Valentijnsdag is een dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met bijvoorbeeld cadeautjes, bloemen of kaarten. Valentijnsdag wordt gevierd op 14 februari. Maar de oorsprong is zeer duister.
1. De duistere oorsprong van Valentijnsdag
Valentijnsdag is een tijd van romantiek en liefde en flirtages te vieren. Maar de oorsprong van dit feest
van snoep en cupido's is eigenlijk duister, bloederig - en een beetje warrig.
Hoewel niemand de exacte oorsprong van dit feest heeft
vastgesteld, is een goede plek om te beginnen het oude
Rome, waar mannen flirten met vrouwen, nou ja, door ze
slaan.
Die wilde en gekke Romeinen
Van 13 tot 15 februari vierden de Romeinen het feest van
Lupercalia. De mannen offerden een geit en een hond en
sloegen vrouwen met de huiden van de dieren die ze zojuist
hadden geslacht.
De Romeinse romantici "waren dronken. Ze waren naakt",
zegt Noel Lenski, een historicus aan de Universiteit van
Colorado in Boulder. Jonge vrouwen stonden eigenlijk in de rij
voor de mannen die hen sloegen, zegt Lenski. Ze geloofden
dat ze hierdoor vruchtbaar zouden worden.
Het brute feest omvatte een matchmaking-loterij, waarbij
jonge mannen de namen van vrouwen uit een potje trokken.
Het paar zou dan, eh, gekoppeld zijn voor de duur van het
festival - of langer, als de koppeling goed was.
De oude Romeinen zijn mogelijk ook verantwoordelijk voor de
naam van onze moderne dag van liefde. Keizer Claudius II
executeerde twee mannen - beiden genaamd Valentine - op 14
februari van verschillende jaren in de 3e eeuw na Christus. Hun martelaarschap werd door de Katholieke
kerk geëerd met de viering van Valentijnsdag.
Figure 1 Een tekening schetst de dood van
Sint-Valentijn - in elk geval een van hen. De
Romeinen executeerden twee mannen met
die naam op 14 februari van verschillende
jaren in de 3e eeuw na Christus.
Hulton Archive / Getty Images
2. Later, in de 5e eeuw, vertroebbelde paus Gelasius I de zaken door Valentijnsdag te combineren met
Lupercalia om de heidense rituelen te verwijderen. Maar het festival was meer een theatrale
interpretatie van wat het ooit was geweest. Lenski voegt eraan toe: "Het was niets meer dan een
dronken gelag, maar de christenen gaven dit feest weer gestalte. Dat maakte niet dat het een dag van
vruchtbaarheid en liefde werd."
Rond dezelfde tijd vierden de Noormannen Galatin's Dag. Galatin betekende 'minnaar van vrouwen'. Dat
werd op een gegeven moment waarschijnlijk verward met Valentijnsdag, deels omdat ze hetzelfde
klinken.
Shakespeare In Love
Naarmate de jaren verstreken, werd het feest attractiever. Chaucer en Shakespeare romantiseerden het
in hun werk en het werd populair in Groot-Brittannië en de rest van Europa. Handgemaakte papieren
kaarten werden in de middeleeuwen de geschenkjes-du-jour.
Uiteindelijk vond de traditie zijn weg naar de Nieuwe Wereld. De industriële revolutie luidde in de 19e
eeuw fabrieks gemaakte kaarten in. En in 1913 begon
Hallmark Cards van Kansas City, Mo., massaal
valentijnskaarten te produceren. Februari is sindsdien
niet meer hetzelfde.
Tegenwoordig is de vakantie big business: volgens
marktonderzoeksbureau IBIS World bedroeg de omzet
op Valentijnsdag vorig jaar $ 17,6 miljard; De omzet van
dit jaar zal naar verwachting in totaal $ 18,6 miljard
bedragen.
Maar die commercialisering heeft voor velen de dag
verpest. Helen Fisher, een socioloog aan de Rutgers
University, zegt dat het alleen aan onszelf te wijten is.
"Dit is niet het uitvoeren van een commando", zegt ze.
"Als mensen geen Hallmark-kaarten wilden kopen, dan
zouden ze niet worden gekocht en zou Hallmark failliet
gaan."
En zo gaat de viering van Valentijnsdag op verschillende
manieren door. Velen zullen hun rekening plunderen door
sieraden en bloemen te kopen voor hun geliefden. Anderen
vieren het op een SAD-manier (dat is Single Awareness Day), alleen dineren en genieten van
zelfgekochte chocolaatjes. Enkelen brengen deze dag misschien op dezelfde manier door als de vroege
Romeinen. Maar dat laten we voor nu.
Wat opvalt is dat speciale katholieke feesten samen vallen met heidense heilige dagen en dat die
feesten door de meeste culturen in een of andere vorm worden over genomen en gevierd.
Figure 2 - William Shakespeare hielp
Valentijnsdag in zijn werk te romantiseren,
en zo werd deze dag populair in Groot-
Brittannië en de rest van Europa.
Perry-Castañeda Library, Universiteit van
Texas
3. Lady Day is bijvoorbeeld een katholiek feest dat op 25 maart wordt gevierd. Dit is ook het feest dat in de
oudheid ter ere van de godin van Cybele werd gehouden. 25 december, dat als Kerstmis wordt gevierd,
was de herdenkingsdag van de geboorte van de zonnegod.
In Jeremia 10:2 (NBG51) staat een tijdloos advies voor de gelovigen: “Zó zegt de Here: Gewent u niet
aan de weg der volken..”. Gods volk mocht de gewoonten en feesten van de heidenen, de omliggende
volken, niet overnemen. De feesten en gewoonten van de heidenen sproten, over het algemeen, voort
uit hun hun godsdienstige beleving en de godheden die zij aanbaden. Het achterna lopen van deze
goden en het houden van hun feesten, kreeg van godswege een vervloeking. “...maar vloek, indien gij
naar de geboden van de Here, uw God, niet luistert en afwijkt van de weg die ik u heden gebied, door
het achterna lopen van andere goden, die gij niet gekend hebt.” Deuteronomium 11:28 (NBG51).
“Maar het zal geschieden, indien gij de Here, uw God, te enen male vergeet en andere goden achterna
loopt, hen dient en u voor hen nederbuigt – ik betuig heden tegen u, dat gij voorzeker zult omkomen”
Deuteronomium 8:19 (NBG51).
Nu we weten dat Valentijnsdag vieren de aanbidding is van een Romeinse godheid doen we er goed aan
om voor eens en altijd hiermee te kappen.
Maar wat zegt onze God over liefde?
“Weest dan navolgers Gods, als geliefde kinderen, en
wandelt in de liefde, zoals ook Christus u heeft liefgehad
en Zich voor ons heeft overgegeven als offergave en
slachtoffer, Gode tot een welriekende reuk. Maar van
hoererij en allerlei onreinheid of hebzucht mag onder u
zelfs geen sprake zijn, zoals het heiligen betaamt..”
Efeziërs 5:1-3.
Als een volgeling van Christus moeten we liefhebben als
hoe Hij liefheeft. Let op Romeinen 12 vers 9 uit de Basis
Bijbelvertaling: “Jullie liefde moet écht zijn.”
Is de liefde die op Valentijnsdag zogenaamd getoond wordt echt? Is het zuivere
en eerbare liefde?
De realiteit is dat een heidens liefdesfeest van liefde (meer vruchtbaarheid en seks) zeker in deze tijd
meer gericht is op lust en immorele verlangens. Daarenetegen is het anders bij ons want: “God wil
namelijk dat u Hem helemaal toebehoort en dat u zich ver houdt van elke vorm van ontucht. Ieder van u
moet zijn lichaam beheersen, zodat het niet onteerd wordt, maar aan God toebehoort. Geef niet toe
aan uw hartstochten en begeerten, zoals gebeurt bij mensen die God niet kennen.”