Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ, Η ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ

1. ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (800-479 π.Χ.)

2. Η ΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ
● Χρόνος: 8ος αι.
● Χώρος: Εύξεινος Πόντος και Μεσόγειος (κυρίως Κάτω Ιταλία και Σικελία, που
ονομάζονται Μεγάλη Ελλάδα)

3. Οικονομικά αίτια
● Επιθυμία απόκτησης καλλιεργήσιμης γης
● Ανάγκη για προμήθεια σιδηρομεταλλεύματος
Πολιτικά αίτια
● Πολιτικοί ανταγωνισμοί - οι ηττημένοι αναζητούν νέο τόπο
εγκατάστασης

4. Αναχώρηση-εγκατάσταση
● Επιλογή τοποθεσίας της αποικίας και οργάνωση από την πόλη
(μητρόπολη).
● Ανάθεση αποστολής στον “Οικιστή”.
● Κριτήρια επιλογής: Πλούσια ενδοχώρα, απάνεμο λιμάνι, φυσική
οχύρωση. Πιθανή (όχι συχνή) η σύγκρουση με τους ντόπιους,

5. Σχέσεις μητρόπολης - αποικίας
● Η αποικία ανεξαρτητοποιείται, με δικούς της θεσμούς και αρχές.
● Σπάνιες και κατακριτέες οι περιπτώσεις σύγκρουσης με τη μητρόπολη
«Οι Κορίνθιοι υποσχέθηκαν να στείλουν βοήθεια, τόσο γιατί πίστευαν ότι ενεργούσαν σύμφωνα
με το δίκιο – μια και θαρρούσαν πως η Επίδαμνος δεν ήταν λιγότερο δική τους αποικία απ’ ό,τι
των Κερκυραίων – όσο και γιατί μισούσαν τους Κερκυραίους, επειδή, αν κι ήταν άποικοί τους,
παραμελούσαν τις υποχρεώσεις τους απέναντί τους. Κι αλήθεια, ούτε στα κοινά πανηγύρια τους
έδιναν τα συνηθισμένα δώρα ούτε στις θυσίες πρόσφερναν στην Κόρινθο τις απαρχές, όπως
κάνουν οι άλλες αποικίες, αλλά τους περιφρονούσαν, επειδή κείνη την εποχή οι Κερκυραίοι, από
άποψη πλούτου, βρίσκονταν στο ίδιο επίπεδο με τους πλουσιότερους Έλληνες κι από άποψη
πολεμικής ετοιμασίας ήταν πολύ ισχυροί. Όσο για το ναυτικό, μερικές φορές καυχιόταν ότι είχαν
μεγάλη υπεροχή, επειδή οι Φαίακες, που είχαν κατοικήσει την Κέρκυρα πριν απ’ αυτούς, ήταν
ξακουστοί για τη ναυτική τους τέχνη. Γι’ αυτό και περισσότερο ετοίμαζαν το ναυτικό τους κι ήταν
πολύ δυνατοί σ’ αυτό. Και πραγματικά, όταν άρχισε ο πόλεμος είχαν εκατόν είκοσι πολεμικά
καράβια». (Θουκυδίδης, βιβλίο πρώτο, παράγραφος 25).

6. Σχέσεις μητρόπολης - αποικίας
● Η αποικία ανεξαρτητοποιείται, με δικούς της θεσμούς και αρχές.
● Σπάνιες και κατακριτέες οι περιπτώσεις σύγκρουσης με τη μητρόπολη
«Οι Κορίνθιοι υποσχέθηκαν να στείλουν βοήθεια, τόσο γιατί πίστευαν ότι ενεργούσαν σύμφωνα
με το δίκιο – μια και θαρρούσαν πως η Επίδαμνος δεν ήταν λιγότερο δική τους αποικία απ’ ό,τι
των Κερκυραίων – όσο και γιατί μισούσαν τους Κερκυραίους, επειδή, αν κι ήταν άποικοί τους,
παραμελούσαν τις υποχρεώσεις τους απέναντί τους. Κι αλήθεια, ούτε στα κοινά πανηγύρια τους
έδιναν τα συνηθισμένα δώρα ούτε στις θυσίες πρόσφερναν στην Κόρινθο τις απαρχές, όπως
κάνουν οι άλλες αποικίες, αλλά τους περιφρονούσαν, επειδή κείνη την εποχή οι Κερκυραίοι, από
άποψη πλούτου, βρίσκονταν στο ίδιο επίπεδο με τους πλουσιότερους Έλληνες κι από άποψη
πολεμικής ετοιμασίας ήταν πολύ ισχυροί. Όσο για το ναυτικό, μερικές φορές καυχιόταν ότι είχαν
μεγάλη υπεροχή, επειδή οι Φαίακες, που είχαν κατοικήσει την Κέρκυρα πριν απ’ αυτούς, ήταν
ξακουστοί για τη ναυτική τους τέχνη. Γι’ αυτό και περισσότερο ετοίμαζαν το ναυτικό τους κι ήταν
πολύ δυνατοί σ’ αυτό. Και πραγματικά, όταν άρχισε ο πόλεμος είχαν εκατόν είκοσι πολεμικά
καράβια». (Θουκυδίδης, βιβλίο πρώτο, παράγραφος 25).