
5.
6. Historioa
John Michell ingeles geologoak aipatu zuen lehen
aldiz argiak ere ihes egin ezin ziezaiokeen objektua,
1783. urtean Royal Societyra bidalitako gutun
batean.
Garai hartan Newtonen grabitate teoria eta ihes-
abiaduraren kontzeptua aski ezagunak ziren.
Michellek eguzkiaren dentsitate berbera eta 500
aldiz erradio handiagoa zuen objektuak, azalean
eguzki abiaduraren adinako ihes-abiadura izango
zuela suposatu zuen, eta ondorioz ikusezina izango
zela.