1. ความหมายโครงงานคอมพิว เตอร์
โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นกิจกรรมการเรียนที่นักเรียนมีอิสระในการ
เลือกศึกษาปัญหาที่ตนสนใจ โดยนักเรียนจะต้องวางแผนการดำาเนิน
งาน ศึกษา พัฒนาโปรแกรม หรืออุปกรณ์ที่
เกี่ยวข้อง โดยใช้ความรู้ กระบวนการทาง
วิศวกรรมซอฟต์แวร์ เครื่องคอมพิวเตอร์และวัสดุ
อุปกรณ์ตลอดจนทักษะพื้นฐานในการพัฒนา
โครงงาน เรื่องที่นักเรียนสนใจและคิดจะทำาโครง
งาน ซึ่งอาจมีผู้ศึกษามาก่อน หรือเป็นเรื่องที่นัก
พัฒนาโปรแกรมได้เคยค้นคว้าและพัฒนาแล้ว
นักเรียนสามารถทำาโครงงานเรื่องดังกล่าวได้ แต่ตองคิดดัดแปลง
้
แนวทางในการศึกษา การวิเคราะห์ข้อมูล การพัฒนาโปรแกรม หรือ
ศึกษาเพิ่มเติมจากผลงานเดิมที่มีผู้รายงานไว้ จุดมุ่งหมายสำาคัญของการ
ทำาโครงงานเป็นการเปิดโอกาสให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ตรงใน
การใช้ระบบคอมพิวเตอร์แก้ปัญหา ประดิษฐ์คิดค้นหรือค้นคว้าหาความ
รู้ต่างๆ ใช้คอมพิวเตอร์ในการพัฒนาสื่อการเรียนรู้เพื่อการศึกษา
ประดิษฐ์ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ หรืออุปกรณ์ใช้สอยต่างๆ พัฒนา
โปรแกรมประยุกต์ต่างๆ ตลอดจนการพัฒนาเกมคอมพิวเตอร์ เพื่อฝึกให้
นักเรียนเป็นบุคคลที่ใฝ่เรียนใฝ่รู้ การพัฒนาความคิดใหม่ๆ ความมี
คุณธรรมจริยธรรม เอื้อเฟื้อเผือแผ่ ให้กับเพื่อนมนุษย์ และอยู่ในสังคม
่
อย่างมีความสุข
ความหมายและคุณ ค่า ของการทำา โครงงานคอมพิว เตอร์
เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์มีผลกระทบต่อความเจริญก้าวหน้าของ
ทุก ๆ สังคมในโลกปัจจุบันนี้ เทคโนโลยีด้านนี้มีการเปลี่ยนแปลงอย่าง
รวดเร็ว จึงเป็นเรื่องยากที่ประชาชนจะคอยติดตามความก้าวหน้าอยู่
ตลอดเวลาและเป็นสิ่งที่ไม่เกิดประโยชน์คุ้มค่าอีกด้วย ดังนั้นการศึกษา
เทคโนโลีของคอมพิวเตอร์จึงต้องศึกษาหลักการและเนื้อหาพื้นฐานเป็น
สำาคัญ การศึกษาด้านวิทยาการคอมพิวเตอร์เป็นสิ่งจำาเป็นเสมือนกับ
การศึกษาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ คอมพิวเตอร์ได้เปลี่ยนแปลงโลกของ
เราในด้านต่าง ๆ มากมายได้แก่
- สังคมโดยส่วนใหญ่เปลี่ยนจากสังคมอุตสาหกรรมเป็นสังคมสารสนเทศ

2. - การตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ มักขึ้นอยู่กับข้อมูลซึ่งได้จากระบบ
คอมพิวเตอร์
- คอมพิวเตอร์กลายเป็นเครื่องมือที่สำาคัญแทนเครื่องมืออื่น ๆ ในอดีต
เช่น เครื่องพิมพ์ดีด เครื่องคิดเลข
- คอมพิวเตอร์ถูกใช้ในการออกแบบสถานการณ์หรือปัญหาที่ซับซ้อน
ต่าง ๆ
- คอมพิวเตอร์เป็นอุปกรณ์หลักที่ใช้ในการติดต่อสื่อสารของโลกปัจจุบัน
นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาเรียนวิทยาศาสตร์ธรรมชาติเพื่อ
ความเข้าใจความเป็นไปของธรรมชาติในโลก ในทำานองเดียวกัน
นักเรียนต้องเรียนวิชาทางวิทยาการคอมพิวเตอร์เพื่อความเข้าใจใน
สังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของสังคมต่าง ๆ ในยุคสารสนเทศ
เนื้อหาวิชาทางด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ในโรงเรียนระดับ
มัธยมศึกษามีเป้าหมายที่จะพัฒนานักเรียนให้มีความรู้ความเข้าใจใน
วิทยาการของคอมพิวเตอร์และมีความสามารถในการพัฒนาโปรแกรม
ได้ ดังนั้นการจัดทำาโครงงานคอมพิวเตอร์จะ
เป็นสิ่งที่ทำาให้นักเรียนสามารถบรรลุเป้า
หมายได้อย่างสมบูรณ์
จุดมุ่งหมายที่สำาคัญประการหนึ่งของ
การเรียนการสอนคอมพิวเตอร์ในโรงเรียน
คือการที่นักเรียนได้มีโอกาสฝึกความสามารถ
ในการนำาความรู้เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ไปใช้
ในการแก้ปัญหา ประดิษฐ์คิดค้นหรือค้นคว้า
หาความรู้ต่าง ๆ ได้ด้วยตนเอง ซึ่งวิธีการที่มี
ประสิทธิภาพมากวิธีหนึ่งคือการที่นักเรียนได้มีโอกาสทำาโครงงาน
คอมพิวเตอร์ โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นงานวิจัยในระดับนักเรียน
เป็นการใช้คอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่มีอยู่ในการศึกษา ทดลอง
แก้ปัญหาต่าง ๆ เพื่อนำาผลที่ได้มาประยุกต์ใช้งานจริง หรือใช้เพื่อช่วย
สร้างสื่อเพื่อเสริมการเรียนให้ได้ดีมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โครงงาน
คอมพิวเตอร์จึงเป็นกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์ที่ช่วยให้นักเรียนได้เรียนรู้
และฝึกฝนการใช้ทักษะการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์และซอฟต์แวร์ พร้อม
ทั้งเครื่องมือต่าง ๆ ในการแก้ปัญหา รวมทั้งการพัฒนาการสร้างผลงาน
จริงอีกด้วย
โครงงานคอมพิวเตอร์ในระดับชั้นมัธยมศึกษาเป็นกิจกรรมการ
เรียนที่นักเรียนมีอิสระในการเลือกศึกษาปัญหาที่ตนสนใจ ซึ่งอาจเป็น

3. ปัญหาที่ต้องใช้ความรู้ กระบวนการทางวิศวกรรมซอฟต์แวร์ เครื่อง
คอมพิวเตอร์และวัสดุอุปกรณ์ตลอดจนทักษะพื้นฐานในการพัฒนาโครง
งาน โครงงานบางเรื่องอาจต้องการวัสดุอุปกรณ์นอกเหนือจากที่มีอยู่
ซึ่งนักเรียนจะต้องคิดออกแบบสร้างขึ้น หรือดัดแปลงเพื่อใช้งานได้ตรง
กับความต้องการ โดยในการพัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์จะอยู่ภายใต้
การดูแลและให้คำาปรึกษาของครูในสาขาวิชาคอมพิวเตอร์หรือต่างสาา
วิชารวมทั้งผู้ทรงคุณวุฒิด้านต่าง ๆ ด้วย
โครงงานคอมพิวเตอร์ที่จะทำาในระดับมัธยมศึกษาควรเป็น
ประเด็นหรือปัญหาที่นักเรียนสนใจใคร่รู้ และสามารถใช้ความรู้ ทักษะ
ตลอดจนประสบการณ์ในระดับของนักเรียน เพื่อคิดแนวทางในการแก้
ปัญหาและการพัฒนาโปรแกรม เพื่อให้โครงงานคอมพิวเตอร์นั้นมี
คุณค่ายิ่ง อย่างไรก็ตาม เรื่องที่นักเรียนสนใจและคิดที่จะทำาโครงงาน
อาจมีผู้สนใจทำามาก่อน หรือเป็นเรื่องที่นักพัฒนาโปรแกรมได้เคย
ค้นคว้าและพัฒนามาแล้ว แต่นักเรียนก็ยังสามารถทำาโครงงานดังกล่าว
ได้ เพียงแต่คิดดัดแปลงแนวทางในการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูล การ
พัฒนาโปรแกรม หรือศึกษาเพิ่มเติมจากผลงานเดิมที่มีผู้รายงานไว้
กิจกรรมที่จัดว่าเป็นโครงานคอมพิวเตอร์ควรมีองค์ประกอบหลักดังต่อ
ไปนี้
- เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับซอต์ฟแวร์และเครื่องคอมพิวเตอร์
- นักเรียนเป็นผู้ริเริ่มและเลือกเรื่องที่จะศึกษาค้นคว้า พัฒนาด้วย
ตนเองตามความสนใจและระดับความรู้ความสามารถ
- นักเรียนเป็นผู้วางแผนในการศึกษา ค้นคว้า ตลอดจนการพัฒนา
เก็บรวบรวมข้อมูลหรือประดิษฐ์คิดค้น รวมทั้งการสรุปผล และการนำา
เสนอผลการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง โดยมีครูอาจารย์หรือผู้ทรงคุณวุฒิ
เป็นผู้ให้คำาปรึกษา
การทำาโครงงานคอมพิวเตอร์มีของเขตกว้างขวางมาก ตั้งแต่เรื่องที่ง่าย
ๆ ไปจนถึงเรื่องที่ยุ่งยากซับซ้อน โครงงานคอมพิวเตอร์บางเรื่องอาจใช้
เวลาสั้นในการพัฒนา จนถึงเรื่องที่ใช้เวลาเป็นภาคเรียนหรือปีการ
ศึกษา โครงงานคอมพิวเตอร์บางเรื่องเสียค่าใช้จ่ายเพียงเล็กน้อยจนถึง
นับพันบาท นักเรียนจึงควรศึกษารายละเอียดและงบประมาณต่างๆ ของ
โครงงานก่อน จึงค่อยเลือกทำาโครงงานที่เหมาะสมกับระดับความรู้
ความสามารถ และความสนใจของนักเรียน โดยทั่ว ๆ ไป การทำาโครง
งานคอมพิวเตอร์จัดเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนการสอนรายวิชา
คอมพิวเตอร์ทุกระดับการศึกษา โดยอาจจะทำาเป็นกลุ่มหรอทำาเป็นราย
บุคคล ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความสนใจของนักเรียนแต่ละคนแต่ละกลุ่มเป็น
สำาคัญ

4. จุดมุ่งหมายสำาคัญของการทำาโครงงานคอมพิวเตอร์ไม่ได้อยู่ที่การส่งเข้า
ประกวดเพื่อรับรางวัล แต่เป็นโอกาสที่นักเรียนจะได้ประสบการณ์ตรง
ในการใช้ระบบคอมพิวเตอร์แก้ปัญหา ประดิษฐ์คิดค้นหรือค้นคว้า
หาความรู้ต่าง ๆ ตลอดจนการแสดงผลงานของตนเองเพื่อให้นักเรียน ผู้
ปกครองและผู้ที่สนใจในชุมชนเมื่อมีการจัดกิจกรรมของโรงเรียนหรือ
งานอื่น ๆ
การทำาโครงงานคอมพิวเตอร์และการจัดงานแสดงโครงงานจะมี
คุณค่าต่อการฝึกฝนให้นักเรียนมีความรู้ ความชำานาญ และมีความ
มั่นใจในการนำาระบบคอมพิวเตอร์ไปใช้ในการแก้ปัญหา ประดิษฐ์
คิดค้นหรือค้นคว้าหาความรู้ต่าง ๆ ด้วยตนเองและยังมีคุณค่าอื่น ๆ อีก
ดังต่อไปนี้
1. สร้างความสำานึกและความรับผิดชอบในการศึกษาและพัฒนา
ระบบด้วยตนเอง
2. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้พัฒนาและแสดงความสามารถตาม
ศักยภาพของตนเอง
3. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้ศึกษา ค้นคว้า และเรียนรู้ในเรื่องที่
นักเรียนสนใจได้ลึกซึ้งกว่าการเรียนในห้องตามปกติ
4. ส่งเสริมและพัฒนากระบวนการคิด การแก้ปัญหา การตัดสินใจ
รวมทั้งการสื่อสารระหว่างกัน
5. กระตุ้นให้นักเรียนมีความสนใจในการเรียนวิชาสาขา
คอมพิวเตอร์ และมีความสนใจที่จะประกอบอาชีพทางด้านนี้
6. ส่งเสริมให้นักเรียนได้ใช้เวลาอย่างเป็นประโยชน์ในทาง
สร้างสรรค์
7. สร้างความสัมพันธ์ระหว่างนักเรียนกับครูและชุมชน รวมทั้งส่ง
เสริมให้ชุมชนสนใจคอมพิว เตอร์และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องมากขึ้น
8. เป็นการบูรณาการเอาความรู้จากวิชาต่าง ๆ ที่ได้รับมาจัดทำา
ผสมผสานกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์เป็นโครงงานเพื่อนำาเสนอต่อชุมชน
การจัดทำาโครงงานคอมพิวเตอร์นั้น นักเรียนควรมีความรู้พื้นฐานเกี่ยว
กับการทำางานของเครื่องคอมพิวเตอร์ เหตุผลที่ใช้ในการแก้ปัญหา
กระบวนการแก้ปัญหา หลักการเขียนโปรแกรมเบื้องต้น และการแทน
ข้อมูลในคอมพิวเตอร์ ก่อนที่จะเริ่มทำาโครงงาน และใช้ความรู้ดังกล่าว
เป็นพื้นฐานในการสร้างความรู้ใหม่ในโครงงานคอมพิวเตอร์ โดยใน
การทำาโครงงานนักเรียนอาจจะมีโอกาสได้ทำาความรู้จักกับความรู้ใหม่
เพิ่มเติมอีกด้วย เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) ฐาน
ข้อมูล (Database) และการสืบค้นข้อมูล (Information Retrieval)
เป็นต้น ซึ่งจะขึ้นอยู่กับหัวข้อที่นักเรียนเลือกทำาโครงงาน

5. ความสำา คัญ ของการทำา โครงงานคอมพิว เตอร์
โครงงานคอมพิวเตอร์ คือ ผลงานที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าตามความ
สนใจ ความถนัดและความสามารถของผู้เรียน โดยวิธีการทาง
วิทยาศาสตร์ โครงงานจึงเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ที่มีการเน้นผู้เรียนเป็น
สำาคัญ โดยผู้เรียนจะหาหัวข้อโครงงานที่ตนเองสนใจ รวมทั้งเชื่อมโยง
ความรู้ต่าง ๆ และความรู้ด้านคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ
เพื่อสร้างผลงานตามความต้องการได้อย่างเหมาะสม โดยมีครูเป็นที่
ปรึกษาและให้คำาแนะนำา
ความสามารถที่เกิดจากการทำาโครงงานคอมพิวเตอร์
โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นกิจกรรมการเรียนรู้ที่ทำาให้ผู้เรียนเกิดความ
สามารถในด้านต่าง ๆ ที่สำาคัญ 5 ประการ ดังนี้
1.ความสามารถในการสื่อ สาร เป็นความสามารถที่เกิดจากการที่
นักเรียนเป็นผู้ทำาโครงงานต้องนำาเสนอผลงานให้ ครูและเพื่อนนักเรียน
ให้เข้าใจโครงงานคอมพิวเตอร์ได้อย่างชัดเจน ดังนั้น ผู้ทำาโครงงาน
ต้องสื่อสารความคิดในการสร้างสรรค์โครงงานด้วยการเขียน หรือด้วย
ปากเปล่า รวมทั้งเลือกใช้รูปแบบของสื่ออย่างมีประสิทธิภาพเพื่อนำา
เสนอแนวคิดในการจัด โครงงานให้ผู้อื่นได้เข้าใจ
2.ความสามารถในการคิด ซึ่งผู้เรียนจะมีการคิดในลักษณะต่าง ๆ
ดังนี้
1. การคิด วิเ คราะห์ เกิดจากการที่ผู้เรียนต้องวิเคราะห์ปัญหาและ
แยกแยะสาเหตุว่าเกิดเนื่องจากอะไร
2. การคิด สัง เคราะห์ เกิดจากการที่ผู้เรียนต้องนำาความรู้ต่าง ๆ ที่
เรียนมา รวมทั้งความรู้จากการค้นหาข้อมูล เพื่อใช้ในการแก้
ปัญหาหรือการสร้างสรรค์โครงงาน
3. การคิด อย่า งสร้า งสรรค์ เกิดจากการที่ผู้เรียนนำาความรู้มาสร้าง
สรรค์ผลงานใหม่ ๆ
4. การคิด อย่า งมีว ิจ ารณญาณ เกิดจากการที่ผู้เรียนได้มีการคิด
ไตร่ตรองว่าควรทำาโครงงานใดและไม่ควรทำาโครง งานใด
เนื่องจากโครงงานที่สร้างขึ้นอาจส่งผลกระทบต่อสังคมโดยรวม
เช่น โครงงานระบบคำานวณเลขหวย สำาหรับหาเลขที่คาดว่าสลาก
กินแบ่งรัฐบาลจะออกในแต่ละงวด อาจส่งผลกระทบต่อสังคม
ทำาให้คนในสังคมเกิดความหมกมุ่นในกับการใช้เงินเล่นหวยมาก
ขึ้น

6. 5. การคิด อย่า งเป็น ระบบ เกิดจากการที่ผู้เรียนคิดแก้ปัญหาอย่าง
เป็นขั้นตอน โดยใช้ขั้นตอนในการพัฒนาโครงงาน คือ ผู้เรียนเป็น
ผู้วางแผนในการศึกษา ค้นคว้า เก็บรวบรวมข้อมูล พัฒนา หรือ
ประดิษฐ์คิดค้นผลงาน รวมทั้งการสรุปผลและการนำาเสนอผลการ
ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง โดยมีผู้สอนและผู้ทรงคุณวุฒิเป็นผู้ให้คำา
ปรึกษา
3.ความสามารถในการแก้ป ัญ หา เกิดจากการที่ผู้เรียนวิเคราะห์
ปัญหา เข้าใจ และอธิบายปัญหาทางด้านคอมพิวเตอร์ รวมทั้งประยุกต์
ความรู้ ทักษะ และการใช้เครื่องมือที่เหมาะสมกับการแก้ไขปัญหา
4.ความสามารถในการใช้ท ัก ษะชีว ิต เกิดจากการที่ผู้เรียนได้นำา
ความรู้และกระบวนการต่าง ๆ ไปใช้ในการพัฒนาโครงงาน และนำาไป
ประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำาวันได้อย่างเหมาะสม รวมถึงการพัฒนาโครง
งาน ก่อให้เกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง อันนำาไปสู่การเรียนรู้ตลอดชีวิต
5.ความสามารถในการใช้เ ทคโนโลยี เกิดจากการที่ผู้เรียน
สามารถเลือกใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการแก้ปัญหาได้ อย่างถูกต้อง
เหมาะสม และมีคุณธรรม
ที่ม า: http://rlpd.moj.go.th/itsec/index.php/ict-
moralethics/13-ethics-coms-broadband
http://krudarin.wordpress.com/
http://www.lks.ac.th/kuanjit/s4.htm
http://kruarisara.wordpress.com/
http://kbusociety.eduzones.com/th/wp-
content/uploads/2010/03/16472-computer_450.jpg