SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
PERSAMAAN DIFERENSIAL LINEAR 
1 
I. Bentuk Umum 
Bentuk umum dari persamaan diferensial linear dapat dinyatakan sebagai 
berikut : 
푦′ + 푃 푦 = 푄 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1) 
P dan Q adalah fungsi – fungsi dari 푥 
Untuk menyelesaikan persamaan diferensial linear ini dapat melalui 2 cara, 
yaitu : 
1. Cara Bernoulli 
푦 = 푢 . 푣 Solusi umum ; u , v masing – masing fungsi dari x 
푦′ = 푢′ 푣 + 푣′푢 (turunan aturan perkalian) subsitusi ke 
persamaan (1) 
푢′푣 + 푢 푣′ + 푃 푢푣 = 푄 
푣(푢′ + 푃 푢) + 푢푣′ = 푄 
Ambil 푢′ + 푃 푢 = 0 푢푣′ = 푄 . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2) 
Maka : 푢′ = −푃 푢 
푢′ 
푢 
= −푃 atau 
푑푢 
푑푥 
푢 
= 푃 
∫ 푑푢 
푢 
= ∫ −푃 푑푥 
ln u = ∫ −푃 푑푥 
u = 푒−∫ 푃 푑푥 
kita subsitusikan u = 푒−∫ 푃 푑푥 ke persamaan (2) menjadi : 
푢푣′ = 푄 
푒−∫ 푃 푑푥 . 푣′ = 푄 
푣′ = 푄 . 푒∫ 푃 푑푥
2 
∫ 푣′ = ∫ 푄 . 푒∫ 푃 푑푥 
푣 = ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 
Setelah diperoleh nilai u dan v maka disubsitusikan ke solusi umum yaitu : 
푦 = 푢 . 푣 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 
2. Cara Lagrange 
푦′ + 푃 푦 = 푄. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1) 
Kita ambil 푦′ + 푃 푦 = 0 
Maka : ∫ 푑푦 
푦 
= ∫ −푃 푑푥 
ln y = − ∫ 푃 푑푥 + 퐶1 
ln y = ln 푒−∫ 푃 푑푥+푐1 
푒ln 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푒퐶1 misal 푒퐶1 = 퐶 yang merupakan suatu 
fungsi dari x 
Jadi, 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶 (푥) 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶 (푥) (kedua ruas ln kan) . . . . . (2) 
Maka ln y = ln 푒−∫ 푃 푑푥 + ln 퐶(푥) 
ln y = −∫ 푃 푑푥 + ln 퐶 (푥) 
diffrensial ke x maka : 
1 
푦 
. 푑푦 
푑푥 
= −푃 + 1 
퐶(푥) 
. 푑 퐶 (푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
= −푃 푦 + 푦 
퐶 (푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
+ 푃 푦 = 푦 
퐶 (푥) 
. 푑퐶 (푥) 
푑푥
3 
푑푦 
푑푥 
+ 푃 푦 = 푒 −∫ 푃 푑푥 . 퐶(푥) 
퐶 (푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
+ 푃 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푑 퐶(푥) 
푑푥 
Ξ 푄 
푄 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푑 퐶 (푥) 
푑푥 
∫ 푑퐶 (푥) = ∫ 푄 푒∫ 푃 푑푥 푑푥 
퐶(푥) = ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 subsitusi ke pers. (2) 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶(푥) 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 
II. Contoh Soal 
Carilah persamaan differensial berikut : 
1. 
푑푦 
푑푥 
− 푦 
푥 
= 푥 
푝푒푛푦푒푙푒푠푎푖푎푛 ∶ 
푑푦 
− 푦 
푑푥 
푥 
= 푥 , ( 푃 = −1 
푥 
, 푄 = 푥 ) 
a. Dengan cara Bernoulli 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 
푦 = 푒−∫ 
1 
푥 
1 
푥 
푑푥 [ ∫ 푒∫ − 
푑푥 푥 푑푥 + 퐶 
푦 = 푥 [ ∫ 푥 −1 . 푥 푑푥 + 퐶 ] 
푦 = 푥 (푥 + 퐶 ) 
푦 = 푥 2 + 퐶 x 
b. Dengan cara Lagrange 
푑푦 
푑푥 
− 푦 
푥 
= 0 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
푥
4 
∫ 푑푦 
푦 
= ∫ 푑푥 
푥 
ln 푦 = ln 푥 + 퐶1 misal C1 = ln C 
ln 푦 = ln 푥 + ln 퐶 
푦 = 푥 . 퐶 misal 퐶 푓푢푛푔푠푖 푡푒푟ℎ푎푑푎푝 푥 
푦 = 푥 . 퐶(푥) kedua ruas di ln kan . . . . . . . . (2) 
ln 푦 = ln 푥 . ln 퐶 (푥) 푑푖푓푓푒푟푒푛푠푖푎푙 푥 
1 
푦 
. 푑푦 
푑푥 
= 1 
푥 
+ 1 
퐶(푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
(dikali y) 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
푥 
+ 푦 
퐶(푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
− 푦 
푥 
= 푥 퐶(푥) 
푐 (푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
= 푥 
푥 푑퐶 (푥) 
푑푥 
= 푥 
∫ 푑 퐶(푥) = ∫ 푑푥 
퐶(푥) = 푥 + 퐶 subsitusi ke persamaan (2) 
푦 = 푥 [ 푥 + 퐶 ] 
푦 = 푥 2 + 퐶x 
2. 푦′ − 푦 = 2푒푥 
a. Cara Bernoulli 
푃 = −1 , 푄 = 2푒푥 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄푑푥 + 퐶 ] 
= 푒∫ 푑푥 [∫ 푒−∫ 푑푥 . 2푒푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푒푥 [∫ 푒−푥 . 2푒푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푒푥 [ ∫ 2 푑푥 + 퐶 ] 
= 푒푥 [ 2푥 + 퐶 ] 
푦 = 2 푥 푒푥 + 퐶
5 
b. Cara Lagrange 
Ambil 
푑푦 
푑푥 
− 푦 = 0 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
푑푦 = 푦 푑푥 
푑푦 
= 1 푑푥 
푦 
∫ 푑푦 
푦 
= ∫ 푑푥 
ln 푦 = 푥 + 퐶1 
ln 푦 = ln 푒푥+퐶1 misal 푒퐶1 = 퐶 
푦 = 퐶. 푒푥 pandang C sebagai fungsi dari x 
푦 = 퐶(푥) . 푒푥 kedua ruas di ln kan 
Maka, ln 푦 = ln 퐶 (푥) + ln 푒푥 
ln 푦 = ln 퐶 (푥) + 푥 differensial terhadap 푥 
1 
푦 
. 푑푦 
푑푥 
= 1 
퐶 (푥) 
. 푑 퐶 (푥) 
푑푥 
+ 1 dikali y 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
퐶(푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
+ 푦 
푑푦 
푑푥 
− 푦 = 푦 
퐶(푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
− 푦 = 퐶(푥) 푒푥 
퐶(푥) 
. 푑 퐶(푥) 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
− 푦 = 푒푥 . 푑 퐶 (푥) 
푑푥 
2 푒푥 = 푒푥 . 푑 퐶 (푥) 
푑푥 
2 푑푥 = 푑 퐶(푥) 
∫ 푑 퐶(푥) = ∫ 2 푑푥 
퐶(푥) = 2푥 + 퐶 
maka, 푦 = (2푥 + 퐶 ) . 푒푥 
푦 = 2 푥푒푥 + 퐶 푒푥
6 
3. 
푑푥 
푑푦 
− 2푥푦 = 6푦푒푦2 
a. Cara Bernoulli 
푃 = −2푦 푄 = 6푦푒푦2 
푥 = 푒− ∫ − 2푦 푑푦 [ ∫ 푒∫ −2푦 푑푦 . 6푦푒푦2 
푑푦 + 퐶 ] 
= 푒푦2 
[ ∫ 푒−푦2 
6푦. 푒푦2 
푑푦 + 퐶 ] 
= 푒푦2 
[ ∫ 6푦 푑푦 + 퐶 ] 
= 푒푦2 
[ 3푦2 + 퐶 ] 
푥 = 3푦2푒푦2 
+ 퐶 푒푦2 
b. Cara Lagrange 
푑푥 
푑푦 
− 2푥푦 = 6푦푒푦2 
푑푥 
푑푦 
− 2푥푦 = 0 
푑푥 
푑푦 
= 2푥푦 
푑푥 = 2푥푦 푑푦 
푑푥 
= 2푦 푑푦 
푥 
ln 푥 = 푦2 + 퐶 
푒ln 푥 = 푒푦2 
+ 푒퐶1 misal 푒퐶1 = C 
푒ln 푥 = 푒푦2 
+ 퐶 pandang C sebagai fungsi terhadap y 
푥 = 푒푦2 
+ 퐶(푦) kedua ruas di ln kan 
2 
ln 푥 = ln 푒푦+ ln 퐶(푦) 
ln 푥 = 푦2 + ln 퐶(푦) differensial ke y 
1 
. 푑푥 
= 2푦 + 1 
. 푑퐶 (푦) 
(dikali x) 
푥 
푑푦 
퐶(푦) 
푑푦 
푑푥 
푑푦 
= 2푥푦 + 푥 
퐶 (푦) 
. 푑퐶(푦) 
푑푦 
푑푥 
푑푦 
− 2푥푦 = 푒 푦2 
퐶(푦) 
퐶(푦 ) 
. 푑퐶 (푦) 
푑푦 
푒푦2 
. 푑퐶(푦) 
푑푦 
Ξ Q
7 
푒푦2 
. 푑퐶(푦) 
푑푦 
= 6푦푒푦2 
푑퐶 (푦) 
푑푦 
= 6푦 
∫ 푑퐶(푦) = ∫ 6푦 푑푦 
퐶(푦) = 3푦2 + 퐶 
푥 = 푒푦2 
. 퐶 (푦) 
= 푒푦2 
. (3푦2 
+ 퐶) 
푥 = 푒푦2 
. 3푦2 
+ 퐶푒푦2 
4. 
푑푦 
푑푥 
= 푥2+2푦 
푥 
a. Cara Bernoulli 
푑푦 
푑푥 
= 푥2+2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
= 푥 + 2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
− 2푦 
푥 
= 푥 
푃 = − 2 
푥 
푄 = 푥 
푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 
푦 = 푒− ∫ − 
2 
푥 
2 
푥 
푑푥 [∫ 푒∫ − 
푑푥 . 푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푒2 ln 푥 [ ∫ 푒−2 ln 푥 . 푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푒ln 푥2 
[ ∫ 푒ln 푥 −2 
. 푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푥 2 [ ∫ 1 
푥2 . 푥 푑푥 + 퐶 ] 
= 푥 2 [ ∫ 1 
푥 
+ 퐶 ] 
푦 = 푥 2 [ ln 푥 + 퐶 ] 
푦 = 푥 2 ln 푥 + 퐶 푥 2
8 
b. Cara lagrange 
푑푦 
푑푥 
= 푥2+2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
= 푥2 
푥 
+ 2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
= 푥 + 2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
− 2푦 
푥 
= 푥 
ambil 
푑푦 
푑푥 
− 2푦 
푥 
= 0 
푑푦 
푑푥 
= 2푦 
푥 
푑푦 
푦 
= 2 
푥 
푑푥 
∫ 푑푦 
푦 
= ∫ 2 
푥 
푑푥 
ln 푦 = 2 ln 푥 + 퐶 
푒ln 푦 = 푒2 ln 푥+퐶 
푒ln 푦 = 푒ln 푥2 
. 푒푐 
푦 = 푥 2. 푒푐 misal 푒푐 = 퐶 
푦 = 푥 2 . 퐶 pandang C sebagai fungsi x 
푦 = 퐶(푥). 푥 2 kedua ruas di ln kan 
ln 푦 = ln 퐶(푥) + ln 푥 2 differensial terhadap x 
1 
. 푑푦 
= 1 
. 푑퐶 (푥) 
+ 2 
푦 
푑푥 
퐶 (푥) 
푑푥 
푥 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
퐶(푥) 
. 푑퐶 (푥) 
푑푥 
+ 2푦 
푥 
푑푦 
푑푥 
− 2푦 
푥 
= 퐶(푥) . 푥2 
퐶 (푥) 
. 푑퐶(푥) 
푑푥 
푥 = 푥 2 . 푑퐶 (푥) 
푑푥 
푑퐶 (푥) 
푑푥 
= 푥 
푥2 
푑퐶 (푥) 
푑푥 
= 1 
푥 
∫ 푑퐶 (푥) = ∫ 
1 
푥 
푑푥 
퐶(푥) = ln 푥 + 퐶 푠푢푏푠푖푡푢푠푖 푛푖푙푎푖 퐶(푥) 푘푒 푦
9 
푦 = 푥 2 [ ln 푥 + 퐶 ] 
푦 = 푥 2 ln 푥 + 퐶 푥 2 
5. 푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 
a. Cara Bernoulli 
푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 
푑푦 + (푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥)푑푥 = 0 
푑푦 
+ 푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥 = 0 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
+ 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 
Maka : 푃 = cos 푥 푄 = 2 sin 푥 cos 푥 
푦 = 푒−∫ cos 푥 푑푥 [∫ 푒∫ cos 푥 푑푥 . 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 + 퐶 
푦 = 푒− sin 푥 [ ∫ 푒sin 푥 . 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 + 퐶 ] 
푦 = 푒− sin 푥 (2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2푒sin 푥 + 퐶 ) 
푦 = 2 sin 푥 − 2 + 퐶 푒−푠푖푛푥 
푦 + 2 = 2 sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥 
b. Cara Lagrange 
푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 
푑푦 + (푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥)푑푥 = 0 
푑푦 
+ 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 = 0 
푑푥 
푑푦 
푑푥 
+ 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 
푑푦 
푑푥 
+ 푦 cos 푥 + 0 
푑푦 
푑푥 
= −푦 cos 푥 
푑푦 
푦 
= − cos 푥 푑푥 
∫ 푑푦 
푦 
= −∫ cos 푥 푑푥
10 
ln 푦 = − sin 푥 + 퐶 
푒ln 푦 = 푒− sin 푥+퐶 
푦 = 푒− sin 푥+퐶 
푦 = 푒− sin 푥+퐶 . 푒퐶 misal : 푒퐶 = 퐶 
푦 = 푒− sin 푥+퐶 . 퐶 (kedua ruas di ln kan) 
ln 푦 = ln 푒− sin 푥 . ln 퐶 pandang C sebagai fungsi x 
ln 푦 = ln 푒− sin 푥 . ln 퐶 (푥) differensial ke x 
1 
푦 
. 푑푦 
푑푥 
= 1 
퐶 (푥) 
. 푑퐶 (푥) 
푑푥 
− cos 푥 dikali y 
푑푦 
푑푥 
= 푦 
퐶(푥) 
. 푑퐶 (푥) 
푑푥 
− 푦 cos 푥 
푄 = 푑푦 
푑푥 
+ 푦 cos 푥 
= 푒 − sin 푥 . 퐶 (푥) 
퐶 (푥) 
. 푑퐶 (푥) 
푑푥 
2 sin 푥 cos 푥 = 푒− sin 푥 . 푑퐶 (푥) 
푑푥 
2 sin 푥 cos 푥 푑푥 = 푒− sin 푥 . 푑퐶(푥) 
푑퐶 (푥) = 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 
푒 − sin 푥 
∫ 푑퐶(푥) = ∫ sin 푥 cos 푥 푒sin 푥 푑푥 
퐶(푥) = 2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2 푒sin 푥 + 퐶 
푠푢푏푠푖푡푢푠푖 푛푖푙푎푖 퐶(푥) 푘푒 푦 
푦 = 푒− sin 푥 . 퐶(푥) 
푦 = 푒−푠푖푛푥 . (2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2 푒푠푖푛 + 퐶) 
푦 = 2 sin 푥푒푠푖푛 푥−sin 푥 − 2 푒sin 푥−sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥 
푦 = 2 sin 푥 − 2 + 퐶 푒− sin 푥 
푦 + 2 = 2 sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥
11 
III. Soal Latihan 
Carilah jawab Persamaan Differensial Linear berikut . 
1. 
푑푦 
푑푥 
+ 푦 = 푒푦
12 
2. 
푑푥 
푑푦 
− 4푦 = 6푦2
13 
3. (푥 2 + 1) 푑푦 
푑푥 
+ 푥푦 = 푥 2
14 
4. 
푑푦 
푑푥 
= 푦 sin 푥
15 
5. 
푑푦 
푑푥 
= sin 푥−(푥−푦) cos 푥 
sin 푥

More Related Content

What's hot

Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahan
Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan PecahanPertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahan
Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahannova147
 
Soal dan Penyelesaian tugas Kalkulus
Soal dan Penyelesaian tugas KalkulusSoal dan Penyelesaian tugas Kalkulus
Soal dan Penyelesaian tugas Kalkulusfauz1
 
Tugas fisika untuk matematika 2
Tugas fisika untuk matematika 2Tugas fisika untuk matematika 2
Tugas fisika untuk matematika 2MAY NURHAYATI
 
Formulas de integraciã“n 1
Formulas de integraciã“n 1Formulas de integraciã“n 1
Formulas de integraciã“n 1danbaru
 
Tugas matematika 2 (semester 2) - Polman Babel
Tugas matematika 2 (semester 2)  - Polman BabelTugas matematika 2 (semester 2)  - Polman Babel
Tugas matematika 2 (semester 2) - Polman Babelnikmahpolman
 
Universidad Fermín toro
Universidad Fermín toro Universidad Fermín toro
Universidad Fermín toro manuel franco
 
Tugas matematika kalkulus
Tugas matematika kalkulusTugas matematika kalkulus
Tugas matematika kalkulusfdjouhana
 
Editando ecuaciones en Word
Editando ecuaciones en WordEditando ecuaciones en Word
Editando ecuaciones en WordCyn_008
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 cara_mau2
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7cara_mau2
 
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docxJoelEynerTurpoCondor
 
Formulas trigonomericas
Formulas trigonomericasFormulas trigonomericas
Formulas trigonomericasdanbaru
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7cara_mau2
 
Tugas Matematika "Kelompok 7"
Tugas Matematika "Kelompok 7"Tugas Matematika "Kelompok 7"
Tugas Matematika "Kelompok 7"sarman21
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 cara_mau2
 

What's hot (20)

Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahan
Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan PecahanPertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahan
Pertidaksamaan Nilai Mutlak, Irasional, dan Pecahan
 
Soal dan Penyelesaian tugas Kalkulus
Soal dan Penyelesaian tugas KalkulusSoal dan Penyelesaian tugas Kalkulus
Soal dan Penyelesaian tugas Kalkulus
 
Integration method by parts
Integration method by parts Integration method by parts
Integration method by parts
 
Tugas fisika untuk matematika 2
Tugas fisika untuk matematika 2Tugas fisika untuk matematika 2
Tugas fisika untuk matematika 2
 
Formulas de integraciã“n 1
Formulas de integraciã“n 1Formulas de integraciã“n 1
Formulas de integraciã“n 1
 
Tugas matematika 2 (semester 2) - Polman Babel
Tugas matematika 2 (semester 2)  - Polman BabelTugas matematika 2 (semester 2)  - Polman Babel
Tugas matematika 2 (semester 2) - Polman Babel
 
Integrador calculo vectoria
Integrador calculo vectoriaIntegrador calculo vectoria
Integrador calculo vectoria
 
Matematika 2
Matematika 2Matematika 2
Matematika 2
 
Universidad Fermín toro
Universidad Fermín toro Universidad Fermín toro
Universidad Fermín toro
 
Tugas matematika kalkulus
Tugas matematika kalkulusTugas matematika kalkulus
Tugas matematika kalkulus
 
Editando ecuaciones en Word
Editando ecuaciones en WordEditando ecuaciones en Word
Editando ecuaciones en Word
 
2nd MathTask
2nd MathTask2nd MathTask
2nd MathTask
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7
 
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx
4-CAPITULO-III-T-LAPLACE-Resolucion-de-EDOs-FIAG.docx
 
Formulas trigonomericas
Formulas trigonomericasFormulas trigonomericas
Formulas trigonomericas
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7
 
Tugas Matematika "Kelompok 7"
Tugas Matematika "Kelompok 7"Tugas Matematika "Kelompok 7"
Tugas Matematika "Kelompok 7"
 
Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7 Tugas Matematika Kelompok 7
Tugas Matematika Kelompok 7
 
Ecuaciones Diferenciales
Ecuaciones Diferenciales Ecuaciones Diferenciales
Ecuaciones Diferenciales
 

Viewers also liked

Modul persamaan diferensial 1
Modul persamaan diferensial 1Modul persamaan diferensial 1
Modul persamaan diferensial 1Maya Umami
 
Modul 1 pd linier orde satu
Modul 1 pd linier orde satuModul 1 pd linier orde satu
Modul 1 pd linier orde satuDhifa Tasrif
 
Persamaan diferensial
Persamaan diferensialPersamaan diferensial
Persamaan diferensialWiko Prameso
 
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-Pertama
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-PertamaKlasifikasi Persamaan Diferensial Orde-Pertama
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-PertamaSTKIP PGRI BANDAR LAMPUNG
 
Kalkulus 4
Kalkulus 4Kalkulus 4
Kalkulus 4YUSMIA
 
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGY
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGYSOFTWARE AND WEB TECHNOLOGY
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGYRasha Kamal
 
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, Semarang
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, SemarangAnalisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, Semarang
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, SemarangSally Indah N
 
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003onebajo
 
Pest eller kolera
Pest eller koleraPest eller kolera
Pest eller koleraemjo91
 
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)Dyas Arientiyya
 
Persamaan diferensial-biasa
Persamaan diferensial-biasaPersamaan diferensial-biasa
Persamaan diferensial-biasaChoirur Zhy
 
Persamaan Diferensial
Persamaan DiferensialPersamaan Diferensial
Persamaan DiferensialDian Arisona
 
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern city
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern cityModelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern city
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern cityJean-Luc Caut
 
Anova 1way & uji lanjut
Anova 1way & uji lanjutAnova 1way & uji lanjut
Anova 1way & uji lanjutSuci Agustina
 
Makalah Persamaan Diferensial
Makalah Persamaan DiferensialMakalah Persamaan Diferensial
Makalah Persamaan DiferensialIndah Wijayanti
 
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabel
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua VariabelBahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabel
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabelfebri rahmedia sari
 

Viewers also liked (20)

Modul persamaan diferensial 1
Modul persamaan diferensial 1Modul persamaan diferensial 1
Modul persamaan diferensial 1
 
Modul 1 pd linier orde satu
Modul 1 pd linier orde satuModul 1 pd linier orde satu
Modul 1 pd linier orde satu
 
Persamaan diferensial
Persamaan diferensialPersamaan diferensial
Persamaan diferensial
 
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-Pertama
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-PertamaKlasifikasi Persamaan Diferensial Orde-Pertama
Klasifikasi Persamaan Diferensial Orde-Pertama
 
Kalkulus 4
Kalkulus 4Kalkulus 4
Kalkulus 4
 
Statistik Matematika 2
Statistik Matematika 2Statistik Matematika 2
Statistik Matematika 2
 
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGY
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGYSOFTWARE AND WEB TECHNOLOGY
SOFTWARE AND WEB TECHNOLOGY
 
Dasar Dasar MATLAB
Dasar Dasar MATLABDasar Dasar MATLAB
Dasar Dasar MATLAB
 
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, Semarang
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, SemarangAnalisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, Semarang
Analisis Pemodelan Lokasi TPS Kecamatan Banyumanik, Semarang
 
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003
Dokumen.tips pengenalan microsoft-microsoft-word-2003
 
Pest eller kolera
Pest eller koleraPest eller kolera
Pest eller kolera
 
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)
soal soal faktor integrasi yang bergantung pada (xy) dan (x+y)
 
Persamaan diferensial-biasa
Persamaan diferensial-biasaPersamaan diferensial-biasa
Persamaan diferensial-biasa
 
Persamaan Diferensial
Persamaan DiferensialPersamaan Diferensial
Persamaan Diferensial
 
3.algoritma dasar
3.algoritma dasar3.algoritma dasar
3.algoritma dasar
 
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern city
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern cityModelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern city
Modelisation of Ebola Hemoragic Fever propagation in a modern city
 
Bahan Ajar Limit Fungsi
Bahan Ajar Limit FungsiBahan Ajar Limit Fungsi
Bahan Ajar Limit Fungsi
 
Anova 1way & uji lanjut
Anova 1way & uji lanjutAnova 1way & uji lanjut
Anova 1way & uji lanjut
 
Makalah Persamaan Diferensial
Makalah Persamaan DiferensialMakalah Persamaan Diferensial
Makalah Persamaan Diferensial
 
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabel
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua VariabelBahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabel
Bahan ajar Sistem Persamaan Linier Dua Variabel
 

Recently uploaded

أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....سمير بسيوني
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)Shankar Aware
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...Nguyen Thanh Tu Collection
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...Nguyen Thanh Tu Collection
 

Recently uploaded (6)

أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
أَسَانِيدُ كُتُبِ وَأُصُولِ النَّشْرِ لِابْنِ الْجَزَرِيِّ وَالْوَصْلُ بِهَا....
 
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)French Revolution  (फ्रेंच राज्यक्रांती)
French Revolution (फ्रेंच राज्यक्रांती)
 
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA                 .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
 

KALKULUS IV - Persamaan Diferensial Linear

  • 1. PERSAMAAN DIFERENSIAL LINEAR 1 I. Bentuk Umum Bentuk umum dari persamaan diferensial linear dapat dinyatakan sebagai berikut : 푦′ + 푃 푦 = 푄 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1) P dan Q adalah fungsi – fungsi dari 푥 Untuk menyelesaikan persamaan diferensial linear ini dapat melalui 2 cara, yaitu : 1. Cara Bernoulli 푦 = 푢 . 푣 Solusi umum ; u , v masing – masing fungsi dari x 푦′ = 푢′ 푣 + 푣′푢 (turunan aturan perkalian) subsitusi ke persamaan (1) 푢′푣 + 푢 푣′ + 푃 푢푣 = 푄 푣(푢′ + 푃 푢) + 푢푣′ = 푄 Ambil 푢′ + 푃 푢 = 0 푢푣′ = 푄 . . . . . . . . . . . . . . . . . . (2) Maka : 푢′ = −푃 푢 푢′ 푢 = −푃 atau 푑푢 푑푥 푢 = 푃 ∫ 푑푢 푢 = ∫ −푃 푑푥 ln u = ∫ −푃 푑푥 u = 푒−∫ 푃 푑푥 kita subsitusikan u = 푒−∫ 푃 푑푥 ke persamaan (2) menjadi : 푢푣′ = 푄 푒−∫ 푃 푑푥 . 푣′ = 푄 푣′ = 푄 . 푒∫ 푃 푑푥
  • 2. 2 ∫ 푣′ = ∫ 푄 . 푒∫ 푃 푑푥 푣 = ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 Setelah diperoleh nilai u dan v maka disubsitusikan ke solusi umum yaitu : 푦 = 푢 . 푣 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 2. Cara Lagrange 푦′ + 푃 푦 = 푄. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (1) Kita ambil 푦′ + 푃 푦 = 0 Maka : ∫ 푑푦 푦 = ∫ −푃 푑푥 ln y = − ∫ 푃 푑푥 + 퐶1 ln y = ln 푒−∫ 푃 푑푥+푐1 푒ln 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푒퐶1 misal 푒퐶1 = 퐶 yang merupakan suatu fungsi dari x Jadi, 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶 (푥) 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶 (푥) (kedua ruas ln kan) . . . . . (2) Maka ln y = ln 푒−∫ 푃 푑푥 + ln 퐶(푥) ln y = −∫ 푃 푑푥 + ln 퐶 (푥) diffrensial ke x maka : 1 푦 . 푑푦 푑푥 = −푃 + 1 퐶(푥) . 푑 퐶 (푥) 푑푥 푑푦 푑푥 = −푃 푦 + 푦 퐶 (푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 푑푦 푑푥 + 푃 푦 = 푦 퐶 (푥) . 푑퐶 (푥) 푑푥
  • 3. 3 푑푦 푑푥 + 푃 푦 = 푒 −∫ 푃 푑푥 . 퐶(푥) 퐶 (푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 푑푦 푑푥 + 푃 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푑 퐶(푥) 푑푥 Ξ 푄 푄 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 푑 퐶 (푥) 푑푥 ∫ 푑퐶 (푥) = ∫ 푄 푒∫ 푃 푑푥 푑푥 퐶(푥) = ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 subsitusi ke pers. (2) 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 . 퐶(푥) 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] II. Contoh Soal Carilah persamaan differensial berikut : 1. 푑푦 푑푥 − 푦 푥 = 푥 푝푒푛푦푒푙푒푠푎푖푎푛 ∶ 푑푦 − 푦 푑푥 푥 = 푥 , ( 푃 = −1 푥 , 푄 = 푥 ) a. Dengan cara Bernoulli 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 푦 = 푒−∫ 1 푥 1 푥 푑푥 [ ∫ 푒∫ − 푑푥 푥 푑푥 + 퐶 푦 = 푥 [ ∫ 푥 −1 . 푥 푑푥 + 퐶 ] 푦 = 푥 (푥 + 퐶 ) 푦 = 푥 2 + 퐶 x b. Dengan cara Lagrange 푑푦 푑푥 − 푦 푥 = 0 푑푦 푑푥 = 푦 푥
  • 4. 4 ∫ 푑푦 푦 = ∫ 푑푥 푥 ln 푦 = ln 푥 + 퐶1 misal C1 = ln C ln 푦 = ln 푥 + ln 퐶 푦 = 푥 . 퐶 misal 퐶 푓푢푛푔푠푖 푡푒푟ℎ푎푑푎푝 푥 푦 = 푥 . 퐶(푥) kedua ruas di ln kan . . . . . . . . (2) ln 푦 = ln 푥 . ln 퐶 (푥) 푑푖푓푓푒푟푒푛푠푖푎푙 푥 1 푦 . 푑푦 푑푥 = 1 푥 + 1 퐶(푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 (dikali y) 푑푦 푑푥 = 푦 푥 + 푦 퐶(푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 푑푦 푑푥 − 푦 푥 = 푥 퐶(푥) 푐 (푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 = 푥 푥 푑퐶 (푥) 푑푥 = 푥 ∫ 푑 퐶(푥) = ∫ 푑푥 퐶(푥) = 푥 + 퐶 subsitusi ke persamaan (2) 푦 = 푥 [ 푥 + 퐶 ] 푦 = 푥 2 + 퐶x 2. 푦′ − 푦 = 2푒푥 a. Cara Bernoulli 푃 = −1 , 푄 = 2푒푥 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄푑푥 + 퐶 ] = 푒∫ 푑푥 [∫ 푒−∫ 푑푥 . 2푒푥 푑푥 + 퐶 ] = 푒푥 [∫ 푒−푥 . 2푒푥 푑푥 + 퐶 ] = 푒푥 [ ∫ 2 푑푥 + 퐶 ] = 푒푥 [ 2푥 + 퐶 ] 푦 = 2 푥 푒푥 + 퐶
  • 5. 5 b. Cara Lagrange Ambil 푑푦 푑푥 − 푦 = 0 푑푦 푑푥 = 푦 푑푦 = 푦 푑푥 푑푦 = 1 푑푥 푦 ∫ 푑푦 푦 = ∫ 푑푥 ln 푦 = 푥 + 퐶1 ln 푦 = ln 푒푥+퐶1 misal 푒퐶1 = 퐶 푦 = 퐶. 푒푥 pandang C sebagai fungsi dari x 푦 = 퐶(푥) . 푒푥 kedua ruas di ln kan Maka, ln 푦 = ln 퐶 (푥) + ln 푒푥 ln 푦 = ln 퐶 (푥) + 푥 differensial terhadap 푥 1 푦 . 푑푦 푑푥 = 1 퐶 (푥) . 푑 퐶 (푥) 푑푥 + 1 dikali y 푑푦 푑푥 = 푦 퐶(푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 + 푦 푑푦 푑푥 − 푦 = 푦 퐶(푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 푑푦 푑푥 − 푦 = 퐶(푥) 푒푥 퐶(푥) . 푑 퐶(푥) 푑푥 푑푦 푑푥 − 푦 = 푒푥 . 푑 퐶 (푥) 푑푥 2 푒푥 = 푒푥 . 푑 퐶 (푥) 푑푥 2 푑푥 = 푑 퐶(푥) ∫ 푑 퐶(푥) = ∫ 2 푑푥 퐶(푥) = 2푥 + 퐶 maka, 푦 = (2푥 + 퐶 ) . 푒푥 푦 = 2 푥푒푥 + 퐶 푒푥
  • 6. 6 3. 푑푥 푑푦 − 2푥푦 = 6푦푒푦2 a. Cara Bernoulli 푃 = −2푦 푄 = 6푦푒푦2 푥 = 푒− ∫ − 2푦 푑푦 [ ∫ 푒∫ −2푦 푑푦 . 6푦푒푦2 푑푦 + 퐶 ] = 푒푦2 [ ∫ 푒−푦2 6푦. 푒푦2 푑푦 + 퐶 ] = 푒푦2 [ ∫ 6푦 푑푦 + 퐶 ] = 푒푦2 [ 3푦2 + 퐶 ] 푥 = 3푦2푒푦2 + 퐶 푒푦2 b. Cara Lagrange 푑푥 푑푦 − 2푥푦 = 6푦푒푦2 푑푥 푑푦 − 2푥푦 = 0 푑푥 푑푦 = 2푥푦 푑푥 = 2푥푦 푑푦 푑푥 = 2푦 푑푦 푥 ln 푥 = 푦2 + 퐶 푒ln 푥 = 푒푦2 + 푒퐶1 misal 푒퐶1 = C 푒ln 푥 = 푒푦2 + 퐶 pandang C sebagai fungsi terhadap y 푥 = 푒푦2 + 퐶(푦) kedua ruas di ln kan 2 ln 푥 = ln 푒푦+ ln 퐶(푦) ln 푥 = 푦2 + ln 퐶(푦) differensial ke y 1 . 푑푥 = 2푦 + 1 . 푑퐶 (푦) (dikali x) 푥 푑푦 퐶(푦) 푑푦 푑푥 푑푦 = 2푥푦 + 푥 퐶 (푦) . 푑퐶(푦) 푑푦 푑푥 푑푦 − 2푥푦 = 푒 푦2 퐶(푦) 퐶(푦 ) . 푑퐶 (푦) 푑푦 푒푦2 . 푑퐶(푦) 푑푦 Ξ Q
  • 7. 7 푒푦2 . 푑퐶(푦) 푑푦 = 6푦푒푦2 푑퐶 (푦) 푑푦 = 6푦 ∫ 푑퐶(푦) = ∫ 6푦 푑푦 퐶(푦) = 3푦2 + 퐶 푥 = 푒푦2 . 퐶 (푦) = 푒푦2 . (3푦2 + 퐶) 푥 = 푒푦2 . 3푦2 + 퐶푒푦2 4. 푑푦 푑푥 = 푥2+2푦 푥 a. Cara Bernoulli 푑푦 푑푥 = 푥2+2푦 푥 푑푦 푑푥 = 푥 + 2푦 푥 푑푦 푑푥 − 2푦 푥 = 푥 푃 = − 2 푥 푄 = 푥 푦 = 푒−∫ 푃 푑푥 [ ∫ 푒∫ 푃 푑푥 . 푄 푑푥 + 퐶 ] 푦 = 푒− ∫ − 2 푥 2 푥 푑푥 [∫ 푒∫ − 푑푥 . 푥 푑푥 + 퐶 ] = 푒2 ln 푥 [ ∫ 푒−2 ln 푥 . 푥 푑푥 + 퐶 ] = 푒ln 푥2 [ ∫ 푒ln 푥 −2 . 푥 푑푥 + 퐶 ] = 푥 2 [ ∫ 1 푥2 . 푥 푑푥 + 퐶 ] = 푥 2 [ ∫ 1 푥 + 퐶 ] 푦 = 푥 2 [ ln 푥 + 퐶 ] 푦 = 푥 2 ln 푥 + 퐶 푥 2
  • 8. 8 b. Cara lagrange 푑푦 푑푥 = 푥2+2푦 푥 푑푦 푑푥 = 푥2 푥 + 2푦 푥 푑푦 푑푥 = 푥 + 2푦 푥 푑푦 푑푥 − 2푦 푥 = 푥 ambil 푑푦 푑푥 − 2푦 푥 = 0 푑푦 푑푥 = 2푦 푥 푑푦 푦 = 2 푥 푑푥 ∫ 푑푦 푦 = ∫ 2 푥 푑푥 ln 푦 = 2 ln 푥 + 퐶 푒ln 푦 = 푒2 ln 푥+퐶 푒ln 푦 = 푒ln 푥2 . 푒푐 푦 = 푥 2. 푒푐 misal 푒푐 = 퐶 푦 = 푥 2 . 퐶 pandang C sebagai fungsi x 푦 = 퐶(푥). 푥 2 kedua ruas di ln kan ln 푦 = ln 퐶(푥) + ln 푥 2 differensial terhadap x 1 . 푑푦 = 1 . 푑퐶 (푥) + 2 푦 푑푥 퐶 (푥) 푑푥 푥 푑푦 푑푥 = 푦 퐶(푥) . 푑퐶 (푥) 푑푥 + 2푦 푥 푑푦 푑푥 − 2푦 푥 = 퐶(푥) . 푥2 퐶 (푥) . 푑퐶(푥) 푑푥 푥 = 푥 2 . 푑퐶 (푥) 푑푥 푑퐶 (푥) 푑푥 = 푥 푥2 푑퐶 (푥) 푑푥 = 1 푥 ∫ 푑퐶 (푥) = ∫ 1 푥 푑푥 퐶(푥) = ln 푥 + 퐶 푠푢푏푠푖푡푢푠푖 푛푖푙푎푖 퐶(푥) 푘푒 푦
  • 9. 9 푦 = 푥 2 [ ln 푥 + 퐶 ] 푦 = 푥 2 ln 푥 + 퐶 푥 2 5. 푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 a. Cara Bernoulli 푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 푑푦 + (푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥)푑푥 = 0 푑푦 + 푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥 = 0 푑푥 푑푦 푑푥 + 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 Maka : 푃 = cos 푥 푄 = 2 sin 푥 cos 푥 푦 = 푒−∫ cos 푥 푑푥 [∫ 푒∫ cos 푥 푑푥 . 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 + 퐶 푦 = 푒− sin 푥 [ ∫ 푒sin 푥 . 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 + 퐶 ] 푦 = 푒− sin 푥 (2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2푒sin 푥 + 퐶 ) 푦 = 2 sin 푥 − 2 + 퐶 푒−푠푖푛푥 푦 + 2 = 2 sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥 b. Cara Lagrange 푑푦 + (푦 − 2 sin 푥) cos 푥 푑푥 = 0 푑푦 + (푦 cos 푥 − 2 sin 푥 cos 푥)푑푥 = 0 푑푦 + 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 = 0 푑푥 푑푦 푑푥 + 푦 cos 푥 = 2 sin 푥 cos 푥 푑푦 푑푥 + 푦 cos 푥 + 0 푑푦 푑푥 = −푦 cos 푥 푑푦 푦 = − cos 푥 푑푥 ∫ 푑푦 푦 = −∫ cos 푥 푑푥
  • 10. 10 ln 푦 = − sin 푥 + 퐶 푒ln 푦 = 푒− sin 푥+퐶 푦 = 푒− sin 푥+퐶 푦 = 푒− sin 푥+퐶 . 푒퐶 misal : 푒퐶 = 퐶 푦 = 푒− sin 푥+퐶 . 퐶 (kedua ruas di ln kan) ln 푦 = ln 푒− sin 푥 . ln 퐶 pandang C sebagai fungsi x ln 푦 = ln 푒− sin 푥 . ln 퐶 (푥) differensial ke x 1 푦 . 푑푦 푑푥 = 1 퐶 (푥) . 푑퐶 (푥) 푑푥 − cos 푥 dikali y 푑푦 푑푥 = 푦 퐶(푥) . 푑퐶 (푥) 푑푥 − 푦 cos 푥 푄 = 푑푦 푑푥 + 푦 cos 푥 = 푒 − sin 푥 . 퐶 (푥) 퐶 (푥) . 푑퐶 (푥) 푑푥 2 sin 푥 cos 푥 = 푒− sin 푥 . 푑퐶 (푥) 푑푥 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 = 푒− sin 푥 . 푑퐶(푥) 푑퐶 (푥) = 2 sin 푥 cos 푥 푑푥 푒 − sin 푥 ∫ 푑퐶(푥) = ∫ sin 푥 cos 푥 푒sin 푥 푑푥 퐶(푥) = 2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2 푒sin 푥 + 퐶 푠푢푏푠푖푡푢푠푖 푛푖푙푎푖 퐶(푥) 푘푒 푦 푦 = 푒− sin 푥 . 퐶(푥) 푦 = 푒−푠푖푛푥 . (2 sin 푥 . 푒sin 푥 − 2 푒푠푖푛 + 퐶) 푦 = 2 sin 푥푒푠푖푛 푥−sin 푥 − 2 푒sin 푥−sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥 푦 = 2 sin 푥 − 2 + 퐶 푒− sin 푥 푦 + 2 = 2 sin 푥 + 퐶 푒− sin 푥
  • 11. 11 III. Soal Latihan Carilah jawab Persamaan Differensial Linear berikut . 1. 푑푦 푑푥 + 푦 = 푒푦
  • 12. 12 2. 푑푥 푑푦 − 4푦 = 6푦2
  • 13. 13 3. (푥 2 + 1) 푑푦 푑푥 + 푥푦 = 푥 2
  • 14. 14 4. 푑푦 푑푥 = 푦 sin 푥
  • 15. 15 5. 푑푦 푑푥 = sin 푥−(푥−푦) cos 푥 sin 푥