KVAN11 - All rights reserved all wrongs reversed - René Spork
1. All Rights Reserved, All
Wrongs Reversed
Over de houdbaarheid van the Rolling
Stones en de onhoudbaarheid van het
auteursrecht
KVAN Leeuwarden 7 juni 2011
All Rights Reserved, All Wrongs Reversed
Over de houdbaarheid van The Rolling Stones en de onhoudbaarheid van het auteursrecht
R. Spork, 2011
1
3. Johan Cruijff, een soort Abe Lenstra maar dan uit de Randstad en dus wereldberoemd, leert
ons niet alleen iets over voetbal, maar ook over leiderschap. Zo denkt oud-minister Pieter
Winsemius er tenminste over. Wij kunnen iets leren van de groten der aarde. Neem nu the
Rolling Stones... Flip Vuijsje, onder meer publicist voor Intermediair, ziet in Mick Jagger het
toonbeeld van een geslaagde ondernemer met een uitstekende score als het gaat om
winstmaximalisatie. Vuijsje introduceert in zijn boek zelfs het begrip Mickonomics.
De Socialistische Partij gebruikt een documentaire over de Stones om het partijkader wijze
lessen bij te brengen over uithoudings- en doorzettingsvermogen, het omgaan met
tegenslagen en het aan je binden van een trouwe achterban. En ik, ik gebruik de geschiedenis
van de Stones om te illustreren dat de wetgeving op het gebied van auteursrecht één ding is,
en de handhaving en het te gelde maken ervan iets heel anders.
3
4. Je hoeft natuurlijk geen lessen te trekken. Je kunt ook gewoon verliefd zijn op Mick Jagger.
Zie Boudewijn Büch. Net als Boudewijn begin ik overigens met een brief:
4
5. Beste Mick & Keith,
Op 12 juli 2012 bestaan The Rolling Stones 50 jaar, gerekend vanaf jullie eerste live-optreden
in de bekende samenstelling met Brian, Bill en Charlie, in de Marquee op 12 juli 1962. Jullie
hebben heel wat nummers gecomponeerd en werken van anderen uitgevoerd. Graag wijs ik
jullie op het volgende. Muziek of liedteksten die jullie componeren of schrijven zijn beschermd
door het auteursrecht. Dat betekent dat in eerste instantie alleen jullie bepalen wat er met
jullie werk gebeurt. Auteursrecht geeft jullie het alleenrecht om jullie werken te
verveelvoudigen en openbaar te maken. Op die manier kunnen jullie jullie werk (laten)
exploiteren en daar geld aan verdienen.
Jullie compositie hoeft nog niet af te zijn om al auteursrecht te hebben. Kladjes die jullie
schrijven, een slechts gedeeltelijk gereed zijnde partituur… op alle stadia (als ze maar
origineel en waarneembaar zijn, dus niet een melodietje in jullie hoofd) rust auteursrecht.
Als uitvoerend musicus zijn jullie in een bijzondere positie. Jullie voeren ook werken uit die
anderen hebben geschreven en/of gecomponeerd. Op deze werken rust auteursrecht – tenzij
de maker daarvan al langer dan 70 jaar geleden is overleden. Ervan uitgaand dat het bij jullie
uitvoeringen gaat om een muziekwerk van een hedendaagse componist en tekstdichter, is
iedere keer dat jullie deze uitvoering in het openbaar geven toestemming nodig van de
(erfgenamen van) de auteursrechthebbende. Hetzelfde geldt als er een opname van jullie
concert wordt gemaakt.
Opzettelijke schending van het auteursrecht, waaronder wordt verstaan een verveel-voudiging
en verspreiding zonder de vereiste voorafgaande toestemming van de maker of de eventuele
rechthebbende, geldt in Nederland als een misdrijf. De huidige wet op dat gebied stamt uit
1912 en bestaat in 2012 honderd jaar en de Stones dus 50 jaar. Dat wordt vast dubbel feest!
Met vriendelijke groet,
5
6. Mijn behoefte om uitgelachen te worden door wie dan ook, in het bijzonder The Rolling
Stones, is tamelijk gering. Bovenstaande brief gaat dan ook niet op de bus. De strikte
handhaving van de auteurswet is met de komst van internet onmogelijk geworden en iedereen
weet dat. Als er in 2012 feest wordt gevierd, dan is dat niet vanwege de fijne en adequate
werking van de auteurswet.
Muziekliefhebbers hebben altijd al wat ambivalent gestaan tegenover deze wet. Het redden en
bewaren van bijzondere opnamen, conserveren en archiveren dus, wordt door hen vaak
belangrijker gevonden dan naleving van de regels. Tegenwoordig liggen de regels onder vuur
mede omdat we anders zijn gaan kijken naar het recht op informatie en het begrip
oorspronkelijkheid. Daarover straks meer.
Ooit, in 1963, waren de hard aan de weg timmerende Rolling Stones enorm blij met hun
platencontract met Decca. Hun eerste LP getuigde meteen van een eigenzinnige
marketingstrategie: geen vermelding van de groepsnaam op de hoes moest de
nieuwsgierigheid van het publiek prikkelen.
6
7. Hit na hit volgde, maar de enige miljoenen die de Stones kenden waren de aantallen platen
die ze hadden verkocht. Hun banksaldo was daar niet mee in overeenstemming. Vanwege het
Engelse belastingklimaat met een toptarief van 90% dreigden ze nagenoeg failliet te gaan en
oh ja, door machinaties van een uitgekookte manager (Allan Klein) hadden ze zelf geen
zeggenschap meer over hun materiaal tot 1971. Geen Satisfaction dus voor de Stones. In
1971 verruilden de Stones Engeland voor Frankrijk en begonnen hun eigen platenlabel. Ze
gingen in ‘exile’ en produceerden in een kelder in Frankrijk van de weeromstuit hun beste
plaat: ‘Exile on Mainstreet.’
7
8. De Stones hebben uiteindelijk veel geld verdiend, een korte periode dankzij de bescherming
van hun auteursrecht in combinatie met de technische onmogelijkheid om hun muziek op
grote schaal te kopiëren en te verspreiden buiten de officiële kanalen om, en veel meer nog
dankzij optredens en merchandising. Wat rechten betreft waren er altijd kapers op de kust. De
aanvallen kwamen van: managers (die noemde ik al), bootleggers (daarover straks meer) en
technici (die lachen in deze lezing het laatst). De managers zijn buitenspel gezet, de
bootleggers - verspreiders van illegale opnamen - zijn al dan niet terecht als onschadelijk
bijverschijnsel getolereerd en de technici zijn onderschat. In 1963 waren
kopieermogelijkheden, internet en digitalisering nog heel ver weg. Niet de sluwe managers,
maar slimme technici en ingenieurs hebben goed beschouwd het einde ingeluid van de
waarde van het auteursrecht.
8
9. 1911 Robert Johnson 1938 Chuck Berry
Muddy Waters
Als je het over de Stones hebt, dan heb je het over massacultuur, zij het dat ze binnen die
cultuur toch meer in de marge dan in het centrum opereren. Wereldwijd staan ze wat betreft
best verkochte albums niet bij de eerste tien, maar ergens op de twaalfde plaats. Muzikaal
gezien borduren ze voort op de erfenis van Amerikaanse bluesmusici als Muddy Waters
(1913-1983) , Robert Johnson (1911-1938) en Charley Patton (1891-1934) en R&B artiesten
als Chuck Berry en Bo Diddley en dat maakt dat hun muzikale wortels deels terug te voeren
de
zijn tot in het laatste kwart van de 19 eeuw.
Zonder radio bleef populaire muziek (country, folk, gospel, blues) beperkt tot uitvoeringen in
kerken, theaters, clubs, cafés en op straat. De uitvinding van de grammofoon en radio, eind
de ste
19 begin 20 eeuw, maakte verspreiding van muziek mogelijk op een enorme schaal. Met
muziek was voortaan geld te verdienen. Niet iedereen had dat meteen in de gaten. Menig
zwarte bluesmuzikant kreeg geen royalties, maar bijvoorbeeld $ 50,- ineens. Er zijn verhalen
bekend van artiesten die om royalties vroegen en van een Amerikaanse platenbaas te horen
kregen: if you want royalties, go to England!
9
10. De Berner Conventie die plaatsvond in 1886 regelde voor het eerst de erkenning van
auteursrechten tussen soevereine landen. Auteursrecht werd automatisch toegekend aan elk
creatief werk, geschreven of opgenomen op een fysiek medium. De auteur krijgt automatisch
alle exclusieve rechten voor dat werk tenzij en totdat de auteur expliciet afstand doet van die
rechten of verjaring intreedt. In de Europese Unie geldt daarvoor tegenwoordig een termijn
van 70 jaren na het overlijden van de auteur. En hoe stond en staat het met de handhaving?
Bootlegs
Wat handhaving betreft is het interessant om eens nader in te zoomen op het fenomeen van
het uitbrengen van illegale plaatopnamen, later CD’s en DVD’s, door zogenaamde
bootleggers. De term ‘bootlegging’ komt uit het circuit van de illegale drankproductie, maar
wordt ook gebruikt voor illegale uitgaven in de muziekindustrie. Het fenomeen van het zonder
toestemming van rechthebbenden uitbrengen van muziek deed zich eerst voor onder Jazz en
operaliefhebbers. Oude 78 toeren platen of bijzondere concertregistraties werden op LP
formaat (her)uitgegeven. Veel belangrijk muzikaal erfgoed is zo bewaard gebleven, maar in
strijd met de wet is het wel.
10
11. De eerste rock-bootleg van betekenis, de inmiddels legendarische Bob Dylan LP 'Great White
Wonder', verscheen in 1969. In Amerika opereerden sedertdien tal van bootleggers, de een
gewetensvoller en serieuzer dan de andere. Fans van Dylan, de Stones, The Who enzovoort
hadden en hebben belangstelling voor niet uitgebrachte studio-opnamen en voor
concertopnamen van optredens waar ze al dan niet zelf bij zijn geweest, de zogenaamde
souvenir bootlegs. Het gaat dus niet om ‘piracy’, het illegaal napersen van officiële platen en
CD’s.
De eerste kwalitatief uitstekende bootleg LP van de Stones, Liver than you’ll ever be (1969),
kreeg een bespreking in het blad Rolling Stone en deed Decca besluiten om een officiële live-
LP uit te geven: Get yer Ya Ya’s Out!
11
12. Een voorbeeld van een bootleg kwaliteitslabel was 'Trade Mark of Quality' (TMQ, met een
levensecht getekend varkentje als logo). TMQ bracht een aantal schitterende Stones-titels uit
met fraaie hoesontwerpen van underground tekenaar William Stout. Het label kreeg spoedig
concurrentie van 'The Smokin' Pig' dat als beeldmerk een eveneens door William Stout
getekend varkentje gebruikte, afkomstig van een TMQ hoes!; een gekloond varkentje dus.
Een ander label, ‘the Swingin’ Pig’, tenslotte gaf het varkentje eind jaren tachtig een lichaam
en een hoedje.
Geleidelijk ontwikkelde zich ook in Europa een stevige bootleg-markt. Strengere wetgeving
maakte het soms moeilijk om bootlegs te produceren, maar het is de wetgever nooit gelukt om
het verschijnsel uit te bannen.
12
13. Bootleggers hebben altijd veel last gehad van andere bootleggers. Succesvolle uitgaven
werden doorgaans snel gekopieerd, wat kwaliteitsverlies opleverde en winstderving
betekende voor de oorspronkelijke bootlegger. Tegen kopiëren viel weinig te ondernemen.
Wel konden bootleggers ervoor zorgen dat de oorspronkelijke uitgave er bijzonder uitzag en
dus gewild was bij de liefhebbers. Zo werd door bootleggers gebruik gemaakt van gekleurd
vinyl (niet alleen leuk, maar tevens een garantie dat er gebruik gemaakt werd van 'maagdelijk'
vinyl van goede kwalitieit). In dat opzicht bijvoorbeeld onderscheidde TMQ zich van 'The Smo-
kin' Pig'.
13
14. Tevens kon de bootlegger iets aan de hoesontwerpen doen. De underground-hoezen van
William Stout, die bijdroegen aan de subcultuur, zijn tot op de dag van vandaag zeer gewilde
collectors-items. De live en studio-opnamen zijn doorgaans goed van kwaliteit. De labels van
de platen zijn vaak blanco of dragen een fakenaam.
14
15. Om de Amerikaanse justitie te misleiden bediende het TMQ label zich in het verleden weleens
van de aanduiding 'made in Holland'. Echt in Nederland gemaakt was een bootleg van Bob
Dylan die zo rond 1970 uitkwam, goedkoop uitgegeven als protest tegen de te hoge prijzen
van de officiële platenindustrie. Meerdere LP's volgden, waaronder een enkele met een fraaie
hoes van Peter Pontiac.
15
16. Pikant in meerdere opzichten: om aan hun verplichtingen te voldoen moesten de Stones in
1970 Decca nog 1 nummer leveren. Jagger nam ‘Cocksucker Blues’ op, een nummer
waarvan de titel de lading volkomen dekte. Decca kon het met geen mogelijkheid uitgeven.
Toch verscheen het in de jaren zeventig als bootleg singeltje op de markt. Het was zelfs
verkrijgbaar in platenzaken die normaal geen bootlegs verkochten en het zou me niet
verbazen als Decca het nummer zelf via een achterdeur (pseudo bootleg) op de markt heeft
gebracht. In Amsterdam werd het nummer een culthit in het homo uitgaanscircuit.
Bootlegs zijn in ons land altijd gemakkelijk te koop geweest, bijvoorbeeld vroeger op de markt
op het Waterlooplein. Tegenwoordig is het iets moeilijker om aan bootlegs te komen, maar -
de claims van justitie ten spijt - nog steeds niet onmogelijk. Internet biedt altijd uitkomst.
16
17. Met de komst van de CD in de jaren tachtig leek het er even op dat het met de bootleg was
gedaan. De officiële maatschappijen hadden immers het monopolie op de productielijnen. In
tegenstelling tot wat bij grammofoonplaten het geval was kon je niet zomaar ergens even een
CD laten persen. In tal van landen (bijv. in Azië) nam men het niet zo nauw met de wet en
spoedig verschenen de eerste bootleg-CD's. Anders dan bij vinyl het geval is treedt bij het
kopiëren van CD's geen kwaliteitsverlies op. Dit dwong bootleggers meer dan ooit om
aandacht te besteden aan het uiterlijk van hun product. CD's werden voorzien van fraaie
boekwerkjes of verpakt in bijzondere dozen.
17
18. In Duitsland legde Dieter Schubert de grondslag voor 'The Swingin' Pig'. Schubert droeg
overigens netjes auteursrechten af (dat kan dus ook) over het door hem zonder toestemming
van de artiesten uitgebrachte werk en veel van zijn CD's waren in Duitsland te koop in ge-
wone platenzaken. Bijzonder succesvol was de uitgave van een driedubbel CD van een live
optreden van de Stones in Atlantic City (uitgezonden via de kabel) in 1989. Deze CD ging
maar liefst 70.000 keer over de toonbank, een voor bootleggers ongehoord en uitzonderlijk
(financieel) succes, met een omzet van boven de 4 miljoen mark. Zoiets haalt de bootleg wel
uit de hobbysfeer waar ze mijns inziens eigenlijk thuishoort. De Stones deden echter niet
moeilijk, maar onder druk van andere artiesten (o.a. Phil Collins) werd een gat in de Duitse
wetgeving op het gebied van auteursrechten uiteindelijk gedicht. The Swingin' Pig (TSP)
week uit naar Luxemburg, waar de wetgeving ten aanzien van auteursrechten weer wat
soepeler was. Vanuit Amerika werd door de Recording Industry Association of America
(RIAA) echter blijvend druk uitgeoefend op Luxemburg om de aldaar gevestigde bootleggers
aan te pakken. Volgens de RIAA leed de Amerikaanse muziekindustrie door 'bootlegging' een
jaarlijks verlies van miljarden dollars. Blijkbaar worden 'piracy' en 'bootlegging' hier (of wellicht
al door de illegale producenten?) op één hoop gegooid. Bootlegs worden voornamelijk ge-
kocht en geproduceerd door liefhebbers. Het illegaal napersen van HIT-CD's en de verkoop
ervan tegen dumpprijzen in clubhuizen en cafés was voor criminelen financieel gezien toch
heel wat aantrekkelijker dan het maken van bootlegs. Voor bootleggers vormde Amerika
natuurlijk wel een aantrekkelijke afzetmarkt, maar om miljarden ging het waarschijnlijk niet.
18
19. Een probleem voor exporterende bootleggers is: hoe passeer je de douane. Omkopen lijkt
een goed idee, maar is dat niet, zoals een flink aantal bootleggers begin 1997 in Florida aan
den lijve ondervond. In maart arresteerden undercover-agenten van de Amerikaanse douane
en de FBI, na een goed en langdurig voorbereide operatie in samenwerking met de RIAA, der-
tien vertegenwoordigers uit de bootleg-industrie, afkomstig uit Amerika, Duitsland, Italië,
Engeland en Nederland. De geëiste straffen variëren van 5 tot 35 jaar. De bootleggers zouden
door een undercover-agent naar Florida zijn gelokt onder het voorwendsel dat ze na gedane
zaken (met de douane) feestelijk zouden worden onthaald op een dagje Disneyland. De
bootleggers waren actief in meer dan twaalf landen en zouden behoren tot de top van de
bootleg-industrie. In de loop van het onderzoek zijn naar schatting 800.000 (!) bootleg CD's in
beslag genomen. Een zware klap voor de bootleg-industrie, waarvan de echo tot in Luxem-
burg werd gehoord en een swingend varkentje de doodschrik bezorgde. The Swingin' Pig is
niet meer!
19
20. Of het bij deze 800.000 CD's nu werkelijk gaat om bootlegs of ook om napersingen/
vervalsingen (zoals nog steeds veel in Azië gebeurt) is moeilijk te zeggen. Om een indruk te
geven van de omvang van de bootleg-productie: alleen de Stones bootleg catalogus (vinyl en
CD’s) telt sedert 1969 meer dan 3500 verschillende titels, uiteraard met flinke overlappingen
wat het materiaal betreft en doorgaans in slechts kleine oplagen.
Mick Jagger en Bill Wyman zijn altijd zeer geïnteresseerd geweest in bootlegs en
verzamelden ze zelf. Keith vond het uitbrengen van bootlegs een eerbetoon aan de artiest.
Toen de prijs van bootlegs opliep, ergens begin jaren zeventig, nam Jagger een radiospotje
op: keep the price of bootlegs down! De Stones zagen verder kennelijk geen bedreiging in het
verschijnsel.
20
21. In Nederland werd de bootlegverkoop meestal met rust gelaten. De overheid greep alleen in
1976 actief in toen de platenfirma ELPEE openlijk adverteerde met een Stones bootleg van
een live-concert in Brussel. De bootleg werd in beslag genomen en de weinige exemplaren
die toch nog in omloop zijn geraakt zijn inmiddels goud waard.
21
22. Soms spelen bootleggers in op de actualiteit. Toen rond 2003 architect Van Berkel van de
Rotterdamse Erasmusbrug actief zei op te treden tegen iedereen die foto’s van de brug
publiceerde zonder voorafgaande toestemming, werd een bootleg CD van een
Stonesoptreden in de Kuip uitgebracht met de Erasmusbrug prominent in het ontwerp. Van
Berkels patent? Nooit van gehoord!
22
23. Ook de jongste Stones-tournee (2007) heeft inmiddels weer de nodige illegale CD’s en DVD’s
opgeleverd. Als je bootlegs een probleem vindt, kun je als artiest de zaken natuurlijk anders
aanpakken. Bijvoorbeeld The Who en Pearl Jam stellen fans in de gelegenheid om concert
CD’s dan wel DVD’s via hun websites officieel te bestellen. Bij The Who gaat de opbrengst
naar een goed doel. De grote vraag is waarom de Stones niet voor een dergelijke benadering
kiezen. Vermoedelijk heeft het te maken met de oude rechtenkwestie tussen Decca en de
Stones over hun oude materiaal (tot 1971). Voor nummers die onder Decca vallen zouden de
Stones een zakelijke deal met deze firma moeten sluiten.
Nog een andere oplossing: van Bob Dylan bijvoorbeeld wordt interessant materiaal
uitgebracht in een officiële ‘the bootleg’ serie door zijn eigen platenmaatschappij. Ook dat
gebeurt bij de Stones niet. En dus blijven bootleggers, zolang er vraag is, actief.
23
24. Rolling Stones - Kurhaus '64 1964
Rolling Stones - Movin' North '65 1965
Rolling Stones - On DVD 64-65 1965
Stones DVD’s
Rolling Stones - That Was Rock Official 1965
Rolling Stones - Aftermath 5.1 1966
Rolling Stones - Ready Steady Go! 1966
Rolling Stones - Rock And Roll Circus Official 1968
Rolling Stones - Sympathy For The Devil Official 1968
Rolling Stones - Ed Sullivan Show 1969
Rolling Stones - Get Yer Ya-Ya's In! 1969
Rolling Stones - In Memory of B.J. 1969
Rolling Stones - On DVD 1964-69 1969
Rolling Stones - on TV Show in '60s Official 1969
Rolling Stones - Rolling With The Stones 1969
Rolling Stones - Stones In The Park Official 1969
Rolling Stones - Stones in The Park 1969
Rolling Stones - Sucking in The '60 1969
Rolling Stones - Ultimate TV Masters 1969
Rolling Stones - Europe '70 1970
Rolling Stones - Gimme Shelter (Criterion) Official 1970
Rolling Stones - Milano 67-70 1970
Rolling Stones - At The Marquee Club 1971
Rolling Stones - Cocksucker Blues w/Bonus CD 1971
Rolling Stones - Marquee REMASTER 1971
Rolling Stones - Big Cocksucker Blues 5.1 1972
Rolling Stones - Dick Clavett Show 1972
Rolling Stones - Ladies & Gentlemen 4REEL 1972
Door internet en de veelvuldige en eenvoudige mogelijkheden om muziek te downloaden zijn
bootleggers overigens net zo gedupeerd als de officiële platenmaatschappijen. Sommige
bootleggers weken daarom uit naar een ander product: DVD’s van liveshows en dergelijke.
Met digitale camera’s worden shows vanuit 1 of meerdere standpunten opgenomen en op
DVD uitgebracht, vaak in een fraaie verpakking (digipack). Fans willen toch graag een
souvenir van de show die ze net hebben bijgewoond. Verder zijn er DVD’s met clips, TV
optredens enzovoort. De Stones DVD catalogus telt inmiddels meer dan 350 titels, waarbij
kan worden geput uit een rijk verleden. Auteursrechten worden meestal niet afgedragen.
24
25. Humor hebben bootleggers wel: het bekende ‘all rights reserved’ wordt in de kleine lettertjes
soms aangevuld met ‘all wrongs reversed.’
Inmiddels zijn de verbindingscapaciteiten van netwerken en de geheugencapaciteiten van
PC’s zodanig dat ook DVD opnamen gemakkelijk te downloaden zijn. Dat brengt het bootleg
verschijnsel commercieel gezien terug in de liefhebberssfeer. In kleine oplagen verschijnen nu
zelfs weer bootlegs op vinyl. Kortom: de bootleg lijkt terug bij af.
25
26. Al met al is het de autoriteiten de afgelopen veertig jaar niet gelukt om het maken van
bootlegs uit te bannen. Het illegaal napersen van officiële opnamen in Azië wordt zo nu en
dan bestreden met een bulldozershow op de Chinese staatstelevisie, maar in het echte leven
verandert er niets.
Inbreuk op auteursrecht treft niet alleen de Stones, maar vrijwel elke mega-act, van Bruce
Springsteen tot en met U2. Deze grote artiesten hebben allen nog succesvolle deals kunnen
sluiten met platenmaatschappijen en ze zijn – ondanks onbetrouwbare managers,
bootleggers en vervalsers – rijk geworden van de officiële verkoop van hun muziek. Aan dat
tijdperk is nu als gevolg van internet, digitalisering en kopieermogelijkheden definitief een
einde gekomen. ‘Rijk’ maakt trouwens decadent.
26
27. Kopieermogelijkheden, internet en digitalisering
De neiging om kopiëren tegen te gaan is door de muziekindustrie vaak ondergraven door
diezelfde industrie. Herinnert u zich nog de dubbele cassettedeck? Dan kon je eenvoudig een
kopie maken van je muziekcassette, 1 voor je walkman en 1 voor de buren. Begin jaren
tachtig zaten de Stones bij EMI, de platenmaatschappij die een felle campagne voerde tegen
thuis kopiëren (cassettebandjes). Dit kopieergedrag zou tot inkomstenderving leiden voor de
platenmaatschappij. De Stones lieten zich voor hun Europese tour van 1982 uitgerekend
sponsoren door TDK, producent van uitstekende hometapes. EMI was er niet blij mee.
27
28. ROCKS OFF
Get what you want! Click HERE and select from the biggest Rolling
Stones collection all over the net!
Unique audio material
Angie special radio edition
Con Le Mie La Crime - Italian
Carol - Berkeley Concert
Dandelion rehearsal
Goodnight, Sleep Tight
Ivy League
Little Queenie - Berkeley Concert
Click here for List Little Queenie, Keith and Jerry Lee
Mick At Altamont
Rice Crispies - Radio Commercial
Shattered
Show starts........SatisFaction
Stewed And Keefed - Album Rolling
Again
The Sun Is Shining - Altamont '69
You Can't Judge A Book...
http://www.youtube.com/watch?v=Qxu_XYJkcs4
Voor de gewone consument is het dankzij de uitvinding van de band- en videorecorder, later
CD – en DVD recorder, al jarenlang mogelijk om zelf muziek en films op te nemen. Vooral
digitale opnamen zijn eenvoudig zonder kwaliteitsverlies te kopiëren.
Behalve kopieermogelijkheden kwam er een doorbraak in opnametechniek en verspreiding.
Met een kleine DAT-recorder kun je uitstekende digitale concertopnamen maken en internet is
sedert circa 1995 het medium om niet alleen informatie maar ook afbeeldingen en muziek te
verspreiden. De creatieven onder ons bedachten mogelijkheden om op internet muziek en
films uit te kunnen wisselen op peer-to-peer sites waar je ‘informatie’ (muziek, films) deelt. Met
muziek in MP3 formaat is de bescherming van auteursrecht zo goed als onmogelijk geworden.
Kopieer- en verspreidingsmogelijkheden zijn er volop.
28
29. ROCKS OFF
Get what you want! Click HERE and select from the biggest Rolling
Stones collection all over the net!
Unique audio material
Angie special radio edition
Con Le Mie La Crime - Italian
Carol - Berkeley Concert
Dandelion rehearsal
Goodnight, Sleep Tight
Ivy League
Little Queenie - Berkeley Concert
Click here for List Little Queenie, Keith and Jerry Lee
Mick At Altamont
Rice Crispies - Radio Commercial
Shattered
Show starts........SatisFaction
Stewed And Keefed - Album Rolling
Again
The Sun Is Shining - Altamont '69
You Can't Judge A Book...
http://www.youtube.com/watch?v=Qxu_XYJkcs4
Provider Planet meldde een paar jaar geleden dat ze de markt voor het officieel tegen betaling
downloaden van muziek hadden afgeschreven wat betreft de leeftijdscategorie onder de 35
jaar. De ouderen vertrouwen de niet officiële sites niet uit angst voor virussen en dergelijke,
maar jongeren zitten daar niet mee. Er is al snel een houding ontstaan van: voor muziek of
films hoeven we niet te betalen. Muziek zet je op je MP3 speler. Waarom zou je een in de
ogen van de consument te dure CD in een doosje met een hoesje willen hebben. Dat doe je
alleen als je de artiest en/of de uitgave vanwege de vormgeving heel erg waardeert. Films zet
je op de harddisk van je digitale TV of op de externe harde schijf van je PC.
Een in 2008 ingestelde werkgroep van de Tweede Kamer concludeerde “dat de expansie van
het internet en het relatief ongecontroleerde gebruik daarvan continu spanning oplevert met
de intellectuele eigendomsrechten van creatieve geesten in onze samenleving. De grenzen
van de feitelijke handhavingsmogelijkheden van het auteursrecht lijken dan ook in zicht te
komen. Zeker is dat technologische ontwikkelingen het auteursrecht onder druk zetten. Dat
heeft een mentaliteitsverandering bij het grote publiek teweeggebracht die niet zo maar kan
worden teruggedraaid. Daarnaast zijn er grootschalige (internationaal) veranderende
maatschappelijke opvattingen te zien rondom de vrije informatievergaring, die wordt beleefd
als een recht op toegang tot informatie.”
29
30. Verder veranderen ook de opvattingen van de makers, de auteurs, zelf. “Het fenomeen
oorspronkelijkheid wordt door de makers anders beleefd en vertaald. Bepaalde makers,
vooral wetenschappers en filosofen, maar ook steeds meer populaire muziekgroepen, vinden
een onbeperkte uitwisseling van informatie belangrijker dan claims op die uitwisseling van
informatie.”
30
32. Genoemde Tweede Kamercommissie stelt dat de antwoorden op al deze dilemma’s vaak
worden gezocht binnen nieuwe wetgeving en jurisprudentie, terwijl de antwoorden ook kunnen
worden gezocht buiten de wetgeving om. In april van dit jaar kwam commissielid Fred Teeven
overigens doodleuk met een voorstel voor een downloadverbod.
Ik zou zeggen, kies inderdaad eens een andere aanpak. In 2004-2005 kreeg de band the
Arctic Monkeys bekendheid door het gratis verspreiden van hun demo's via het internet. Zij
bonden zo een grote schare trouwe fans aan zich, geheel in de geest van de door Flip Vuijsje
gememoreerde Mickonomics: luister niet naar de media, maar naar je klanten. Hun aanpak
zorgde voor een hype en maakte hun debuutalbum ‘Whatever People Say I Am, That’s What
I’m Not’ in 2006 het best verkopende debuut ooit in het Verenigd Koninkrijk. Zo kan het ook, al
werkt zo’n stunt natuurlijk maar een keer.
32
33. Het ziet ernaar uit dat artiesten het moeten hebben van hun optredens en merchandising.
Inkomsten uit auteursrechten (radiostations, verkoop CD’s, DVD’s, MP3 etc) lopen hoe dan
ook terug. Daarmee komt geen eind aan de wettelijke claim die een artiest legt op
auteursrecht, maar rijk word je er waarschijnlijk niet meer van. De handhaving van het recht,
toezicht en bewaking, is door internet onmogelijk geworden. De economische waarde van het
recht wordt uitgehold. Aan de eenvoudige verspreiding van muziek, iedereen kan bijvoorbeeld
een clip op YouTube zetten, zitten ook voordelen: talent kan zich kenbaar maken en de
diversiteit neemt toe. De artiest schakelt de uitgever de PR man en de manager uit.
33
35. Mick Jagger stelde onlangs in een interview met de New York Times dat de periode waarin
echt veel geld werd verdiend aan de verkoop van platen maar kort geduurd heeft, van
ongeveer 1975 tot 1990. Optreden en merchandising zijn veel winstgevender. De Bigger Bang
tour, van 2005 tot 2007, bracht een recordopbrengst van $558 miljoen op.
35
36. eBook Harry Potter en de relieken van de dood. PDF (download ...
20 juli 2009 ... Type: Other > E-books; Files: 1; Size: 2.46 MiB (2576236 ...
http://thepiratebay.org/torrent/5012943/eBook_Harry_Potter_en_de_relieken_van_d
e_dood._PDF - 15k
The Pirate Bay - The world's most resilient bittorrent site
(E-books). Oxford University Press Ebook Pack 652 Books - Sorted - PHC ...
http://thepiratebay.org/top/601 - 166k
nederlands e book torrents search
nederlands e book torrent search results. Bittorrent downloads listed here.
Download nederlands e book at Torrent Reactor.
http://www.torrentreactor.net/search.php%3Fsearch%3D2%26words%3Dnederlands
-e-book%26lang%3D - 84k
Free Ebook Torrents, Download Book Torrent on the Ebooks Bay
Download Ebooks for Free or Share Your Ebook, High Quality and Fast! All the E-
books are with full description and cover image, and the downloading speed is
...
http://theebooksbay.com/ - 39k
ebook torrent search
Oxford University Press Ebook Pack 652 Books Sorted PHC » other e books: 6
months ... Cambridge Univ Press Ebook MEGA Pack 1193 Ebooks PHC » other e
books
...
Platenmaatschappijen, uitgevers en filmproducenten klagen ondertussen steen en been. Er
zullen hele andere wegen moeten worden ingeslagen voor het toepassen, innen en verdelen
van rechten. Veel muzikanten/DJ’s maken gebruik van delen van songs/opnamen van
anderen en scheppen zo een nieuw (?) product. Waar begint inbreuk op het recht van een
ander? Door de Free Culture beweging wordt actie gevoerd voor een minder restrictief en
'vrijer' auteursrechtbeleid, zoals de toepassing van Creative Commons die lossere licenties
aanbiedt die auteurs op hun werk kunnen gebruiken. Verder doet de ICT industrie er alles aan
om het auteursrecht de nek om te draaien. Neem de introductie van de E-reader. Hoe lang
duurt het voordat je boekwerken illegaal gratis kunt downloaden. Niet lang! Het kan nu al.
Gevestigde auteurs maken zich wellicht zorgen, maar beginnende auteurs zien een kans om
hun werk aan de man te brengen.
36
37. Uiteindelijk wordt zelfs kopiëren overbodig. Op een site als Spotify kun je onbeperkt muziek
luisteren, ook via je smartphone. Voor advertentievrije mogelijkheden betaal je
abonnementsgeld en anders is het gratis. In de verkoop van dit soort abonnementen zit
waarschijnlijk meer muziek dan in de verkoop van losse te downloaden nummers of albums.
Het hele concept van een ‘album’ is trouwens op losse schroeven komen te staan; de muziek
is immers losgeraakt van de drager.
Archieven en bibliotheken
Voor officiële instellingen als archiefdiensten en bibliotheken is er een bizarre situatie
ontstaan. Wij vervaardigen weliswaar geen materiaal, maar stellen het wel en naar ik
aanneem graag beschikbaar. Materiaal dat in ons bezit is en waar rechten op rusten kunnen
we niet zomaar publiceren. Dat doen we dan ook niet, maar kopieën voor privégebruik
verstrekken we wel. Digitale kopieën vermenigvuldigen zich welhaast onbeperkt. Zo vind je
bijvoorbeeld beschermde filmbeelden en of muziek moeiteloos terug op YouTube. Het publiek
neemt niet eens meer de moeite om voor dat materiaal naar onze sites te gaan: voor
bewegend beeld en muziek ga je naar YouTube en afbeeldingen vind je op Flickr. Gratis
downloaden is mogelijk, maar niet noodzakelijk. Raadplegen kan immers altijd. Wat dat
betreft zouden archieven en bibliotheken er goed aan doen om andere aanbodsvarianten te
verkennen.
37
38. We hebben naast Youtube en Flickr audiovisuele content waar wel degelijk belangstelling
voor is, maar waar de klant niet of nauwelijks voor wil betalen. Bovendien is het de klant niet
altijd duidelijk dat wij dat materiaal hebben. Artiesten in de populaire muziekindustrie hebben
laten zien dat je andere wegen in kunt slaan met andere verdienmodellen.
Voor merchandising zie ik voor het archiefwezen nog weinig mogelijkheden. Op tournee gaan,
dat wil zeggen de wijk in trekken, ach wie weet werpt het vruchten af. Ik zie vooral
mogelijkheden wat betreft samenwerking met en benutting van andere platforms zoals Flickr
en Youtube. En waarom zou een archiefdienst niet samen met een lokale omroep
geluidopnamen al dan niet streaming ter beschikking kunnen stellen? Waarom kan een
archiefdienst niet samen met een lokaal TV station een digitaal geschiedeniskanaal openen
waarop we ons audiovisueel materiaal laten zien, tegen betaling of met behulp van
adverteerders. Je gaat geen film kijken op je PC, wel op je TV. Gigantische winsten hoeven
we niet te maken, kostendekking is genoeg.
38
39. En de Stones?
Mochten ze 2012 halen en hun jubileum vieren (Mick, Keith en Charlie 50 jaar bij de zaak!)
dan zit hun carrière erop. Geld hebben ze genoeg, ook voor hun nazaten. Of de erven nog
lang zullen profiteren van inkomsten uit auteursrechten is zeer de vraag. De muziek blijft in
elk geval ruim beschikbaar, niet in de laatste plaats op internet. De houdbaarheid van de
Stones houdt pas op als de ‘dragers’ van hun muziek onleesbaar zijn geworden. Mijn oude
platen doen het gelukkig nog heel goed, de tapes en videobanden heb ik weggegooid, de
CD’s en DVD’s vertonen nog geen vorm van slijtage en mijn MP3 bestanden staan op mijn I-
Pod, voor de zekerheid ook op een externe disk en altijd – met dank aan de uitvinders -
ergens op het wereldwijde web, gratis!.
39
