Prezentacja z warsztatów organizowanych wspólnie ze Stowarzyszeniem Architektów Krajobrazu. Wrocław, 7 listopada 2019 r.

1. Projektowanie i zakładanie łąkkwietnych

2. Łąka kwietna to różnorodne zbiorowisko roślinne, w skład którego wchodzą
kwiaty jednoroczne i wieloletnie (dominujące) oraz trawy (nie zawsze). Łąki
kwietne tworzą głównie rodzime gatunki roślin, ale dopuszczalne są również
domieszki gatunków obcego pochodzenia (głównie jednoroczne lub
posiadające istotne funkcje) niemających statusu gatunków inwazyjnych.

3. 4
Korzyści

4. Wsparcie
różnorodności
biologicznej
Łąki kwietne wzbogacają ubogi
ekosystem miejski, stanowiąc
tętniące życiem wyspy
bioróżnorodności. Dają
pożywienie i schronienie dla
pożytecznych owadów -
pszczół, motyli, trzmieli, a także
ptaków i małych ssaków.

5. Powrót do
natury
Łąki kwietne działają kojąco na
ludzi – człowiek najlepiej
wypoczywa wśród natury.
Kwiaty i praca z nimi wpływa
pozytywnie na samopoczucie,
ma także działanie
terapeutyczne - hortiterapia
leczy i wspomaga proces
rehabilitacji.

6. Obniżanie
temperatury
Wyższa roślinność pełni
funkcję izolacyjną,
zapobiegając tzw. efektowi
wysp cieplnych, który latem
powoduje, że temperatura
w mieście może być nawet
kilkanaście stopni wyższa, niż
na obszarach podmiejskich.
Porównując łąki kwietne do
betonu czy asfaltu różnica
temperatur może wynosić
nawet 30 st.C.

7. Oczyszczanie
powietrza
Gatunki tworzące miejskie łąki
charakteryzują się m.in.
łodygami i blaszkami
liściowymi pokrytymi włoskami
czy woskiem, co umożliwia
akumulację pyłów
komunikacyjnych. Dzikie kwiaty
mają zdolność jonizacji
powietrza. Wydzielają także
fitoncydy, które działają
antybakteryjnie, pierwotniako-
i grzybobójczo.
1 ha trawnika: 25 - 49 kg pyłów
1 ha łąki: 50-110 kg pyłów

8. Redukcja hałasu
Wysokie i zwarte łąki kwietne
pomagają obniżyć poziom
hałasu przy drogach i
torowiskach. W przypadku
torowisk tramwajowych mogą
ograniczyć hałas nawet o kilka
decybeli.

9. Odpowiedzialny
biznes
Zamiana trawnika na kwietną
łąkę pozwala budować
wizerunek firmy
odpowiedzialnej za środowisko
naturalne. Innowacyjne
rozwiązania planowania
zieleni, takie jak łąki kwietne,
zwiększają wartość
ekologiczną inwestycji. Przy
certyfikacji BREEAM wyjątkowo
wysoko ocenia się obiekty,
w których kwitnie autentyczne
życie.

10. Na każdy teren
Dzikie kwiaty dobrze poradzą
sobie na glebach ubogich. Mają
małe wymagania pokarmowe,
dlatego sprawdzą się na
terenach o mniejszej
zasobności w składniki
odżywcze, bez konieczności
użyźniania gleby.

11. Ograniczenie
koszenia
Łąka nie wymaga regularnego
koszenia. To oszczędność
pieniędzy, czasu, a przede
wszystkim zdrowia. Tym
bardziej że coraz więcej badań
mówi o wysokiej szkodliwości
niefiltrowanych spalin
z silników kosiarek i dmuchaw
spalinowych.

12. Retencja wody
Głęboki i rozbudowany system
korzeniowy wielu gatunków
dzikich kwiatów sprawia, że są
wyjątkowo wytrzymałe
i odporne na suszę. Łąka
kwietna nie wymaga
dodatkowego nawadniania
i prezentuje się dobrze nawet
w czasie suszy.

13. Wsparcie dla rolnictwa i sadownictwa.
Kwitnące wielogatunkowe
założenia, takie jak ugory
miododajne, pasy kwietne czy
miedze, powodują znaczny
wzrost bioróżnorodności,
jednocześnie zwiększając
dochody rolników, sadowników
i pszczelarzy..

14. Kontrowersje

15. Kleszcze
Duża różnorodność biologiczna
to większa ilość potencjalnych
żywicieli kleszczy (takich jak
np. ptaki czy gryzonie). Dzięki
temu populacje kleszczy są
zdrowsze, czyli rzadziej
przenoszą groźne dla ludzi
patogeny. Dodatkowo im
większa bioróżnorodność tym
więcej naturalnych wrogów
kleszczy, którzy regulują
liczebność pasożytów.

16. Alergie
1. Pyłki
Dzikie kwiaty są przeważnie
owadopylne, ich pyłek jest zbyt
ciężki żeby przemieszczać się z
wiatrem.
Dzikie kwiaty zwiększają
różnorodność biologiczną,
której brak jest jedną z
głównych przyczyn alergii u
mieszkańców miast.
Rośliny tworzące łąki
wytwarzają także bakterio- i
grzybobójcze fitoncydy.

17. Alergie
2. Jad owadów
Tylko niewielka część owadów
może ukąsić człowieka, nawet
te jadowite rzadko atakują bez
powodu. Łąki przyciągają także
motyle, pożyteczne biedronki
czy inne małe zwierzęta, np.
jeże. Osoby, które wiedzą, że
może u nich nastąpić reakcja
anafilaktyczna powinny
zachować szczególną
ostrożność przebywając w
pobliżu łąk, krzewów czy drzew.

18. Estetyka
Kiedy łąki kwietne szczyt
kwietnia mają za sobą, suche
kwiatostany mogą budzić
niechęć części odbiorców.
Dlatego tak ważne są działania
informacyjne i podnoszenie
świadomości ekologicznej
społeczeństwa.
Przekwitnięte rośliny są
schronieniem dla owadów i
stołówką dla ptaków czy
innych drobnych zwierząt.
Można z nich pozyskiwać
cenne nasiona.

19. Pokos
Dla ograniczenia problemu
zdrewniałego pokosu zaleca
się koszenie łąk dwukrotnie w
ciągu sezonu.
Skoszona biomasa z łąk
kwietnych nadaje się na
kompost. Może być też
wykorzystana w
biogazowniach jako surowiec
energetyczny. Testowane są też
technologie przetwarzania
biomasy na papier czy
biokompozyty.

20. Możliwości

21. Miasta
- ograniczenie koszenia
- oczyszczanie powietrza
- redukcja hałasu
- retencja wody
- obniżanie temperatury
- pozytywny odbiór wśród mieszkańców
- zagospodarowanie terenów zdegradowanych

22. Biznes
- ograniczenie koszenia
- korzyści wizerunkowe
- certyfikaty inwestycji

23. Dom
- estetyka
- wsparcie dla zapylaczy
- ograniczenie koszenia
- oszczędność wody
- małe wymagania

24. Terenywiejskie
- naturalna ochrona upraw
- zwiększenie plonów
- realizacja obowiązku zazielenienia
- dopłaty
- tworzenie miedz i pasów kwietnych
- pożytki pszczele
- sady
- pastwiska

25. Łąki w Polsce

26. 1. stanowisko
2. wybór mieszanki
3. przygotowanie terenu
4. wysiew nasion
5. podlewanie
6. koszenie/pielęgnacja
Założenie łąki kwietnej

27. Stanowisko
Łąki najlepiej zakładać tam gdzie:
— teren jest nasłoneczniony jest przez
minimum 6 godzin w ciągu doby
— pozostawiono minimum 0,5 m odstępu
od ciągów komunikacyjnych
— nie ma bezpośredniego sąsiedztwa
budynków
— odczyn gleby lekko kwaśny, neutralny
lub lekko zasadowy - pH 6,0-7,5
— zasolenie gleby jest na poziomie 1-3 g
NaCl/dm3 gleby
— gleba nie jest przenawożona azotem N
— wybór miejsca jest przemyślany i
skonsultowany

28. Struktura gleby
Najlepsze warunki do wzrostu roślin zapewnia gruzełkowata struktura gleby.
Poprawa struktury gleby:
— gleby lekkie (piaszczyste) – rozłożyć warstwę 5 cm kompostu z gliną i przekopać
— gleby ciężkie (gliniaste) – rozłożyć warstwę 10 cm gruboziarnistego piasku lub żwiru z kompostem (w
stosunku 2:1) i przekopać.
Na glebach nieużytkowanych lub zdegradowanych można dla poprawy struktury gleby zastosować zielony
nawóz w postaci roślin motylkowych lub mieszanek pionierskich:
— gleby ciężkie – facelia, lucerna, peluszka, nostrzyk biały, bobik
— gleby lekkie – gorczyca, owies, seradela, wyka siewna

29. Nasiona

34. Miejska łąka kwietna

35. KIEŁKOWANIE NASION
— woda – dzięki pobieraniu przez nasiona wody z otoczenia przechodzą do roztworu zawarte w nasieniu
substancje pokarmowe oraz zostają pobudzone do intensywnego działania enzymy, powodujące dalsze zmiany
postaci materiałów zapasowych, użytkowanych przez rozwijający się zarodek
— temperatura – wpływa na szybkość pobieranej wody przez nasiona. Szybkość pobierania wody wzrasta
jeszcze przy podnoszeniu temperatury wody z 30 do 40oC, jednakże w temperaturze 40oC maleje zdolność
kiełkowania roślin.
— tlen – zużywa zarodek w procesie oddychania, wydzielając na zewnątrz CO2. Dostęp tlenu do nasion jest
niedostateczny gdy podłoże jest nadmiernie wilgotne. Tlenu może zabraknąć wtedy, gdy CO2 nie jest usuwany z
najbliższego otoczenia kiełkujący nasion. Gdy okrywa nasienna jest dla gazów nieprzepuszczalna, następuje
wstrzymanie kiełkowania z powodu zatrucia zarodka nadmiarem CO2.
— światło – dla nasion większości gatunków światło jest podczas kiełkowania czynnikiem obojętnym. Kiełkują
one dobrze zarówno w świetle jak i w ciemności. Są jednak gatunki roślin, których nasiona kiełkują lepiej na
świetle
— stratyfikacja – ma na celu przerwanie spoczynku nasion poprzez stworzenie odpowiednich warunków do
kiełkowania. Nasiona w wilgotnym podłożu przy niskiej temperaturze (0-7oC) przechodzą stratyfikację chłodną.

36. 4
Przygotowanie
terenu

37. Metody przygotowania terenu

38. Usunięcie wierzchniej warstwy gleby wraz z darnią

39. Przekopanie terenu/uprawa

40. Tworzenie kwietnych wysp w trawniku

41. Wysiew w istniejącą darń — podsiew

42. Dodatkowe wskazówki

43. Dodatkowe wskazówki

44. Wysiew

47. Technika

48. Nośnik nasion

49. 4
Pielęgnacja

51. Podlewanie

52. Koszenie łąki jednorocznej

53. Koszenie łąki wieloletniej

54. Technika koszenia

55. Rośliny niepożądane

56. Tasznik pospolity
Chwastnica jednostronna
Komosa biała
Żółtlica drobnokwiatowa
Tobołki polne
Szarłat szorstki
Powój polny
Perz właściwy
Ostrożeń polny

57. Nawożenie

58. Realizacje

59. ŁĄKA WARSZAWSKA

60. HALE MAGAZYNOWE
WROCŁAW

61. KRAKOWSKIE ŁĄKI
ANTYSMOGOWE

62. OSIEDLE MIESZKANIOWE
WARSZAWA

63. ŁĄKA W OGRODZIE

64. ŁĄKA CENTRALNA
KATOWICE

65. Karol Podyma
505 159 315
karol@lakikwietne.pl
www.lakikwietne.pl
www.facebook.com/lakikwietne
www.instagram.com/lakikwietne
www.slideshare.net/lakikwietne
www.flickr.com/photos/lakikwietne