Workshop voor de P&O-dagen Rijk 2017

1. 17-5-2017
1
P&O-dagen Rijk op 9 en 16 mei 2017
Normalisering
rechtspositie
ambtenaren bij het Rijk

2. Programma workshop
• Introductie
• Gevolgen normalisering rechtspositie
• Implementatie normalisering rechtspositie bij het
Rijk
• Bespreken opleidingsbehoefte
2

3. Wet normalisering rechtspositie ambtenaren
(Wnra)
• Initiatiefwetsvoorstel normalisering rechtspositie
ambtenaren van D66/Koşer Kaya en CDA/Van
Hijum, ingediend in november 2010
• Februari 2014 aanvaarding door Tweede Kamer
en november 2016 door Eerste Kamer
• Initiatiefwet op 9 maart 2017 (koninklijk)
bekrachtigd; planning is gericht op invoering per
1 januari 2020
3

4. Stelling 1
De Wnra heeft kostenbesparing als doel.
4
Overwegingen initiatiefnemers voor de
Wnra

5. Overwegingen initiatiefnemers voor de
Wnra
• Principiële gelijkstelling rechtspositie ambtenaar
en werknemer
• Overwegingen voor bijzondere rechtspositie niet
meer houdbaar
• Proceseconomische overwegingen
– Twee rechtssystemen: kostbaar en inefficiënt
– Deregulering
5

6. De ambtenaar
Stelling 2
Door de Wnra verdwijnt de ambtenaar.
6

7. Nieuwe definitie ambtenaar in Wnra
Was: ‘Ambtenaar in de zin van deze wet is degene, die is
aangesteld om in openbare dienst werkzaam te zijn.’
Wordt: ‘Ambtenaar in de zin van deze wet is degene, die
krachtens een arbeidsovereenkomst met een
overheidswerkgever werkzaam is.’
Voor de van normalisering uitgesloten sectoren (Defensie,
Politie en Rechterlijke Macht) blijft de huidige definitie
gelden
7

8. Stelling 3
Het ARAR blijft bestaan.
Stelling 4
De bezwaarprocedure blijft bestaan.
8
Belangrijkste gevolgen Wnra

9. Rijksambtenaar ‘oude stijl’
Werkgever: Minister
Eenzijdige aanstelling
Rechtsbescherming:
• ARAR/Ambtenarenwet
• Algemene wet
bestuursrecht
• Bezwaarcommissie/
bestuursrechter
• Centrale Raad van Beroep
Rechtspositieregelingen
Rijksambtenaar ‘nieuwe stijl’
Werkgever: Staat der Nederlanden
Tweezijdige arbeidsovereenkomst
Rechtsbescherming:
• Burgerlijk Wetboek
• Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering
• Kantonrechter/UWV
• Hoger beroep en cassatie
Privaatrechtelijke cao
9
Belangrijkste gevolgen Wnra

10. Stelling 5
Het is straks lastiger om een vaste baan te
krijgen.
Stelling 6
Het wordt gemakkelijker om een medewerker
te ontslaan.
10
Belangrijke gevolgen toepassing
privaatrecht

11. ARAR
Proeftijdaanstelling (max 2 jaar)
Ketenregeling:
3 jaar x 3 aanstellingen x 3 maanden
(tussenperiode)
Na ontslag door ambtenaar te initiëren
repressieve (ontslag-)toets
x
Opzegtermijn:
alleen bij tijdelijke aanstellingen
x
Privaatrecht
Flexibele, korte proeftijd (max 2
maanden)
Ketenregeling:
2 jaar x 3 arbeidsovereenkomsten x 6
maanden (tussenperiode)
= eerder vaste aanstelling!
Voor ontslag door werkgever te initiëren
preventieve ontslagtoets
(UWV/kantonrechter)
Transitievergoeding
Opzegtermijn:
afhankelijk van diensttijd/cao-afspraken;
ook bij onbepaalde tijd
Aanzegplicht bij aflopen dienstverband
11
Belangrijke gevolgen toepassing
privaatrecht

12. Wat verandert er niet?
Stelling 7
Het wordt goedkoper om een ambtenaar te
ontslaan.
12

13. Wat verandert er niet? (I)
• Het eigen risicodragerschap voor de WW en de
bovenwettelijke WW veranderen niet door de wet.
• Materiële arbeidsvoorwaarden (bv. salaris,
eindejaarsuitkering, vakantie-uren) veranderen niet
door de wet.
• Wijzigingen in arbeidsvoorwaarden kunnen worden
afgesproken in cao’s.
13

14. Wat verandert er niet? (II)
In de Ambtenarenwet keren bepalingen terug over:
• Ambtelijke waarden
• Integriteitsbeleid
• Eed/belofte
• Nevenwerkzaamheden
• Financiële belangen
• Vrijheid van meningsuiting/vereniging
• Geheimhoudingsplicht
• Procedure voor het melden van misstanden
14

15. Implementatie normalisering bij het Rijk
Stelling 8
Vooral BZK, EC O&P en P-Direkt moeten iets met
de implementatie Wnra
Stelling 9
Er is ruim de tijd tot 1 januari 2020 voor het
implementatietraject
15

16. Implementatie normalisering bij het Rijk
De directie Ambtenaar en Organisatie van het ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is trekker
van de implementatie van de normalisering bij het Rijk
(INR). Hierbij wordt nauw samengewerkt met EC O&P,
P-Direkt en de departementen (via het IPRA).
Planning:
• Eerste helft 2017: voorbereidend werk en voorbereiding
besluitvorming MR over belangrijke uitgangspunten
• Tweede helft 2017: besluitvorming MR en start
uitvoering
• 2018: Vervolg uitvoering, opstellen echte cao-tekst,
onderhandelingen met bonden
• 2019: Implementatiefase
16

17. Plan van aanpak INR
Doel/inhoud:
- draagvlak voor aanpak en voor nog te nemen besluiten
- vaststellen wat er moet gebeuren
- vaststellen wie dat moet doen en wie betrokken zijn
- vaststellen tijdpad
Uitgangspunten:
- ambitie is jaar voor ingangsdatum cao gereed te
hebben
- reguliere samenwerking en gebruik reguliere gremia
- bonden zo veel en vroeg mogelijk betrekken,
samenwerking met andere sectoren
17

18. Werkterreinen INR
18

19. Werkterreinen INR: overlegstelsel
19
• Wie sluit de CAO Rijk en wat voor een cao wordt het
(aanname = minister BZK sluit namens de Staat der
Nederlanden een ondernemingscao)
• Mate van ruimte voor afwijkende/aanvullende
afspraken (voor groepen) en hoe overleg daarover in te
richten
• Inrichting overleglandschap na normalisering
• Voor welke individuele geschillen toch voorzieningen
voorafgaand aan kantonrechter?
• Hoe gaan we om met collectieve geschillen (nu AAC)

20. Werkterreinen INR: privaatrechtelijke cao-tekst
20
• Vergelijken inhoud Burgerlijk Wetboek (en andere
wetgeving) en huidige rechtspositie op
dubbelingen en tegenstrijdigheden
• Inventarisatie van huidige rijksbrede rechtspositie
(+ 30 besluiten en regelingen en + 20
kaderstellende circulaires) en inventarisatie
onbekend aantal departementale regelingen
• Vormgeving/inrichting cao-tekst en mate van
detail (wellicht ook toelichtingen en/of
personeelsreglement) en nieuw begrippenkader
• Rechtspositie technisch overzetten en vertalen
naar nieuw begrippenkader naar cao-tekst

21. Werkterreinen INR: individuele
arbeidsovereenkomst
21
• Inventariseren voor- en nadelen van het ter
ondertekening voorleggen van individuele
arbeidsovereenkomst met “incorporatiebeding” aan
zittende medewerkers (= aanname is dat voordelen
opwegen tegen nadelen).
• Afhankelijk van besluitvorming: plan van aanpak
om aan 116.500 rijksambtenaren een individuele
arbeidsovereenkomst voor te leggen
• Opstellen rijksbrede modelarbeidsovereenkomsten
met “incorporatiebeding”

22. Werkterreinen INR: voorlichting en
opleiding
22
Opstellen communicatieplan met
voorlichtingsactiviteiten:
• wie zijn doelgroepen
• welke kanalen en middelen
• wat zijn natuurlijke communicatiemomenten
en uitvoering daarvan.
Ontwikkelen opleidingsaanbod:
• in kaart brengen opleidingsbehoefte en momenten
per doelgroep
• inzet moderne leervormen (apps, filmpjes,
Webinars, serious gaming)
• realiseren opleidingsaanbod toegesneden op
sector Rijk

23. Wat is opleidingsbehoefte van jou en je
collega’s?
• Hoe bevalt een filmpje als dit?
• Wat vind je van een mengvorm van moderne leervormen en
klassikale opleidingen?
• Voor welke onderwerpen wil je extra aandacht?
• Wanneer moet (een deel) van het opleidingsaanbod er zijn?
• Suggesties?
23

24. Kennispunt normalisering
ambtenarenrecht
• Bij het Kennispunt Normalisering van het Expertisecentrum
Organisatie en Personeel (EC O&P) kunnen p&o-adviseurs
en leidinggevenden terecht met vragen over de Wet
normalisering rechtspositie ambtenaren.
• Ook verzorgt het Kennispunt presentaties en workshops
over deze wet en de implementatie ervan.
Het Kennispunt Normalisering is elke maandag telefonisch
bereikbaar tussen 13.00 en 17.00 uur op 06-52406398 en per
e-mail: kennispuntnormalisering@rijksoverheid.nl
Kijk voor meer informatie over de Wnra ook op de speciale
pagina op Rijksportaal Personeel of op www.p-direkt.nl
24