SlideShare a Scribd company logo
1 of 90
Download to read offline
EVOLUCIÓN BIOLÓXICA
CAL É A ORIXE DA BIODIVERSIDADE ACTUAL?
CAL É A ORIXE DA VIDA,
E DOS SERES
HUMANOS...?
EXPLICACIÓNS MÍTICAS/RELIXIOSAS: Baseadas na Fe
Un ser supernatural creou o mundo tal como o vemos.
EXPLICACIÓNS FILOSÓFICAS: Baseadas na Razón
EXPLICACIÓNS CIENTÍFICAS: Baseadas no
Método Científico
✔ Pregunta/problema
✔ Observación dos feitos (realidade)
✔ Proposta de TEORÍAS que expliquen os feitos, usando a RAZÓN.
✔ Constante comprobacións destas teorías coas novas observacións:
REVISIÓN e perfeccionamento.
Anaximandro de
Mileto: (610-546 A.C.)
Aristóteles: (384-332
A.C.)
XERACIÓN ESPONTÁNEA
- Durante moito tempo a xente creeu que os seres vivos (polo menos as formas máis
simples de vida) nacían espontáneamente da materia orgánica en descomposición.
Esta teoría recibe o nome de XERACIÓN ESPONTÁNEA.
Jan Baptist van Helmont (1579-1644):
Experimentou con plantas, cultivándoas e comparando o incremento
na súa masa coa insignificante perda de masa do solo: deduciu que
era a auga a que formaba a nova materia viva (a fotosíntese aínda non
se descubrira).
Tamén formulou unha receita para obter ratos (“coloca unha camisa
sucia ou uns trapos nun barril cuns grans de trigo ou fariña e déixao
aberto: en 21 días aparecerán os ratos”) e escorpións ( “deixa unhas
follas de albahaca entre dous ladrillos ao sol...”)
- Aínda que era errónea, esta teoría estaba sustentada por moitas
observacións cotiás: pequenos insectos xurdían da carne en
descomposición, aparecían ratas no lixo, vermes na lama...
+
Francesco Redi (1626-1697):
- Intentou demostrar que a Xeración Espontánea non era correcta.
- Diseñou un experimento para probar que as moscas non xurden
da carne en descomposición, senón das larvas: colocou pedazos
de carne en frascos, uns abertos e outros pechados (algúns
sellados, outros cubertos cun pano para deixar pasar o aire ao
seu través), e observou que as moscas só aparecían nos frascos
abertos.
A pesar dos resultados de Redi, o descubrimento dos microorganismos reviviu a Xeración Espontánea
- Deseñou un experimento para rexeitar a Xeración
Espontánea: ferveu caldo nun frasco aberto, e observou
que ao cabo dun tempo aparecían microorganismos. Sen
embargo, se o caldo fervido se mantiña en frascos
pechados, esto non pasaba.
Se lle criticou que o único que conseguira probar era que
non era posible a vida sen aire.
Lazaro Spallanzani (1729-1799):
A Fin da Xeración Espontánea:
Louis Pasteur (1822-1895)
- Químico e microbiólogo francés.
- Partidario da Teoría Xerminal ou Microbiana
das Enfermidades.
Pasteur foi un gran científico, e entre as súas
contribucións á ciencia están:
● As primeiras VACINAS contra o antrax, a
rabia...
● A invención dun método para evitar que o leite e o
viño causaran enfermidades: PASTEURIZACIÓN
● O experimento que puxo fin definitivamente á teoría
da xeración espontánea:
En 1859 Pasteur ferveu caldo de carne nun frasco que tiña un colo longo e curvo
como o dun cisne (“col de cygne”). A curvatura evitaba que calquera partícula chegara
ao caldo, pero sí permitía a entrada de aire. Pasteur comprobou que nada crecía no
frasco, a non ser que rompera o colo.
Este experimento puxo fin definitivo á teoría da xeración espontánea.
Pasteur probou que todos seres vivos, sen importar o seu tamaño, veñen
doutros seres vivos. Pero…
Como apareceron os primeiros seres vivos?
Como apareceu a VIDA?
"Nunca se recuperará a teoría da xeración espontánea do golpe mortal deste
simple experimento”
- dixo Pasteur no seu discurso triunfante na Sorbonna en 1864.
Orixe Extraterrestre: PANESPERMIA
Nos séculos XIX e XX algúns científicos propuxeron a idea
de que a vida podería ter chegado á Tera en forma de
microorganismos transportados por meteoritos, ou
incluso por algún tipo de seres extraterrestres.
Pero: as condicións que terían que ter soportado estas
bacterias durante a súa viaxe polo espacio son moi
extremas (radiacións, temperaturas extremadamente frías,
etc)
Algúns dos partidarios desta hipótese foron:
Fred Hoyle, astrónomo
(1915-2001)
Svante Arrhenius,
químico (1859-1927)
Pero a Panespermia realmente responde
a pregunta sobre a Orixe da Vida?
NON!
SÓ O DESPLAZA A OUTROS LUGARES
DO UNIVERSO.
Explicacións Bioquímicas: A Hipótese de Oparin
Alexander Oparin (1894-1980):
1º) As primeiras moléculas orgánicas orixináronse a partir das reaccións
dos gases da atmosfera primitiva disoltos nos océanos, coa enerxía das
tormentas eléctricas e das radiacións ultravioletas do sol.
2º) Estas moléculas orgánicas se acumularon no océano durante
millóns de anos, convertíndose nunha sopa primordial na que as
moléculas reaccionaban entre sí e facíanse cada vez máis complexas.
3º) Nalgún momento, algunhas destas
moléculas serían capaces de facer
copias de sí mesmas (autorreplicarse).
- Algunhas destas moléculas quedaron
ailladas en pequenas estructuras
chamadas coacervados.
- Máis tarde, estes coacervados darían
lugar ás primeiras CÉLULAS.
MOLÉCULAS INORGÁNICAS:
(CH4
, NH3
, SH2
, H2
O)
+
FONTE DE
ENERXÍA
(RAIOS
ULTRAVIOLETA...)
MOLÉCULAS ORGÁNICAS SIMPLE
MOLÉCULAS
ORGÁNICAS MÁIS
COMPLEXAS
COACERVADOS
PRIMEIRAS
CÉLULAS
O Experimento de Miller (1953)
Stanley Lloyd Miller (1930-2007:)
- Deseñou un experimento para poñer a proba os primeiros
pasos da hipótese de Oparin.
- Reproduciu as condicións da atmosfera primitiva no seu
laboratorio, e encontrou que despois dun tempo formáronse
pequenas moléculas orgánicas (aminoácidos...)
Miller NON creou vida no laboratorio, pero probou que a vida podía xurdir a partir
dunha evolución química.
Qué é a Evolución Biolóxica?
- A evolución é o cambio co tempo das características hereditarias dunha poboación.
Este cambio produce unha transformación gradual de seres vivos sinxelos noutros
máis complexos xeración tras xeración.
TEORÍAS FIXISTAS:
- Durante moito tempo, ata o século XIX, a maioría da xente creía que todas as
especies da Terra eran estables e inmutables, e que foran creadas tale e como se ven
na actualidade.
- Estas ideas estaban apoiadas por unha interpretación literal da Biblia, que moitas
persoas, científicos incluídos, tomaban por un libro científico.
A Gran Cadea
do Ser de
Aristóteles
Carl von Linnaeus
(1707-1778)
Pai da Taxonomía
Co tempo, as probas a favor da Evolución amoreábanse:
- fósiles
- probas de que a Terra era máis vella do que se dicía na Biblia
Mary Anning (1799-1847) a
famosa recolectora de fósiles
británica. Fixo moitos
descubrimentos nos acantilados da
súa vila, Lyme, como o primeiro
especimen deIchtyosaurus e o
primeiro Plesyosaurus. Os seus
achados axudaron a probar
científicamente a EXTINCIÓN.
Ichtyosaurus
Plesyosaurus
Pero moitos
continuaban a
explicar os fósiles
como “caprichos
da natureza” ou
“bromas de
Deus”, ou como
“restos de
animais que non
sobreviviran ao
Diluvio”
Georges Cuvier (1769-1832):
- Naturalista francés que estableceu a EXTINCIÓN como un feito
- Explicaba a existencia de fósiles coa súa teoría do
CATASTROFISMO: os fósiles eran os restos de animais que
morreran durante catástrofes xeolóxicas pasadas.
- Cuvier era un fixista: según él os fósiles eran o resultado de “creacións
sucesivas” que reemplazaran ás especies extinguidas despois de cada catástrofe-
E contou ata 27 creacións diferentes!
- Supostamente, a última catástrofe tería sido o Diluvio Universal.
O rexistro fósil
Erasmus Darwin: (1731 – 1802):
- Formou parte da Ilustración Británica: foi filósofo natural, médico
(negouse a ser o médico persoal do rei George III), abolicionista da
esclavitude e poeta.
- Na súa obra Zoönomia expresaba algunhas ideas que apuntaban ao
transformismo, e que foron lidas e comentadas polo seu neto Charles
Darwin.
PRIMEIRAS TEORÍAS EVOLUTIVAS:
- Ademáis de ser abolicionista, Erasmus Darwin era un
defensor da educación das nenas: debían educarse en
escolas e estudar asignaturas coma educación física, botánica,
química, mineraloxía, etc.
- Ainda que as ideas evolutivas de Erasmus eran moi primitivas, e máis
poéticas que científicas (no seu poema The Botanic Garden deixa
entrever a evolución), o seu librepensamento sen dúbida tivo unha
importante influencia no seu neto Charles.
Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier
de la Marck, coñecido como Lamarck: (1744-1829)
- Soldado e naturallista francés, foi o primeiro en formular unha teoría da evolución,
que incluía un mecanismo que a explicara (ainda que erróneo).
Tamén foi o primeiro en usar o termo “Bioloxía” co seu significado actual.
A teoría de Lamarck baseábase nos seguintes principios:
- O AMBIENTE é capaz de inducir cambios nos animais.
- En todos os seres hai unha tendencia á PERFECCIÓN, unha forza que os fai cambiar desde máis
sinxelos a máis complexos, e a estar cada vez mellor adaptados ao seu ambiente.
- Se un animal necesita un novo órgano para unha nova función, desenvolveráo: a FUNCIÓN crea o
ÓRGANO.
- ADAPTACIÓN: cando se produce un cambio no ambiente, os organismos tamén cambian para
adaptarse mellor a él. Estes cambios son sempre beneficiosos, nunca prexudiciais.
- USO E DESUSO: canto máis se utiliza un órgano, máis se desenvolve. Os órganos que non se
utilizan vanse debilitando e finalmente desaparecen.
- HERDANZA DOS CARACTERES ADQUIRIDOS: unha vez que un individuo desenvolve unha
característica ao longo da súa vida, ésta transmitirase á súa descendencia. Aínda que errónea,
esta idea foi compartida por moitos científicoss, incluído Darwin, xa que non se coñecía cómo se
transmitían as características de pais a fillos (XENÉTICA!).
A “tendencia á perfección” fai que a medida que as follas das árbores están máis altas, as
xirafas que se alimentan delas vaian alongando progresivamente o seu colo.
PERO as características que se adquiren ao longo da vida non se
transmiten á descendencia, como demostrou o biólogo alemán
August Weismann:
Weismann cortou as colas dun grupo de ratos, logo os cruzou, e analizou a descendencia.
Si un rato ao que se lle cortara a cola producira descendencia sen colas, comprobaríase a
teoría de Lamark.
Weismann cortou as colas a 901 ratos durante máis de 5 xeracións.
Qué resultados obtivo?
Todos os ratos, en todas as xeracións, nacían cunha cola normal.
Charles Robert Darwin
(Shrewsbury,12 de Febreiro de 1809 - Downe,19 de Abril, 1882):
Evolución por SELECCIÓN NATURAL:
- Os seres vivos producen máis descendentes dos que
poden sobrevivir cos recurusos limitados do ambiente.
- Os individuos nas poboacións non son idénticos: hai diferencias herdables entre
eles.
- Os individuos que sobreviven transmiten as
súas características á súa descendencia.
- A acumulación de pequenas variacións ao
longo de moitas xeracións produce as novas
adaptacións ao entorno.
- Loita pola supervivencia: Só os
máis aptos, os mellor adaptados
ao ambiente, sobreviven.
Charles Darwin: Evolución por Selección Natural
- existe unha variabilidade natural de características hereditarias na poboación.
- algunhas destas características proporcionan unha vantaxe aos individuos que as
poseen nun ambiente determinado. Estes individuos sobreviven e deixan máis
descendentes, polo que estes caracteres transmítense á próxima xeración cunha maior
frecuencia: están favorecidos pola Selección Natural.
- os cambios vanse acumulando co tempo xeración tras xeración, producindo finalmente
as adaptacións.
Non todos os individuos que nacen sobreviven e chegan a
adultos. Aqueles que teñan as características máis
favorables, como o pelo groso e longo nun entorno frío,
teñen máis probabilidades de sobrevivir e deixar
descendentes que os que non as teñen. Esto foi o que
Charles Darwin chamou SELECCIÓN NATURAL.
PERO:
Qué pasaría se os escaravellos viviran sobre a herba ou sobre as follas
dos árbores en lugar de na cortiza?
NON HAI CARACTERES “BOS” OU “MALOS”:
A SELECCIÓN NATURAL DEPENDE DO AMBIENTE
Lamarck
✗
- O ambiente induce cambios nos organismos.
- Estes cambios son sempre positivos (tendencia á perfección)
- Uso e desuso. A función crea o órgano.
- Herdanza dos caracteres adquiridos (TAMÉN DARWIN!!!)
Darwin
- Variación preexistente
- Non todas as variantes presentan o mesmo grao de adaptación a un
ambiente determinado.
-Loita pola supervivencia: Os mellor adaptados sobreviven e dexian
máis descendentes: as próximas xeracións estarán mellor adaptadas:
supervivencia do máis apto (NON DO MÁIS FORTE!!)
- Fillo dun médico, Robert Darwin (moi estricto cos seus fillos), e neto do proto-
evolucionista Erasmus; a súa nai morrey cando era neno. Desde moi novo mostrou
un grande interese pola natureza.
Para saber un pouco máis sobre quen foi Charles Darwin e como chegou á súa
teoría da Evolución por Selección Natural:
A casa onde naceu Darwin
Darwin aos 7 anos
Darwin non foi un bo estudante, e aos 16 anos, tras
rematar os seus estudos na escola de Shrewsbury
empezou a estudar na Escola de Medicina da
Universidade de Edinburgo. Ao asistir horrorizado ás
sangrientas operacións da época (¡non existía a
anestesia!), decatouse de que non podería ser médico, e
abandonou Edinburgo 2 anos despois. Sin embargo, foi
alí onde entrou en contacto por primeira vez coas
ideas evolutivas de Lamarck, ainda que non lle
impresionaron especialmente, como tampouco o fixeran
as do seu avó Erasmus.
University of Edinburgh
Tras deixar Edinburgo, Darwin entrou no
Christ College de Cambridge para
estudar Teoloxía e convertirse nun pastor
anglicano. Alí coñeceu ao profesor de
botánica John Stevens Henslow. Foi
Henslow quen, rematados os estudos,
recomendou ao xoven Darwin (con só 21
anos!) para o posto de acompañante do
capitán Robert Fitzroy, que ía a empezar
unha viaxe de casi 5 anos ao redor do
mundo no H.M.S. Beagle.
Christ College, Cambridge
John Stevens Henslow, profesor de Botánica en Cambridge, recomendou ao xoven
Darwin (21) ao Capitán Robert Fitzroy (26) (que acabou aceptándoo, a pesar da
forma do seu nariz!)
para facer unha
emocionante viaxe que ía
cambiar a historia da Ciencia
O HMS Beagle saiu de Plymouth no 27 de Decembro de
1831 e regresou a Falmouth, Cornualles o 2 de Outubro
de 1836.
27,5m de longo, 7,46m de ancho… e 75
persoas vivindo dentro del!!
e Darwin, que compartía camarote con Fitzroy, estaba
mareado a maior parte do tempo...!
O Darwin que deixou Inglaterra era un xoven naturalista desconocido que compartía
as ideas fixistas da súa época...
Pero o que regresou casi 5 anos máis tarde era xa un científico famoso, grazas aos
seus asombrosos descubrimentos de novas especies, e, o máis importante: TIÑA UN
SEGREDO, unha teoría revolucionaria que aínda non se atrevía a compartir cos seus
colegas científicos… unha teoría da EVOLUCIÓN que aportaba o mecanismo
correcto: a SELECCIÓN NATURAL.
Que pasara durante a viaxe...?
- Durante a viaxe no Beagle, Darwin descubriu e recolectou numerosas novas
especies, que ía mandando a Inglaterra en cada escala do barco. Tamén aproveitaba
as escalas para estudar a xeoloxía do continente sudamericano.
As súas observacións víronse influenciadas polos seus coñecementos previos e polas
súas lecturas:
Charles Lyell, xeólogo, e os seus Principios
de Xeoloxía, nos que sinalaba que a paisaxe
da Terra fora modelada pola acción lenta e
constante das mesmas forzas que están
actuando no presente. (UNIFORMISMO):
pequenas forzas podían provocar grandes
cambios si actuaban durante moito tempo.
O capitán Fitzroy regaláralle este libro a
Darwin ao comezo da viaxe.
Thomas Malthus, demógrafo e economista, que
no seu Ensaio sobre o Principio da Poboación
(publicado entre 1798-1826) afirmaba que “a
poboación crece máis rápido que os recursos”
Darwin leu a obra de Malthus cando regresou a
Inglaterra.
E chegaron ás Illas Galápago...
Darwin decatouse de que cada illa tiña unha especie lixeiramente diferente de
pinzón, perfectamente adaptada á dieta dispoñible.
Por qué se tería
molestado Deus en crear
unha especie para cada
illa?
Darwin tivo a xenialidade de ver a importancia do que os demáis científicos da época
pasaban por alto: a VARIACIÓN entre os individuos dunha poboación.
✔ Se nunha illa o principal alimento eran as sementes, os pinzóns
cun pico duro, capaz de abrilas, terían vantaxe fronte os outros,
e deixarán máis descendentes coas mesmas características.
✔ Se noutra illa era necesario picar na madeira, ou chuchar
nectar das flores, eran outras as formas do pico que se veían
favorecidas pola Selección Natural.
✔ Así, despois de moitas xeracións (TEMPO) a poboación de cada
illa desenvolvera diferentes picos.
✔ Darwin denominou SELECCIÓN NATURAL a este mecanimo que escolle (selecciona) das
diferentes VARIANTES presentes na poboación aquelas mellor adaptadas para o ambiente no que
viven. Ao deixar estas máis descendentes que as peor adaptadas, despois dun TEMPO suficiente,
as características da poboación cambian.
✔Se se acumulan moitos cambios co paso do tempo pode incluso orixinarse unha nova especie.
DIFERENTES ESPECIES, ADAPTADAS
A DIFERENTES AMBIENTES
Poboación con pinzóns
lixeiramente diferentes:
VARIACIÓN na poboación
+
Diferentes ambientes
(SELECCIÓN NATURAL)
TEMPO
+
De volta en Inglaterra, Darwin era xa un científico famoso, con contactos cos
científicos máis importantes da época. Ainda que xa lle dera forma á súa teoría da
Evolución por Selección Natural na súa cabeza, non a fixo pública, e en vez de
quedarse en Londres, casou coa súa curmá Emma e retirouse a vivir en Downe
House, en Down (Kent), desde onde mantería constantes e frecuentes contactos
postais con científicos de todo o mundo.
Emma Darwin era moi relixiosa e
tocaba o piano (for a alumna de
Chopin).
Downe House
No seu invernadoiro Darwin experimentaba con distintas
plantas (carnívoras, orquídeas…), e publicou numerosos
libros cos seus descubrimentos. Tamén se convertiu nun
experto mundial no grupo dos cirrípedos (percebes!)
Darwin era un pai cariñoso que adoraba xogar cos seus fillos
Francis Darwin, científico
George Darwin, matemático
Annie. A súa morte
á edade de 10 anos
afectour
profundamente a
Darwin.
Emma Darwin
Charles co seu fillo William
Ainda que Darwin seguía
investigando en diferentes campos
da ciencia, e publicando numerosos
libros, parecía non ter moita presa
por publicar a teoría que sabía que
o faría entrar na Historia
POR QUÉ...???
Darwin paseaba por este camiño da súa casa de
Downe House, mentres reflexionaba sobre as súas
teorías.
- Sabía que a súa teoría lle traería problemas coa Igrexa, e non quería disgustar á
súa muller, Emma.
- Sabía que a súa teoría tamén sería polémica entre a comunidade científica, e
quería dispoñer do maior número de probas e exemplos posible.
- Sabía que a súa teoría tamén tiña PUNTOS FÉBLES: non
podía explicar cómo se orixinaba a variación, nen cómo
se transmitían as características á descendencia (recurría
á teoría da herdanza dos caracteres adquiridos como
Larmarck).
Pola mesma época, un descoñecido monxe checo, Gregor
Mendel, estaba descubrindo a Xenética...
Só despois de recibir unha carta doutro naturalista,
ALFRED RUSSELL WALLACE, que chegara a unha
teoría evolutiva moi similar á súa, Darwin se decidiu a
facer pública a súa teoría e A Orixe das Especies, o
22 de novembro de 1859, máis de 20 anos despois
da súa viaxe no Beagle!
O libro foi un éxito de ventas inmediatamente, e a
polémica extendeuse na sociedade (na comunidade
científica, sen embargo, a teoría aceptouse bastante
rápidamente).
Old Wallace
Alfred Russell Wallace (1823-1913). Chegou independentemente a
unha teoría da evolución por selección natural semellante á de Darwin,
o que acabou de decidir a este a publicar a súa. A diferenza de Darwin,
as preocupacións económicas eran unha constante na súa vida, e,
consciente dos problemas económicos de Wallace,Darwin presionou
para que o goberno lle concedera unha pensión económica vitalicia
polas súas contribucións á ciencia. En 1881 Wallace obtivo unha
pensión de 200 libras, a sumar aos ingresos polos seus libros. Darwin
e mais él presentaron a súa teoría xuntos o 1 de Xullo de 1859, na
Linnean Society de Londres.
O xove Wallace en Singapore.
Na Orixe das Especies Darwin evitou utilizar o polémico termo “evolución”, pero insistiu no
antecesor común que todos os seres vivos compartían. Sobre a orixe do ser humano, só
fixo unha alusión “light will be thrown on the origin of man and his history". Só nun libro
posterior abordaría o tema da orixe do ser humano: Descent of Man, 1871.
First evolutionary tree
Párrafo final de A Orixe das Especies: “Hai grandeza nesta visión
de que a vida, con todas as súas forzas, teña sido insuflada
orixinalmente nunhas poucas formas ou nunha sola; e que,
mentres este planeta xira segundo a lei da gravedade, a partir dun
comezo tan simple evolucionaran formas tan fermosas e
maravillosas”.
“There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been
originally breathed into a few forms or into one; and that, whilst this planet
has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a
beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and
are being, evolved”
A EVOLUCIÓN HOXE:
- NEODARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA
- EQUILIBRIO PUNTUADO OU SALTACIONISMO
- Agora sabemos que os rasgos hereditarios están nos XENES, e están
compostos de ADN
- Os erros na copia do ADN (MUTACIÓNS) orixinan proteínas diferentes, e
polo tanto rasgos diferentes: Agora coñecemos, polo tanto, a orixe da
VARIABILIDADE nas poboacións: a MUTACIÓN
- A evolución sucede GRADUALMENTE: pequenos cambios que se acumulan
co paso do tempo
NEODARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA:
Fusiona a teoría da Selección Natural cos coñecementos de Xenética que
temos adquirido ao longo dos séculos XX e XXI.
O NEO-DARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA DA EVOLUCIÓN é a versión
moderna da teoría evolutiva:
➔ Mecanismo: SELECCIÓN NATURAL
➔Orixe da variabilidade: MUTACIÓN, RECOMBINACIÓN, DERIVA XENÉTICA
➔Transmisión dos caracteres: ADN (xenes)
Theodosius Dobzhansky
(1900-1975)
Importante biólogo evolutivo e xenetista,
e figura central no campo da bioloxía
evolutiva polo seu traballo, que
configurou a síntese evolutiva moderna.
“Nada ten sentido en
bioloxía se non é á luz da
evolución”
Francisco José Ayala
(1934- )
Richard Dawkins
(1941- )
Discípulo de Dobzhansky,
membro da academia de
ciencias de EEUU.
Autor de “O Xen Egoísta”:
“Somos máquinas de
supervivencia, autómatas
programados a cegas coa fin de
conservar as egoístas moléculas
coñecidas como xenes”
EQUILIBRIO PUNTUADO ou SALTACIONISMO:
- oponse ao gradualismo da teoría sintética: as especies
pasan por longos períodos de estabilidade, seguidos de
cortos períodos de cambios bruscos: o cambio evolutivo
sucece relativamente rápido, mentras que durante a maior
parte do tempo as especies son estables.
- esto é coherente coas discontinuidades que mostra o
rexistro fósil. (Os neodarwinistas explican estas
discontinuidades dicindo que o rexistro fósil é incompleto)
-as CATÁSTROFES marcaron o proceso evolutivo
- MACROMUTACIÓNS
Stephen Jay Gould (1941-2002) Niles Eldredge (1943-)
EQUILIBRIO PUNTUADO ou SALTACIONISMO
✔ Tanto o gradualismo do Neodarwinismo como o Equilibrio Puntuado
aceptan a Selección Natural como o mecanismo da evolución. Discrepan
no ritmo do cambio evolutivo.
GRADUALISMO EQUILIBRIO
PUNTUADO
AS PROBAS DA
EVOLUCIÓN
ANATOMÍA COMPARADA
EMBRIOLOXÍA
PALEONTOLOXÍA
PROBAS BIOXEOGRÁFICAS
BIOLOXÍA
MOLECULAR
1.- ANATOMÍA COMPARADA
ÓRGANOS HOMÓLOGOS: teñen un aspecto diferente porque posúen funcións
distintas, pero teñen a mesma estructura básica, ca que a súa orixe é común.
ÓRGANOS VESTIXIAIS: órganos que non teñen ningunha función na
actualidade.
ÓRGANOS ANÁLOGOS: teñen funcións similares, pero distinta estructura (xa que
teñen orixes diferentes).
2.- EMBRIOLOXÍA
As primeiras etapas do
desenvolvemento dos
diferentes organismos
mostran moitas similitudes.
“A ontoxenia recapitula a
filoxenia” (E. Haeckel)
3.- PALEONTOLOXÍA: fósiles
Archaeopteryx mostra
características
intermedias entre os
reptiles e as aves.
4.- PROBAS BIOXEOGRÁFICAS:
5.- BIOLOXÍA MOLECULAR:
As MUTACIÓNS orixinan a VARIABILIDADE
As mutacións sucenden ao AZAR (= son PREADAPTATIVAS)
MECANISMOS DA EVOLUCIÓN
A Selección Natural (SN) conserva as variacións
favorables e elimina as desfavorables.
A SN depende do AMBIENTE.
A SN necesita TEMPO para producir cambios.
A SN actúa GRADUALMENTE.
A SN NON TEN OBXECTIVO nin finalidade.
Actúa a cegas.
Outras fontes de variabilidade:
- a RECOMBINACIÓN XENÉTICA
- a FECUNDACIÓN AO AZAR
A evolución da cor das bolboretas (Biston betularia) de
Manchester
Resistencias bacterianas aos antibióticos
Cómo explicaría Lamarck os seguintes exemplos de evolución?
E os fixistas?
E Darwin?
E os Neodarwinistas?
As bolboretas de Manchester
QUÉ É UNHA ESPECIE?
Un grupo de individuos con características semellantes, que poden cruzarse
entre eles (intercambiar xenes) e producir descendencia fértil.
Cómo aparecen as novas especies?: ESPECIACIÓN
As dúas
poboacións
separadas
acumulan
pequenos cambios
co tempo
Aillamento xenético
TEMPOUnha BARREIRA
separa á
poboación
Aillamento:
- xeográfico
- ecolóxico
- conductual
- aillamento xenético
- aillamento reproductivo
EVOLUCIÓN HUMANA
O noso lugar entre as especies:
Os humanos somos únicamente unha do millón de especies
coñecidas no planeta.
Non somos o cumio da evolución, nen o centro da biosfera.
Somos unha especie máis.
Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus, Homo heidelbergensis, Homo neanderthalensis Homo sapiens
BIPEDALISMO
ENCEFALIZACIÓN
LINGUAXE
CULTURA
TECNOLOXÍA (FERRAMENTAS)
POLGAR OPOÑIBLE
Qué nos fai HUMANOS?
BIPEDALISMO
ENCEFALIZACIÓN
POLGAR OPOÑIBLE
TECNOLOXÍA (FERRAMENTAS)
LINGUAXE
CULTURA
Unidade 5   a evolución biolóxica

More Related Content

What's hot (19)

2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida
 
Orixe e evolución
Orixe e evoluciónOrixe e evolución
Orixe e evolución
 
2012 t. evolucion
2012 t. evolucion2012 t. evolucion
2012 t. evolucion
 
Unidade 4 a evolución
Unidade 4 a evoluciónUnidade 4 a evolución
Unidade 4 a evolución
 
Unidade 1 As orixes do ser humano
Unidade 1 As orixes do ser humanoUnidade 1 As orixes do ser humano
Unidade 1 As orixes do ser humano
 
Unidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalUnidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura final
 
Orixe da vida
Orixe da vidaOrixe da vida
Orixe da vida
 
2013 14 t. evolucion
2013 14 t. evolucion2013 14 t. evolucion
2013 14 t. evolucion
 
Biólogos.
Biólogos.Biólogos.
Biólogos.
 
Orixe evolucion da vida4º
Orixe evolucion da vida4ºOrixe evolucion da vida4º
Orixe evolucion da vida4º
 
Dimensión natural do ser humano
Dimensión natural do ser humanoDimensión natural do ser humano
Dimensión natural do ser humano
 
T. evolucion
T. evolucionT. evolucion
T. evolucion
 
Cmc tema 2
Cmc tema 2Cmc tema 2
Cmc tema 2
 
Biologos
BiologosBiologos
Biologos
 
Ciencias para o mundo contemporáneo lyn margulis
Ciencias para o mundo contemporáneo lyn margulisCiencias para o mundo contemporáneo lyn margulis
Ciencias para o mundo contemporáneo lyn margulis
 
Do fixismo ó Evolucionismo
Do fixismo ó EvolucionismoDo fixismo ó Evolucionismo
Do fixismo ó Evolucionismo
 
Biosfera
BiosferaBiosfera
Biosfera
 
Teorías da orixe da vida
Teorías da orixe da vidaTeorías da orixe da vida
Teorías da orixe da vida
 
Teorías evolucionistas e creacionistas
Teorías evolucionistas e creacionistasTeorías evolucionistas e creacionistas
Teorías evolucionistas e creacionistas
 

Viewers also liked (12)

Tema 5 A Evolución Biolóxica
Tema 5  A Evolución BiolóxicaTema 5  A Evolución Biolóxica
Tema 5 A Evolución Biolóxica
 
Presentación 2. la evolución
Presentación 2. la evoluciónPresentación 2. la evolución
Presentación 2. la evolución
 
Evolucion biologica
Evolucion biologicaEvolucion biologica
Evolucion biologica
 
Presentación evolución
Presentación evoluciónPresentación evolución
Presentación evolución
 
Biodiversidad y evolución
Biodiversidad y evoluciónBiodiversidad y evolución
Biodiversidad y evolución
 
Tema 8. evolucion_y_origen_de_la_vida
Tema 8. evolucion_y_origen_de_la_vidaTema 8. evolucion_y_origen_de_la_vida
Tema 8. evolucion_y_origen_de_la_vida
 
Como se originó la diversidad biológica
Como se originó la diversidad biológica Como se originó la diversidad biológica
Como se originó la diversidad biológica
 
La evolucion
La evolucionLa evolucion
La evolucion
 
Presentaevolucion 161122030414
Presentaevolucion 161122030414Presentaevolucion 161122030414
Presentaevolucion 161122030414
 
Ecología microbiana
Ecología microbianaEcología microbiana
Ecología microbiana
 
Adaptaciones de comportamiento[1]
Adaptaciones de comportamiento[1]Adaptaciones de comportamiento[1]
Adaptaciones de comportamiento[1]
 
Ecología
EcologíaEcología
Ecología
 

Similar to Unidade 5 a evolución biolóxica

Unidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalUnidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalnieveslopez
 
Unidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalUnidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalnieveslopez
 
Bio 4º eso tema 4
Bio 4º eso tema 4Bio 4º eso tema 4
Bio 4º eso tema 4alfresvi
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNFiz
 
A Evolucion
A EvolucionA Evolucion
A EvolucionFiz
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNFiz
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNFiz
 
A EVOLUCIÓN
A EVOLUCIÓNA EVOLUCIÓN
A EVOLUCIÓNFiz
 
Traballo biográfico
Traballo biográficoTraballo biográfico
Traballo biográficoandrealueiro
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiiaorospu
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiiaorospu
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiiaorospu
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiiaorospu
 
" A Orixe Da Vida "
" A Orixe Da Vida "" A Orixe Da Vida "
" A Orixe Da Vida "Stefani1993
 

Similar to Unidade 5 a evolución biolóxica (20)

Unid4 evolución2016
Unid4 evolución2016Unid4 evolución2016
Unid4 evolución2016
 
Unid8 evolución2017
Unid8 evolución2017Unid8 evolución2017
Unid8 evolución2017
 
Unidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalUnidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura final
 
Unidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura finalUnidade 5 natureza e cultura final
Unidade 5 natureza e cultura final
 
Trabajo biólogos
Trabajo biólogosTrabajo biólogos
Trabajo biólogos
 
Bio 4º eso tema 4
Bio 4º eso tema 4Bio 4º eso tema 4
Bio 4º eso tema 4
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓN
 
A Evolucion
A EvolucionA Evolucion
A Evolucion
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓN
 
EVOLUCIÓN
EVOLUCIÓNEVOLUCIÓN
EVOLUCIÓN
 
A EVOLUCIÓN
A EVOLUCIÓNA EVOLUCIÓN
A EVOLUCIÓN
 
Traballo biográfico
Traballo biográficoTraballo biográfico
Traballo biográfico
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiia
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiia
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiia
 
Biologiiiiia
BiologiiiiiaBiologiiiiia
Biologiiiiia
 
Evolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboaciónsEvolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboacións
 
A Orixe Da Vida
A Orixe Da VidaA Orixe Da Vida
A Orixe Da Vida
 
" A Orixe Da Vida "
" A Orixe Da Vida "" A Orixe Da Vida "
" A Orixe Da Vida "
 
A Orixe Da Vida
A Orixe Da VidaA Orixe Da Vida
A Orixe Da Vida
 

More from martamosquera

Levels of organization of human body
Levels of organization of human bodyLevels of organization of human body
Levels of organization of human bodymartamosquera
 
Diet and digestive system
Diet and digestive system Diet and digestive system
Diet and digestive system martamosquera
 
Unidade 9 tectónica de placas
Unidade 9 tectónica de placasUnidade 9 tectónica de placas
Unidade 9 tectónica de placasmartamosquera
 
Unidade 6 ecosistemas
Unidade 6  ecosistemasUnidade 6  ecosistemas
Unidade 6 ecosistemasmartamosquera
 
Unidade 4 biotecnoloxía
Unidade 4  biotecnoloxíaUnidade 4  biotecnoloxía
Unidade 4 biotecnoloxíamartamosquera
 
Unidade 3 xenértica mendeliana
Unidade 3 xenértica mendelianaUnidade 3 xenértica mendeliana
Unidade 3 xenértica mendelianamartamosquera
 
Unidade 2 o ciclo celular
Unidade 2   o ciclo celularUnidade 2   o ciclo celular
Unidade 2 o ciclo celularmartamosquera
 
T 1-bioelementos e biomoléculas
T 1-bioelementos e biomoléculasT 1-bioelementos e biomoléculas
T 1-bioelementos e biomoléculasmartamosquera
 
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivosTema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivosmartamosquera
 
T 12-coordinación e locomoción
T 12-coordinación e locomociónT 12-coordinación e locomoción
T 12-coordinación e locomociónmartamosquera
 
T 11- a utilización do alimento
T 11- a utilización do alimentoT 11- a utilización do alimento
T 11- a utilización do alimentomartamosquera
 
T 10 - procesamento do alimento nos animais
T 10 - procesamento do alimento nos animaisT 10 - procesamento do alimento nos animais
T 10 - procesamento do alimento nos animaismartamosquera
 
T 3-sistema nervioso
T 3-sistema nerviosoT 3-sistema nervioso
T 3-sistema nerviosomartamosquera
 
T 2-aparato locomotor
T 2-aparato locomotorT 2-aparato locomotor
T 2-aparato locomotormartamosquera
 
Diet and digestive system 2015
Diet and digestive system 2015Diet and digestive system 2015
Diet and digestive system 2015martamosquera
 

More from martamosquera (20)

Levels of organization of human body
Levels of organization of human bodyLevels of organization of human body
Levels of organization of human body
 
Respiratory system
Respiratory systemRespiratory system
Respiratory system
 
Diet and digestive system
Diet and digestive system Diet and digestive system
Diet and digestive system
 
Circulatory system
Circulatory systemCirculatory system
Circulatory system
 
Unidade 9 tectónica de placas
Unidade 9 tectónica de placasUnidade 9 tectónica de placas
Unidade 9 tectónica de placas
 
Unidade 6 ecosistemas
Unidade 6  ecosistemasUnidade 6  ecosistemas
Unidade 6 ecosistemas
 
Unidade 4 biotecnoloxía
Unidade 4  biotecnoloxíaUnidade 4  biotecnoloxía
Unidade 4 biotecnoloxía
 
Unidade 3 xenértica mendeliana
Unidade 3 xenértica mendelianaUnidade 3 xenértica mendeliana
Unidade 3 xenértica mendeliana
 
Unidade 2 o ciclo celular
Unidade 2   o ciclo celularUnidade 2   o ciclo celular
Unidade 2 o ciclo celular
 
Unidade 1 a célula
Unidade 1  a célulaUnidade 1  a célula
Unidade 1 a célula
 
T 1-bioelementos e biomoléculas
T 1-bioelementos e biomoléculasT 1-bioelementos e biomoléculas
T 1-bioelementos e biomoléculas
 
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivosTema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
Tema 2 -_organizacion_celular_dos_seres_vivos
 
T 12-coordinación e locomoción
T 12-coordinación e locomociónT 12-coordinación e locomoción
T 12-coordinación e locomoción
 
T 11- a utilización do alimento
T 11- a utilización do alimentoT 11- a utilización do alimento
T 11- a utilización do alimento
 
T 10 - procesamento do alimento nos animais
T 10 - procesamento do alimento nos animaisT 10 - procesamento do alimento nos animais
T 10 - procesamento do alimento nos animais
 
T 3-sistema nervioso
T 3-sistema nerviosoT 3-sistema nervioso
T 3-sistema nervioso
 
T 2-aparato locomotor
T 2-aparato locomotorT 2-aparato locomotor
T 2-aparato locomotor
 
Human tissues
Human tissuesHuman tissues
Human tissues
 
Diet and digestive system 2015
Diet and digestive system 2015Diet and digestive system 2015
Diet and digestive system 2015
 
Piale 2016
Piale 2016 Piale 2016
Piale 2016
 

Unidade 5 a evolución biolóxica

  • 2. CAL É A ORIXE DA BIODIVERSIDADE ACTUAL?
  • 3. CAL É A ORIXE DA VIDA, E DOS SERES HUMANOS...?
  • 4. EXPLICACIÓNS MÍTICAS/RELIXIOSAS: Baseadas na Fe Un ser supernatural creou o mundo tal como o vemos. EXPLICACIÓNS FILOSÓFICAS: Baseadas na Razón EXPLICACIÓNS CIENTÍFICAS: Baseadas no Método Científico ✔ Pregunta/problema ✔ Observación dos feitos (realidade) ✔ Proposta de TEORÍAS que expliquen os feitos, usando a RAZÓN. ✔ Constante comprobacións destas teorías coas novas observacións: REVISIÓN e perfeccionamento. Anaximandro de Mileto: (610-546 A.C.) Aristóteles: (384-332 A.C.)
  • 5. XERACIÓN ESPONTÁNEA - Durante moito tempo a xente creeu que os seres vivos (polo menos as formas máis simples de vida) nacían espontáneamente da materia orgánica en descomposición. Esta teoría recibe o nome de XERACIÓN ESPONTÁNEA. Jan Baptist van Helmont (1579-1644): Experimentou con plantas, cultivándoas e comparando o incremento na súa masa coa insignificante perda de masa do solo: deduciu que era a auga a que formaba a nova materia viva (a fotosíntese aínda non se descubrira). Tamén formulou unha receita para obter ratos (“coloca unha camisa sucia ou uns trapos nun barril cuns grans de trigo ou fariña e déixao aberto: en 21 días aparecerán os ratos”) e escorpións ( “deixa unhas follas de albahaca entre dous ladrillos ao sol...”) - Aínda que era errónea, esta teoría estaba sustentada por moitas observacións cotiás: pequenos insectos xurdían da carne en descomposición, aparecían ratas no lixo, vermes na lama... +
  • 6. Francesco Redi (1626-1697): - Intentou demostrar que a Xeración Espontánea non era correcta. - Diseñou un experimento para probar que as moscas non xurden da carne en descomposición, senón das larvas: colocou pedazos de carne en frascos, uns abertos e outros pechados (algúns sellados, outros cubertos cun pano para deixar pasar o aire ao seu través), e observou que as moscas só aparecían nos frascos abertos. A pesar dos resultados de Redi, o descubrimento dos microorganismos reviviu a Xeración Espontánea
  • 7. - Deseñou un experimento para rexeitar a Xeración Espontánea: ferveu caldo nun frasco aberto, e observou que ao cabo dun tempo aparecían microorganismos. Sen embargo, se o caldo fervido se mantiña en frascos pechados, esto non pasaba. Se lle criticou que o único que conseguira probar era que non era posible a vida sen aire. Lazaro Spallanzani (1729-1799):
  • 8. A Fin da Xeración Espontánea: Louis Pasteur (1822-1895) - Químico e microbiólogo francés. - Partidario da Teoría Xerminal ou Microbiana das Enfermidades. Pasteur foi un gran científico, e entre as súas contribucións á ciencia están: ● As primeiras VACINAS contra o antrax, a rabia... ● A invención dun método para evitar que o leite e o viño causaran enfermidades: PASTEURIZACIÓN ● O experimento que puxo fin definitivamente á teoría da xeración espontánea:
  • 9. En 1859 Pasteur ferveu caldo de carne nun frasco que tiña un colo longo e curvo como o dun cisne (“col de cygne”). A curvatura evitaba que calquera partícula chegara ao caldo, pero sí permitía a entrada de aire. Pasteur comprobou que nada crecía no frasco, a non ser que rompera o colo. Este experimento puxo fin definitivo á teoría da xeración espontánea.
  • 10. Pasteur probou que todos seres vivos, sen importar o seu tamaño, veñen doutros seres vivos. Pero… Como apareceron os primeiros seres vivos? Como apareceu a VIDA? "Nunca se recuperará a teoría da xeración espontánea do golpe mortal deste simple experimento” - dixo Pasteur no seu discurso triunfante na Sorbonna en 1864.
  • 11. Orixe Extraterrestre: PANESPERMIA Nos séculos XIX e XX algúns científicos propuxeron a idea de que a vida podería ter chegado á Tera en forma de microorganismos transportados por meteoritos, ou incluso por algún tipo de seres extraterrestres. Pero: as condicións que terían que ter soportado estas bacterias durante a súa viaxe polo espacio son moi extremas (radiacións, temperaturas extremadamente frías, etc) Algúns dos partidarios desta hipótese foron: Fred Hoyle, astrónomo (1915-2001) Svante Arrhenius, químico (1859-1927) Pero a Panespermia realmente responde a pregunta sobre a Orixe da Vida? NON! SÓ O DESPLAZA A OUTROS LUGARES DO UNIVERSO.
  • 12. Explicacións Bioquímicas: A Hipótese de Oparin Alexander Oparin (1894-1980): 1º) As primeiras moléculas orgánicas orixináronse a partir das reaccións dos gases da atmosfera primitiva disoltos nos océanos, coa enerxía das tormentas eléctricas e das radiacións ultravioletas do sol. 2º) Estas moléculas orgánicas se acumularon no océano durante millóns de anos, convertíndose nunha sopa primordial na que as moléculas reaccionaban entre sí e facíanse cada vez máis complexas. 3º) Nalgún momento, algunhas destas moléculas serían capaces de facer copias de sí mesmas (autorreplicarse). - Algunhas destas moléculas quedaron ailladas en pequenas estructuras chamadas coacervados. - Máis tarde, estes coacervados darían lugar ás primeiras CÉLULAS.
  • 13. MOLÉCULAS INORGÁNICAS: (CH4 , NH3 , SH2 , H2 O) + FONTE DE ENERXÍA (RAIOS ULTRAVIOLETA...) MOLÉCULAS ORGÁNICAS SIMPLE MOLÉCULAS ORGÁNICAS MÁIS COMPLEXAS COACERVADOS PRIMEIRAS CÉLULAS
  • 14. O Experimento de Miller (1953) Stanley Lloyd Miller (1930-2007:) - Deseñou un experimento para poñer a proba os primeiros pasos da hipótese de Oparin. - Reproduciu as condicións da atmosfera primitiva no seu laboratorio, e encontrou que despois dun tempo formáronse pequenas moléculas orgánicas (aminoácidos...) Miller NON creou vida no laboratorio, pero probou que a vida podía xurdir a partir dunha evolución química.
  • 15.
  • 16. Qué é a Evolución Biolóxica? - A evolución é o cambio co tempo das características hereditarias dunha poboación. Este cambio produce unha transformación gradual de seres vivos sinxelos noutros máis complexos xeración tras xeración.
  • 17. TEORÍAS FIXISTAS: - Durante moito tempo, ata o século XIX, a maioría da xente creía que todas as especies da Terra eran estables e inmutables, e que foran creadas tale e como se ven na actualidade. - Estas ideas estaban apoiadas por unha interpretación literal da Biblia, que moitas persoas, científicos incluídos, tomaban por un libro científico. A Gran Cadea do Ser de Aristóteles Carl von Linnaeus (1707-1778) Pai da Taxonomía
  • 18. Co tempo, as probas a favor da Evolución amoreábanse: - fósiles - probas de que a Terra era máis vella do que se dicía na Biblia Mary Anning (1799-1847) a famosa recolectora de fósiles británica. Fixo moitos descubrimentos nos acantilados da súa vila, Lyme, como o primeiro especimen deIchtyosaurus e o primeiro Plesyosaurus. Os seus achados axudaron a probar científicamente a EXTINCIÓN. Ichtyosaurus Plesyosaurus Pero moitos continuaban a explicar os fósiles como “caprichos da natureza” ou “bromas de Deus”, ou como “restos de animais que non sobreviviran ao Diluvio”
  • 19. Georges Cuvier (1769-1832): - Naturalista francés que estableceu a EXTINCIÓN como un feito - Explicaba a existencia de fósiles coa súa teoría do CATASTROFISMO: os fósiles eran os restos de animais que morreran durante catástrofes xeolóxicas pasadas. - Cuvier era un fixista: según él os fósiles eran o resultado de “creacións sucesivas” que reemplazaran ás especies extinguidas despois de cada catástrofe- E contou ata 27 creacións diferentes! - Supostamente, a última catástrofe tería sido o Diluvio Universal.
  • 21.
  • 22. Erasmus Darwin: (1731 – 1802): - Formou parte da Ilustración Británica: foi filósofo natural, médico (negouse a ser o médico persoal do rei George III), abolicionista da esclavitude e poeta. - Na súa obra Zoönomia expresaba algunhas ideas que apuntaban ao transformismo, e que foron lidas e comentadas polo seu neto Charles Darwin. PRIMEIRAS TEORÍAS EVOLUTIVAS: - Ademáis de ser abolicionista, Erasmus Darwin era un defensor da educación das nenas: debían educarse en escolas e estudar asignaturas coma educación física, botánica, química, mineraloxía, etc. - Ainda que as ideas evolutivas de Erasmus eran moi primitivas, e máis poéticas que científicas (no seu poema The Botanic Garden deixa entrever a evolución), o seu librepensamento sen dúbida tivo unha importante influencia no seu neto Charles.
  • 23. Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de la Marck, coñecido como Lamarck: (1744-1829) - Soldado e naturallista francés, foi o primeiro en formular unha teoría da evolución, que incluía un mecanismo que a explicara (ainda que erróneo). Tamén foi o primeiro en usar o termo “Bioloxía” co seu significado actual. A teoría de Lamarck baseábase nos seguintes principios: - O AMBIENTE é capaz de inducir cambios nos animais. - En todos os seres hai unha tendencia á PERFECCIÓN, unha forza que os fai cambiar desde máis sinxelos a máis complexos, e a estar cada vez mellor adaptados ao seu ambiente. - Se un animal necesita un novo órgano para unha nova función, desenvolveráo: a FUNCIÓN crea o ÓRGANO. - ADAPTACIÓN: cando se produce un cambio no ambiente, os organismos tamén cambian para adaptarse mellor a él. Estes cambios son sempre beneficiosos, nunca prexudiciais. - USO E DESUSO: canto máis se utiliza un órgano, máis se desenvolve. Os órganos que non se utilizan vanse debilitando e finalmente desaparecen. - HERDANZA DOS CARACTERES ADQUIRIDOS: unha vez que un individuo desenvolve unha característica ao longo da súa vida, ésta transmitirase á súa descendencia. Aínda que errónea, esta idea foi compartida por moitos científicoss, incluído Darwin, xa que non se coñecía cómo se transmitían as características de pais a fillos (XENÉTICA!).
  • 24. A “tendencia á perfección” fai que a medida que as follas das árbores están máis altas, as xirafas que se alimentan delas vaian alongando progresivamente o seu colo.
  • 25.
  • 26. PERO as características que se adquiren ao longo da vida non se transmiten á descendencia, como demostrou o biólogo alemán August Weismann: Weismann cortou as colas dun grupo de ratos, logo os cruzou, e analizou a descendencia. Si un rato ao que se lle cortara a cola producira descendencia sen colas, comprobaríase a teoría de Lamark. Weismann cortou as colas a 901 ratos durante máis de 5 xeracións. Qué resultados obtivo? Todos os ratos, en todas as xeracións, nacían cunha cola normal.
  • 27. Charles Robert Darwin (Shrewsbury,12 de Febreiro de 1809 - Downe,19 de Abril, 1882): Evolución por SELECCIÓN NATURAL: - Os seres vivos producen máis descendentes dos que poden sobrevivir cos recurusos limitados do ambiente. - Os individuos nas poboacións non son idénticos: hai diferencias herdables entre eles. - Os individuos que sobreviven transmiten as súas características á súa descendencia. - A acumulación de pequenas variacións ao longo de moitas xeracións produce as novas adaptacións ao entorno. - Loita pola supervivencia: Só os máis aptos, os mellor adaptados ao ambiente, sobreviven.
  • 28. Charles Darwin: Evolución por Selección Natural - existe unha variabilidade natural de características hereditarias na poboación. - algunhas destas características proporcionan unha vantaxe aos individuos que as poseen nun ambiente determinado. Estes individuos sobreviven e deixan máis descendentes, polo que estes caracteres transmítense á próxima xeración cunha maior frecuencia: están favorecidos pola Selección Natural. - os cambios vanse acumulando co tempo xeración tras xeración, producindo finalmente as adaptacións.
  • 29.
  • 30. Non todos os individuos que nacen sobreviven e chegan a adultos. Aqueles que teñan as características máis favorables, como o pelo groso e longo nun entorno frío, teñen máis probabilidades de sobrevivir e deixar descendentes que os que non as teñen. Esto foi o que Charles Darwin chamou SELECCIÓN NATURAL.
  • 31.
  • 32. PERO: Qué pasaría se os escaravellos viviran sobre a herba ou sobre as follas dos árbores en lugar de na cortiza? NON HAI CARACTERES “BOS” OU “MALOS”: A SELECCIÓN NATURAL DEPENDE DO AMBIENTE
  • 33.
  • 34. Lamarck ✗ - O ambiente induce cambios nos organismos. - Estes cambios son sempre positivos (tendencia á perfección) - Uso e desuso. A función crea o órgano. - Herdanza dos caracteres adquiridos (TAMÉN DARWIN!!!) Darwin - Variación preexistente - Non todas as variantes presentan o mesmo grao de adaptación a un ambiente determinado. -Loita pola supervivencia: Os mellor adaptados sobreviven e dexian máis descendentes: as próximas xeracións estarán mellor adaptadas: supervivencia do máis apto (NON DO MÁIS FORTE!!)
  • 35. - Fillo dun médico, Robert Darwin (moi estricto cos seus fillos), e neto do proto- evolucionista Erasmus; a súa nai morrey cando era neno. Desde moi novo mostrou un grande interese pola natureza. Para saber un pouco máis sobre quen foi Charles Darwin e como chegou á súa teoría da Evolución por Selección Natural: A casa onde naceu Darwin Darwin aos 7 anos
  • 36. Darwin non foi un bo estudante, e aos 16 anos, tras rematar os seus estudos na escola de Shrewsbury empezou a estudar na Escola de Medicina da Universidade de Edinburgo. Ao asistir horrorizado ás sangrientas operacións da época (¡non existía a anestesia!), decatouse de que non podería ser médico, e abandonou Edinburgo 2 anos despois. Sin embargo, foi alí onde entrou en contacto por primeira vez coas ideas evolutivas de Lamarck, ainda que non lle impresionaron especialmente, como tampouco o fixeran as do seu avó Erasmus. University of Edinburgh Tras deixar Edinburgo, Darwin entrou no Christ College de Cambridge para estudar Teoloxía e convertirse nun pastor anglicano. Alí coñeceu ao profesor de botánica John Stevens Henslow. Foi Henslow quen, rematados os estudos, recomendou ao xoven Darwin (con só 21 anos!) para o posto de acompañante do capitán Robert Fitzroy, que ía a empezar unha viaxe de casi 5 anos ao redor do mundo no H.M.S. Beagle. Christ College, Cambridge
  • 37. John Stevens Henslow, profesor de Botánica en Cambridge, recomendou ao xoven Darwin (21) ao Capitán Robert Fitzroy (26) (que acabou aceptándoo, a pesar da forma do seu nariz!) para facer unha emocionante viaxe que ía cambiar a historia da Ciencia
  • 38. O HMS Beagle saiu de Plymouth no 27 de Decembro de 1831 e regresou a Falmouth, Cornualles o 2 de Outubro de 1836. 27,5m de longo, 7,46m de ancho… e 75 persoas vivindo dentro del!! e Darwin, que compartía camarote con Fitzroy, estaba mareado a maior parte do tempo...!
  • 39. O Darwin que deixou Inglaterra era un xoven naturalista desconocido que compartía as ideas fixistas da súa época... Pero o que regresou casi 5 anos máis tarde era xa un científico famoso, grazas aos seus asombrosos descubrimentos de novas especies, e, o máis importante: TIÑA UN SEGREDO, unha teoría revolucionaria que aínda non se atrevía a compartir cos seus colegas científicos… unha teoría da EVOLUCIÓN que aportaba o mecanismo correcto: a SELECCIÓN NATURAL.
  • 40. Que pasara durante a viaxe...? - Durante a viaxe no Beagle, Darwin descubriu e recolectou numerosas novas especies, que ía mandando a Inglaterra en cada escala do barco. Tamén aproveitaba as escalas para estudar a xeoloxía do continente sudamericano. As súas observacións víronse influenciadas polos seus coñecementos previos e polas súas lecturas: Charles Lyell, xeólogo, e os seus Principios de Xeoloxía, nos que sinalaba que a paisaxe da Terra fora modelada pola acción lenta e constante das mesmas forzas que están actuando no presente. (UNIFORMISMO): pequenas forzas podían provocar grandes cambios si actuaban durante moito tempo. O capitán Fitzroy regaláralle este libro a Darwin ao comezo da viaxe. Thomas Malthus, demógrafo e economista, que no seu Ensaio sobre o Principio da Poboación (publicado entre 1798-1826) afirmaba que “a poboación crece máis rápido que os recursos” Darwin leu a obra de Malthus cando regresou a Inglaterra.
  • 41. E chegaron ás Illas Galápago...
  • 42. Darwin decatouse de que cada illa tiña unha especie lixeiramente diferente de pinzón, perfectamente adaptada á dieta dispoñible. Por qué se tería molestado Deus en crear unha especie para cada illa?
  • 43. Darwin tivo a xenialidade de ver a importancia do que os demáis científicos da época pasaban por alto: a VARIACIÓN entre os individuos dunha poboación. ✔ Se nunha illa o principal alimento eran as sementes, os pinzóns cun pico duro, capaz de abrilas, terían vantaxe fronte os outros, e deixarán máis descendentes coas mesmas características. ✔ Se noutra illa era necesario picar na madeira, ou chuchar nectar das flores, eran outras as formas do pico que se veían favorecidas pola Selección Natural. ✔ Así, despois de moitas xeracións (TEMPO) a poboación de cada illa desenvolvera diferentes picos. ✔ Darwin denominou SELECCIÓN NATURAL a este mecanimo que escolle (selecciona) das diferentes VARIANTES presentes na poboación aquelas mellor adaptadas para o ambiente no que viven. Ao deixar estas máis descendentes que as peor adaptadas, despois dun TEMPO suficiente, as características da poboación cambian. ✔Se se acumulan moitos cambios co paso do tempo pode incluso orixinarse unha nova especie.
  • 44. DIFERENTES ESPECIES, ADAPTADAS A DIFERENTES AMBIENTES Poboación con pinzóns lixeiramente diferentes: VARIACIÓN na poboación + Diferentes ambientes (SELECCIÓN NATURAL) TEMPO +
  • 45. De volta en Inglaterra, Darwin era xa un científico famoso, con contactos cos científicos máis importantes da época. Ainda que xa lle dera forma á súa teoría da Evolución por Selección Natural na súa cabeza, non a fixo pública, e en vez de quedarse en Londres, casou coa súa curmá Emma e retirouse a vivir en Downe House, en Down (Kent), desde onde mantería constantes e frecuentes contactos postais con científicos de todo o mundo. Emma Darwin era moi relixiosa e tocaba o piano (for a alumna de Chopin).
  • 46. Downe House No seu invernadoiro Darwin experimentaba con distintas plantas (carnívoras, orquídeas…), e publicou numerosos libros cos seus descubrimentos. Tamén se convertiu nun experto mundial no grupo dos cirrípedos (percebes!)
  • 47. Darwin era un pai cariñoso que adoraba xogar cos seus fillos Francis Darwin, científico George Darwin, matemático Annie. A súa morte á edade de 10 anos afectour profundamente a Darwin. Emma Darwin Charles co seu fillo William
  • 48. Ainda que Darwin seguía investigando en diferentes campos da ciencia, e publicando numerosos libros, parecía non ter moita presa por publicar a teoría que sabía que o faría entrar na Historia POR QUÉ...??? Darwin paseaba por este camiño da súa casa de Downe House, mentres reflexionaba sobre as súas teorías.
  • 49. - Sabía que a súa teoría lle traería problemas coa Igrexa, e non quería disgustar á súa muller, Emma. - Sabía que a súa teoría tamén sería polémica entre a comunidade científica, e quería dispoñer do maior número de probas e exemplos posible. - Sabía que a súa teoría tamén tiña PUNTOS FÉBLES: non podía explicar cómo se orixinaba a variación, nen cómo se transmitían as características á descendencia (recurría á teoría da herdanza dos caracteres adquiridos como Larmarck). Pola mesma época, un descoñecido monxe checo, Gregor Mendel, estaba descubrindo a Xenética...
  • 50. Só despois de recibir unha carta doutro naturalista, ALFRED RUSSELL WALLACE, que chegara a unha teoría evolutiva moi similar á súa, Darwin se decidiu a facer pública a súa teoría e A Orixe das Especies, o 22 de novembro de 1859, máis de 20 anos despois da súa viaxe no Beagle! O libro foi un éxito de ventas inmediatamente, e a polémica extendeuse na sociedade (na comunidade científica, sen embargo, a teoría aceptouse bastante rápidamente). Old Wallace Alfred Russell Wallace (1823-1913). Chegou independentemente a unha teoría da evolución por selección natural semellante á de Darwin, o que acabou de decidir a este a publicar a súa. A diferenza de Darwin, as preocupacións económicas eran unha constante na súa vida, e, consciente dos problemas económicos de Wallace,Darwin presionou para que o goberno lle concedera unha pensión económica vitalicia polas súas contribucións á ciencia. En 1881 Wallace obtivo unha pensión de 200 libras, a sumar aos ingresos polos seus libros. Darwin e mais él presentaron a súa teoría xuntos o 1 de Xullo de 1859, na Linnean Society de Londres. O xove Wallace en Singapore.
  • 51. Na Orixe das Especies Darwin evitou utilizar o polémico termo “evolución”, pero insistiu no antecesor común que todos os seres vivos compartían. Sobre a orixe do ser humano, só fixo unha alusión “light will be thrown on the origin of man and his history". Só nun libro posterior abordaría o tema da orixe do ser humano: Descent of Man, 1871. First evolutionary tree Párrafo final de A Orixe das Especies: “Hai grandeza nesta visión de que a vida, con todas as súas forzas, teña sido insuflada orixinalmente nunhas poucas formas ou nunha sola; e que, mentres este planeta xira segundo a lei da gravedade, a partir dun comezo tan simple evolucionaran formas tan fermosas e maravillosas”. “There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been originally breathed into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being, evolved”
  • 52. A EVOLUCIÓN HOXE: - NEODARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA - EQUILIBRIO PUNTUADO OU SALTACIONISMO
  • 53. - Agora sabemos que os rasgos hereditarios están nos XENES, e están compostos de ADN - Os erros na copia do ADN (MUTACIÓNS) orixinan proteínas diferentes, e polo tanto rasgos diferentes: Agora coñecemos, polo tanto, a orixe da VARIABILIDADE nas poboacións: a MUTACIÓN - A evolución sucede GRADUALMENTE: pequenos cambios que se acumulan co paso do tempo NEODARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA: Fusiona a teoría da Selección Natural cos coñecementos de Xenética que temos adquirido ao longo dos séculos XX e XXI.
  • 54. O NEO-DARWINISMO ou TEORÍA SINTÉTICA DA EVOLUCIÓN é a versión moderna da teoría evolutiva: ➔ Mecanismo: SELECCIÓN NATURAL ➔Orixe da variabilidade: MUTACIÓN, RECOMBINACIÓN, DERIVA XENÉTICA ➔Transmisión dos caracteres: ADN (xenes) Theodosius Dobzhansky (1900-1975) Importante biólogo evolutivo e xenetista, e figura central no campo da bioloxía evolutiva polo seu traballo, que configurou a síntese evolutiva moderna. “Nada ten sentido en bioloxía se non é á luz da evolución” Francisco José Ayala (1934- ) Richard Dawkins (1941- ) Discípulo de Dobzhansky, membro da academia de ciencias de EEUU. Autor de “O Xen Egoísta”: “Somos máquinas de supervivencia, autómatas programados a cegas coa fin de conservar as egoístas moléculas coñecidas como xenes”
  • 55.
  • 56. EQUILIBRIO PUNTUADO ou SALTACIONISMO: - oponse ao gradualismo da teoría sintética: as especies pasan por longos períodos de estabilidade, seguidos de cortos períodos de cambios bruscos: o cambio evolutivo sucece relativamente rápido, mentras que durante a maior parte do tempo as especies son estables. - esto é coherente coas discontinuidades que mostra o rexistro fósil. (Os neodarwinistas explican estas discontinuidades dicindo que o rexistro fósil é incompleto) -as CATÁSTROFES marcaron o proceso evolutivo - MACROMUTACIÓNS
  • 57. Stephen Jay Gould (1941-2002) Niles Eldredge (1943-) EQUILIBRIO PUNTUADO ou SALTACIONISMO
  • 58. ✔ Tanto o gradualismo do Neodarwinismo como o Equilibrio Puntuado aceptan a Selección Natural como o mecanismo da evolución. Discrepan no ritmo do cambio evolutivo. GRADUALISMO EQUILIBRIO PUNTUADO
  • 59. AS PROBAS DA EVOLUCIÓN ANATOMÍA COMPARADA EMBRIOLOXÍA PALEONTOLOXÍA PROBAS BIOXEOGRÁFICAS BIOLOXÍA MOLECULAR
  • 60. 1.- ANATOMÍA COMPARADA ÓRGANOS HOMÓLOGOS: teñen un aspecto diferente porque posúen funcións distintas, pero teñen a mesma estructura básica, ca que a súa orixe é común.
  • 61. ÓRGANOS VESTIXIAIS: órganos que non teñen ningunha función na actualidade.
  • 62. ÓRGANOS ANÁLOGOS: teñen funcións similares, pero distinta estructura (xa que teñen orixes diferentes).
  • 63.
  • 64. 2.- EMBRIOLOXÍA As primeiras etapas do desenvolvemento dos diferentes organismos mostran moitas similitudes. “A ontoxenia recapitula a filoxenia” (E. Haeckel)
  • 65. 3.- PALEONTOLOXÍA: fósiles Archaeopteryx mostra características intermedias entre os reptiles e as aves.
  • 68. As MUTACIÓNS orixinan a VARIABILIDADE As mutacións sucenden ao AZAR (= son PREADAPTATIVAS) MECANISMOS DA EVOLUCIÓN
  • 69. A Selección Natural (SN) conserva as variacións favorables e elimina as desfavorables. A SN depende do AMBIENTE. A SN necesita TEMPO para producir cambios. A SN actúa GRADUALMENTE. A SN NON TEN OBXECTIVO nin finalidade. Actúa a cegas.
  • 70. Outras fontes de variabilidade: - a RECOMBINACIÓN XENÉTICA - a FECUNDACIÓN AO AZAR
  • 71. A evolución da cor das bolboretas (Biston betularia) de Manchester Resistencias bacterianas aos antibióticos Cómo explicaría Lamarck os seguintes exemplos de evolución? E os fixistas? E Darwin? E os Neodarwinistas?
  • 72. As bolboretas de Manchester
  • 73. QUÉ É UNHA ESPECIE? Un grupo de individuos con características semellantes, que poden cruzarse entre eles (intercambiar xenes) e producir descendencia fértil.
  • 74.
  • 75. Cómo aparecen as novas especies?: ESPECIACIÓN As dúas poboacións separadas acumulan pequenos cambios co tempo Aillamento xenético TEMPOUnha BARREIRA separa á poboación
  • 76. Aillamento: - xeográfico - ecolóxico - conductual - aillamento xenético - aillamento reproductivo
  • 77.
  • 78.
  • 79. EVOLUCIÓN HUMANA O noso lugar entre as especies: Os humanos somos únicamente unha do millón de especies coñecidas no planeta. Non somos o cumio da evolución, nen o centro da biosfera. Somos unha especie máis.
  • 80.
  • 81.
  • 82.
  • 83. Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus, Homo heidelbergensis, Homo neanderthalensis Homo sapiens
  • 85.