5 klasa podstawówki

1. Kazimierz Wielki
Kazimierz Wielki

2. Najważniejsze informacje
• Urodził się 30 kwietnia 1310 w Kowalu, a zmarł 5
listopada 1370 w Krakowie.
• Był najmłodszym synem Władysława I Łokietka i Jadwigi
Bolesławówny.
• Król Polski w latach 1333-1370.
• Ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim.

3. Dokonania w polityce zagranicznej:
Urodzony dyplomata:
• Pokój wieczysty z Krzyżakami (1343 Kalisz) – Krzyżacy oddali Polsce
Kujawy i Ziemię Dobrzyoską, podczas gdy Kazimierz zrzekł się Pomorza
Gdaoskiego. Mimo tych ustępstw, król usiłował jednak odzyskad Pomorze
Zachodnie.
• Na pierwszym zjeździe w Wyszehradzie (1335) doprowadził do zrzeczenia
się roszczeo króla czeskiego do korony polskiej (Kazimierz przyobiecał też
wówczas uznad czeskie zwierzchnictwo nad Śląskiem ). Na drugim zjeździe
w Wyszehradzie (1339) Kazimierz zawarł układ sojuszniczy z Węgrami. W
wypadku jego śmierci bez męskiego potomka tron polski przypadnie
Węgrom.
• Przyłączył do Polski duże obszary Rusi Halickiej.

4. Dokonania w polityce krajowej:
• Wprowadził nowy sposób zarządzania paostwem.
• Reforma administracji (ziemia jako nowa jednostka
administracyjna).
• Reformy wojska (chorągiew jako podstawowa jednostka
wojskowa, która skupia rycerstwo z poszczególnych ziem).
• Budowa zamków i murów obronnych.
• Na zamku w Krakowie utworzył Sąd Najwyższy.
• Własna moneta (grosz krakowski).
• Wspierał rozwój miast oraz handlu, otaczał opieką Żydów
zajmujących się handlem oraz inicjował rozwój górnictwa
(żupy solne w Wieliczce i Bochni).
• Założył Akademię Krakowską w 1364 roku.

5. Kazimierz Wielki i Kościół
•
•
Z powodu dośd rozwiązłego
trybu życia (był bardzo
kochliwy) , a także prób
ograniczenia pozycji
Kościoła, popadał w
konflikty z duchownymi.
W 1349 roku, król nakazał
swym dworzanom utopid w
Wiśle księdza Marcina
Baryczkę, wysłanego przez
biskupa krakowskiego w
celu napomnienia króla.
Czyn ów spowodował
obłożenie Kazimierza klątwą
kościelną. Królowi udało się
uzyskad u papieża
anulowanie klątwy, jednak
pod warunkiem
ufundowania licznych
świątyo.
Estera- kochanka króla

6. Katedra w Sandomierzu Kolegiata w
Wiślicy

7. Ujednolicenie prawa
• Dążąc do unifikacji kraju Kazimierz Wielki ujednolicał prawo. Z
powodu poważnych różnic regionalnych nie udało się
wprowadzid jednolitego prawa na całym terytorium Polski.
Poprzestano na osobnej regulacji prawa w dwóch dzielnicach:
Wielkopolsce i Małopolsce. Dla Małopolski opracowano statut
wiślicki, zaś dla Wielkopolski statut piotrkowski.

8. Przyjęcie
zorganizowane w
Krakowie
przez krakowską
radę
miejską i Mikołaja
Wierzynka,
połączone ze
spotkaniem
europejskich
monarchów i
książąt w 1364,
zwołane z
inicjatywy
Kazimierza III
Wielkiego.
Uczta u Wierzynka

9. U Wierzynka dziś 
• Restauracja nadal cieszy się dużą
popularnością w Krakowie;)

10. Koniec panowania
• Czterokrotnie żonaty (!), Kazimierz Wielki nie
pozostawił legalnego następcy, dlatego po jego
śmierci w 1370 r. na mocy wcześniejszych
układów − tron polski przypadł jego
siostrzeocowi, Ludwikowi Węgierskiemu.
• Okoliczności śmierci: według Janka z Czarnkowa
król urządził polowanie i w jego trakcie został
ranny, nastąpiły komplikacje i śmierd.

11. • W 1869 roku otworzono grobowiec królewski
w katedrze wawelskiej, komisja badająca szczątki
monarchy stwierdziła, że jego lewa noga była
złamana. To potwierdziło opowiadanie
kronikarza Janka z Czarnkowa o okolicznościach
zgonu króla

12. „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił
murowaną ”???
• To słynne powiedzenie oznacza, że na początku panowania
Kazimierza Wielkiego, Polska była słabsza i bardziej zacofana.
Król przyczynił się do jej rozkwitu i umocnienia – oraz
dosłownie – za jego czasów przybyło budowli murowanych.
Nie wszystkie dotrwały w dobrym stanie do naszych czasów…