1. Drogi Polaków
do wolności
„Być zwyciężonym i nie ulec to
zwycięstwo,
Zwyciężyć i spocząć na laurach to klęska”
J.
Piłsudski

2. Polacy, którzy po trzecim rozbiorze w 1795 roku
utracili swe państwo. 123 lata zaborów był to
okres, w którym Polacy udowodnili, że zasługują
na swoje państwo.
Nigdy nie zrezygnowali z prób odzyskania
niepodległości.
Przez ten czas nasi rodacy niejednokrotnie
chwytali za broń, próbując wywalczyć wolność...

3. Polska w wyniku
trzech rozbiorów
straciła
niepodległość.
W 1772 roku
straciła część
ziem, w 1793
kolejne tereny,
natomiast w
1795 zniknęła z
mapy Europy, na
długie, długie
lata..

4. Początkowo Polacy swoje nadzieje
wiązali z Napoleońską Francją.
Niestety okres ten przyniósł jedynie
utworzenie w 1807 roku Księstwa
Warszawskiego, które zostało w 1815
roku zlikwidowane mocą decyzji
Kongresu Wiedeńskiego.

5. W kolejnych latach, Polacy podejmowali próby odzyskania niepodległości organizując
powstania narodowowyzwoleńcze, takie jak:
Powstanie listopadowe wybuchło w nocy
z 29/30 listopada 1830 roku,
"zaczynaliśmy walkę nierówną i pełna
niebezpieczeństwa, walkę rozpaczy, może
nawet konieczności, ale nie nadziei i
zwycięstwa. Kto wie czyli w księgach
przeznaczenia nie było zapisanem, iż my tylko
ją zacząć mieliśmy, aby inni, nasi następcy,
mieli kiedyś po długich kolejach i przemianach
z chwałą jej dokonali".

6. Powstanie Krakowskie 1846 r. Było jedynym polskim zrywem narodowo-
wyzwoleńczym wymierzonym przeciwko trzem okupantom jednocześnie:
Rosji, Prusom, Austrii. Nie tylko w zamierzeniach ale również w praktyce
i formalnie ponieważ były to tzw. "państwa opiekuńcze" Rzeczypospolitej
Krakowskiej. Do powstańczych walk, starć i
wystąpień zbrojnych doszło na terenie Krakowa i Galicji, Wielkopolski
oraz Królestwa Kongresowego a więc we wszystkich trzech Zaborach.

7. Było to największe polskie powstanie narodowe
wywołane przeciwko Rosji. Wybuchło 22
stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego
1863 w byłym Wielkim Księstwie Litewskimi
trwało do jesieni 1864. Spowodowane zostało
narastającym terrorem jaki państwo rosyjskie
siało na ziemiach polskich. Powstanie
styczniowe zostało zakończone militarną klęską
Polaków.

8. …czy wielkopolskie w 1848 oraz inne. Próby te nie przyniosły oczekiwanych
rezultatów w postaci zrzucenia jarzma zaborów, ale sprawiały, że sprawa polska
była cały czas obecna na arenie międzynarodowej. Zrywy te powodowały, że
młode pokolenie, urodzone nie znające smaku niepodległości przez cały ten okres
nie zapomniało o sprawie polskiej.
O niepodległość walczyli również poeci i pisarze z Adamem Mickiewiczem na
czele. Również kompozytorzy tacy jak Fryderyk Chopin czy Ignacy Paderewski.

9. "My z Tobą Boże rozmawiać chcemy,
lecz "Vater unser" nie rozumiemy
i nikt nie zmusi nas Ciebie tak zwać,
boś ty nie Vater, lecz Ojciec nasz".
anonimowy wiersz napisany przez dzieci wrzesińskie 1901
Istotną rolę odegrała również młodzież
szkolna, która buntując się przeciwko
nauce religii w języku niemieckim
zorganizowała strajk dzieci we
WrzEśni w 1901r. Kolejny strajk
szkolny, miał miejsce w 1906 r.,
ogarnął głównie Poznańskie. Przybrał
on masowy charakter i był największym
tego typu wystąpieniem w Europie.

10. Przewaga militarna naszych zaborców była zbyt duża, by
podejmowane przez Polaków próby przyniosły niepodległość.
Powstanie dwóch wrogich sobie obozów militarnych
Trójprzymierza i Trójporozumienia postawiło przeciwko
sobie naszych zaborców. Rywalizacja pomiędzy tymi
blokami, jak też skomplikowana sytuacja polityczna na
świecie, stała się przyczyną wybuchu I wojny światowej w
1914 roku .

11. W okresie poprzedzającym jej wybuch wśród Polaków ukształtowały się
dwie główne orientacje polityczne. Prorosyjska skupiono wokół Romana
Dmowskiego oraz proaustriacka, której przedstawicielem był Józef
Piłsudski. Pierwsza z orientacji zakładała walkę u boku państw
Ententy, widząc największego wroga w Niemczech. Druga natomiast
zakładała walkę u boku Austro - Węgier, widząc największe zagrożenie
dla Polaków w Rosji.

12. Symbolem odzyskania niepodległości przez Polskę
było przybycie do Warszawy Józefa Piłsudskiego i
przekazanie mu przez Radę Regencyjną władzy 11
listopada 1918 roku.

13. W 1918 roku, po ponad stu latach udało się odbudować
niepodległą Polskę. Państwo nie idealne, mające swoje
problemy, ale wolne i w pełni suwerenne. Dzieło to było
zasługą całego narodu, który nie pozwolił się
zrusyfikować, czy zgermanizować, i pomimo kolejnych
klęsk powstańczych chwytał za broń przypominając światu
o tym, "że jeszcze Polska nie zginęła" .

14. Na Śląsku bój o wolność trwał jeszcze parę lat i trzeba było
trzech powstań w latach 1919-1921 by część tej dzielnicy
Polacy mogli przyłączyć do swojego państwa.

15. W 1920 roku po raz kolejny naród okazał, że jest godny być narodem.
15 sierpnia,
w dniu Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, bolszewicy zostali
zatrzymani na przedpolach Warszawy, pod Ossowem. W wyniku
udanej kontrofensywy Józefa Piłsudskiego bolszewicy zostają
odrzuceni na wschód. Karta się odwraca.

16. Istnienie II Rzeczpospolitej przerwał
wybuch II wojny światowej. 1 IX 1939
r. Niemcy zaatakowały Polskę, 17 IX -
ze wschodu uderzył Związek
Radziecki. Po miesiącu walk Niemcy i
ZSRR dokonały kolejnego rozbioru
Polski.

17. Na załamanie się terroru politycznego przyszło Polakom czekać do
1956 r. Po śmierci Bolesława Bieruta (przywódcy PZPR) i
robotniczych rozruchach w Poznaniu (28 VI) doszło także do zmiany
ekipy rządzącej Polską. Gomułka szybko wycofał się jednak
z liberalnego kursu "polskiego października". PZPR nadal sprawowała
niepodzielną władzę w państwie.

18. Koniec rządów Gomułki nastąpił na skutek wystąpień
robotniczych.
W grudniu 1970 r., po decyzji władzy o podwyżkach cen, na
terenie Wybrzeża doszło do strajków i walk robotników z
milicją i wojskiem; zginęło kilkadziesiąt osób.
W latach 70-tych Polska Rzeczpospolita Ludowa przeżywała
okres "prosperity". Dzięki zagranicznym kredytom zapełniły
się sklepy, powstawały nowe zakłady przemysłowe, podniósł
się poziom życia obywateli. Pierwszy kryzys nastąpił w 1976
roku (zamieszki w Radomiu
i Ursusie).

19. Koniec "propagandy sukcesu" (jak określano okres rządów Gierka)
nastąpił
w 1980 roku. Przez Polskę przetoczyła się szczególnie silna fala
strajków (po kolejnej podwyżce cen). Nie bez znaczenia dla
atmosfery zmian i wolności oraz wzrostu odwagi reprezentacji
pracowniczych były wydarzenia w Kościele Katolickim. W 1978
roku krakowski kardynał Karol Wojtyła został wybrany papieżem
i jako Jan Paweł II odbył pielgrzymkę do kraju (1979). Miliony
ludzi, uczestniczących w spotkaniach z Papieżem, doświadczyło
nie tylko odnowy religijnej, ale również wzmocniły poczucie
tożsamości obywatelskiej. Ludzie poczuli się społeczną siłą.

20. W obliczu kryzysu gospodarczego i wzrastającej roli "Solidarności",
generał Jaruzelski zdecydował się pod naciskiem ZSRR na rozwiązanie
siłowe - 13 XII 1981 r. wprowadzony został w PRL stan wojenny,
kilka tysięcy działaczy opozycyjnych internowano, strajki rozbijano
przy pomocy wojska (16 XII w kopalni "Wujek" zginęło 9 górników).
Wielu działaczy opozycji i podziemnego ruchu związkowego skazano
na karę więzienia, innych zmuszono do emigracji.
Stan wojenny (oficjalnie zakończony w lipcu 1983) nie rozwiązał
polskich problemów. Gospodarka nadal nie mogła wyjść z kryzysu, opór
społeczny przeciw władzy nie malał (podsycały go kolejne pielgrzymki
papieża Jana Pawła II - 1983, 1987 - i przyznanie przewodniczącemu
"Solidarności" Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla).

21. ..Polska droga do demokracji - "okrągły stół"
W 1988 r. rozpoczęły się rozmowy przedstawicieli kierownictwa PZPR
z opozycją.
Zimą 1989 r. w wyniku obrad "Okrągłego Stołu" podpisano porozumienie
przewidujące m.in. przeprowadzenie częściowo wolnych wyborów do
Sejmu i do Senatu.
Wybory 4 VI 1989 r. przyniosły zwycięstwo "Solidarności". Rozpoczął się
okres Rzeczypospolitej Polskiej (nazywanej III Rzeczpospolitą). Polacy
stali się wolni…