1. lêi nãi ®Çu
Tr ong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc kÕ t o¸n l µ m ét
c«ng viÖc quan t r äng phôc vô cho viÖc h¹ch t o¸n vµ qu¶n l ý kinh t Õ, nã cßn cã
vai t r ß t Ých cùc ®èi víi viÖc qu¶n l ý t µi s¶n vµ ®iÒ hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n
u
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) l µ m t r ong nh÷ng bé phËn c¬ b¶n t ¹o nªn c¬ së
ét
vËt chÊt kü t huËt cho nÒ kinh t Õ quèc d©n, ®ång t hêi l µ bé phËn quan t r äng
n
quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp t r ong qu¸ t r ×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
§èi víi doanh nghiÖp TSC§ l µ ®iÒ kiÖn cÇn t hiÕt ®Ógi¶mcêng ®é l ao ®éng vµ
u
t ¨ng n¨ng suÊt l ao ®éng. Nã t hÓhiÖn c¬ së vËt chÊt kü t huËt , t r ×nh ®é c«ng
nghÖ, n¨ng l ùc vµ t hÕ m cña doanh nghiÖp t r ong viÖc ph¸t t r iÓ s¶n xuÊt
¹nh n
kinh doanh. Tr ong nÒ kinh t Õ t hÞ t r êng hiÖn nay nhÊt l µ khi khoa häc kü t huËt
n
t r ë t hµnh l ùc l îng s¶n xuÊt t r ùc t iÕp t h× TSC§ l µ yÕu t è quan t r äng ®Ó t ¹o
nªn søc m c¹nh t r anh cho c¸c doanh nghiÖp.
¹nh
§èi víi ngµnh D LÞch vµ Th¬ng M¹i, kÕ t o¸n t µi s¶n cè ®Þnh l µ m kh©u
u ét
quan t r äng t r ong t oµn bé khèi l îng kÕ t o¸n. Nã cung cÊp t oµn bé nguån sè l iÖu
®¸ng t in cËy vÒt ×nh h×nh t µi s¶n cè ®Þnh hiÖn cã cña c«ng t y vµ t ×nh h×nh
t ¨ng gi¶m TSC§.... Tõ ®ã t ¨ng cêng biÖn ph¸p kiÓ t r a, qu¶n l ý chÆt chÏ c¸c
m
TSC§ cña c«ng t y. ChÝnh v× vËy, t æ chøc c«ng t ¸c kÕ t o¸n TSC§ l u«n l µ sù
quan t ©m cña c¸c doanh nghiÖp Th¬ng M¹i còng nh c¸c nhµ qu¶n l ý kinh t Õ cña
Nhµ níc. Víi xu t hÕ ngµy cµng ph¸t t r iÓ vµ hoµn t hiÖn cña nÒ kinh t Õ t hÞ t r -
n n
êng ë níc t a t h× c¸c quan niÖm vÒTSC§ vµ c¸ch h¹ch t o¸n chóng t r íc ®©y kh«ng
cßn phï hîp n÷a cÇn ph¶i söa ®æi, bæ sung, c¶i t iÕn vµ hoµn t hiÖn kÞp t hêi c¶
vÒm l ý l uËn vµ t hùc t iÔn ®Óphôc vô yªu cÇu qu¶n l ý doanh nghiÖp.
Æt
Tr ong qu¸ t r ×nh häc t Ëp ë t r êng vµ t hêi gian t hùc t Ëp, t ×m hiÓ nghiªn
u,
cøu t ¹i C«ng t y cæ phÇn D LÞch vµ Th¬ng M¹i §«ng Nam ¸ . Cïng víi sù híng dÉ n
u
nhiÖt t ×nh cña c¸c t hÇy c« gi¸o vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn phßng t µi chÝnh kÕ t o¸n
em ®· m d¹n chän ®Òt µi “Tæ chøc h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh víi nh÷ng vÊn
¹nh
®Ò vÒ qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh t¹i C«ng ty
cæ phÇn Du LÞch vµ Th¬ng M¹i §«ng Nam ¸” víi mong muèn gãp mét phÇn
c«ng søc nhá bÐ cña m×nh vµo c«ng cuéc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn bé m¸y kÕ to¸n
cña c«ng ty.
KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm cã 3 phÇn
chÝnh sau:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n TSC§ t¹i c¸c doanh nghiÖp
PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n TSC§ t¹i C«ng ty cæ phÇn Du LÞch vµ Th¬ng
M¹i §«ng Nam ¸
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n TSC§ t¹i C«ng ty cæ
phÇn Du LÞch vµ Th¬ng M¹i §«ng Nam ¸
1
2. PhÇn I
lý luËn chung vÒ ho¹ ch to¸n tµi s¶n cè ®Þ nh
t¹ i c¸c doanh nghiÖp
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ TSC§
1. Kh¸ niÖ vµ ®Æc ®iÓ cñ a TSC§
i m m
1.1. Kh¸i niÖm vÒ TSC§
Theo quan ®iÓ m c ña nhiÒ u nh µ kinh tÕ h äc ®Ò u kh ¼ng ®Þnh ti ªu th øc nh Ën
biÕt TSC § trong m äi qu ¸ tr×nh s ¶n xu Êt vµ viÖc x Õp lo ¹i tµi s ¶n n µo lµ TSC §
d ùa vµo 2 ch Ø ti ªu ®ã lµ:
- T µi s ¶n c ã gi¸ trÞ lín
- T µi s ¶n c ã th êi gian s ö d ông l©u d µi
H ai ch Ø ti ªu n µy do c ¸c c ¬ quan Nh µ níc c ã th Èm quyÒ n quy ®Þnh vµ n ã
ph ô thu éc vµo tõng qu èc gia kh ¸c nhau. Tuy nhiªn, s ù quy ®Þnh kh ¸c nhau ®ã th -
êng ch Ø vÒ m Æt gi¸ trÞ , c ßn vÒ th êi gian s ö d ông th × t¬ng ®èi gièng nhau.
§Æc biÖt lµ c ¸c quy ®Þnh n µy kh «ng ph ¶i lµ b Êt biÕn, m µ n ã c ã thÓ th ay ®æi
®Ó ph ï h îp víi gi¸ trÞ th Þ tr êng vµ c ¸c yÕu tè kh ¸c.
VÝ d ô nh theo quyÕt ®Þnh s è 507/ ng µy 22/ 1 986 quy ®Þnh TSC §
TC 7/
ph ¶i lµ nh ÷ng t li Öu lao ®éng c ã gi¸ trÞ trªn 1 00 ng µn ®ång vµ th êi gian s ö
d ông lín h ¬n 1 n ¨m . H iÖn nay, c ¨n c ø vµo tr×nh ®é qu ¶n lý vµ th ùc tÕ nÒ n kinh
tÕ níc ta, B é tµi ch Ýnh ®· quy ®Þnh c ô thÓ 2 ch Ø ti ªu trªn qua quyÕt ®Þnh
1 66/ 999/ §-BTC ra ngµy 30/ 2 / 999. §ã lµ:
1 Q 1 1
- C ã th êi gian s ö d ông tõ 1 n ¨m trë lªn
- C ã gi¸ trÞ tõ 5.000.000 ®ång trë lªn.
Nh ÷ng t li Öu lao ®éng n µo kh «ng tho ¶ m ·n hai ch Ø ti ªu trªn th × ®îc g äi
lµ c «ng c ô lao ®éng nh á. ViÖc B é tµi ch Ýnh quy ®Þnh gi¸ trÞ ®Ó x ¸c ®Þnh tµi
s ¶n n µo lµ TSC § lµ m ét quyÕt ®Þnh ph ï h îp, t¹o ®iÒ u kiÖn d Ô d µng h ¬n cho qu ¶n
lý vµ s ö d ông TSC §, ®ång th êi ®Èy nhanh viÖc ®æi m íi trang th iÕt b Þ, c «ng
c ô d ông c ô cho ho ¹t ®éng s ¶n xu Êt kinh doanh.
1.2. §Æc ®iÓm cña TSC§
Mét ®Æc ®iÓm quan träng cña TSC§ lµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh nã bÞ hao mßn dÇn vµ gi¸ trÞ hao mßn ®ã ®îc dÞch chuyÓn vµo
chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Kh¸c víi c«ng cô lao ®éng nhá, TSC§ tham
gia nhiÒu kú kinh doanh, nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cho
®Õn lóc h háng.
Tuy nhiªn, ta cÇn lu ý mét ®iÓm quan träng ®ã lµ, chØ cã nh÷ng tµi s¶n
vËt chÊt ®îc sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc lu th«ng hµng ho¸ dÞch vô
tho¶ m·n 2 tiªu chuÈn trªn, míi ®îc gäi lµ TSC§. §iÓm nµy gióp ta ph©n biÖt gi÷a
TSC§ vµ hµng ho¸. VÝ dô m¸y vi tÝnh sÏ lµ hµng ho¸ hay thay v× thuéc lo¹i TSC§
2
3. v¨n phßng, nÕu doanh nghiÖp mua m¸y ®ã ®Ó b¸n. Nhng nÕu doanh nghiÖp ®ã sö
dông m¸y vi tÝnh cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th× m¸y vi tÝnh ®ã lµ TSC§.
Tµi s¶n cè ®Þnh còng ph©n biÖt víi ®Çu t dµi h¹n, cho dï c¶ hai lo¹i nµy
®Òu ®îc duy tr× qu¸ mét kú kÕ to¸n. Nhng ®Çu t dµi h¹n kh«ng ph¶i ®îc dïng cho
ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh cña doanh nghiÖp. VÝ dô nh ®Êt ®ai ®îc duy tr×
®Ó më réng s¶n xuÊt trong t ¬ng lai, ®îc xÕp vµo lo¹i ®Çu t dµi h¹n. Ngîc l¹i
®Êt ®ai mµ trªn ®ã x©y dùng nhµ xëng cña doanh nghiÖp th× nã l¹i lµ TSC§.
2. Ph©n lo¹i TSC§
D TSC§ t r ong doanh nghiÖp cã nhiÒ l o¹i víi nhiÒ h×nh t h¸i biÓ hiÖn, t Ýnh
o u u u
chÊt ®Çu t , c«ng dông vµ t ×nh h×nh sö dông kh¸c nhau... nªn ®Ót huËn l îi cho
viÖc qu¶n l ý vµ h¹ch t o¸n TSC§, cÇn s¾p xÕp TSC§ vµo t õng nhãm t heo t õng
®Æc t r ng nhÊt ®Þnh. Sù s¾p xÕp nµy t ¹o ®iÒ kiÖn t huËn l îi cho viÖc khai
u
t h¸c t èi ®a c«ng dông cña TSC§ vµ phôc vô t èt cho c«ng t ¸c t hèng kª TSC§.
Tµi s¶n cè ®Þnh cã t hÓ®îc ph©n t heo nhiÒ t iªu t høc kh¸c nhau, nh t heo
u
h×nh t h¸i biÓ hiÖn, t heo nguån h×nh t hµnh, t heo c«ng dông vµ t ×nh h×nh sö
u
dông.... m m c¸ch ph©n l o¹i sÏ ®¸p øng ®îc nh÷ng nhu cÇu qu¶n l ý nhÊt ®Þnh
çi ét
cô t hÓ :
2.1. Theo h×nh th¸i biÓu hiÖn
Tµi s¶n cè ®Þnh ®îc ph©n thµnh TSC§ v« h×nh vµ TSC§ h÷u h×nh.
* Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh: Lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu cã h×nh
th¸i vËt chÊt, cã gi¸ trÞ lín vµ thêi gian sö dông l©u dµi, tham gia vµo nhiÒu chu
kú kinh doanh nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. Thuéc vÒ lo¹i
nµy gåm cã:
- Nhµ cöa vËt kiÕn tróc: Bao gåm c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n nh nhµ
cöa, vËt kiÕn tróc, cÇu cèng... phôc vô cho SXKD.
- M¸y mãc thiÕt bÞ: Bao gåm c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong s¶n
xuÊt kinh doanh.
- ThiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn: Lµ c¸c ph¬ng tiÖn dïng ®Ó vËn
chuyÓn nh c¸c lo¹i ®Çu m¸y, ®êng èng vµ c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c (« t«, m¸y kÐo, xe
t¶i...)
- ThiÕt bÞ dông cô dïng cho qu¶n lý: gåm c¸c thiÕt bÞ dông cô phôc vô cho
qu¶n lý nh dông cô ®o lêng, m¸y tÝnh, m¸y ®iÒu hoµ.
- C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc cho s¶n phÈm: Gåm c¸c lo¹i c©y l©u n¨m
(cµphª, chÌ, cao su...) sóc vËt lµm viÖc (voi, bß, ngùa cµy kÐo...) vµ sóc vËt nu«i
®Ó lÊy s¶n phÈm (bß s÷a, sóc vËt sinh s¶n...).
- Tµi s¶n cè ®Þnh phóc lîi: Gåm tÊt c¶ TSC§ sö dông cho nhu cÇu phó lîi
c«ng céng (Nhµ ¨n, nhµ nghØ, nhµ v¨n ho¸, s©n bãng, thiÕt bÞ thÓ thao...)
- Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh kh¸c: Bao gåm nh÷ng TSC§ mµ cha ®îc quy
®Þnh ph¶n ¸nh vµo c¸c lo¹i nãi trªn (t¸c phÈm nghÖ thuËt, s¸ch chuyªn m«n kü
thuËt...).
* Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: Lµ nh÷ng TSC§ kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt,
thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ ®· ®îc ®Çu t cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÒu chu kú
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thuéc vÒ TSC§ v« h×nh gåm cã:
3
4. - Chi phÝ thµnh lËp, chuÈn bÞ s¶n xuÊt: Bao gåm c¸c chi phÝ liªn quan
®Õn viÖc thµnh lËp, chuÈn bÞ s¶n xuÊt, chi phÝ khai hoang, nh chi cho c«ng t¸c
nghiªn cøu, th¨m dß, lËp dù ¸n ®Çu t , chi phÝ vÒ huy ®éng vèn ban ®Çu, chi phÝ
®i l¹i, héi häp, qu¶ng c¸o, khai tr ¬ng...
- B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ: Lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó
mua l¹i c¸c b¶n quyÒnt¸c gi¶, b»ng s¸ng chÕ, hoÆc tr¶ cho c¸c c«ng tr×nh nghiªn
cøu, s¶n xuÊt thö, ®îc nhµ níc cÊp b»ng ph¸t minhs¸ng chÕ.
- Chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ cho viÖc nghiªn cøu,
ph¸t triÓn doanh nghiÖp do ®¬n vÞ ®Çu t hoÆc thuª ngoµi.
- Lîi thÕ th¬ng m¹i: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ lîi thÕ th¬ng m¹i do doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ thªm ngoµi gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c TSC§ h÷u h×nh, bëi sù thuËn
lîi cña vÞ trÝ th¬ng m¹i, sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng hoÆc danh tiÕng cña
doanh nghiÖp.
- QuyÒn ®Æc nhîng (hay quyÒn khai th¸c): Bao gåm c¸c chi phÝ doanh
nghiÖp ph¶i tr¶ ®Ó mua ®Æc quyÒn khai th¸c c¸c nghiÖp vô quan träng hoÆc
®éc quyÒns¶n xuÊt, tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈmtheo c¸c hîp ®ång ®Æc nhîng ®·
ký kÕt víi Nhµ níc hay mét ®¬n vÞ nhîng quyÒn cïng víi c¸c chi phÝ liªn quan
®Õn viÖc tiÕp nhËn ®Æc quyÒn(Hoa hång, giao tiÕp, thñ tôc ph¸p lý...)
- QuyÒn thuª nhµ: Lµ chi phÝ ph¶i tr¶ cho ngêi thuª nhµ tr íc ®ã ®Ó ®îc
thõa kÕ c¸c quyÒnlîi vÒ thuª nhµ theo hîp ®ång hay theo luËt ®Þnh.
- Nh·n hiÖu: Bao gåm c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ ®Ó mua l¹i nh·n
hiÖu hay tªn mét nh·n hiÖu nµo ®ã. Thêi gian cã Ých cña nh·n hiÖu th¬ng m¹i kÐo
dµi suèt thêi gian nã tån t¹i, trõ khi cã dÊu hiÖu mÊt gi¸ (s¶n phÈm, hµng ho¸
mang nh·n hiÖu ®ã tiªu thô chËm, doanh sè gi¶m...)
- QuyÒnsö dông ®Êt: Bao gåm toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra cã
liªn quan ®Õn viÖc giµnh quyÒn sö dông ®Êt ®ai, mÆt níc trong mét kho¶ng
thêi gian nhÊt ®Þnh.
- B¶n quyÒnt¸c gi¶: Lµ tiÒn chi phÝ thï lao cho t¸c gi¶ vµ ®îc Nhµ níc c«ng
nhËn cho t¸c gi¶ ®éc quyÒnph¸t hµnh vµ b¸n t¸c phÈmcña m×nh
ViÖc ph©n lo¹i TSC§ theo tiªu thøc nµy t¹o ®iÒukiÖn thuËn lîi cho ngêi tæ
chøc h¹ch to¸n TSC§ sö dông tµi kho¶n kÕ to¸n mét c¸ch phï hîp vµ khai th¸c triÖt
®ÓtÝnh n¨ng kü thuËt cña TSC§.
2.2. Theo quyÒn së h÷u
Theo tiªu thøc nµy TSC§ ®îc ph©n thµnh TSC§ tù cã vµ TSC§ thuª ngoµi.
* TSC§ tù cã: Lµ nh÷ng TSC§ x©y dùng, mua s¾m hoÆc chÕ t¹o b»ng
nguån vèn cña doanh nghiÖp, do ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp, do ®i vay cña ng©n
hµng, b»ng nguån vèn tù bæ sung, nguån vèn liªn doanh...
* TSC§ ®i thuª l¹i ®îc ph©n thµnh:
- TSC§ thuª ho¹t ®éng: Lµ nh÷ng TSC§ doanh nghiÖp ®i thuª cña c¸c ®¬n
vÞ kh¸c ®Ó sö dông trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo hîp ®ång ký kÕt.
- TSC§ thuª tµi chÝnh: Lµ nh÷ng TSC§ doanh nghiÖp thuª cña c«ng ty cho
thuª tµi chÝnh, nÕu hîp ®ång thuª tho¶ m·n Ýt nhÊt 1 trong 4 ®iÒu sau ®©y:
+ Khi kÕt thóc thêi h¹n cho thuª theo hîp ®ång, bªn thuª ®îc nhËn quyÒn sö
h÷u tµi s¶n thuª hoÆc ®îc tiÕp tôc thuª theo sù tho¶ thuËn cña.
4
5. + Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª bªn thuª ®îc quyÒnlùa chän mua tµi s¶n thuª
theo gi¸ danh nghÜa thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña tµi s¶n thuª t¹i thêi ®iÓmmua
l¹i.
+ Thêi h¹n thuª mét tµi s¶n Ýt nhÊt ph¶i b»ng 60% thêi gian cÇn thiÕt ®Ó
khÊu hao tµi s¶n thuª.
+ Tæng sè tiÒn thuª tµi s¶n ph¶i tr¶ Ýt nhÊt ph¶i t ¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ tµi
s¶n ®ã trªn thÞ tr êng vµo thêi ®iÓmký hîp ®ång.
ViÖc ph©n lo¹i TSC§ theo tiªu thøc nµy ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tû träng TSC§
thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp vµ tû träng TSC§ thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö
dông cña doanh nghiÖp ®Õn nh÷ng ®èi t îng quan t©m. Bªn c¹nh ®ã còng x¸c
®Þnh râ tr¸ch nhiÖmcña doanh nghiÖp ®èi víi tõng lo¹i TSC§.
2.3. Theo nguån h×nh thµnh
§øng trªn ph¬ng diÖn nµy TSC§ ®îc chia thµnh:
- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn ®îc ng©n s¸ch cÊp hay cÊp
trªn cÊp.
- TSC§ mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù bæ sung cña doanh nghiÖp
(quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt, quü phóc lîi...).
- TSC§ nhËn gãp vèn liªn doanh.
Ph©n lo¹i TSC§ theo nguån h×nh thµnh, cung cÊp ®îc c¸c th«ng tin vÒ c¬
cÊu nguån vèn h×nh thµnh TSC§. Tõ ®ã cã ph¬ng híng sö dông nguån vèn khÊu
hao TSC§ mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ hîp lý.
2.4. Theo c«ng dông vµ t×nh h×nh sö dông
§©y lµ mét h×nh thøc ph©n lo¹i rÊt h÷u Ých vµ tiÖn lîi cho viÖc ph©n
bæ khÊu hao vµo tµi kho¶n chi phÝ phï hîp. Theo tiªu thøc nµy, TSC§ ®îc ph©n
thµnh:
- TSC§ dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh : Lµ nh÷ng TSC§ ®ang thùc tÕ sö
dông, trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng tµi s¶n
nµy b¾t buéc ph¶i trÝch khÊu hao tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh .
- TSC§ dïng trong môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp, an ninh quèc phßng: Lµ
nh÷ng TSC§ do doanh nghiÖp qu¶n lý sö dông cho c¸c môc ®Ých phóc lîi, sù
nghiÖp, an ninh quèc phßng trong doanh nghiÖp.
- TSC§ chê xö lý: Bao gåm c¸c TSC§ kh«ng cÇn dïng, cha cÇn dïng v× thõa
so víi nhu cÇu sö dông hoÆc kh«ng thÝch hîp víi sù ®æi míi quy tr×nh c«ng
nghÖ, bÞ h háng chê thanh lý, TSC§ tranh chÊp chê gi¶i quyÕt, nh÷ng TSC§ nµy
cÇn xö lý nhanh chãng ®Ó thu håi vèn sö dông cho viÖc ®Çu t ®æi míi TSC§.
- TSC§ b¶o qu¶n, gi÷ hé nhµ níc: Bao gåm nh÷ng TSC§ doanh nghiÖp b¶o
qu¶n hé, gi÷ hé cho ®¬n vÞ kh¸c hoÆc cÊt hé nhµ n íc theo quy ®Þnh cña c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
MÆc dï, TSC§ ®îc chia thµnh tõng nhãm víi ®Æc trng kh¸c nhau, Nhng
trong c«ng t¸c qu¶n lý, TSC§ ph¶i ®îc theo dâi chi tiÕt cho tõng TSC§ cô thÓ vµ
riªng biÖt, gäi lµ ®èi tîng ghi TSC§. §èi tîng ghi TSC§ lµ tõng ®¬n vÞ TS cã kÕt
cÊu ®éc lËp hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n liªn kÕt víi nhau,
thùc hiÖn 1 hay 1 sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh. Trong sæ kÕ to¸n mçi mét ®èi tîng
TSC§ ®îc ®¸nh mét sè hiÖu nhÊt ®Þnh, gäi lµ sè hiÖu hay danh ®iÓm TSC§.
5
6. 3. §¸ h gi¸TSC§
n
ChØ tiªu hiÖn vËt cña TSC§ lµ c¬ së lËp kÕ ho¹ch ph©n phèi, sö dông vµ
®Çu t TSC§. Trong kÕ to¸n vµ qu¶n lý tæng hîp TSC§ theo c¸c chØ tiªu tæng hîp
ph¶i sö dông chØ tiªu gi¸ trÞ cña TSC§, mµ muèn nghiªn cøu mÆt gi¸ trÞ cña
TSC§, ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c tõng lo¹i TSC§ th«ng qua h×nh th¸i tiÒn
tÖ.
§¸nh gi¸ TSC§ lµ 1 ho¹t ®éng thiÕt yÕu trong mèi doanh nghiÖp th«ng qua
ho¹t ®éng nµy, ngêi ta x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ ghi sæ cña TSC§. TSC§ ®îc ®¸nh gi¸
lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông (doanh nghiÖp chØ
®¸nh gi¸ l¹i TS khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hay dïng
tµi s¶n ®Ó liªn doanh, gãp vèn cæ phÇn, tiÕn hµnh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, ®a
d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u doanh nghiÖp). Th«ng qua ®¸nh gi¸ TSC§, sÏ cung cÊp
th«ng tin tæng hîp vÒTSC§ vµ ®¸nh gi¸ quy m« cña doanh nghiÖp.
TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i.
* Nguyªn gi¸ TSC§.
Nguyªn gi¸ TSC§ lµ toµn bé chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra ®Ó cã TSC§ cho tíi
khi ®a TSC§ vµo ho¹t ®éng b×nh thêng. Nguyªn gi¸ TSC§ lµ c¨n cø cho viÖc tÝnh
khÊu hao TSC§, do ®ã nã cÇn ph¶i ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn s¬ së nguyªn t¾c gi¸
phÝ vµ nguyªn t¾c kh¸ch quan. Tøc lµ nguyªn gi¸ TSC§ ®îc h×nh thµnh trªn chi
phÝ hîp lý hîp lÖ vµ dùa trªn c¸c c¨n cø cã tÝnh kh¸ch quan, nh ho¸ ®¬n, gi¸ thÞ
tr êng cña TSC§...
ViÖc x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ ®îc x¸c ®Þnh cô thÓcho tõng lo¹i nh sau:
* §èi víi TSC§ h÷u h×nh:
- Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i mua s¾m (kÓ c¶ mua míi vµ cò) bao gåm gi¸ thùc tÕ
ph¶i tr¶, l·i tiÒn vay ®Çu t cho TSC§ khi cha ®a TSC§ vµo sö dông, c¸c chi phÝ
vËn chuyÓn, bèc dì, c¸c chi phÝ söa ch÷a, t©n trang tr íc khi ®a TSC§ vµo sö
dông, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö, thuÕ vµ lÖ phÝ tr íc b¹ (nÕu cã)...
- Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i ®Çu t x©y dùng (c¶ tù lµm vµ thuª ngoµi): Lµ gi¸
quyÕt to¸n c«ng tr×nh x©y dùng theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ
x©y dùng hiÖn hµnh, c¸c chi phÝ liªn quan vµ lÖ phÝ tr íc b¹ ( nÕu cã).
- Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc cÊp, ®îc ®iÒuchuyÓn®Õn:
+ NÕu lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp: Nguyªn gi¸ bao gåm gi¸ trÞ cßn l¹i
trªn sæ ë ®¬n vÞ cÊp (hoÆc gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña Héi ®ång giao
nhËn) vµ c¸c chi phÝ t©n trang, chi phÝ söa ch÷a, vËn chuyÓnbèc dì, l¾p ®Æt,
ch¹y thö mµ bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chi tr¶ tr íc khi ®a TSC§ vµo sö dông.
+ NÕu ®iÒuchuyÓngi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc: Nguyªn
gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i lµ sè khÊu hao luü kÕ ®îc ghi theo sæ cña ®¬n vÞ cÊp. C¸c
phÝ tæn míi tr íc khi dïng ®îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh mµ kh«ng
tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§.
- Nguyªn gi¸ TSC§ lo¹i ®îc cho, ®îc biÕu tÆng, nhËn gãp vèn liªn doanh,
nhËn l¹i vèn gãp, do ph¸t hiÖn thõa... Bao gåm gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña
Héi ®ång giao nhËn cïng c¸c phÝ tæn míi tr íc khi dïng (nÕu cã).
* §èi víi TSC§ v« h×nh.
Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¶i tr¶ khi thùc hiÖn
nh phÝ tæn thµnh lËp, chi phÝ cho c«ng t¸c nghiªn cøu, ph¸t triÓn...
6
7. * §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh.
Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh ph¶n ¸nh ë ®¬n vÞ thuª, nh ®¬n vÞ chñ së
h÷u tµi s¶n bao gåm: gi¸ mua thùc tÕ, c¸c chi phÝ vËn chuyÓnbèc dì, c¸c chi phÝ
söa ch÷a, t©n trang tr íc khi ®a TSC§ vµo sö dông, chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö,
thuÕ vµ lÖ phÝ tr íc b¹ (nÕu cã)...
PhÇn chªnh lÖch gi÷a tiÒn thuª TSC§ ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ cho thuª vµ
nguyªn gi¸ TSC§ ®ã ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh phï hîp víi thêi h¹n cña
hîp ®ång thuª TSC§ tµi chÝnh.
* Trong thêi gian sö dông, nguyªn gi¸ TSC§ cã thÓ bÞ thay ®æi, khi ®ã ph¶i
c¨n cø vµo thùc tr¹ng ®Ó ghi t¨ng hay gi¶m nguyªn gi¸ TSC§. Nguyªn gi¸ TSC§
trong doanh nghiÖp chØ thay ®æi trong c¸c tr êng hîp sau:
- §¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ TSC§
- N©ng cÊp TSC§
- Th¸o dì mét hay mét sè bé phËn cña TSC§
Khi thay ®æi nguyªn gi¸ TSC§ doanh nghiÖp ph¶i lËp biªn b¶n ghi râ c¸c c¨n
cø thay ®æi vµ x¸c ®Þnh l¹i c¸c chØ tiªu nguyªn gi¸, gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ kÕ
to¸n sè khÊu hao luü kÕ cña TSC§ vµ tiÕn hµnh h¹ch to¸n theo c¸c quy ®Þnh
hiÖn hµnh.
* Gi¸ trÞ cßn l¹i.
Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh b»ng nguyªn gi¸ trõ ®i gi¸ trÞ hao
mßn. §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ®óng tr¹ng th¸i kü thuËt cña TSC§, sè tiÒn cßn
l¹i cÇn tiÕp tôc thu håi díi h×nh thøc khÊu hao vµ lµ c¨n cø ®Ó lËp kÕ ho¹ch
t¨ng cêng ®æi míi TSC§.
Qua ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ë trªn ta thÊy mçi lo¹i gi¸ trÞ cã t¸c dông ph¶n
¸nh nhÊt ®Þnh, nhng vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, v× vËy kÕ to¸n TSC§ theo dâi
c¶ 3 lo¹i, nguyªn gi¸, gi¸ trÞ ®· hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i ®Ó phôc vô cho nhu
cÇu qu¶n lý TSC§.
II. H¹ch to¸n biÕn ®éng tsc®
1. Vai trß vµ nhiÖ vô cñ a h¹ ch to¸ TSC§.
m n
H¹ch t o¸n nãi chung vµ h¹ch t o¸n TSC§ nãi r iªng l µ m nhu cÇu kh¸ch quan
ét
cña b¶n t h©n qu¸ t r ×nh s¶n xuÊt còng nh cña x· héi. Ngµy nay khi m quy m s¶n
µ «
xuÊt ngµy cµng l ín, t r ×nh ®é x· héi ho¸ vµ søc ph¸t t r iÓ s¶n xuÊt ngµy cµng
n
cao, t h× h¹ch t o¸n nãi chung vµ h¹ch t o¸n TSC§ nãi r iªng kh«ng ngõng ®îc t ¨ng c-
êng vµ hoµn t hiÖn. Nã ®· t r ë t hµnh m c«ng cô ®Ó l ·nh ®¹o nÒ kinh t Õ vµ
ét n
phôc vô c¸c nhu cÇu cña con ngêi.
Th«ng qua h¹ch t o¸n TSC§ sÏ t hêng xuyªn t r ao ®æi, n¾m ch¾c t ×nh h×nh
t ¨ng gi¶m TSC§ vÒsè l îng vµ gi¸ t r Þ, t ×nh h×nh sö dông vµ hao m TSC§, t õ
ßn
®ã ®a r a ph¬ng t høc qu¶n l ý vµ sö dông hîp l ý c«ng suÊt cña TSC§, gãp phÇn
ph¸t t r iÓ s¶n xuÊt , t hu håi nhanh vèn ®Çu t ®Ó t ¸i s¶n xuÊt vµ t ¹o søc c¹nh
n
t r anh cña doanh nghiÖp t r ªn t h¬ng t r êng,.
Víi vai t r ß t o l ín ®ã, ®ßi hái h¹ch t o¸n TSC§ ph¶i ®¶m b¶o c¸c nghiÖp vô
chñ yÕu sau:
- Ghi chÐ ph¶n ¸nh t æng hîp chÝnh x¸c kÞp t hêi sè l îng, gi¸ t r Þ TSC§ hiÖn
p,
cã, t ×nh t r ¹ng t ¨ng gi¶m vµ hiÖn t r ¹ng TSC§ t r ong ph¹m vi t oµn doanh nghiÖp,
còng nh t ¹i t õng bé phËn sö dông TSC§. T¹o ®iÒ kiÖn cung cÊp t h«ng t in ®ÓkiÓ
u m
7
8. tra gi¸m s¸t thêng xuyªn viÖc gi÷ g×n b¶o qu¶n, b¶o dìng TSC§ vµ kÕ ho¹ch ®Çu
t ®æi míi TSC§ trong tõng ®¬n vÞ.
-TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh theo møc ®é hao mßn cña tµi s¶n vÒchÕ ®é quy ®Þnh.
- Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a TSC§, gi¸m
s¸t viÖc söa ch÷a TSC§ vÒchi phÝ vµ kÕt qu¶ cña c«ng viÖc söa ch÷a.
- TÝnh to¸n ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh x©y dùng trang bÞ
thªm, ®æi míi n©ng cÊp hoÆc th¸o dì bít lµm t¨ng, gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ còng nh
t×nh h×nh thanh lý, nhîng b¸n TSC§.
- Híng dÉn, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn phô thuéc trong doanh
nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é ghi chÐpban ®Çu vÒ TSC§, më c¸c sæ, thÎ
kÕ to¸n cÇn thiÕt vµ h¹ch to¸n TSC§ ®óng chÕ ®é quy ®Þnh.
- Tham gia kiÓmtra ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo quy ®Þnh cña nhµ níc vµ yªu
cÇu b¶o toµn vèn, tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh tr¹ng bÞ huy ®éng, b¶o qu¶n sö
dông TSC§ t¹i ®¬n vÞ.
2. Tµi kho ¶ n söd ô ng
Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, viÖc h¹ch to¸n TSC§ ®îc theo dâi trªn c¸c tµi
kho¶n chñ yÕu sau:
* TK 211“Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸
trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña toµn bé TSC§ cña doanh
nghiÖp theo nguyªn gi¸.
Nî TK 211 Cã
D Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸
§K: Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§
TSC§ h÷u h×nh t ¨ng t r ong kú h÷u h×nh gi¶mt r ong kú
D Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u
CK:
Tµi kho¶nh×nh hiÖn cã ®Õn c¸c t µi kho¶n cÊp hai sau:
21 ®îc chi t iÕt
1
TK 21 2: Nhµ cöa vËt kiÕn t r óc
1
TK 21 3: M¸y m t hiÕt bÞ
1 ãc
TK 21 4: Ph¬ng t iÖn vËn t ¶i t r uyÒ dÉ n
1 n
TK 21 5: ThiÕt bÞ dông cô qu¶n l ý
1
TK 21 6: C©y l ©u n¨m sóc vËt l µmviÖc vµ cho s¶n phÈm
1 , .
TK 21 8: TSC§ h÷u h×nh kh¸c.
1
* TK 21 “ Tµi s¶n cè ®Þnh t huª t µi chÝnh” : Tµi kho¶n nµy dïng ®Óph¶n ¸nh
2
gi¸ t r Þ hiÖn cã vµ t ×nh h×nh biÕn ®éng cña t oµn bé TSC§ t huª t µi chÝnh cña
doanh nghiÖp
Nî TK 212
Cã
D Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ t huª Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§
§K:
t µi chÝnh t ¨ng t r ong kú t huª t µi chÝnh gi¶mt r ong
kú
D Nguyªn gi¸ TSC§ t huª
CK:
t µi chÝnh hiÖn cã 8
9. * Tµi kho¶n 213 “Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh”: Tµi kho¶n nµy dïng ®Óph¶n ¸nh
gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng cña toµn bé TSC§ v« h×nh cña doanh
nghiÖp .
Nî TK 213 Cã
D Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸
§K:
TSC§ v« h×nh t ¨ng t r ong Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§
kú v« h×nh gi¶mt r ong kú
D Nguyªn gi¸ TSC§
CK:
Tµi kho¶n 213 cã c¸c tµi kho¶nN 2 nh sau:
v« h×nh hiÖn cã t ¹i DcÊp
TK 2131:QuyÒnsö dông ®Êt
TK 2132: Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp
TK 2133: B»ng ph¸t minhs¸ng chÕ
TK 2134: Chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn
TK 2138: TSC§ v« h×nh kh¸c
* Tµi kho¶n 214 “Hao mßn TSC§”: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn
cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao vµ nh÷ng kho¶n t¨ng gi¶m
hao mßn kh¸c cña c¸c lo¹i TSC§ cña doanh nghiÖp.
Nî TK 214 Cã
Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn TSC§ §DK: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn TSC§
gi¶m do c¸c lý do gi¶m TSC§ t¨ng do trÝch khÊu hao, do ®¸nh gi¸
l¹i TSC§
DCK: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§
hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp
Tµi kho¶n 21 cã 3 t µi kho¶n cÊp 2 nh sau:
4
TK 21 : Hao m TSC§ h÷u h×nh
41 ßn
TK 21 Hao m TSC§ ®i t huª
42: ßn
TK 21 Hao m TSC§ v« h×nh
43: ßn
* Tµi kho¶n 41 “ Nguån vèn kinh doanh” : §©y l µ t µi kho¶n ph¶n ¸nh sè vèn
1
kinh doanh hiÖn cã vµ t ×nh h×nh t ¨ng gi¶mvèn kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Nî TK 411
Cã
D Vèn kinh doanh t ¨ng t r ong kú
§K:
Vèn kinh doanh gi¶mt r ong kú
D Vèn kinh doanh hiÖn
CK:
cã cña doanh nghiÖp
TK 41 ®îc chi t iÕt t heo t õng nguån h×nh t hµnh vèn. Tr ong ®ã cÇn t heo
1
dâi chi t iÕt cho t õng t æ chøc, t õng c¸ nh©n t hamgia gãp vèn.
9
10. Ngoµi c¸c TK nªu trªn, trong qu¸ tr×nh thanh to¸n cßn sö dông mét sè tµi
kho¶n kh¸c cã liªn quan nh 111,112,142, 331, 335, 241 ... vµ mét sè tµi kho¶n ngoµi
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nh TK 001 “TSC§ thuª ngoµi” vµ TK 009 “Nguån vèn khÊu
hao”.
3. H¹ch to¸n chi tiÕt TSC§
TSC§ trong doanh nghiÖp biÕn ®éng chñ yÕu nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n
xuÊt trong doanh nghiÖp. TSC§ trong doanh nghiÖp biÕn ®éng do nhiÒunguyªn
nh©n, nhng trong bÊt kú tr êng hîp nµo ®Òu ph¶i cã chøng tõ hîp lý, hîp lÖ
chøng minhcho nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµ hoµn thµnh hÖ thèng chøng tõ nµy
gåm:
- Biªn b¶n giao nhËn TSC§ (MÉu sè 01 - TSC§): Biªn b¶n nµy nh»mx¸c nhËn
viÖc giao nhËn TSC§ sau khi hoµn thµnh x©y dùng, mua s¾m ®îc biÕu, tÆng,
viÖn trî, gãp vèn liªn doanh... §a vµo sö dông t¹i ®¬n vÞ hoÆc tµi s¶n cña ®¬n
vÞ bµn giao cho ®¬n vÞ kh¸c theo lÖnh cña cÊp trªn, theo hîp ®ång liªn doanh...
- Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ (MÉu sè 05 - TSC§): X¸c nhËn viÖc ®¸nh gi¸ l¹i
TSC§ vµ lµm c¨n cø ®Óghi sæ kÕ to¸n vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan sè chªnh lÖch
(t¨ng gi¶m) do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. Biªn b¶n nµy ®îc lËp thµnh 2 b¶n, mét b¶n l u t¹i
phßng kÕ to¸n, mét b¶n l u t¹i phßng hå s¬ kü thuËt cña TSC§.
- Biªn b¶n giao nhËn TSC§ söa ch÷a lín hoµn thµnh (MÉu sè 04 - TSC§):
§©y lµ biªn b¶n x¸c nhËn viÖc giao nhËn TSC§ sau khi hoµn thµnh viÖc söa ch÷a
lín gi÷a bªn cã TSC§ söa ch· vµ bªn thùc hiÖn viÖc söa ch÷a vµ lµ c¨n cø ghi sæ
kÕ to¸n vµ thanh to¸n chi phÝ söa ch÷a lín TSC§. Biªn b¶n giao nhËn nµy lËp
thµnh 2 b¶n hai bªn giao nhËn cïng ký vµ mçi bªn gi÷ 1b¶n, sau ®ã chuyÓncho kÕ
to¸n tr ëng cña ®¬n vÞ ký duyÖt vµ l u t¹i phßng kÕ to¸n.
- Biªn b¶n thanh lý TSC§ (MÉu sè 03 - TSC§): X¸c nhËn viÖc thanh lý
TSC§ vµ lµm c¨n cø ®Ó ghi gi¶m TSC§ trªn sæ kÕ to¸n. Biªn b¶n thanh lý ph¶i do
Ban thanh lý TSC§ lËp vµ cã ®Çy ®ñ ch÷ ký, ghi râ hä tªn cña tr ëng ban thanh
lý, kÕ to¸n tr ëng vµ thñ tr ëng ®¬n vÞ.
Ngoµi c¸c chøng tõ trªn doanh nghiÖp cßn sö dông thªm mét sè chøng tõ
kh¸c nh: ho¸ ®¬n, hîp ®ång liªn doanh, quyÕt ®Þnh cÊp TSC§, c¸c chøng tõ
thanh to¸n... Bªn c¹nh viÖc sö dông chøng tõ ®Ó chøng minh cho nghiÖp vô kinh
tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý TSC§ cßn dùa trªn c¬ së c¸c hå s¬ gåm:
- Hå s¬ kü thuËt: Theo dâi c¸c chØ tiªu kü thuËt cña TSC§, hå s¬ nµy do
phßng kü thuËt qu¶n lý.
- Hå s¬ kinh tÕ gåm: Hîp ®ång kinh tÕ khi mua s¾m, l¾p ®Æt, x©y dùng
hoÆc hîp ®ång liªn doanh, quyÕt ®Þnh cÊp TSC§, quyÕt ®Þnh giao nhËn vèn.
+ Ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng.
+ Biªn b¶n nghiÖmthu vÒkü thuËt cña TSC§.
+ Biªn b¶n giao nhËn TSC§.
+ C¸c chøng tõ thanh to¸n kh¸c nÕu mua s¾mTSC§.
* C¸c bíc tiÕn hµnh h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§ ®îc tãm t¾t nh sau:
- §¸nh sè hiÖu cho TSC§.
- LËp thÎ TSC§ hoÆc vµo sæ chi tiÕt TSC§ theo tõng ®èi t îng TSC§.
10
11. ThÎ TSC§ ®îc lËp dùa trªn c¬ së hå s¬ kÕ to¸n TSC§. ThÎ nµy nh»m môc
®Ých theo dâi chi tiÕt tõng TSC§ cña doanh nghiÖp , t×nh h×nh thay ®æi
nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m cña tõng TSC§. Cã thÓ vÝ thÎ
TSC§ nh lµ 1 b¶n lý lÞch theo dâi toµn bé vßng ®êi cña TSC§ tõ khi ®îc h×nh
thµnh ®a vµo sö dông cho ®Õn khi rêi chuyÓnkhái doanh nghiÖp.
Ngoµi ra kÕ to¸n còng theo dâi TSC§ trªn sæ chi tiÕt TSC§, mçi mét sæ
hay mét sè trang sæ ®îc më, theo dâi mét lo¹i TSC§, sæ chi tiÕt nµy lµ c¨n cø
®Ó lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt vµ ph¶i cung cÊp ®îc c¸c th«ng tin cho ngêi qu¶n
lý vÒ tªn, ®Æc ®iÓm, tû lÖ khÊu hao 1 n¨m, sè khÊu hao TSC§ tÝnh ®Õn thêi
®iÓmghi gi¶m TSC§, lý do gi¶m TSC§. Song song víi viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt TSC§,
kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n tæng hîp TSC§ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÆt chÏ, chÝnh
x¸c trong ho¹t ®éng qu¶n lý TSC§ vµ tÝnh thèng nhÊt trong h¹ch to¸n.
4. H¹ch to¸n t × n h h × n h biÕn ®éng TSC§
4.1. H¹ch to¸n t¨ng TSC§ h÷u h×nh
TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp t¨ng do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n nh t¨ng do
mua s¾m, x©y dùng, cÊp ph¸t... kÕ to¸n cÇn c¨n cø vµo tõng tr êng hîp cô thÓ ®Ó
ghi sæ cho phï hîp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ, c¸c nghiÖp vô t¨ng TSC§ ®îc h¹ch to¸n nh sau: (víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ
VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, c¸ch h¹ch to¸n t¬ng tù, chØ kh¸c sè thuÕ VAT
®Çu vµo kh«ng t¸ch riªng mµ h¹ch to¸n vµo nguyªn gi¸ TSC§).
a. T¨ng do mua ngoµi kh«ng qua l¾p ®Æt:
KÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n:
BT1: Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§
Nî TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
Nî TK 133 (1332): ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 331: Tæng sè tiÒn cha tr¶ ngêi b¸n.
Cã TK 341, 111, 112: Thanh to¸n ngay (kÓ c¶ phÝ tæn míi).
BT2: KÕt chuyÓn t¨ng nguån vèn t¬ng øng (trêng hîp ®Çu t b»ng vèn chñ së
h÷u).
Nî TK 4141: NÕu dïng quü ®Çu t ph¸t triÓn
Nî TK 4312: NÕu dïng quü phóc lîi ®Ó ®Çu t
Nî TK 441: §Çu t b»ng vèn XDCB
Cã TK 411: NÕu TSC§ dïng cho ho¹t ®éng kinh doanh
Cã TK 4312: NÕu dïng cho ho¹t ®éng phóc lîi.
NÕu ®Çu t b»ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n th× ghi:
Cã TK 009
11
12. Cßn nÕu ®Çu t b»ng nguån vèn kinh doanh kh¸c th× kh«ng ph¶i kÕt chuyÓn
nguån vèn.
b. Trêng hîp mua s¾m ph¶i th«ng qua l¾p ®Æt trong thêi gian dµi
KÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ mua s¾m, l¾p ®Æt theo tõng ®èi
tîng. Khi hoµn thµnh, bµn giao míi ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ vµ kÕt chuyÓn nguån
vèn.
- TËp hîp chi phÝ mua s¾m, l¾p ®Æt (gi¸ mua, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö
vµ c¸c chi phÝ kh¸c tríc khi dïng).
Nî TK 241 (2411): TËp hîp chi phÝ thùc tÕ
Nî TK 133 (1332): ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK liªn quan (331, 341, 111, 112...)
- Khi hoµn thµnh nghiÖm thu, ®a vµo sö dông:
+Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§
Nî TK 221: (Chi tiÕt tõng lo¹i)
Cã TK 241 (2411)
+KÕt chuyÓn nguån vèn (®Çu t b»ng vèn chñ së h÷u)
Nî TK 4141, 441, 4312
Cã TK 411 (hoÆc 4313)
c. Trêng hîp t¨ng do x©y dùng c¬ b¶n bµn giao
Chi phÝ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®îc tËp hîp riªng trªn Tk 241 (2412), chi
tiÕt theo tõng c«ng tr×nh. Khi hoµn thµnh bµn giao ®a vµo sö dông ph¶i ghi t¨ng
nguyªn gi¸ vµ kÕt chuyÓn nguån vèn gièng nh t¨ng TSC§ do mua s¾m ph¶i qua l¾p
®Æt.
d. Trêng hîp t¨ng do nhËn vèn gãp liªn doanh
C¨n cø vµo gi¸ trÞ vèn gãp do 2 bªn tho¶ thuËn, kÕ to¸n ghi t¨ng vèn gãp
vµo nguyªn gi¸ TSC§.
Nî TK 211: Nguyªn gi¸
Cã TK 411(chi tiÕt vèn liªn doanh): Gi¸ trÞ vèn gãp
e. Trêng hîp nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh
C¨n cø vµo gi¸ trÞ cßn l¹i ®îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm nhËn, kÕ to¸n ghi c¸c
bót to¸n sau:
BT1: Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ
Nî TK 211: nguyªn gi¸ (theo gi¸ trÞ cßn l¹i)
12
13. Cã TK 128: NhËn l ¹i vèn gãp l iªn doanh ng¾n h¹n
Cã TK 222: NhËn l ¹i vèn gãp l iªn doanh dµi h¹n.
BT2: Chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ vèn gãp víi gi¸ trÞ cßn l¹i (nÕu hÕt h¹n liªn
doanh hoÆc rót hÕt vèn kh«ng tham gia n÷a v× liªn doanh kh«ng hÊp dÉn...)
Nî TK l iªn quan (111,112,152,1388...)
Cã TK 222, 128
g. Tr êng hîp t ¨ng do chuyÓ t õ c«ng cô, dông cô t hµnh TSC§
n
- NÕu CCD cßn m cha sö dông
C íi,
Nî TK 211: Nguyªn gi¸ (gi¸ t hùc t Õ)
Cã TK: 153 (1531)
- NÕu CCD ®· sö dông
C
Nî TK 211: Nguyªn gi¸
Cã TK 2141: gi¸ t r Þ ® ph© bæ
· n
Cã TK 1421: gi¸ t r Þ cßn l ¹i
h. T¨ng do ® gi¸ TSC§
¸nh
BT1 PhÇn chªnh l Öch t ¨ng nguyªn gi¸
:
Nî TK 211
Cã TK 412
BT2: PhÇn chªnh l Öch t ¨ng hao m (nÕu cã)
ßn
Nî TK 412
Cã TK 214
i. Tr êng hîp ph¸t hiÖ t hõa t r ong kiÓ kª
n m
C¨n cø vµo nguyªn nh©n t hõa cô t hÓ®Óghi sæ cho phï hîp t heo 1 t r ong c¸c
t r êng hîp ®· nªu (nÕu do ®Óngoµi sæ s¸ch cha ghi sæ). NÕu TSC§ ®ã ®ang sö
dông cÇn t r Ých bæ sung khÊu hao.
Nî c¸c TK l iªn quan 627, 641, 642
Cã TK 214 (2141)
NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc chñ t µi s¶n t h× b¸o cho c¬ quan chñ qu¶n cÊp
t r ªn vµ c¬ quan t µi chÝnh cïng cÊp ®Óxö l ý, t r ong t hêi gian chê xö l ý, kÕ t o¸n
ghi:
13
14. Nî TK 211: Nguyªn gi¸
Cã TK 214: Gi¸ t r Þ hao mßn
Cã TK 3381: Gi¸ t r Þ cßn l ¹i
4.2. H¹ch to¸n gi¶m TSC§ h÷u h×nh
Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh cña doanh nghiÖp gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n
kh¸c nhau, trong ®ã chñ yÕu do nhîng b¸n, thanh lý... Tuú theo tõng trêng hîp cô
thÓ, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo sæ s¸ch cho phï hîp.
a. Nhîng b¸n TSC§
Doanh nghiÖp ®îc nhîng b¸n c¸c TSC§ kh«ng cÇn dïng hoÆc xÐt thÊy sö
dông kh«ng cã hiÖu qu¶ hay l¹c hËu vÒ mÆt kü thuËt ®Ó thu håi vèn sö dông cho
môc ®Ých kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n. Doanh nghiÖp cÇn lµm ®ñ mäi thñ tôc,
chøng tõ ®Ó nhîng b¸n. C¨n cø vµo t×nh h×nh cô thÓ, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót
to¸n sau:
BT1: Xãa sæ TSC§ nhîng b¸n
Nî TK 214 (2141): Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 821: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 221: Nguyªn gi¸
BT2: Doanh thu nhîng b¸n TSC§
Nî TK liªn quan 111, 112, 131: Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 711: Doanh thu nhîng b¸n
Cã TK 333 (3331): ThuÕ VAT ph¶i nép
NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× phÇn ghi cã
TK 711 lµ tæng gi¸ thanh to¸n (gåm c¶ thuÕ VAT ph¶i nép)
BT3: C¸c chi phÝ nhîng b¸n kh¸c (söa ch÷a, t©n trang, m«i giíi...)
Nî TK 821: TËp hîp chi phÝ nhîng b¸n
Nî TK 133 (1331): ThuÕ VAT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK 331, 111, 112...
b. Thanh lý TSC§ h÷u h×nh
TSC§ thanh lý lµ nh÷ng TSC§ h háng, kh«ng sö dông ®îc mµ doanh nghiÖp
xÐt thÊy kh«ng thÓ (hoÆc cã thÓ) söa ch÷a ®Ó kh«i phôc ho¹t ®éng nh ng kh«ng
cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ hoÆc nh÷ng TSC§ l¹c hËu vÒ mÆt kü thuËt hay kh«ng phï
hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thÓ nh îng b¸n ®îc. KÕ to¸n ghi c¸c
bót to¸n:
BT1: Xo¸ sæ TSC§
14
15. Nî TK 214
Nî TK 821
Cã TK 211
BT2: Sè t hu håi vÒt hanh l ý
Nî TK 111, 112: Thu håi b»ng t iÒn
Nî TK 152: Thu håi b»ng vËt l iÖ nhËp kho
u
Nî TK 131, 138: Ph¶i t hu ë ngêi mua
Cã TK 333 (3331): ThuÕ VAT ph¶i nép
Cã TK 721: Thu nhËp vÒ t hanh l ý
BT3: TËp hîp chi phÝ t hanh l ý (t ù l µmhay t huª ngoµi)
Nî TK 821: Chi phÝ t hanh l ý
Nî TK 133
Cã TK cã l iªn quan: 111, 112, 331, 334...
c. Gi¶m do chuyÓ t hµnh CCD nhá
n C
Tr ong t r êng hîp nµy, kÕ t o¸n cÇn c¨n cø vµo gi¸ t r Þ cßn l ¹i cña TSC§ ®Ó
ghi c¸c bót t o¸n cho phï hîp.
Nî TK 214: Gi¸ t r Þ hao mßn l òy kÕ
Nî TK 627 (6273): TÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung
Nî TK 641 (6413): TÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng
Nî TK 642 (6423): TÝnh vµo chi phÝ qu¶n l ý doanh nghiÖp
Nî TK 142 (1421): Gi¸ t r Þ cßn l ¹i (nÕ l ín)
u
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
- NÕu TSC§ cßn m cha sö dông, kÕ t o¸n ghi
íi,
Nî TK 153 (1531): NÕ nhËp kho
u
Nî TK 142 (1421): NÕ ® sö dông
u em
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
d. Gi¶m do gãp vèn l iªn doanh b»ng TSC§
Nh÷ng TSC§ göi ®i t ham gia l iªn doanh do kh«ng cßn t huéc quyÒ sö dông
n
vµ qu¶n l ý cña doanh nghiÖp n÷a nªn ®îc coi nh khÊu hao hÕt gi¸ t r Þ 1 l Çn,
phÇn chªnh l Öch gi÷a gi¸ t r Þ vèn gãp víi gi¸ t r Þ cßn l ¹i cña TSC§ gãp vèn sÏ
vµo bªn Nî hoÆc Cã t µi kho¶n 41 2
Nî TK 222: Gãp vèn l iªn doanh dµi h¹n
Nî TK 128: Gãp vèn l iªn doanh ng¾n h¹n
Nî TK 214: Hao mßn TSC§
15
16. Nî (hoÆc cã) TK 412: PhÇn chªnh l Öch
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
e. Tr ¶ l ¹i TSC§ cho c¸c bªn t ham gia l iªn doanh
Khi tr¶ l¹i vèn gãp liªn doanh b»ng TSC§ ghi
BT1: Xãa sæ TSC§
Nî TK 411 (chi tiÕt vèn liªn doanh): Gi¸ trÞ cßn l¹i
Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn
Nî (hoÆc cã) Tk 412: PhÇn chªnh lÖch (nÕu cã).
Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§
BT2: Thanh to¸n nèt sè vèn liªn doanh cßn l¹i
Nî TK 411 (chi tiÕt vèn liªn doanh)
Cã TK liªn quan 111, 112, 338: PhÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ
vèn gãp víi GTCL.
g. ThiÕu ph¸t hiÖn qua kiÓm kª
C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓmkª vµ quyÕt ®Þnh xö lý cña gi¸m ®èc doanh
nghiÖp (hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn) kÕ to¸n ghi:
Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 1388, 334: Gi¸ trÞ c¸ nh©n ph¶i båi th êng
Nî TK 1381: Gi¸ trÞ thiÕu chê xö lý
Nî TK 411: Ghi gi¶m vèn
Nî TK 821: TÝnh vµo chi phÝ bÊt th êng
Cã TK 211: Nguyªn gi¸
4.4 H¹ch to¸n TSC§ ®i thuª vµ cho thuª
Mét thùc tÕ hiÖn nay lµ cã nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng cã ®ñ vèn ®Ó tiÕn
hµnh mua s¾m TSC§ phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Song bªn c¹nh ®ã, l¹i cã mét
sè doanh nghiÖp tån t¹i mét sè TSC§ cha cÇn dïng. HiÖn tîng nµy ®· lµm n¶y sinh
quan hÖ thuª vµ cho thuª TSC§ gi÷a c¸c chñ thÓ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ
nh»m thiÕt lËp ph¬ng ¸n sö dông TSC§ mét c¸ch hiÖu qu¶, gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ
vèn vµ t¹o thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng.
Thuª TSC§ cã thÓ ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc thuª ho¹t ®éng hay thuª tµi
chÝnh, ®iÒu nµy cßn phô thuéc vµo nhu cÇu sö dông TSC§ trong c¸c doanh
nghiÖp.
a. H¹ch to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng
* T¹i ®¬n vÞ ®i thuª: §¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ sö dông TSC§ theo
c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång thuª, doanh nghiÖp kh«ng tÝnh khÊu hao ®èi víi
16
17. nh÷ng TSC§ nµy, chi phÝ thuª TSC§ ®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ kinh doanh trong
kú.
- C¨n cø vµo hîp ®ång thuª TSC§ vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn
viÖc thuª ngoµi (vËn chuyÓn, bèc dì...) kÕ to¸n ghi:
+ Víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGTtheo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 627, 641,642: t iÒ t huª vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã l iªn quan
n
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ® khÊu t r õ
îc
Cã TK 331: sè t iÒ t huª ph¶i t r ¶
n
Cã TK 111, 112: c¸c chi phÝ kh¸c
+ Víi doanh nghiÖp t Ýnh t huÕ GTGT t heo ph¬ng ph¸p t r ùc t iÕp
Nî TK 627, 641, 642: t iÒ t huª gåm c¶ t huÕ GTGT vµ c¸c chi phÝ
n
kh¸c
Cã TK 331: sè t iÒ t huª ph¶i t r ¶
n
Cã TK 111: c¸c chi phÝ kh¸c
- Khi t r ¶ t iÒ cho ®¬n vÞ cho t huª, kÕ t o¸n ghi
n
Nî TK 331 (hoÆc 3388)
Cã TK: 111, 112
Ngoµi r a, t ¹i ®¬n vÞ ®i t huª cßn t heo dâi t µi s¶n cè ®Þnh t huª ho¹t ®éng
t r ªn TK 001“ Tµi s¶n t huª ngoµi” .
+ Khi ®i t huª ghi
Nî TK: 001
+ Khi t r ¶ ghi
Cã TK: 001
* T¹i ®¬n vÞ cho t huª:
TSC§ cho t huª ho¹t ®éng vÉ n t huéc së h÷u cña doanh nghiÖp nªn hµng
t h¸ng vÉ n ph¶i t Ýnh khÊu hao.
- C¸c chi phÝ l iªn quan ®Õn viÖc cho t huª nh khÊu hao TSC§, chi phÝ m«i
giíi, giao dÞch, vËn chuyÓ kÕ t o¸n ph¶n ¸nh nh sau:
n...
Nî TK 811: t Ëp hîp chi phÝ cho t huª
Cã TK 214: KhÊu hao TSC§ cho t huª
Cã TK 111, 112, 331: C¸c chi phÝ kh¸c
- C¸c kho¶n t hu vÒcho t huª, kÕ t o¸n ghi
17
18. + T¹i doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGTtheo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Nî TK 111, 112: t æng sè t hu
Cã TK 711: sè t hu vÒ cho t huª (kh«ng bao gåm t huÕ GTGT)
Cã TK 3331: t huÕ GTGT ph¶i nép
+ T¹i doanh nghiÖp t Ýnh t huÕ GTGT t heo ph¬ng ph¸p t r ùc t iÕp
Nî TK: 111, 112
Cã TK 711: t æng t hu bao gåm c¶ t huÕ GTGT
b. H¹ch t o¸n TSC§ t huª t µi chÝnh
* §iÒ kiÖn vÒgiao dÞch t huª (cho t huª) t µi chÝnh
u
Theo quy ®Þnh t ¹mt hêi cña ViÖt namm giao dÞch vÒcho t huª TSC§ ph¶i
ét
t ho¶ m m t r ong 4 ®iÒ kiÖn sau ®îc coi l µ t huª dµi h¹n.
·n ét u
- Khi kÕt t hóc hîp ®ång cho t huª, bªn t huª ®îc nhËn quyÒ së h÷u t µi s¶n
n
t huª hoÆc ®îc t iÕp t ôc t huª t heo t ho¶ t huËn.
- Khi kÕt t hóc hîp ®ång cho t huª, bªn t huª ®îc quyÒ l ùa chän m t µi s¶n
n ua
t huª t heo gi¸ danh nghÜa t hÊp h¬n gi¸ t r Þ t hùc t Õ cña t µi s¶n t huª t ¹i t hêi gian
m l ¹i.
ua
-Thêi h¹n cho t huª Ýt nhÊt ph¶i b»ng 60%t hêi gian cÇn t hiÕt ®ÓkhÊu hao
t µi s¶n.
- Tæng sè t iÒ t huª t µi s¶n ph¶i t r ¶ Ýt nhÊt ph¶i t ¬ng ®¬ng víi gi¸ cña t µi
n
s¶n ®ã t r ªn t hÞ t r êng vµo t hêi ®iÓ ký hîp ®ång.
m
* T¹i ®¬n vÞ ®i t huª: §èi víi ®¬n vÞ ®i t huª t µi chÝnh TSC§ vÒdïng vµo
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t h× khi nhËn TSC§ t huª t µi chÝnh kÕ t o¸n c¨n cø
vµo ho¹t ®éng t huª t µi chÝnh vµ chøng t õ cã l iªn quan ®Óph¶n ¸nh c¸c t µi kho¶n
kÕ t o¸n sau:
- Khi nhËn TSC§ t huª ngoµi, c¨n cø vµo chøng t õ l iªn quan (ho¸ ®¬n dÞch
vô cho t huª t µi chÝnh, hîp ®ång t huª t µi chÝnh...) ghi:
Nî TK 212: Nguyªn gi¸ TSC§ ë t hêi ® m t huª
iÓ
Nî TK 142 (1421): Sè l ·i cho t huª ph¶i t r ¶
Cã TK 342: Tæng sè t iÒ t huª ph¶i t r ¶ (gi¸ cha cã
n
t huÕ)
- §Þnh kú t hanh t o¸n t iÒ t huª t heo hîp ®ång
n
Nî TK 342 (hoÆc TK 315): Sè t iÒ t huª ph¶i t r ¶
n
Nî TK 133 (1332): ThuÕ VAT ® vµo
Çu
Cã TK l iªn quan (111, 112...): Tæng sè ® t hanh t o¸n
·
18
19. - Hµng kú trÝch khÊu hao TSC§ ®i thuª vµ kÕt chuyÓn(trõ dÇn) l·i ph¶i
tr¶ vµo chi phÝ kinh doanh:
Nî TK l iªn quan (627, 641, 642)
Cã TK 214 (2142): Sè khÊu hao ph¶i t r Ých
Cã TK 1421: Tr õ dÇn l ·i ph¶i t r ¶ vµo chi phÝ
- Khi kÕt t hóc hîp ®ång t huª:
+ NÕu t r ¶ l ¹i TSC§ cho bªn t huª:
Nî TK 1421: ChuyÓ gi¸ t r Þ cßn l ¹i cha khÊu hao hÕ
n t
Nî TK 214 (2142): Gi¸ t r Þ hao mßn
Cã TK 212: Nguyªn gi¸ TSC§ ® t huª
i
+ NÕu bªn ®i t huª ®îc quyÒ së h÷u hoµn t oµn:
n
BT 1 KÕt chuyÓ nguyªn gi¸ TSC§:
: n
Nî TK 211, 213
Cã TK 212: Nguyªn gi¸
BT 2: KÕt chuyÓ gi¸ t r Þ hao m l uü kÕ:
n ßn
Nî TK 214 (2142)
Cã TK 214 (2141, 2143): Gi¸ t r Þ hao mßn
+ NÕu bªn ®i t huª ®îc m l ¹i
ua
Ngoµi hai bót t o¸n ph¶n ¸nh t heo nguyªn gi¸ vµ gi¸ t r Þ hao m gièng nh khi
ßn
®îc giao quyÒ së h÷u hoµn t oµn, kÕ t o¸n cßn ph¶n ¸nh sè t iÒ ph¶i t r ¶ vÒm l ¹i
n n ua
hay chuyÓ quyÒ së h÷u (t Ýnh vµo nguyªn gi¸ TSC§)
n n
Nî TK 211, 213: Gi¸ t r Þ t r ¶ t hªm
N¬. TK 133 (1332):
Cã TK: 111, 112, 342
* T¹i ®¬n vÞ cho t huª
VÒt hùc chÊt TSC§ cho t huª vÉ n t huéc quyÒ së h÷u cña bªn cho t huª, bëi
n
vËy kÕ t o¸n ph¶i m sæ chi t iÕt t heo dâi c¶ vÒhiÖn vËt vµ gi¸ t r Þ cña TSC§
ë
cho t huª. Theo chÕ ®é quy ®Þnh, bªn cho t huª t µi chÝnh l µ ®èi t îng kh«ng chÞu
t huÕ VAT ®èi víi dÞch vô cho t huª t µi chÝnh. Sè t huÕ VAT ®Çu vµo khi m ua
TSC§ ®· nép sÏ ®îc bªn ®i t huª t r ¶ dÇn t r ong t hêi gian cho t huª t heo nguyªn t ¾c
ph©n bæ ®Ò cho t hêi gian t huª.
u
- Khi giao TSC§ cho bªn ®i t huª
Nî TK 228: Gi¸ t r Þ TSC§ cho t huª
19
20. Nî TK 214 (2141, 2143): GTHM (nÕ cã)
u
Cã TK 211, 213: nguyªn gi¸ TSC§ cho t huª
Cã TK 241: ChuyÓ gi¸ t r Þ XD hoµn t hµnh sang cho t huª.
n CB
- §Þnh kú (th¸ng, quý, n¨m) theo hîp ®ång, ph¶n ¸nh sè tiÒn thu vÒ cho thuª
trong kú (c¶ vèn lÉn l·i).
Nî TK 111, 112, 1388...: Tæng sè thu
Cã TK 711: Thu vÒ cho thuª TSC§
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ VAT ph¶i nép.
§ång thêi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSC§ cho thuª ph¶i thu håi trong qu¸ tr×nh ®Çu
t t ¬ng øng víi tõng kú.
Nî TK 811
Cã TK 228
- NÕu chuyÓnquyÒnsë h÷u hoÆc b¸n cho bªn ®i thuª tr íc khi hÕt h¹n hoÆc
khi hÕt h¹n cho thuª.
BT1: Ph¶n ¸nh sè thu vÒchuyÓnnhîng tµi s¶n
Nî TK 111, 112, 131,...
Cã TK 711
BT2: Ph¶n ¸nh sè vèn ®Çu t cßn l¹i cha thu håi
Nî TK 811
Cã TK 228
- NÕu nhËn l¹i TSC§ khi hÕt h¹n cho thuª, c¨n cø gi¸ trÞ ®îc ®¸nh gi¸ l¹i
(nÕu cã)
Nî TK 211, 213: Gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ l¹i hoÆc GTCL
Nî TK 811 (hoÆc cã TK 711): PhÇn chªnh lÖch gi÷a GTCL cha thu håi
víi gi¸ trÞ ® ®¸nh gi¸ l¹i.
îc
Cã TK 228: GTCL cha thu håi.
5.3 H¹ch to¸n t¨ng gi¶m TSC§ v« h×nh
a. T¨ng TSC§ v« h×nh trong qu¸ tr×nh thµnh lËp chuÈn bÞ kinh
doanh. KÕ to¸n ph¶i tËp hîp toµn bé chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh
thµnh lËp doanh nghiÖp
20
21. Nî TK 241 (2412): TËp hîp chi phÝ t hùc t Õ
Nî TK 133 (1331): ThuÕ VAT ® khÊu t r õ
îc
Cã TK l iªn quan: 111, 112, 331...
KÕt t hóc qu¸ t r ×nh ®Çu t , ghi t ¨ng TSC§
Nî TK 213 (2132)
Cã TK 411
§ång t hêi nÕu sö dông vèn chñ së h÷u, ghi
Nî TK l iªn quan 414, 431, 441
Cã TK 411
b. T¨ng TSC§ v« h×nh do bá t iÒ mua b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ ®
n , Æc
nhîng, quyÒ sö dông ®
n Êt
BT1 Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ t ¨ng t hªm
:
Nî TK 213(2131, 2133, 2138...)
Nî TK 133
Cã TK l iªn quan 111, 112,311,331...
BT2: KÕt chuyÓ nguån vèn chñ së h÷u
n
Nî TK l iªn quan 414, 431, 441...
Cã TK 411
c. T¨ng TSC§ v« h×nh do ® t nghiªn cøu, ph¸t t r iÓ nh»m phôc vô
Çu n
l îi Ých l © dµi cña doanh nghiÖ
u p
BT1 TËp hîp chi phÝ (chi t iÕt t heo t õng dù ¸n)
:
Nî TK 241
Nî TK 133
Cã TK l iªn quan 111, 112,331...
BT2: KÕt chuyÓ gi¸ t r Þ ®Çu t , nghiªn cøu khi kÕt t hóc qu¸ t r ×nh nghiªn
n
cøu.
Nî TK 2133: NÕ ® c«ng nhËn ph¸t minh, s¸ng chÕ
u îc
Nî TK 2134: NÕ ® coi l µ s¸ng kiÕ ¸p dông t ¹i doanh nghiÖ
u îc n p
21
22. Nî TK 627,631, 642, 1421: NÕ dù ¸n t hÊt b¹i (ph© bæ dÇn hoÆc
u n
ph© bæ mét l Çn).
n
Cã TK 241 (2412) kÕ chuyÓ chi phÝ
t n
BT3: KÕt chuyÓnnguån vèn
Nî TK liªn quan: 414,431,441
Cã TK 411
d. T¨ng TSC§ v« h×nh do ph¶i chi phÝ vÒ lîi thÕ th ¬ng m¹i
Khi chi vÒ lîi thÕ th¬ng m¹i, cÇn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè tiÒn ph¶i bá ra bëi
v× lîi thÕ th¬ng m¹i thêng g¾n víi TSC§HH cô thÓ nh nhµ cöa, nhµ m¸y, cöa
hµng...
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ liªn quan ghi:
BT1: Ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng thªm
Nî TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§HH
Nî TK 213 (2135): Nguyªn gi¸ TSC§VH
Nî TK 133 (1332): ThuÕ VAT ® khÊu trõ
îc
Cã c¸c TK liªn quan: 111, 112, 331...
BT2: KÕt chuyÓnnguån vèn:
Nî TK 414, 431, 441
Cã TK 411
e. T¨ng do nhËn vèn gãp, vèn cæ phÇn b»ng TSC§ v« h×nh (ph¸t minh,
s¸ng chÕ, nh·n hiÖu...)
Nî TK 213: Nguyªn gi¸ TSC§VH
Cã TK 411: Nguån vèn kinh doanh
f. C¸c tr êng hîp t¨ng kh¸c (nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh, ® cÊp ph¸t,
îc
biÕu tÆng...)
Nî TK 213: Nguyªn gi¸ TSC§VH
Cã TK 222: Gãp vèn liªn doanh dµi h¹n
Cã TK 411: Nguån vèn kinh doanh
22
23. g. Gi¶m do nhîng b¸n vµ gi¶m do c¸c t r êng hîp kh¸c (gãp vèn l iªn
doanh, t r ¶ l ¹i vèn gãp l iªn doanh...) ph¶n ¸nh t ¬ng t ù nh TSC§HH.
Ngoµi ra, khi trÝch khÊu hao, ph¶i xo¸ sæ TSC§.
Nî TK 214 (2143)
Cã TK 213
S¬ ®å h¹ch to¸ tæng qu¸ t¨ g TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh do
n t n
mua s¾m, do XDCB bµn giao...
TK21 1 ,21 3
TK 111, 112, 341...
SD xxx
Thanh to¸n ngay (kÓ c¶ phÝ tæn míi)
TK 1332
ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
TK331
Tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
TK 411 Nguyªn
gi¸
NhËn cÊp ph¸t, tÆng thëng liªn doanh tµi s¶n
cè ®Þnh
t¨ng
TK 414, 431, 441... trong
kú
§Çu t b»ng vèn chñ së h÷u
TK 111, 112, 341...
C¸c trêng hîp t¨ng kh¸c (nhËn l¹i
vèn gãp liªn doanh, ®¸nh gi¸ t¨ng...)
23
24. S¬ ®å h¹ch to¸ gi¶ m TSC§ h÷u h×nh, TSC§ v« h×nh
n
do nhîng b¸ thanh lý
n
TK21 ,21
1 3 TK214
Gi¸ t r Þ hao mßn
TK821
Gi¸ t r Þ cßn l ¹i
Nguyªn
gi¸
t µi TK1 1 1
1 ,1 2,331…
s¶n C¸c chi phÝ l iªn quan
cè ®Õn
®Þnh nhîng b¸n, t hanh l ý
gi¶m
do nh
îng b¸n, TK721 TK1 1 1 1 1 …
1 ,1 2, 52, 31
t hanh l ý
C¸c kho¶n
t hu l iªn
TK33311 quan ®Õn
ThuÕ VAT nhîng b¸n,
t hanh l ý
ph¶i nép
24
25. 5. H¹ch to¸n khÊu hao TSC§
5.1. B¶n chÊt cña khÊu hao TSC§
T µi s ¶n c è ®Þnh kh «ng ph ¶i lµ bÒ n m ·i víi th êi gian m µ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ s ö
d ông c ña n ã b Þ gi¶m d Çn díi t¸c ®éng c ña nhiÒ u nh ©n tè. S ù gi¶m d Çn n µy lµ do
hiÖn tîng hao m ßn g ©y n ªn, bao g åm c ¶ hao m ßn v« h ×nh vµ hao m ßn h ÷u h ×nh.
H ao m ßn h ÷u h ×nh lµ hao m ßn TSC § do qu ¸ tr×nh s ö d ông b Þ c ä s ¸t, b Þ ¨n
m ßn hay do ®iÒ u kiÖn th iªn nhiªn t¸c ®éng. M øc ®é hao m ßn h ÷u h ×nh tû lÖ
thu Ën víi th êi gian vµ cêng ®é s ö d ông TSC §.
H ao m ßn v« h ×nh lµ s ù hao m ßn TSC § do s ù ti Õn b é c ña khoa h äc k ü
thu Ët. Nh ê s ù ti Õn b é c ña khoa h äc k ü thu Ët m µ nhiÒ u th Õ h Ö TSC § m íi víi tÝnh
n ¨ng u viÖ t h ¬n ra ®êi. S ù hiÖn d iÖn c ña nh ÷ng th Õ h Ö hiÖn ®¹i n µy lµm cho
TSC § b Þ gi¶m gi¸ trÞ.
H ao m ßn TSC § lµ ph ¹m trï c ã tÝnh trõu tîng. V× vËy n ã c Çn ph ¶i ®îc thÓ
hiÖn d ùa trªn m ét c ¨n c ø c ô thÓ n µo ®ã. Trªn th ùc tÕ, ®Ó thu h åi l¹ i gi¸ trÞ hao
m ßn c ña TSC § ngêi ta ti Õn h µnh tÝnh kh Êu hao b »ng c ¸ch chuyÓ n ph Çn gi¸ trÞ
hao m ßn n µy vµo gi¸ trÞ s ¶n ph Èm lµm ra. Nh vËy, kh Êu hao TSC § ch Ýnh lµ s ù
biÓ u hiÖn b »ng tiÒ n c ña ph Çn gi¸ trÞ tµi s ¶n ®· hao m ßn. Kh Êu hao TSC § lµ m ét
ph ¹m trï c ã tÝnh ch ñ quan vµ tÝnh c ô thÓ :
ViÖc ti Õn h µnh kh Êu hao TSC § lµ xu Êt ph ¸t tõ hao m ßn th ùc tÕ c ña
TSC §. Trong doanh nghiÖp, TSC §®îc s ö d ông th êng xuyªn, li ªn tôc kh «ng c ã ®iÒ u
kiÖn ®Ó x ¸c ®Þnh hao m ßn trªn c ¬ s ë kh ¸ch quan. V× vËy hao m ßn TSC § ®îc
tÝnh b »ng m øc kh Êu hao TSC §.
ViÖc tÝnh kh Êu hao TSC § c ã ý ngh Üa rÊ t lín. Tríc h Õt kh Êu hao cho phÐ p
doanh nghiÖp ph ¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ th ùc tÕ c ña TSC §, ghi nh Ën s ù gi¶m gi¸ TSC §.
M Æt kh ¸c kh Êu hao lµ m ét ph¬ng ti Ön tµi trî gióp cho doanh nghiÖp thu ®îc b é
ph Ën gi¸ trÞ ®· m Êt c ña TSC §. TiÒ n tÝnh kh Êu hao lµ yÕu tè chi ph Ý c Êu th µnh
n ªn gi¸ th µnh s ¶n ph Èm , do vËy tÝnh kh Êu hao ch Ýnh x ¸c s Ï g ãp ph Çn cho viÖc x ¸c
®Þnh gi¸ th µnh ch Ýnh x ¸c h ¬n. H ¬n n ÷a kh Êu hao lµ m ét kho ¶n chi ph Ý h îp lý, h îp
lÖ ®îc tÝnh trõ vµo lîi tøc ch Þu thu Õ lµm cho thu Õ thu nh Ëp c ña doanh nghiÖp
ph ¶i n ép cho Nh µ níc gi¶m ®i g ãp ph Çn c ¶i th iÖn t×nh h ×nh tµi ch Ýnh c ña doanh
nghiÖp.
5.2. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao
ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao thÝch hîp cho doanh nghiÖp cã ý
nghÜa quan träng. Tríc hÕt nã gãp phÇn b¶o toµn vèn cè ®Þnh, tr¸nh hao mßn
v« h×nh mét c¸ch h÷u hiÖu vµ gãp phÇn x¸c ®Þnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c, tr¸nh ® îc
hiÖn tîng l·i gi¶ lç thËt ®ang cßn tån t¹i ë c¸c doanh nghiÖp.
Trªn thÕ giíi tån t¹i bèn ph¬ng ph¸p khÊu hao c¬ b¶n, ®ã lµ ph¬ng ph¸p
khÊu hao ®êng th¼ng, khÊu hao theo s¶n lîng, khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn vµ
khÊu hao theo tæng sè n¨m.
C¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao nµy ph©n bæ c¸c sè tiÒn kh¸c nhau vµo chi phÝ
khÊu hao cho c¸c thêi kú kh¸c nhau. Tuy vËy tæng sè tiÒn khÊu hao lµ b»ng nhau
vµ b»ng gi¸ trÞ ph¶i khÊu hao qua suèt ®êi tån t¹i cu¶ TSC§.
* Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng
25
26. Ph¬ng ph ¸p n µy c ßn g äi lµ ph¬ng ph ¸p kh Êu hao theo th êi gian s ö d ông, hay
ph¬ng ph ¸p tu yÕn tÝnh. Theo ph¬ng ph ¸p n µy th × m øc kh Êu hao h µng n ¨m lµ b »ng
nhau vµ ®îc x ¸c ®Þnh nh sau:
MKH = NG
Tsd
Trong ®ã: MKH: møc khÊu hao hµng n¨m
Tsd: Thêi gian sö dông íc tÝnh
NG: Nguyªn gi¸ TSC§
¦u ®iÓm næi bËt cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh. Møc khÊu hao
®îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh nµy mét c¸ch ®Òu ®Æn lµm cho gi¸ thµnh æn ®Þnh.
Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ hao mßn tµi s¶n trong khèi
lîng c«ng t¸c hoµn thµnh vµ sÏ kh«ng thÝch hîp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy
m« lín, cã khèi lîng TSC§ lín, chñng lo¹i phøc t¹p v× nÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy
dÔ dÉn tíi khèi lîng tÝnh to¸n nhiÒu, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý.
* Ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh
§©y lµ ph¬ng ph¸p ®a l¹i sè khÊu hao rÊt lín trong nh÷ng n¨m ®Çu cña
thêi gian sö dông cña TSC§ vµ cµng vÒ nh÷ng n¨m sau møc khÊu hao cµng gi¶m
dÇn. Theo ph¬ng ph¸p nµy bao gåm: Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn vµ
ph¬ng ph¸p khÊu hao theo tæng sè n¨m.
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn:
§©y lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao gia tèc nhng møc khÊu hao hµng n¨m sÏ kh¸c
nhau theo chiÒu híng gi¶m dÇn vµ ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Mk(t) = T kh * G CL (t)
Trong ®ã: Mk(t) : Møc khÊu hao n¨m thø t
T kh : Tû lÖ khÊu hao
G CL (t) : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ n¨m thø t
Tû lÖ khÊu hao nµy lu«n lín h¬n tû lÖ khÊu hao tÝnh trong ph¬ng ph¸p
khÊu hao ®êng th¼ng vµ thêng ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Tkh = Tû lÖ khÊu hao thêng * TSC§
1
T û lÖ kh Êu hao th êng =
Th êi gian s ö d ông
Ph¬ng ph ¸p n µy c ã u ®iÓ m thu h åi vèn nhanh, do ®ã t¹o kh ¶ n ¨ng ®æi m íi
trang b Þ c «ng ngh Ö cho doanh nghiÖp. Nhng víi ph¬ng ph ¸p n µy, s è tiÒ n kh Êu hao
lu ü k Õ ®Õn n ¨m cu èi c ïng c ña th êi gian s ö d ông TSC § s Ï kh «ng ®ñ b ï ®¾p gi¸
trÞ ban ®Çu c ña TSC §.
- Ph¬ng ph ¸p kh Êu hao theo tæng s è n ¨m
Theo ph¬ng ph ¸p n µy m øc kh Êu hao h µng n ¨m ®îc x ¸c ®Þnh nh sau:
MK(t) = TKH(t) * NG
Trong ®ã: MK(t) : Møc khÊu hao n¨m thø t
TKH(t) : Tû lÖ khÊu hao n¨m thø t
26
27. NG: Nguyªn gi¸ TSC §
T û lÖ kh Êu hao c ña ph¬ng ph ¸p n µy kh «ng c è ®Þnh h µng n ¨m , s Ï th ay ®æi
theo chiÒ u híng gi¶m d Çn vµ ®îc tÝnh:
S è n ¨m c ßn l¹i kÓ tõ n ¨m th ø t ®Õn h Õt
th êi gian s ö d ông c ña TSC §
TKH(t) = T æng c ¸c s è c ña c ¸c s è c ã th ø tù tõ 1
®Õn s è h ¹ng b »ng th êi gian s ö d ông c ña
TSC§
Ph¬ng ph ¸p n µy c ã u ®iÓ m lµ c ã kh ¶ n ¨ng thu h åi vèn nhanh, do c ã thÓ
ph ßng ng õa ®îc hao m ßn v« h ×nh ë m øc tèi ®a, m Æt kh ¸c n ã kh ¾c ph ôc ®îc
nh ÷ng nhîc ®iÓ m c ña ph¬ng ph ¸p kh Êu hao theo s è d gi¶m d Çn. T øc n ã ®¶m b ¶o
®îc s è tiÒ n kh Êu hao lòy k Õ ®Õn n ¨m cu èi c ïng c ña th êi gian s ö d ông TSC § s Ï b ï
®¾p gi¸ trÞ ban ®Çu c ña TSC §.
Tuy nhiªn viÖc ¸p d ông c ¸c ph¬ng ph ¸p kh Êu hao nhanh ph ¶i trong ®iÒ u kiÖn
doanh nghiÖp c ã 1 gi¸ th µnh c ã thÓ ch Þu ®ùng ®îc.
* Ph¬ng ph ¸p kh Êu hao theo s ¶n lîng.
Ph¬ng ph ¸p n µy m øc kh Êu hao m çi n ¨m lµ th ay ®æi tu ú thu éc vµo s ¶n lîng
s ¶n ph Èm s ¶n xu Êt ra b ëi tµi s ¶n ®ã. Nhng s è tiÒ n kh Êu hao ®îc c è ®Þnh cho 1
®¬n vÞ s ¶n ph Èm ®Çu ra ®îc t¹o b ëi s ¶n ph Èm ®ã:
M øc kh Êu hao tÝnh cho m ét Nguyªn gi¸ TSC §
®¬n vÞ s ¶n ph Èm =
T æng S P d ù kiÕn
M øc kh Êu hao S è lîng s ¶n ph Èm M øc kh Êu hao
TrÝch h µng n ¨m = Th ùc hiÖn (n ¨m ) * tÝnh cho 1 ®¬n vÞ
SP
Ph¬ng ph ¸p n µy c ã u ®iÓ m : M øc kh Êu hao trªn tõng TSC § ®îc x ¸c ®Þnh
®óng theo c «ng su Êt huy ®éng th ùc tÕ c ña TSC §®ã.
5.3. Mét sè quy ®Þnh vÒ tÝnh khÊu hao TSC§ theo chÕ ®é hiÖn
hµnh.
a. VÒ t¨ng møc khÊu hao.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, c¸c doanh nghiÖp ®îc phÐp t¨ng møc khÊu hao c¬
b¶n (kh«ng qu¸ 20% møc tÝnh theo quy ®Þnh vµ b¸o cho c¬ quan tµi chÝnh biÕt
®Ó theo dâi) trong c¸c trêng hîp sau víi ®iÒu kiÖn kh«ng bÞ lç:
- Nh÷ng TSC§ cã tiÕn bé kü thuËt nhanh (Hao mßn v« h×nh nhanh)
- TSC§ lµm vi÷c víi chÕ ®é cao h¬n møc b×nh thêng
- TSC§ ®Çu t b»ng vèn vay hay c¸c h×nh thøc hîp ph¸p kh¸c (thuª
mua, liªn doanh...) mµ thêi gian tr¶ nî hay thanh to¸n nhanh h¬n thêi gian
khÊu hao theo quy ®Þnh.
27
28. NÕu møc trÝch t¨ng h¬n 20% so víi quy ®Þnh ph¶i ®îc c¬ quan tµi chÝnh
xemxÐt, quyÕt ®Þnh.
b. VÒ nh÷ng TSC§ ® khÊu hao hÕ nhng vÉn cßn sö dông
· t
Víi nh÷ng t µi s¶n cè ®Þnh nµy doanh nghiÖp kh«ng ph¶i t r Ých khÊu hao c¬
b¶n nhng vÉ n ph¶i qu¶n l ý vµ sö dông b×nh t hêng. Bªn c¹nh ®ã, t oµn bé khÊu
hao c¬ b¶n cña TSC§ t huéc nguån vèn Ng©n s¸ch ®îc ®Ó l ¹i cho doanh nghiÖp
®Çu t , t hay t hÕ, ®æi m TSC§. C¬ quan qu¶n l ý cÊp t r ªn cña doanh nghiÖp
íi
quyÕt ®Þnh viÖc huy ®éng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n t r ong ph¹m vi ngµnh
m ×nh cho c¸c m t iªu t heo nguyªn t ¾c cã vay, cã t r ¶ víi l ·i suÊt hîp l ý. (Th«ng
ôc
qua kÕ ho¹ch ®Çu t t õ nguån vèn khÊu hao ®· ®îc c¬ quan Nhµ níc vµ c¬ quan
t µi chÝnh xÐ duyÖt ).
t
c. VÒ møc t r Ých khÊu hao n¨m cuèi
Møc t r Ých khÊu hao cho n¨m cuèi cïng cña t hêi h¹n sö dông TSC§ ®îc x¸c
®Þnh l µ hiÖu sè gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao l uü kÕ ®· t hùc hiÖn cña
TSC§ ®ã.
d. VÒ nh÷ng TSC§ kh«ng ph¶i t r Ých khÊu hao
Nh÷ng TSC§ kh«ng t ham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh t h× kh«ng ph¶i
t r Ých khÊu hao, bao gåm :
- TSC§ kh«ng cÇn dïng, cha cÇn dïng ®· cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã
t hÈm quyÒ cho phÐ doanh nghiÖp ®îc ®a vµo cÊt gi÷, b¶o qu¶n, ®iÒ ®éng...
n p u
cho doanh nghiÖp kh¸c.
- TSC§ t huéc dù t r ÷ nhµ níc giao cho doanh nghiÖp qu¶n l ý hé, gi÷ hé...
- TSC§ phôc vô c¸c ho¹t ®éng phóc l îi t r ong doanh nghiÖp nh nhµ t r Î, c©u
l ¹c bé, nhµ t r uyÒ t hèng, nhµ ¨n... TSC§ cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp, quèc
n
phßng,an ninh (t r õ nh÷ng ®¬n vÞ h¹ch t o¸n kinh t Õ) t r ong doanh nghiÖp; nh÷ng
TSC§ phôc vô nhu cÇu chung t oµn x· héi, kh«ng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh
cña r iªng doanh nghiÖp nh ®ª ®Ëp, cÇu cèng, ®êng x¸, bÕn b·i... m nhµ níc giao
µ
cho doanh nghiÖp qu¶n l ý.
- TSC§ kh¸c kh«ng t hamgia vµo qu¸ t r ×nh kinh doanh.
5.4 H¹ch to¸n khÊu hao TSC§
- §Þnh kú (th¸ng, quý...) tÝnh khÊu hao TSC§ vµ ph©n bæ vµo chÝ phÝ
s¶n xuÊt kinh doanh.
Nî TK 627 (6274): KH TSC§ sö dông PX, bé phËn SX.
Nî TK 641 (6414): KH TSC§ dïng cho b¸n hµng.
Nî TK 642 (6424): KH TSC§ dïng cho QLDN.
Cã TK 214: Tæng sè khÊu hao ph¶i trÝch.
§ång thêi, ghi nhËn sè khÊu hao c¬ b¶n ®· trÝch vµo tµi kho¶n ngoµi b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n: Nî TK 009.
- Sè khÊu hao ph¶i nép cho ng©n s¸ch hoÆc cÊp trªn (NÕu cã).
28
29. Nî TK 411: NÕ kh«ng ® hoµn l ¹i
u îc
Nî TK1368: NÕ ® hoµn l ¹i
u îc
Cã TK 336: Sè ph¶i nép cÊp t r ªn
§ång thêi ghi ®¬n vµo bªn cã TK 009
+ NÕu ®¬n vÞ kh¸c vay vèn khÊu hao
Nî TK 128, 228
Cã TK 111, 112.
§ång thêi ghi ®¬n vµo bªn cã TK 009.
- NhËn TSC§ ®· sö dông do ®iÒuchuyÓntrong néi bé tæng c«ng ty
Nî TK 211
Cã TK 214
Cã TK 411
- Trêng hîp khÊu hao hÕt víi TSC§ v« h×nh (ghi theo nguyªn gi¸).
Nî TK 214 (2143)
Cã TK213
- Trêng hîp TSC§ cha khÊu hao hÕt nhng ph¶i nhîng b¸n hoÆc thanh lý,
phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cha thu håi ph¶i ®îc tÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng.
Nî TK 214 (2141, 2143): Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 821: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK liªn quan (211, 213): Nguyªn gi¸
Víi TSC§ ®i thuª tµi chÝnh , khi hÕt h¹n thuª ph¶i tr¶ mµ cha trÝch ®ñ
khÊu hao th× gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thuª ngoµi ph¶i tÝnh vµo chi phÝ chê ph©n
bæ (NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i lín) hoÆc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ kinh doanh trong kú
(NÕu gi¸ trÞ cßn l¹i nhá):
Nî TK 214 (2142): Gi¸ trÞ hao mßn
Nî TK 142: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Cã TK 212: Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh
- C¸c nghiÖp vô gi¶m TSC§ th× ®ång thêi víi viÖc gi¶m nguyªn gi¸ TSC§
ph¶i ph¶n ¶nh gi¶m gi¸ bÞ hao mßn cña TSC§.
6. H¹ch to¸n söach÷a TSC§
TSC§ ®îc sö dông l©u dµi vµ ®îc cÊu thµnh bëi nhiÒu bé phËn, chi tiÕt
kh¸c nhau. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c bé phËn chi tiÕt
29
30. cÊu thµnh TSC§ bÞ hao mßn h háng. Do vËy, ®Ó kh«i phôc n¨ng lùc ho¹t ®éng
b×nh thêng cña TSC§ vµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong lao ®éng s¶n xuÊt, cÇn
thiÕt ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng chi tiÕt, bé phËn cña TSC§ bÞ
hao mßn, h háng ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña TSC§. C«ng viÖc söa ch÷a cã thÓ
do doanh nghiÖp tù lµm hoÆc thuª ngoµi víi ph¬ng thøc söa ch÷a thêng xuyªn,
söa ch÷a lín hay söa ch÷a n©ng cÊp TSC§.
* Trêng hîp söa ch÷a thêng xuyªn.
§©y lµ h×nh thøc söa ch÷a cã tÝnh chÊt b¶o qu¶n, b¶o dìng thêng xuyªn
TSC§, kü thuËt söa ch÷a ®¬n gi¶n, thêi gian söa ch÷a diÔn ra ng¾n vµ chi phÝ
söa ch÷a ph¸t sinh thêng chiÕm tû träng nhá trong tæng chi phÝ cña doanh
nghiÖp. Do ®ã chi phÝ ph¸t sinh ®Õn ®©u ®îc tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh
doanh ®Õn ®ã.
- NÕu viÖc s÷a ch÷a do doanh nghiÖp tù lµm, chi phÝ s÷a ch÷a ®îc tËp
hîp nh sau:
Nî c¸c TK l iªn quan (627, 641, 642...)
Cã c¸c TK chi phÝ (111,112, 152, 214, 334, 338...)
- Tr êng hîp t huª ngoµi:
Nî c¸c TK l iªn quan (627, 641,642...)
Nî TK 133 (1331): ThuÕ VAT ® khÊu t r õ
îc
Cã TK chi phÝ ( 111, 112, 331): Tæng sè t iÒ ph¶i t r ¶
n
* Tr êng hîp söa ch÷a l ín, mang t Ýnh phôc håi hoÆc n©ng cÊp.
- TËp hîp chi phÝ söa ch÷a
+ NÕu t huª ngoµi:
Khi hoµn t hµnh c«ng t r ×nh söa ch÷a, bµn giao, ph¶n ¸nh sè t iÒ ph¶i t r ¶
n
t heo hîp ®ång cho ngêi nhËn t hÇu söa ch÷a l ín:
Nî TK 133: ThuÕ VAT ® khÊu t r õ
îc
Nî TK 214 (2143): Chi phÝ söa ch÷a t hùc t Õ
Cã TK 331: Tæng sè t iÒ ph¶i t r ¶ t heo hîp ®
n ång
Tr êng hîp øng t r íc t iÒ c«ng hoÆc t hanh t o¸n cho ngêi nhËn t hÇu söa
n
ch÷a l ín TSC§ :
Nî TK 331:
Cã TK l iªn quan ( 111, 112, 311...)
+ NÕu do doanh nghiÖp t ù l µm:
TËp hîp chi phÝ söa ch÷a t hùc t Õ chi r a t heo t õng c«ng t r ×nh;
Nî TK 241 (2413)
30
31. Cã c¸c TK chi phÝ (111, 112, 152, 214, 334, 338...)
- KÕt chuyÓngi¸ thµnh c«ng tr×nh söa ch÷a khi hoµn thµnh.
Tuú theo quy m«, tÝnh chÊt, thêi gian vµ môc ®Ých söa ch÷a, sau khi
c«ng viÖc söa ch÷a hoµn thµnh, TSC§ ®îc phôc håi n¨ng lùc ho¹t ®éng hay t¨ng
n¨ng lùc vµ kÐo dµi tuæi thä, kÕ to¸n sÏ kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ söa ch÷a
vµo c¸c tµi kho¶n thÝch hîp.
+ Trêng hîp söa ch÷a n©ng cÊp, kÐodµi tuæi thä:
Nî TK 211: Nguyªn gi¸ (Gi¸ thµnh söa ch÷a thùc tÕ)
Cã TK 2413: Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a
+ Trêng hîp söa ch÷a mang tÝnh phôc håi, tiÕn hµnh theo kÕ ho¹ch: KÕt
chuyÓnvµo chi phÝ ph¶i tr¶:
Nî TK 335: Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a
Cã TK 2413: Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a
+ Trêng hîp söa ch÷a mang tÝnh phôc håi, tiÕn hµnh ngoµi kÕ ho¹ch: Gi¸
thµnh söa ch÷a ®îc kÕt chuyÓnvµo chi phÝ tr¶ tr íc.
Nî TK 142 (1421): Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a
Cã TK 2413: Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c söa ch÷a
PhÇn II
Thùc tr¹ ng tæ chøc c«ng t¸c kÕto¸n tµi s¶n cè ® Þ n h ë c«ng ty cæ phÇn du
lÞch vµ th ¬ ng m ¹i ®«ng na m ¸
I/ §Æc ®iÓmtæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty cæ
phÇn du lÞch vµ th¬ng m¹i ®«ng nam ¸
1. Kh¸i qu¸t lÞch söph¸t triÓn cña c«ng ty.
ViÖc chuyÓn®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang
nÒnkinh tÕ nhiÒuthµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr êng díi sù ®iÒu tiÕt
cña Nhµ níc t¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø VI n¨m 1989 ®îc coi nh lµ mét mèc son lÞch
sö trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt nam. Hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh, c¬ së
h¹ tÇng ®îc n©ng lªn râ rÖt. ViÖc giao l u bu«n b¸n cña con ngêi trë nªn râ
rµng h¬n.
Víi nhËn thøc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc lµ mét chñ tr ¬ng
®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc nh»mduy tr× môc ®Ých huy ®éng vèn cña toµn
x· héi ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao
søc c¹nh tranh. T¹o thªm viÖc lµm, thay ®æi c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ níc, ®ång
thêi t¹o cho ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã cæ phÇn vµ nh÷ng ngêi gãp
vèn ®îc lµm chñ theo sù gãp phÇn thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý t¹o ®éng lùc
31
32. thóc ®Èy doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, n©ng cao thu nhËp cho ngêi lao
®éng.
Trong bèi c¶nh ®ã C«ng ty cæ phÇn Du LÞch vµ Th¬ng M¹i §«ng Nam¸ ®-
îc thµnh lËp ngµy 15/3/1999 theo quyÕt ®Þnh sè 237/1999/Q§- SKH§T cña Së
KÕ ho¹ch §Çu T thµnh phè Hµ Néi.
- Trô së chÝnh: Sè 16 phè Trung Hoµ, CÇu GiÊy , Hµ Néi.
- §iÖn tho¹i liªn hÖ: 04. 784284
- Ngµnh nghÒkinh doanh: Kinh doanh l÷ hµnh, VËn chuyÓn kh¸ch du lÞch,
DÞch vô qu¶ng c¸o, th«ng tin du lÞch.
- Tæng sè vèn ®iÒu lÖ: 3.064.800.000 ®ång ®îc chia lµm 30.648 cæ
phÇn. C«ng ty b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 1/4/1999.
2. C¬ cÊu tæ chøc qu ¶ n lý
C«ng ty cæ phÇn Du LÞch vµ Th¬ng M¹i §«ng Nam ¸ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n
®éc lËp cã t c¸ch ph¸p nh©n ®îc anh NguyÔn Th¸i S¬n ®Çu t vèn chñ yÕu víi tû
lÖ 40% sè cßn l¹i do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp, ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty vµ
nguyªn t¾c tù chñ tµi chÝnh ®îc quyÒnqu¶n lý víi t c¸ch chñ së h÷u vµ c«ng ty
tæ chøc qu¶n lý theo 1 cÊp. (HiÖn nay c«ng ty cã tæng sè 34 c¸n bé c«ng nh©n
viªn).
s¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty
cæ phÇn du lÞch vµ th¬ng m¹i ®«ng nam¸
§¹i héi cæ ®«ng
Héi ®ång qu¶n Ban kiÓ so¸t
m
trÞ
Chñ t Þch H§QT kiªmgi¸m
®èc ®iÒ hµnh vµ c¸c Phã
u
gi¸m®èc gióp viÖc
Phßng t æ Phßng Phßng ®iÒ u Phßng
*chøc hµnh ®
§¹i héi cæ «ng. kÕ t o¸n hµnh vµ t hÞ t r Phßng
chÝnh vËn chuyÓn
§¹i héi cæ ®«ng vô c¬ quan quyÕt ®Þnh cao nhÊt ing c«ng t y cæ phÇn
t µi l µ
híng dÉ n
êng
Mar ket cña
quyÕt ®Þnh m vÊn ®Òl iªn quan ®Õn sù t ån t ¹i vµ ho¹t ®éng cña c«ng t y nh
äi
t h«ng b¸o cña héi ®ång qu¶n t r Þ vµ kiÓ so¸t viªn vÒt ×nh h×nh ho¹t ®éng vµ
m
kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng t y.
QuyÕt ®Þnh ph¬ng híng vµ nhiÖmvô ph¸t t r iÓ cña c«ng t y.
n
32
33. Th«ng qua ph¬ng ¸n sö dông tµi s¶n, ph¬ng ¸n ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt
kinh doanh ®æi míi ph¬ng tiÖn, c«ng nghÖ c«ng ty.
BÇu hoÆc bæ sung thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc kiÓmso¸t viªn khi
khuyÕt thµnh viªn hoÆc hÕt nhiÖm kú. B·i miÔn thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ
hoÆc kiÓmso¸t viªn theo ®ÒnghÞ cña Héi ®ång qu¶n trÞ.
- QuyÕt ®Þnh sè lîi nhuËn trÝch lËp c¸c quü, bæ sung vèn, lîi nhuËn chia
cho c¸c cæ ®«ng, quyÕt ®Þnh t¨ng, gi¶m vèn ®iÒulÖ cña c«ng ty.
- QuyÕt ®Þnh gia h¹n ho¹t ®éng hay gi¶i thÓc«ng ty vµ c¸c vÊn ®Òkh¸c.
* Héi ®ång qu¶n t r Þ
Lµ bé phËn cao nhÊt t r ong c«ng t y gi÷a hai kú ®¹i héi cæ ®«ng. Héi
®ång qu¶n t r Þ cña c«ng t y gåm cã 5 ngêi ®îc §¹i héi cæ ®«ng bÇu chän t heo
t hÓt høc bá phiÕu kÝn.
Héi ®ång ®· ph©n chøc n¨ng, nhiÖmvô cô t hÓcña t õng t hµnh viªn.
- Chñ t Þch héi ®ång qu¶n t r Þ kiªmgi¸m®èc ®iÒ hµnh u
Lµ ngêi cã quyÒ cao nhÊt ®iÒ hµnh vµ chÞu t r ¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng
n u
cña c«ng t y t heo ph¸p l uËt , ®iÒ l Ö vµ nghÞ quyÕt cña §¹i héi cæ ®«ng. B¶o
u
t oµn vµ ph¸t t r iÓ vèn, t hùc hiÖn t heo ph¬ng ¸n kinh doanh m ®· ®îc héi ®ång
n µ
qu¶n t r Þ phª duyÖt vµ t h«ng qua t ¹i §¹i héi cæ ®«ng. Tr ×nh héi ®ång qu¶n t r Þ
c¸c b¸o c¸o vÒho¹t ®éng t µi chÝnh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ
chÞu t r ¸ch nhiÖm vÒt oµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng t y t r íc §¹i héi cæ
®«ng. Tu©n t hñ ®iÒ l Ö cña c«ng t y t r ªn c¬ së chÊp hµnh ®óng ®¾n c¸c chñ
u
t r ¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ph¸p l uËt cña Nhµ níc.
- C¸c phã gi¸m®èc gióp viÖc.
+ Phã gi¸m ®èc l µ ngêi gióp gi¸m®èc, chÞu t r ¸ch nhiÖm t r íc gi¸m ®èc, t r íc
Nhµ níc vÒnhiÖm vô cña m ×nh ®îc ph©n c«ng. Phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô t hay
m gi¸m ®èc khi gi¸m ®èc ®i v¾ng hoÆc ®îc gi¸m ®èc uû quyÒ ®Ógi¶i quyÕt
Æt n
vµ ®iÒ hµnh c«ng t ¸c néi chÝnh, cã t r ¸ch nhiÖmt hêng xuyªn bµn b¹c víi gi¸m®èc
u
vÒc«ng t ¸c t æ chøc, t µi chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh, t ¹o ®iÒ kiÖn cho gi¸m ®èc
u
n¾mb¾t vµ ®iÒ chØnh kÕ ho¹ch. Tr iÓ khai c¸c c«ng viÖc ®· t hèng nhÊt xuèng
u n
c¸c bé phËn t huéc khèi m ×nh phô t r ¸ch kÞp t hêi vµ t h«ng t in nhanh nh÷ng t huËn
l îi, khã kh¨n t r ong viÖc ®iÒ hµnh ®Ócïng gi¸m ®èc r ót kinh nghiÖm vµ ®Ò r a
u
ph¬ng híng chØ ®¹o m íi.
+ LËp kÕ ho¹ch t µi chÝnh hµng n¨mt r ªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh
phô vµ dÞch vô. Phèi hîp víi phßng kÕ ho¹ch ®Ó®iÒ chØnh kÕ ho¹ch phï hîp víi
u
xu t hÕ cña t hÞ t r êng vµ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch.
+ Qu¶n l ý ch¾c c¸c l o¹i vèn, h¹ch t o¸n t hu chi t µi chÝnh t heo ®óng chÕ ®é
Nhµ níc, ph©n t Ých ho¹t ®éng kinh t Õ t r ong viÖc qu¶n l ý vµ t hùc hiÖn gi¸ t hµnh
s¶n phÈm Ph¸t hiÖn kÞp t hêi nh÷ng t r êng hîp t ham «, l ·ng phÝ, gi¸m s¸t qu¶n l ý
.
t oµn bé t µi s¶n cña c«ng t y. Thùc hiÖn viÖc chi t r ¶ l ¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n
viªn vµ chÕ ®é b¶o hiÓ x· héi ®óng chÝnh s¸ch.
m
+ Tham gia cho gi¸m ®èc chñ ®éng sö dông nguån vèn ®Ó ph¸t t r iÓ s¶n n
xuÊt kinh doanh. §ång t hêi kiÓ t r a t ×nh h×nh t hùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh
m
doanh chÝnh, phô vµ dÞch vô, ng¨n chÆn viÖc l ·i gi¶, l ç t hËt , nî nÇn d©y da.
+ Më sæ s¸ch t heo dâi t µi chÝnh, t µi s¶n vËt t , l Ëp hå s¬, chøng t õ ghi
chÐ vµ h¹ch t o¸n c¸c t µi kho¶n kÕ t o¸n. ChÊp hµnh nghiªm chØnh nghÜa vô t hu
p
33
34. nép ng©n s¸ch, l u tr÷ tµi liÖu, chøng tõ theo nguyªn t¾c, quy ®Þnh cña Nhµ n-
íc.
+ Thanh to¸n gän viÖc thu chi kÞp thêi. Qu¶n lý chÆt chÏ chÕ ®é thu quü
tiÒn mÆt. Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o ph¶n ¸nh sè liÖu trung thùc, chÝnh x¸c nh»m
phôc vô gi¸m ®èc ®iÒuhµnh c«ng ty ph¸t triÓn.
* Phßng t æ chøc hµnh chÝnh.
Cã chøc n¨ng gióp viÖc gi¸m ®èc vµ ban l ·nh ®¹o c«ng t y t hùc hiÖn t èt
c«ng t ¸c qu¶n l ý vÒnh©n sù: t uyÓ dông, ®µo t ¹o, xÕp l ¬ng, t hi ®ua khen t hëng,
n
kû l uËt , b¶o vÖ néi bé, s¾p xÕp c«ng t ¸c ®êi sèng, vÞ t r Ý l µm viÖc, quan hÖ
®èi chiÕu, ch¨m l o b¶o vÖ søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. §¶m b¶o c«ng t ¸c
v¨n t h, ®¸nh m bÝ m t µi l iÖu, hå s¬. B¶o vÖ t µi s¶n XHCN vµ an ninh t r Ët
¸y, Ët
t ù an t oµn x· héi t r ong c«ng t y vµ khu vùc. Qu¶n l ý l ao ®éng, t iÒ l ¬ng, ®Þnh
n
m s¶n phÈm an t oµn l ao ®éng vµ BHXH t heo chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
øc ,
* Phßng kÕ t o¸n t µi vô.
- Chøc n¨ng: Ph¶n ¸nh vµ gi¸m®èc t Êt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh t Õ t r ong t oµn
c«ng t y . Phßng kÕ t o¸n t µi chÝnh l µ m phßng gi÷ vÞ t r Ý quan t r äng t r ong
ét
viÖc ®iÒ hµnh qu¶n l ý kinh t Õ, t h«ng t in kinh t Õ t r ong m l Ünh vùc kinh
u äi
doanh , vËn t ¶i, xuÊt nhËp khÈu vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Phôc vô t r ùc t iÕp cho l ·nh
®¹o c«ng t y ®iÒ hµnh chØ ®¹o s¶n xuÊt .
u
- NhiÖm vô: Tæ chøc s¾p xÕp hîp l ý, khoa häc t Ëp t r ung c¸c bé phËn kÕ
ho¹ch t hèng kª t r ong phßng ®Óhoµn t hµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®îc giao vÒc«ng
t ¸c kÕ t o¸n t µi chÝnh.
+ Gióp ®ì gi¸m ®èc ®Òr a kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh (nh sè l îng kh¸ch,
doanh t hu, l ao ®éng, t iÒ l ¬ng, t huÕ...)
n
+ Ghi chÐ ph¶n ¸nh sè l iÖu hiÖn cã vÒ t ×nh h×nh vËn ®éng t oµn bé t µi
p
s¶n cña c«ng t y. Gi¸ms¸t viÖc sö dông, b¶o qu¶n t µi s¶n cña c«ng t y, ®Æc biÖt
l µ c¸c ph¬ng t iÖn vËn t ¶i, m m t hiÕt bÞ, nhµ xëng.
¸y ãc
+ Thèng kª hµng t h¸ng, quý, ®Þnh kú cho ban l ·nh ®¹o n¾m t ×nh h×nh ®Ó
®Òr a ph¬ng híng ph¸t t r iÓ n.
+ LËp kÕ ho¹ch vèn, sö dông vèn, biÖn ph¸p t ¹o nguån vèn phôc vô qu¸
t r ×nh s¶n xuÊt kinh doanh, dïng c¬ chÕ t µi chÝnh cña doanh nghiÖp t ¸c ®éng l ¹i
qu¸ t r ×nh s¶n xuÊt - kinh doanh, gióp ban gi¸m ®èc ®Òr a chñ t r ¬ng, biÖn ph¸p
®Ócã l îng kh¸ch ®«ng.
+ Theo dâi t ×nh h×nh t hÞ t r êng, t hu t hËp t h«ng t in, b¸o c¸o vµ ®Ò xuÊt
kÞp t hêi víi l ·nh ®¹o cña c«ng t y.
+ Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú, kÞp t hêi ph¶n ¸nh nh÷ng t hay ®æi
®Ól ·nh ®¹o cã biÖn ph¸p xö l ý kÞp t hêi.
+ Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t æng hîp sè vèn hiÖn cã vµ c¸c nguån h×nh t hµnh, x¸c
®Þnh hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh, quyÕt t o¸n bãc
t ¸ch c¸c nguån t hu vµ t æng hîp chi phÝ cña t Êt c¶ c¸c l Ünh vùc kinh doanh t Ýnh
t o¸n hiÖu qu¶ kinh t Õ, hiÖu qu¶ ®eml ¹i cho t oµn c«ng t y.
+ Ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn kÞp t hêi nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p l uËt , t ham
«, l ·ng phÝ l µmt hÊt t ho¸t t µi s¶n, vi ph¹mchÕ ®é kÕ t o¸n t µi chÝnh.
34
35. + Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c néi dung quy ®Þnh cña ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng
kª, chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh cña Nhµ níc vµ trÝch nép ®Çy ®ñ ®èi víi nghÜa
vô ng©n s¸ch Nhµ níc.
* Phßng ® u hµnh vµ híng dÉn.
iÒ
- Bé phËn ®iÒ hµnh.
u
§îc coi nh bé phËn s¶n xuÊt cña c«ng t y, nã t iÕn hµnh c¸c c«ng viÖc ®Ó
®¶m b¶o t hùc hiÖn c¸c s¶n phÈm cña c«ng t y. Bé phËn ®iÒ hµnh nh cÇu nèi
u
gi÷a c«ng t y víi t hÞ t r êng cung cÊp dÞch vô du l Þch, nã cã nh÷ng nhiÖm vô chñ
yÕu sau:
+ LËp kÕ ho¹ch vµ t r iÓ khai c¸c c«ng viÖc l iªn quan ®Õn viÖc t hùc hiÖn
n
c¸c ch¬ng t r ×nh du l Þch nh ®¨ng ký chç t r ong kh¸ch s¹n, visa, vËn chuyÓ ký n...
kÕt c¸c hîp ®ång t Êt c¶ c¸c dÞch vô ph¸t sinh t r ong c¶ níc t õ dÞch vô l ín nhÊt
®Õn dÞch vô nhá nhÊt , ®¶mb¶o c¸c yªu cÇu vÒt hêi gian vµ chÊt l îng.
+ ThiÕt l Ëp vµ duy t r × m quan hÖ m t hiÕt víi c¸c c¬ quan h÷u quan
èi Ët
(Ngo¹i giao, néi vô, h¶i quan). Ký hîp ®ång víi c¸c nhµ cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch
vô du l Þch (kh¸ch s¹n, hµng kh«ng, ®êng s¾t ...). Lùa chän c¸c nhµ cung cÊp cã
nh÷ng s¶n phÈm®¶mb¶o uy t Ýn chÊt l îng.
+ X¸c nhËn hoÆc ®Æt chç cho c¸c ®oµn kh¸ch ®Õn ViÖt Nam t r ong t hêi
gian cô t hÓt heo nh÷ng ch¬ng t r ×nh cô t hÓ X¸c nhËn ngµy híng dÉ n viªn ph¶i ®i
.
®ãn kh¸ch vµ t hùc hiÖn ch¬ng t r ×nh du l Þch. Lu«n t heo dâi c¸c ch¬ng t r ×nh du
l Þch xem t r ong qu¸ t r ×nh t hùc hiÖn cã ph¸t sinh vÊn ®Òg× ph¶i gi¶i quyÕt ngay
hay kh«ng. KiÓ t r a xem c¸c dÞch vô ®Æt t r íc cã ®¶m b¶o ®óng chÊt l îng, yªu
m
cÇu t r ong ch¬ng t r ×nh hay kh«ng. Nhanh chãng xö l ý c¸c t r êng hîp bÊt t hêng
x¶y r a t r ong qu¸ t r ×nh t hùc hiÖn c¸c ch¬ng t r ×nh du l Þch. Phèi hîp víi bé phËn
kÕ t o¸n t hùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t hanh t o¸n víi c¸c c«ng t y göi kh¸ch vµ c¸c nhµ
cung cÊp du l Þch.
+ T×m hiÓ t hÞ t r êng du l Þch, x¸c ®Þnh nhu cÇu t hÞ t r êng vÒdÞch vô du
u
l Þch.
+ Sau m chuyÕn du l Þch l µm b¸o c¸o vµ t æng kÕt t hu l ¹i phiÕu nhËn xÐ
çi t
cña kh¸ch vÒt õng dÞch vô cô t hÓ t õ ®ã kÕt hîp víi c¸c n¬i cung cÊp dÞch vô ®Ó
,
ph¸t huy u ®iÓ , hoÆc kh¾c phôc nhîc ®iÓ ...
m m
- Bé phËn híng dÉ n.
Tr ëng bé phËn híng dÉ n cã t r ¸ch nhiÖm x©y dùng néi quy c«ng t ¸c cña
phßng, quy ®Þnh r â t r ¸ch nhiÖm cña t õng híng dÉ n viªn, bè t r Ý vµ sö dông hîp
l ý c¸c híng dÉ n viªn t uú t heo m ®é phøc t ¹p cña c«ng viÖc vµ kh¶ n¨ng cña
øc
t õng ngêi nh»mn©ng cao hiÖu qu¶ sö dông l ao ®éng.
C¸c híng dÉ n viªn cã t r ¸ch nhiÖm t æ chøc, ®ãn t iÕp phôc vô kh¸ch t heo
®óng yªu cÇu cã t r ong ch¬ng t r ×nh du l Þch. Hä l µ nh÷ng ngêi t iÕp xóc t r ùc
t iÕp víi kh¸ch vµ ®ãng gãp ®¸ng kÓvµo viÖc h¹ t hÊp hay n©ng cao chÊt l îng
s¶n phÈml ÷ hµnh cña c«ng t y.
Bé phËn híng dÉ n cã nh÷ng nhiÖmvô chñ yÕu sau ®©y:
+ C¨n cø vµo kÕ ho¹ch kh¸ch, t æ chøc ®iÒ ®éng, bè t r Ý híng dÉ n viªn
u
t heo t õng yªu cÇu cña ®oµn kh¸ch.
+ X©y dùng, duy t r × vµ ph¸t t r iÓ ®éi ngò híng dÉ n viªn vµ céng t ¸c viªn
n
chuyªn nghiÖp. TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng häc t Ëp, båi dìng ®Ó®éi ngò híng dÉ n
35
