Tenth class-state syllabus-model paper-tm-ts-social

1. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 118
I á ÁøÏ+~ yê´düs¡÷|ü Á|üX¯ï˝À Hê*Z+{Ïì sêj·T+&ç. 4 I 4 R 16 e÷
düe÷<ÛëqeTTqT 12 qT+&ç 15 yêø±´˝À sêj·T+&ç.
1. m) ãVüQfi¯ C≤‹ ø£+ô|˙T Á|ü|ü+Nø£s¡DqT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&ÜìøÏ >∑ ø±s¡D≤qT $e]+#·+&ç. ($.n.)
(˝Ò<ë)
_) Væ≤e÷j·÷˝Àì $$<Ûä ÁX‚DT >∑T]+∫ $e]+#·+&ç. ($.n.)
2. m) øÏ+~ ù|sêqT #·~$, MT n_ÛÁbÕj·÷T sêj·T+&ç.
e´ed”úø£è‘· s¡+>∑+˝Àì ñ<√´>±qT n+<äs¡÷ ø√s¡T≈£î+{≤s¡T. ø±˙ á s¡+>∑+˝Àì ñbÕ~Û neø±XÊT
#ê˝≤ ì<ëq+>± ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. |òü*‘·+>± n~Ûø£XÊ‘·+ ø±]à≈£î≈£î #ê˝≤ ‘·≈£îÿe y˚‘·HêìøÏ ne´ed”úø£è‘·
ñ<√´>±T ‘·|æŒ+∫ eTs√<ë]˝Ò<äT. Mfi¯ófl‘·s¡#·T <√|æ&çøÏ >∑Ts¡e⁄‘·T+{≤s¡T. #ê˝≤ ‘·≈£îÿe, n~ ≈£L&Ü Áø£eT+
‘·|üŒ≈£î+&Ü ñ+&É<äT. e´ed”úø£è‘· s¡+>∑+˝Àì ø±]à≈£î ñ<√´>±T b˛e≥+ ≈£L&Ü kÕ<Ûës¡D+>± #·÷dü÷Ô ñ+{≤+.
|òü*‘·+>± Mfi¯ó¢ ≈£L&Ü ‘·≈£îÿe y˚‘·HêìøÏ ne´ed”úø£è‘· s¡+>∑+˝À |üì #˚j·÷*‡ edüTÔ+~. n+fÒ eT]+‘· |üì
nedüs¡+‘√ bÕ≥T ne´ed”úø£è‘· s¡+>∑+˝Àì ø±]à≈£î≈£î s¡ø£åD, eT<䛑·T nedüs¡+. (Ç∫Ãq bÕsƒê´+XÊìï #·~$,
yê´U≤´ì+#·&É+)
(˝Ò<ë)
_) øÏ+~ ù|sêqT #·~$, uÛ≤s¡‘·<˚X¯ o‘√wüídæú‹ô|’ yê´U≤´ì+#·+&ç.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝Àì <äøÏåD≤~ ÁbÕ+‘·+ uÛÑ÷eT<ä´πsKøÏ <ä>∑Zs¡>± ñwüíeT+&É+˝À ñ+~. á ø±s¡D+>± á
ÁbÕ+‘·+˝À dü>∑≥T ñc˛íÁ>∑‘·T ñ‘·Ôs¡ÁbÕ+‘·+ ø£+fÒ m≈£îÿe>± ñ+{≤sTT. ø£Hê´≈£îe÷]˝À o‘√wüídæú‹ uÛÀbÕ˝Ÿ ˝Ò<ë
&Ûç©¢ o‘√wüídæú‹ ø£+fÒ _Ûqï+>± ñ+&É{≤ìøÏ Ç~ ˇø£ ø±s¡D+. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ düTe÷s¡T>± 80
ñ`370
ñ πsU≤+XÊ eT<Ûä´
ñ+~. uÛ≤s¡‘·<˚XÊìï ø£s¡ÿ≥πsK Ç+#·T$T+#·T ¬s+&ÉT düeTuÛ≤>±T>± #˚düTÔ+~. ø£s¡ÿ≥πsK≈£î <äøÏåDÁbÕ+‘·+
ñwüíeT+&É+˝À ñ+~. ø£s¡ÿ≥πsK≈£î ñ‘·Ôs¡ ÁbÕ+‘·+ düeTo‘√wüíeT+&É+˝À ñ+~. (Ç∫Ãq bÕsƒê´+XÊìï #·~$,
yê´U≤´ì+#·&É+)
dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£eT÷˝≤´+ø£q+`e÷~]Á|üXÊï|üÁ‘·+`1
kÕ+|òæTø£XÊg+ù||üsY`I
[eqs¡T n_Ûeè~∆, düe÷q‘· (uÛÑ÷>√fi¯XÊg+, ns¡úXÊg+)]
e÷s¡TÿT :40 düeTj·T+ : 2 >∑+ˆˆ 45 ì.T.

2. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 119
3. m) ÁøÏ+~ Á>±|òtqT |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yêãTT sêj·T+&ç. (düe÷#ês¡ HÓ’|ü⁄D≤´T)
Á|üX¯ï : 1. ô|’q Ç∫Ãq Á>±|òt eTq≈£î @ $wüj·÷ìï ‘ÓT|ü⁄‘·T+~?
2. @ dü+e‘·‡s¡+˝À n‹ ‘·≈£îÿe Ád”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüŒ‹Ô qyÓ÷<äsTT+~?
3. mìï dü+e‘·‡sê≈£î ˇø£kÕ] Ád”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüŒ‹Ôì ˝…ø£ÿ>∑{≤ºs¡T?
4. Ád”Ô dü+K´ 935 ø£+fÒ m≈£îÿe>± mìïkÕs¡T¢ qyÓ÷<äsTT+~?
(˝Ò<ë)
_) ÁøÏ+~ |ü{Ϻø£ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À kÕ>∑TøÏ+<ä ñqïuÛÑ÷$Tì $T*j·THé ôV≤ø±ºs¡¢˝À #·÷|ædüTÔ+~ (dü.HÓ’.)
dü+e‘·‡s¡+ kÕ>∑T$d”Ôs¡í+ ($T*j·THé ôV≤ø±ºs¡¢˝À)
1950 120
1960 130
1970 140
1980 140
1990 140
2000 140
2010 140
ô|’ |ü{Ϻø£ Ä<Ûës¡+>± uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À kÕ>∑T øÏ+<ä ñqï uÛÑ÷eTT >∑T]+∫ 4 yêø±´T sêj·T+&ç.
Á>±|òt 2 : uÛ≤s¡‘·<˚X¯ »HêuÛ≤ : Ád”Ô, |ü⁄s¡Twü ìwüŒ‹Ô
Á|ü‹1000eT+~|ü⁄s¡Twüß≈£îÁd”Ôdü+K´

3. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 120
4. m) uÛ≤s¡‘·<˚X¯ ne⁄{Ÿ˝…’Hé e÷´|ü⁄˝À øÏ+~ yêìì >∑T]Ô+#·+&ç. (|ü≥ HÓ’|ü⁄D≤´T)
1) Äsêe[ |üs¡«‘êT 2) q÷´&Ûç©¢ 3) ã+>±fi≤U≤‘·+ 4) qs¡à<ëq~
(˝Ò<ë)
_) Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ne⁄{Ÿ˝…’Hé e÷´|ü⁄˝À øÏ+~ Á|ü<˚XÊqT >∑T]Ô+#·+&ç. (|ü≥ HÓ’|ü⁄D≤´T)
1) ôV’≤<äsêu≤<äT 2) Ä~˝≤u≤<äT õ˝≤¢ 3) ø=˝Ò¢s¡T düs¡düT‡ 4) >√<ëe] q~
II dü«Œ düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT
á ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î düe÷<ÛëqeTTqT 5 ˝Òø£ 6 yêø±´˝À Áyêj·T+&ç. 6 I 2 R12 e÷
5. ô|<ä› ¬s’‘·T≈£î, ∫qï ¬s’‘·T≈£î eT<Ûä´q ñ+&˚ uÛÒ<ëqT sêj·T+&ç. ($wüj·T ne>±Vü≤q)
6. Á|üC≤ |ü+|æD° e´edüúqT $e]+#·+&ç. ($wüj·T ne>±Vü≤q)
7. øÏ+~ düe÷#ês¡ |ü{Ϻø£qT |ü]o*+∫ ˇø£ ìy˚~ø£qT ‘·j·÷s¡T #˚j·T+&ç. (düe÷#ês¡ HÓ’|ü⁄D≤´T)
sêh+ •X¯óeTs¡D≤T nø£åsêdü´‘·XÊ‘·+ ã&çøÏ Vü‰»s¡e⁄‘·Tqï
yÓsTT´øÏ (2006) (2011) |æ¢ XÊ‘·+
|ü+C≤uŸ 42 77 76
Væ≤e÷#·˝Ÿ Á|ü<˚XŸ 36 84 90
;Vü‰sY 62 64 56
8. Á|ü»T Á>±e÷ qT+&ç |ü≥ºD≤≈£î n~Ûø£+>± edü yÓfi¯fl&É+ eq @ @ düeTdü´T ekÕÔj·Tì
MTs¡qT≈£î+≥THêïs¡T? (düeTø±©q n+XÊô|’ Á|ü‹düŒ+<äq, Á|ü•ï+#·T≥)
9. *+>∑ $eø£åqT s¡÷|ü⁄e÷|ü&ÜìøÏ ø=ìï e÷sêZqT dü÷∫+#·+&ç.(düeTø±©q n+XÊô|’ Á|ü‹düŒ+<äq, Á|ü•ï+#·T≥)
10. ùd+Á~j·T e´ekÕj·T+, |üsê´es¡D |ü]s¡ø£åD≈£î @ $<Ûä+>± ‘√&ÉŒ&ÉT‘·Tg+~. (Á|üX¯+dü, düTìï‘·‘·«+)
III n‹dü«Œ düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT :
á ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î 2 ˝Ò<ë 3 yêø±´˝À düe÷<ÛëqeTTqT sêj·T+&ç. 7 I 1 R 7 e÷ˆˆ
11. $$<Ûä <˚XÊ n_Ûeè~›ì b˛Ã&ÜìøÏ @ j˚T n+XÊqT |ü]>∑D˝ÀìøÏ rdüTø√yê*? ($wüj·Tne>±Vü≤q)
12. &Ó˝≤º ÁbÕ+‘êT e´ekÕj·T|üs¡+>± m+<äT≈£î n_Ûeè~∆ #Ó+<ësTT? ($wüj·÷e>±Vü≤q)
13. b˛wüø±Vü‰s¡+˝À @y˚T$T ñ+&Ü*? ($wüj·Tne>±Vü≤q)
j øÏ+~ |ü{≤ìï |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yêãT *e«+&ç. (|ü≥HÓ’|ü⁄D≤´T)

4. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 121
|ü≥+ 2 : uÛ≤s¡‘·<˚X¯+`ñ‘·Ôs¡ <äøÏåD, ‘·÷s¡TŒ`|ü&ÉeTs¡ $d”Ôs¡í+, ÁbÕe÷DÏø£ πsU≤+X¯+
370
.6`ñ
ñ
‘·÷
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
ñ
bÕøÏkÕÔHé
nπs_j·÷
düeTTÁ<ä+
ø£å Be⁄T
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
Væ≤+<ä÷ eTVü‰düeTTÁ<ä+
ã+>±fi≤U≤‘·+
eTj·THêàsY
ø£s¡ÿ≥πsK
ã+>±¢<˚XŸ
uÛÑ÷{≤Hé
‘·÷
#Ó’Hê ({Ïu…{Ÿ)
H˚bÕ˝Ÿ
|ü
øÏ.MT.
n+&Ée÷Hé
ìø√u≤sY Be⁄T
<ä
øÏ.MT.

5. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 122
14. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ @ @ nøå±+XÊ eT<Ûä´ $düÔ]+∫ ñ+~? (|ü≥ HÓ’|ü⁄D≤´T)
15. uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ yêj·Te´+˝À ñqï<˚X¯y˚T~? (|ü≥ HÓ’|ü⁄D≤´T)
16. q<äTT e÷qe J$‘êìøÏ @ $<Ûä+>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT. (Á|üX¯+dü, düTìï‘·‘·«+)
17. ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘·ô|’ @ @ n+XÊqT neTT |üs¡#êì MTs¡T nqT≈£î+≥THêïs¡T? (Á|üX¯+dü, düTìï‘·‘·«+)
IV øå±´‘·àø£ Á|üX¯ïT
øÏ+~ yêì˝À dü]jÓÆTq düe÷<ÛëqeTTqT dü÷∫+#·T nø£åsêìï Áu≤¬ø{Ÿ˝À sêj·T+&ç.10 I 1/2 R 5e÷ˆˆ
18. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ ÁbÕe÷DÏø£ ø±+, Á^Hé$#Y ÁbÕe÷DÏø£ ø±˝≤ìøÏ düeTj·T+ eTT+<äT+≥T+~. ( )
1) 5 >∑+. 2) 6 >∑+. 3) 4 1/2 >∑+. 4) 5 1/2 >∑+.
19. *+>∑ $eø£å n+fÒ ............. ( )
1) Ád”Ô, |ü⁄s¡TwüßT 2) Ád”Ô, |ü⁄s¡TwüßqT ndüe÷q+>± #·÷&É≥+
3) Ád”ÔT 4) |ü⁄s¡TwüßT
20. á ÁøÏ+~ yêì˝À ne´ed”úø£è‘· s¡+>±ìøÏ #Ó+~q~ ............... ( )
1) u≤´+≈£îT 2) Á|üãT‘·« bÕsƒ¡XÊT 3) ∫qï¬s’‘·T e´ekÕj·T+ 4) ¬s’˝Ò«T
21. á øÏ+<ä Çe«ã&çq @ ÁbÕ+‘ê˝À nìï{Ïø£Hêï m≈£îÿe ñc˛íÁ>∑‘· ñ+≥T+~? ( )
1) <Ûäèe ÁbÕ+‘êT 2) uÛÑ÷eT<Ûä´ πsK≈£î <ä>∑Zs¡>± ñ+&˚ ÁbÕ+‘êT
3) düeTo‘√wüí eT+&É ÁbÕ+‘êT 4) uÛÑ÷eT<Ûä´ πsK≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&˚ ÁbÕ+‘êT
22. á øÏ+~ yêì˝À @ q~ ¬s+&ÉT q<äTT ø£Te>± @s¡Œ&ÉT‘·T+~? ( )
1) >√<ëe] q~ 2) >∑+>±q~ 3) ÁãVü≤à|ü⁄Á‘êq~ 4) dæ+<Ûä÷q~
23. ÁãVü≤à|ü⁄Á‘êq~ ¬ø’˝≤dü |üs¡«‘ê˝Àì .................. e<ä› »ìàdüTÔ+~. ( )
1) dü‘·|tHê<∏é 2) e÷qdü düs√es¡+ 3) Á‘·j·T+ãø˘ 4) Hêdæø˘
24. ˇø£ #·<äs¡|ü⁄ øÏ˝ÀMT≥s¡T $d”Ôs¡í+˝À ñqï »HêuÛ≤qT .................... n+{≤s¡T. ( )
1) »HêuÛ≤ 2) »qkÕ+Á<ä‘· 3) »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä 4) »HêuÛ≤ ‘·>∑TZ<ä
25. ˇø£ <˚X¯+ ø£+fÒ m≈£îÿe <˚XÊ˝À ñ‘·Œ‘·TÔqT ìj·T+Á‹+#˚ dü+düúqT ...............n+{≤s¡T.( )
1) Á|üuÛÑT‘·« ø£+ô|˙ 2) ne´ed”úø£è‘· s¡+>∑+ 3) @ø£ C≤‹ dü+düú 4) ãVüQfi¯ C≤‹ dü+düúT
26. Á|üuÛÑT‘·«+ ÄVü‰s¡ |ü<ësêúqT Á|ü»≈£î ............... <ë«sê n+<ä#˚kÕÔsTT. ( )
1) Áô|’y˚≥T ø£+ô|˙ 2) Á|üC≤ |ü+|æD° e´edüú 3) dü÷|üsY uC≤sY 4) ãVüQfi¯ C≤‹ e´edüú
27. ñ‘·ÔsêK+&é˝À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq ∫b˛ÿ ñ<ä´eT ø£å´+ ....................... ( )
1) n≥M dü+s¡ø£åD 2) uÛÑ÷ dü+s¡ø£åD 3) qB dü+s¡ø£åD 4) e´ekÕj·÷_Ûeè~∆
wwwww

6. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 126
I á ÁøÏ+~ yê´düs¡÷|ü Á|üX¯ï˝À Hê*Z+{Ïì sêj·T+&ç. 4 I 4 R 16 e÷
düe÷<Ûëq+qT 12 qT+&ç 15 yêø±´˝À sêj·T+&ç.
1. m) Ä<ÛäTìø£ j·TT<ë∆≈£î bÕ]ÁXÊ$Tø°ø£s¡D ø±s¡DeTsTT+<äì m˝≤ #Ó|üŒ>∑e⁄? ($.n.)
(˝Ò<ë)
_) ˝Àø˘ n<ë‘Y Á|üjÓ÷»Hê˝Ò$? ($.n.)
2. m) øÏ+~ ù|sêqT #·~$ ªÁ_{°wüßyê] $_Ûõ+∫ bÕ*+#·Tμ ô|’ yê´U≤´ì+#·+&ç. (Ç.bÕ.yê´.)
ìsêX¯‘√ ‘·eT bÕqô|’ ‹s¡>∑ã&ÉT‘·Tqï uÛ≤s¡rj·TT‘√ m˝≤ e´eVü≤]+#ê˝À Á_≥Hé≈£î ‘Ó*j·T˝Ò<äT.
Á|ü»ô|’ ø±+Á¬>dt≈£î ñqï |ü≥Tº ãV”≤q|ü&˚˝≤ #˚dæ <ëìì <ä+&ç+#·{≤ìøÏ >∑ e÷sêZø√dü+ #·÷XÊs¡T. <˚X¯Á|ü»≈£î
ÁbÕ‹ì<Ûä´+ eVæ≤+#·{≤ìøÏ ø±+Á¬>dt≈£î @$T n~Ûø±s¡+ ñ+<ä+≥÷ nqTe÷HêqT ˝ÒeHÓ‘·ÔkÕ>±s¡T. Ç<˚ n<äqT>±
ª$uÛÑõ+∫ bÕ*+#·Tμ nqï dæ<ë∆+‘êìï yêfi¯ó¢ |üP]ÔkÕúsTT˝À neTT #˚XÊs¡T.
á ~X¯>± Á_{Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+ eTTdæ¢+ ©>∑T Á|üD≤[ø£≈£î eT<䛑·T Ç∫Ã, Áb˛‘·‡Væ≤+∫ ø±+Á¬>dtøÏ Ç#˚Ã
ÁbÕeTTK´‘·qT ‘·–Z+#·kÕ–+~. á ø±˝+˝ÀH˚ eTTdæ¢+ ©>∑T, m+. m. õHêï e+{Ï Hêj·T≈£îT Á|üC≤sê»ø°j·÷˝À
ÁøÏj·÷o bÕÁ‘· b˛wæ+#·kÕ>±s¡T.
(˝Ò<ë)
_) øÏ+~ ù|sêqT #·~$ kÕe÷õø£ e÷s¡TŒ ø√dü+ sêC≤´+>∑+ @$T #˚dæ+<√ yê´U≤´ì+#·+&ç. (Ç.bÕ.yê´)
kÕe÷õø£ e÷s¡TŒq≈£î <√Vü≤<ä+ #˚ùd nH˚ø£ n+XÊT sêC≤´+>∑+˝À ñHêïsTT. n+≥sêì‘·Hêìï
ìùw~Û+#·≥+ >∑T]+∫ MTs¡T #·~yês¡T. BìøÏ ˇø£ eT+∫ ñ<ëVü≤s¡D sêC≤´+>∑+˝À ôw&É÷´˝Ÿ¶ ≈£î˝≤T, ôw&É÷´˝Ÿ¶
‘Ó>∑≈£î ]»πs«wüq¢qT ø£*Œ+#·≥+. á ãè+<ëT ‘·s¡‘·sêT>± m<äTs=ÿqï nHê´j·÷qT n~Û>∑$T+#·{≤ìøÏ, yêfi¯¢
z≥T Vü≤≈£îÿøÏ dü¬s’q nsê∆ìï Çe«&ÜìøÏ düe÷q‘·«+øÏ πøe+ düe÷q‘ê«ìøÏ Vü≤≈£îÿ ÇùdÔ dü]b˛<äì sêC≤´+>∑
ìsêà‘·T $X¯«dæ+#ês¡T. yêfi¯¢ Á|üjÓ÷»HêqT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î Á|ü‘˚´ø£ sêC≤´+>∑ #·s¡´T nedüs¡+. n+<äTø£H˚
ôw&É÷´˝Ÿ¶ ≈£î˝≤, ôw&É÷´˝Ÿ¶ ‘Ó>∑ Á|üjÓ÷»HêqT ø±bÕ&É{≤ìøÏ XÊdüq düuÛ≤ kÕúHê ]»πs«wüqT e+{Ï nH˚ø£ Á|ü‘˚´ø£
n+XÊqT sêC≤´+>∑ ìsêà‘·T ø£*Œ+#ês¡T. á esêZ≈£î Á|üuÛÑT‘·«s¡+>∑ ñ<√´>±˝À ]»πs«wüq¢≈£î ≈£L&Ü sêC≤´+>∑+
neø±X¯+ ø£*Œ+∫+~.
dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£eT÷˝≤´+ø£q+`e÷~]Á|üXÊï|üÁ‘·+`2
kÕ+|òæTø£X¯è≤g+` ù||üsY`II
[düeTø±©q Á|ü|ü+#·+, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ (#·]Á‘·`bÂs¡XÊg+)]
e÷s¡TÿT :40 düeTj·T+ : 2 >∑+ˆˆ 45 ì.T.

7. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 127
3. m) kÕ«‘·+Á‘·´+ sêø£ eTTqT|ü⁄ Á_{°wüßyê]ì bÕs¡Á<√&Éy˚T sê»ø°j·T bÕغ |üì. Á|üdüTÔ‘·+ eTq<˚X¯+˝Àì
$$<Ûä sêCø°j·T bÕغT @ |üqTT #˚düTÔHêïjÓ÷ ‘ÓT|ü+&ç. (dü.Á|ü.Á|ü.)
(˝Ò<ë)
_) bıs¡T>∑T <˚XÊ‘√ XÊ+‹, dü+ã+<ÛëT HÓø=Œ&ÜìøÏ eTq<˚X¯+ #˚|ü{≤º*‡q #·s¡´qT dü÷∫+#·+&ç.
4. m) Á|ü|ü+#· |ü≥+˝À øÏ+~ Á|ü<˚XÊqT >∑T]Ô+#·+&ç. (|ü≥HÓ’|ü⁄D≤´T)
1) |òæHé˝≤+&é 2) s¡cÕ´ 3) »s¡à˙ 4) »bÕHé
(˝Ò<ë)
_) 1) Ç+>±¢+&ÉT 2) ÁbòÕHé‡ 3) nyÓT]ø± dü+j·TTø£Ô sêÁcÕºT 4) q÷´&Ûç©¢
II dü«Œ düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT :
á ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î düe÷<ÛëqeTTqT 5 ˝Ò<ë 6 yêø±´˝À Áyêj·T+&ç. 6 I 2 R12 e÷
5. s¡wü´q $|ü¢e+ eq düe÷»+˝À e∫Ãq e÷s¡TŒqT @yÓ’Hê HêT–+{Ïì ù|s=ÿq+&ç. ($.n.)
6. uÛ≤s¡‘· C≤rj·T ôd’q´+˝À uÛ≤s¡‘· ôd’ì≈£îT #˚s¡&ÜìøÏ ø±s¡D≤˝Ò$T{Ï? ($.n.)
7. 2014 kÕ<Ûës¡D mìïø£˝À $$<Ûä sê»ø°j·T bÕغT ¬>*∫q d”≥¢ dü+K´qT dü÷∫+#˚ øÏ+~ ªô|ò’μ πsU≤ ∫Á‘êìï
|ü]o*+∫, sê»ø°j·T bÕغ ãã˝≤qT $X‚¢wæ+#·+&ç. (dü.yÓ’.)
2014 kÕ<Ûës¡D mìïø£˝À $$<Ûä sê»ø°j·T bÕغT
ãu˝≤T.
8. øÏ+~ uÛ≤s¡‘·<˚X¯ |ü{≤ìï |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yê_e«+&ç.
(|ü.HÓ’.)
1) ôV’≤Á<ëu≤<é sêÁcÕºìøÏ dü]Vü≤<äT›>± ñqï sêÁcÕº˝Ò$?
2) yÓTT‘·Ô+ mìï sêÁcÕºT B«|üø£Œ <äøÏåD ÁbÕ+‘ê˝À
ñHêïsTT?
B.J.P.
282
Ç‘·s¡TT
146 yÓTT‘·Ô+ kÕúHêT : 543
INC
44 A.I.
A.D.
M.K.
37
TMC
10
∫Á‘·+ 18.3 : sêÅcÕº |ü⁄q'e´ed”úø£s¡D≈£î
eTT+<äT B«|üø£Œ <äøÏåD ÁbÕ+‘·+˝À $$<Ûä
ÁbÕ+‘êqT #·÷|æ+#˚ ∫Á‘·+
ôV’≤Á<ëu≤<é
eTÁ<ëdüT sêÅwüº+
Ä+Á<Ûäsêh+
ôV’≤Á<ëu≤<é sêh+
yÓTÆdü÷sY sêh+
u≤+uÒ sêh+
Á{≤yÓHéø√sY`ø=∫ÃHé
≈£LsYZ
bÕ+&ç#˚Ã]
Væ≤+<ä÷ eTVü‰düeTTÁ<ä+
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+
ã+>±fi≤U≤‘·+

8. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 128
9. uÛ≤cÕ$<Ûëq+ C≤‹◊ø£´‘·≈£î m˝≤ <√Vü≤<ä|ü&ÉT‘·T+~. (Á|ü.düT.)
10. ◊ø£´sê»´dü$T‹ ÄX¯j·÷˝À MT≈£î q∫Ãq$ HêT–+{Ïì sêj·T+~. (Á|ü.düT.)
III n‹dü«Œ düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT :
Mìì 2 ˝Ò<ë 3 yêø±´˝À düe÷<ÛëqeTTqT sêj·T+&ç. 7 I 1 R 7 e÷ˆˆ
11. Á|ü|ü+#· j·TT<ë∆ ‘·s¡Tyê‘· @ ¬s+&ÉT <˚XÊ Hêj·Tø£‘·«+ øÏ+<ä $T>∑‘ê <˚XÊT ≈£L≥eTTT>± @s¡Œ&ܶsTT?
($.n.)
12. n©H√<ä´eT+ n+fÒ @$T{Ï? ($.n.)
13. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·j·TT<ä∆ ø±+˝À »bÕHé˝Àì @ ¬s+&ÉT q>∑sêô|’q nDTu≤+ãTT y˚j·T≥+ »]–+~?
($.n.)
øÏ+~ u≤sY Á>±|òtqT |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yê_e«+&ç. (dü.HÓ’.)
14. @ dü+e‘·‡s¡+˝À n‘·´~Ûø£ dües¡DT #˚j·Tã&ܶsTT?
15. 1951`60˝À mìï dües¡DT #˚kÕs¡T?
16. sêC≤´+>∑+ neTT˝ÀìøÏ e∫Ãq <ä>∑Z] qT+&ç 2013e
dü+e‘·‡s¡+ es¡≈£î #˚dæq yÓTT‘·Ô+ dües¡DT mìï?
17. sêC≤´+>∑ dües¡D n+fÒ @$T{Ï?
IV øå±´‘·àø£ Á|üX¯ïT :
øÏ+~ yêì˝À dü]jÓÆTq düe÷<ÛëqeTTqT dü÷∫+#·T nø£åsêìï Áu≤¬ø{Ÿ˝À sêj·T+&ç.10 I 1/2 R 5e÷ˆˆ
18. øÏ+~ yêì˝À @ Vü≤≈£îÿ <ë«sê Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ]ø±s¡T¶ s¡÷|ü+˝À ñqï $wüj·÷qT ‘ÓTdüTø√e#·TÃ?
1) ùd«#êä Vü≤≈£îÿ 2) düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿ ( )
3) yêø˘ kÕ«‘·+Á‘·´|ü⁄ Vü≤≈£îÿ 4) |üÁ‹ø± Vü≤≈£îÿ
19. <ä÷ã>∑T+≥˝Àì eTVæ≤fi¯T á ÁøÏ+~ yêì˝À <˚ìøÏ e´‹πsø£+>± b˛sê&Üs¡T? ( )
1) eT<ä´bÕq+ 2) qB ÁbÕC…≈£îº 3) ãTTD≤ ùdø£s¡D 4) ôd’ìø£#·s¡´
20. ‘·$Tfi¯ rÁeyê<äT #˚‘· Vü≤‘·´>±$+#·ã&çq uÛ≤s¡‘·<˚X¯ Á|ü<Ûëì ( )
1) Ç+~sê >±+~Û 2) sêJyé >±+~Û 3) »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA4) eTVü‰‘êà>±+~Û
πsU≤∫Á‘·+ 17.1 : 1950, »qe] 26q sêC≤´+>∑+
neTT˝ÀøÏ e∫Ãq Hê{ÏqT+∫ 2013 es¡≈£î <ë<ë|ü⁄
99 dües¡DT #˚XÊs¡T.

9. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 129
21. øÏ+~ yêì˝À @ ¬s+&ÉT <˚XÊ eT<Ûä´ dü]Vü≤<äT›>± yÓTø˘yÓ÷Vü≤Hé πsKqT ^XÊs¡T? ( )
1) uÛ≤s¡‘Y`l+ø£ 2) uÛ≤s¡‘Y`bÕøÏkÕÔHé 3) uÛ≤s¡‘Y`H˚bÕ˝Ÿ 4) uÛ≤s¡‘Y`#Ó’Hê
22. 19767 mìïø£˝À @ bÕغ ø±+Á¬>dtqT z&ç+∫ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ã+~? ( )
1) uÛ≤s¡rj·T »q‘êbÕغ 2) »q‘êbÕغ
3) »qdü+|òtT 4) »q‘ê<ä˝Ÿ (j·TT)
23. ÄVü‰s¡ ñ‘·Œ‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q $|ü¢e+ ................... ( )
1) Vü≤]‘· $|ü¢e+ 2) ˙* $|ü¢e+
3) qs¡à<ë ã#êy√ Ä+<√fi¯Hé 4) kÕe÷õø£ $|ü¢e+
24. uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑ s¡#·q eTTkÕsTT<ë dü+|òü÷ìøÏ n<Ûä´≈£åî&ÉT ................. ( )
1) »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA 2) &܈ˆ _.ÄsY. n+uÒ<äÿsY
3) eTVü‰‘êà >±+BÛ 4) u≤ >∑+>±<Ûäs¡ ‹ø˘
25. kÕ«‘·+Á‘·´+ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À $$<Ûää dü+kÕúHêqT $©q+ #˚dæq Hêj·T≈£î&ÉT
................... ( )
1) eTVü‰‘êà >±+~Û 2) »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA
3) düsê›sY e¢uÛÑuÛ≤sTT |üfÒ˝Ÿ 4) _.ÄsY. n+uÒ<äÿsY
26. Ä<ÛäTìø£ #Ó’Hê ìsêà‘·>± ................... ì |æTkÕÔs¡T. ( )
1) e÷y√ 2) >√sYã#Óyé 3) Á_CÒïyé 4) ∫j·÷+>¥
27. Væ≤≥¢sY ................... <˚XÊìøÏ #Ó+~q ìj·T+‘·. ( )
1) ÁbòÕHé‡ 2) Ç≥© 3) »s¡à˙ 4) Ç+>±¢+&é
wwwww

10. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 133
dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£eT÷˝≤´+ø£q+`e÷~]Á|üXÊï|üÁ‘·+`3
ù||üsY`II
[düeTø±©q Á|ü|ü+#·+, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ (#·]Á‘·`bÂs¡XÊg+)]
e÷s¡TÿT :40 düeTj·T+ : 2 >∑+ˆˆ 45 ì.T.
I ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î 12 qT+&ç 15 yêø±´˝À düe÷<ÛëHêT Áyêj·T+&ç. 4 I 4 R 16 e÷
1. m) düe÷#ês¡ Vü≤≈£îÿqT $e]+#·+&ç.
(˝Ò<ë)
_) Væ≤+B e´‹πsø£ ñ<ä´eT+ m+<äT≈£î ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~? <ëì |ü]D≤e÷qT Áyêj·T+&ç.
2. m) ÁøÏ+~ Á>±|òtqT |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yê_e«+&ç.
1) ô|’ Á>±|òü⁄ <˚ìì ‘ÓT|ü⁄‘·T+~?
2) n‘·´~Ûø£+>± Äj·TT<ÛëT ‘·j·÷s¡sTTq dü+e‘·‡s¡+ @~?
3) Á|ü‹ 10 dü+e‘·‡sêøÏ ôd’ìø£ Ks¡Tà m+<äT≈£î ô|]–
ñ+≥T+~?
4) Äj·TT<Ûëô|’ <ÛäHêìï Ks¡Tà #˚dæq Á|ü<Ûëq <˚XÊ˝Ò$?
(˝Ò<ë)
_) ÁøÏ+~ Á>±|òtqT |ü]o*+∫, »yêãTT sêj·T+~.
Á>±|òt : 2 Äj·TT<Ûä b˛{°
1880`1914 eT<Ûä´ Á|ü<Ûëq X¯≈£îÔ˝…’q »s¡à˙,
ÄÅdæºj·÷`Vü≤+>∑Ø, Á_≥Hé, s¡cÕ´, Ç≥©,
ÁbòÕHé‡ ôd’ìø£ Ks¡Tà (eT÷+: f…ÆyéT‡ Á|ü|ü+#·
#·]Á‘· n{≤¢düT,+&ÉHé, 1978)
$T*j·THébÂ+&É¢˝À
1880 1890 1900 1910 1914
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
132
158
205
288
397
dü+e‘·‡s¡+
πsU≤∫Á‘·+ 20.1:nyÓT]ø±, s¡cÕ´ e<ä› nD≤«j·TT<Ûä ì«T
nD≤«j·TT<Ûëdü+K´
j·TT.j·Tdt.j·Tdt.ÄsY./s¡cÕ´
nyÓT]ø±
1) ô|’ Á>±|òt <˚ìì dü÷∫düTÔ+~?
2) @ <˚X¯+ n~Ûø£+>± nD≤«j·TT<ÛëqT
ì«#˚k˛Ô+~?
3) nD≤«j·TT<Ûë ì«T Áø£y˚T|” ‘·>∑Z&ÜìøÏ ø±s¡Dy˚T$T ñ+&Ée#·TÃ?

11. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 134
4) nyÓT]ø±, s¡cÕ´ eT<Ûä´ nD≤«j·TT<Ûä b˛{° 1945 ‘·s¡Tyê‘· m+<äT≈£î @s¡Œ&ç ñ+&Ée#·TÃ?
3. m) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ @ ¬s+&ÉT ≈£L≥eTT˝ÀqT #˚s¡ø£ n©q $<ÛëHêìï bÕ{Ïk˛Ô+~. n©q $<Ûëq+ eq @ @
˝≤uÛ≤T #˚≈£Ls¡e#√à MT Á|ü‹düŒ+<äqqT ‘Ó*j·T#˚j·T+&ç.
(˝Ò<ë)
_) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ¬s+&ÉT>± $&çb˛sTT bÕøÏkÕÔHé @s¡Œ&É≥+ dü]jÓÆTq<˚qì MTs¡T uÛ≤$düTÔHêïsê? m+<äT≈£î?
4. m) Á|ü|ü+#· |ü≥+˝À øÏ+~ <˚XÊqT >∑T]Ô+#·+&ç.
1) »s¡à˙ 2) bÕøÏkÕÔHé 3) #Ó’Hê 4) <äøÏåD≤Á|òæø±
(˝Ò<ë)
_) 1) ÁbòÕqT‡ 2) s¡cÕ´ 3) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ 4) Ç≥©
II á ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î 5 ˝Ò<ë 6 yêø±´˝À düe÷<ÛëqeTTT Áyêj·T+&ç. 6 I 2 R12 e÷
5. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ düe÷K´ e´edüú˝Àì @y˚ì HêT>∑T Á|ü‘˚´ø£‘·qT ‘ÓT|ü+&ç.
6. øÏ+~ bÕsƒê´+XÊìï #·~$, MT≈£î ns¡úeTsTTq $wüj·÷ìï MT kı+‘· e÷≥˝À 4 yêø±´˝À bıs=ÿq+&ç.
uÛ≤s¡‘·<˚X¯ kÕ«‘·+Á‘· nq+‘·s¡ #·]Á‘·˝À ‘=* dü+e‘·‡sêT ìs¡íj·÷‘·àø£ bÕÁ‘·qT b˛wæ+#êj·Tq≥+˝À dü+<˚Vü≤+
˝Ò<äT. <˚X¯ ◊ø£´‘·, düeTÁ>∑‘·qT ø±bÕ&É≥+, kÕe÷õø£, Ä]úø£ e÷s¡TŒqT rdüT≈£îsêe&É+, Á|üC≤kÕ«$Tø£ e´edüú
|üì#˚ùd˝≤ #·÷&É≥+ nqï$ <˚X¯ Hêj·Tø£‘·«+ eTT+<äTqï Á|ü<Ûëq düyêfi¯ó¢. á düeTdü´˝À ˇø£<ëìø=ø£{Ï dü+ã+<Ûä+
ñ+&ç, düeT‘Í´+ <Óã“‹q≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·ÔT rdüTø√edæ e∫Ã+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î Á|üC≤kÕ«e÷´ìï |üD+>± ô|{Ϻ
n_Ûeè~∆ øå±´qT, <˚X¯ ◊ø£´‘·, düeTÁ>∑‘·qT kÕ~Û+#·{≤ìøÏ ˝Ò<äT.
7. øÏ+~ ù|sêqT #·~$, ø±+Á¬>dt Hêj·Tø£‘·«+ô|’ yê´U≤´ì+#·+&ç.
Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À eTTK´eT+Á‘·TqT πø+Á<ä ø±+Á¬>dt Hêj·Tø£‘·«+ ‘·s¡T#·T e÷s¡TdüTÔ+&É≥+, ô|’qT+∫ Hêj·T≈£îqT
s¡T<ä›≥+ Çø£ÿ&ç Á|ü»≈£î q#·Ã˝Ò<äT. C≤rj·T ø±+Á¬>dt Hêj·Tø£‘·«+ qT+∫ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Hêj·Tø£‘ê«ìøÏ ‘·–q+‘·
>ös¡e+ _Û+#·{+˝Ò<äì uÛ≤$+#·kÕ>±s¡T. ‘ÓT>∑T Á|ü» Ä‘·à>ös¡yêìøÏ nee÷q+ »]–+<äì uÛ≤$+#·kÕ>±s¡T.
»Hê<äs¡D ñqï dæ˙ q≥T&Ó’q mHé.{Ï. sêe÷sêe⁄ (mHé{ÏÄsY) á n+XÊìï #˚|ü{≤º&ÉT. 1982˝À ‘·q 60e
|ü⁄{Ϻqs√EHê&ÉT ‘ÓT>∑T<˚X¯+ bÕغ (‘Ó<˚bÕ) ì kÕú|æ+#ê&ÉT. ‘ÓT>∑Tyê] Ä‘·à>ös¡e+ ø√dü+ ‘Ó<˚bÕ ø£èwæ #˚düTÔ+<äì
n‘·&ÉT #ÓbÕŒ&ÉT. sêÅcÕºìï ø±+Á¬>dt bÕغ jÓTTø£ÿ ÁøÏ+~kÕúsTT ø±sê´j·T+>± |ü]>∑DÏ+#·{≤ìøÏ MT ˝Ò<äì n‘·&ÉT
yê~+#ê&ÉT.

12. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 135
8. øÏ+~ |ü{≤ìï |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yêãTT sêj·T+&ç.
1) »bÕHé ìj·T+Á‘·D˝À ˝Òì @y˚ì ¬s+&ÉT <˚XÊqT ù|s=ÿq+&ç.
2) »bÕHé ìj·T+Á‘·D˝À ñqï »bÕHé |ü•ÃeTyÓ’|ü⁄q ñqï ¬s+&ÉT ÁbÕ+‘êqT ù|s=ÿq+&ç.
9. eTVü‰‘êà>±+BÛ˝À MT≈£î q∫Ãq @yÓ’Hê HêT>∑T ø£åD≤qT ‘ÓT|ü+&ç.
10. j·TT<ë∆ |ü]D≤e÷qT Á|ü»≈£î ‘ÓTbÕì MTs¡T nqT≈£îHêïs¡T. MTs¡T ‘·j·÷s¡T#˚ùd b˛düºsY˝À @ @
n+XÊqT bı+<äT|üs¡TkÕÔs√ HêT–+{Ïì ù|s=ÿq+&ç.
III n‹dü«Œ düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT : 2 ˝Ò<ë 3 yêø±´˝À düe÷<ÛëHêT sêj·T+&ç.7 I 1 R 7 e÷ˆˆ
11. qs¡à<ë ã#êy√ Ä+<√fi¯q eTTK´ ñ<˚›XÊ´qT ¬s+&ÉT yêø±´˝À sêj·T+&ç.
12. ˝Àø˘ n<ë‘Y e¢ ø£*π> Á|üjÓ÷»Hê˝À @<Ó’Hê ˇø£ <ëìì ù|s=ÿq+&ç.
13. <˚X¯ $uÛÑ»q e¢ ‘·˝…‹Ôq @<Ó’Hê ˇø£ düeTdü´qT ù|s=ÿq+&ç?
14. sêC≤´+>∑+˝À bı+<äT|üs¡#·ã&çq kÕe÷õø£ e÷s¡TŒ≈£î <√Vü≤<ä+ #˚ùd @<Ó’Hê ˇø£ n+XÊìï ù|s=ÿq+&ç.
15. rÁe Ä]úø£ e÷+<ä´+ e¢ @s¡Œ&çq |ü]D≤e÷˝À @<Ó’Hê ˇø£ <ëìì ‘ÓŒ+&ç.
|ü≥+ 1 : 1942˝À »bÕqT ìj·T+Á‘·D˝À ñqï ÁbÕ+‘·+
j·TT.mdt.mdt.ÄsY
eT+>√*j·T
»bÕHé
|üdæ|òæø˘ düeTTÁ<ä+
uÒ]+>¥
düeTTÁ<ä+
n˝Ò{ÏHé
Be⁄T
#Ó’Hê
{Ïu…{ŸH˚bÕ˝Ÿ
Ç+&çj·÷
uÛÑ÷{≤Hé
‘Ó’yêHé
Vü‰+>¥
ø±+>¥Áô|ò+#Y
Ç+&√#Ó’Hê
eTj·÷
dæ+>∑|üPsY
&É#Y ádtº Ç+&ûdt
|òæô|’ŒHé
Be⁄T
eT]j·÷Hê
Be⁄T
>∑Tj·÷yéT
e÷s¡¸˝Ÿ
Be⁄T
–˝ŸãsYº
Be⁄T
HêsYÔ ádtº q÷´
>∑j·÷Hê
‹yÓ÷sY düeTTÁ<ä+
ÄÅùdº*j·T
kı˝Àe÷Hé
Be⁄T
ø=s¡˝Ÿ
düeTTÁ<ä+ |òæõ
q÷´õ˝≤´+&é
ã+>±˝≤
U≤‘·+
ãsêà<∏ëjYT˝≤´+&édüTeTÁ‘·
»bÕHé ìj·T+Á‘·D˝Àì
uÛÑ÷uÛ≤>±T, edü+‘·ø±+1942
dü]Vü≤<äT›T, &çôd+ãsY 1941
eT+#·÷]j·T
ø=]j·T
MT
øÏ.MT
{≤dte÷Hé
düeTTÁ<ä+

13. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 136
øÏ+~ ø±|ü{Ϻø£qT |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yê_e«+&ç.
16. ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+ <˚ì‘√ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~?
17. Væ≤≥¢sY @ <˚X¯+ ‘·s¡|ü⁄q j·TT<ä∆+ #˚kÕ&ÉT.
IV øÏ+~ yêì˝À dü]jÓÆTq düe÷<ÛëqeTTqT dü÷∫+#·T nø£åsêìï Áu≤¬ø{Ÿ˝À sêj·T+&ç.10 I 1/2 R 5e÷ˆˆ
18. á ÁøÏ+~ yêì˝À Á|ü|ü+#· Ä~Û|ü‘·´+ ø√dü+ b˛{°|ü&çq <˚X¯+. ( )
1) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ 2) »s¡à˙ 3) <äøÏåD≤Á|òæø± 4) ø=]j·÷
19. yÓTT<ä{Ï Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆ ø±+ ( )
1) 1914`1918 2) 1914`1919 3) 1939`1942 4) 1939`1945
20. C≤sYìø=˝≤dt II øÏ+~ <˚XÊìøÏ sêE ( )
1) »bÕHé 2) #Ó’Hê 3) ø=]j·÷ 4) s¡cÕ´
yÓ’eTsY >∑D‘·+Á‘· sê»´+>± Á|üø£≥q
Væ≤≥¢sY »s¡à˙øÏ #Ûêq‡sY >±
ø±e&É+
»s¡à˙ b˛˝…+&éô|’ <ä+&Ó‘·Ô&É+,
¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+ ÁbÕs¡+uÛÑ+
j·TT.mdt.mdt.ÄsY. ô|’ »s¡à˙
<ä&Ó‘·Ô&É+
j·T÷<ÛäTô|’ kÕeT÷Væ≤ø£
Vü≤‘ê´ø±+&É
nyÓT]ø± dü+j·TTø£Ô sêÁcÕºT
¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+˝À #˚s¡&É+
k˛$j·T{Ÿ ùdqT Wwt$&é®≈£î
$eTTøÏÔ ø£*Œ+#·&É+
j·T÷s¡|t˝À ≈£L≥$T>± kÕ~Û+∫q
$»j·T+
qe+ãsY
9, 1918
»qe]
30, 1933
ôdô|º+ãsY
1, 1939
pHé
22, 1941
pHé
23, 1941
&çôd+ãsY
8, 1941
»qe]
27, 1945
y˚T
8, 1945
ø±|ü{Ϻø£ ` II

14. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 137
21. HÓ’J]j·÷ <˚oj·TTT á ÁøÏ+~ yêì˝À me]øÏ e´‹πsø£+>± b˛sê&Üs¡T? ( )
1) Áô|ò+∫ yês¡T 2) &É∫Ãyês¡T 3) Á_{°wüßyês¡T 4) nyÓT]ø£qT¢
22. á ÁøÏ+~ yêì˝À Væ≤+<äTe⁄ ◊ø£´‘· ø√dü+ b˛sê&ÉT‘·Tqï dü+düú @~? ( )
1) ø±+Á¬>dt 2) eTTdæ¢+©>∑T 3) ÄsY.mdt.mdt. 4) ˝Àø˘dü‘êÔ
23. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ yÓTT<ä{Ï ø±+Á¬>ùd‘·s¡ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ................... ( )
1) n≥˝Ÿ _Vü‰] yêCŸù|sTT 2) eTTsêØ® <˚XÊjYT
3) <˚e >ö&É 4) ◊.¬ø. >∑TÁC≤˝Ÿ
24. ‘ÓT>∑T<˚X¯+ bÕغ kÕú|æ+#·ã&çq sêh+ ................... ( )
1) Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ 2) ø£sêí≥ø£ 3) ‘·$Tfi¯Hê&ÉT 4) ˇ]kÕ‡
25. L.T.T.E. rÁeyê<äT#˚ Vü≤‘·´ø±$+#·ã&çq uÛ≤s¡‘·<˚X¯ e÷J Á|ü<Ûëì ................... bÕغøÏ #Ó+~qyê&ÉT.
1) uÛ≤s¡rj·T »q‘ê bÕغ 2) ø±+Á¬>dt ( )
3) »q dü+|òtT 4) dü«‘·+Á‘· bÕغ
26. n+‘·]ø£å+˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q yÓTT<ä{Ï e´øÏÔ ................... ( )
1) j·T÷Ø >∑>∑]Hé 2) ˙˝Ÿ ÄyéTÁkÕº+>¥ 3) ¬s’{Ÿ Áã<äsY‡ 4) ø£ŒHê #êyê¢
27. 1972˝À uÛ≤s¡rj·T ôd’ì≈£î düVü‰j·T+‘√ bÕøÏkÕÔHé qT+∫ $eTTøÏÔ bı+~q <˚X¯+ ...................
1) bÕøÏkÕÔHé 2) ã+>±¢<˚XŸ 3) ãsêà 4) ø=]j·÷ ( )
wwwww

15. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 138
dü+Á>∑Vü≤D≤‘·àø£eT÷˝≤´+ø£q+`e÷~]Á|üXÊï|üÁ‘·+`4
kÕ+|òæTø£XÊg+ù||üsY`I
[eqs¡T n_Ûeè~∆, düe÷q‘· (uÛÑ÷>√fi¯XÊg+, ns¡úXÊg+)]
düeTj·T+ : >∑+. 2 : 45 숈T e÷s¡TÿT : 40
I á ÁøÏ+~ yê´düs¡÷|ü Á|üXÊïs¡÷|üT Hê*Z+{ÏøÏ 12 qT+&ç 15 yêø±´˝À düe÷<Ûëq+ sêj·T+&ç.
4 I 4 R 16 e÷
1. m) áXÊq´ sêÁcÕº˝À »qkÕ+Á<ä‘· ‘·≈£îÿe>± ñ+&É{≤ìøÏ ø±s¡D≤T ‘ÓT|ü+&ç. ($.n.)
(˝Ò<ë)
_) ªªˇø£ <˚X¯ n_Ûeè~∆ n+fÒ e÷qyê_Ûeè~∆j˚Tμμ. Bìì düeT]údü÷Ô ˇø£ yê´dü+ sêj·T+&ç. ($.n.)
2. m) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ãTT‘·T|üeHêT Á|üy˚•+#˚ $<ÛëHêìï $e]+#·+&ç. ($.n.)
(˝Ò<ë)
_) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ÄVü‰s¡|ü<ës¡ú+ uÛÑ´‘· @ $<Ûä+>± ñqï<√ ‘ÓT|ü+&ç. ($.n.)
3. m) Á|üuÛÑT‘·«+ Ks¡Tà ô|≥º&É+ <ë«sê ø±˙ ˝Òø£ u≤´+≈£îT s¡TD≤T Çe«&É+ <ë«sê ø±˙ >±j·TÁ‹ ‘·q
uÛÑ÷$TøÏ kÕ>∑T˙s¡T n+~+#·&ÜìøÏ u≤$ ‘·e⁄«ø√>∑<äT. á kÕ>∑T˙{Ï <ë«sê >±j·TÁ‹ ‘·q uÛÑ÷$T˝À
¬s+&Ée |ü+≥>± >√<ÛäTeT kÕ>∑T #Ój·T´>∑T>∑T‘·T+~. 2.5 mø£sê >√<ÛäTeT|ü+≥˝À ($‘·Ôq+,
˙fi¯óflô|≥º&É+, ms¡Te⁄T #·¢≥+, ø√‘·ø=j·T´≥+ e+{Ï nìï |üqTT ø£*|æ) Ç<ä›s¡T e´≈£îÔ≈£î 50
s√E bÕ≥T |üì <=s¡T≈£î‘·T+~. n+fÒ ÄyÓT≈£îqï uÛÑ÷$T˝À eTs√ Ç<ä›]øÏ ñbÕ~Û <=s¡T≈£î‘·T+~. ˇø£
Äqø£≥º ø£{Ϻ, Ç≥Te+{Ï nH˚ø£ ¬s’‘·T uÛÑ÷eTT≈£î kÕ>∑T ˙s¡T n+~+#·&ÜìøÏ ø±TeT ‘·yê«eTqT≈£î+<ë+.
Bì <ë«sê e´ekÕj·T s¡+>∑+˝ÀH˚ ñbÕ~Û neø±XÊT _Û+∫ nŒ ñbÕ~Û e+{Ï düeTdü´T ø=+‘·es¡≈£î
‘·>∑TZ‘êsTT. (Ç.n.#·.yê´)
Á|üX¯ï : e´ekÕj·T s¡+>∑+˝À Á>±MTD ù|<ä]ø±ìï ‘·–Z+#·&É+ô|’ yê´U≤´ì+#·+&ç.
(˝Ò<ë)
_) uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤≈£î dü+ã+~Û+∫ Á|üdüTÔ‘· #·{≤ºT Ç|üŒ{Ï |ü]dæú‘·T≈£î nqTyÓ’ì ø±e⁄. uÛÑ÷$T Vü≤≈£îÿ≈£î,
uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤ô|’ ñ+&˚ Vü≤≈£îÿ‘√ dü+ã+<Ûä+ ø£|ü≥+ nqï~ á ìj·Te÷˝À ñqï ˝À|ü+. uÛÑ÷$Tô|’
qT+#˚ uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤qT ‘√&ÉTø√yê* ø±ã{Ϻ á ìj·Te÷qT s¡÷bı+~+#ês¡T. uÛÑ÷$T øÏ+~ qT+∫
rdæq uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤ô|’ Ä uÛÑ÷j·T»e÷ìøÏ Vü≤≈£îÿ ñ+<äì uÛ≤$+#ês¡T. Bì ns¡ú+ uÛÑ÷>∑s¡“¤C+ô|’
uÛÑ÷$T ñqï yêfi¯flπø Vü≤≈£îÿ ñ+≥T+~. uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤ qT+∫ m+‘· ‘√&ÉT≈£î+{≤s¡qï <ëìô|’ m≥Te+{Ï
|ü]$T‹ $~Û+#·˝Ò<äT. (Ç.n.#·.yê´)

16. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 139
Á|üX¯ï: uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤ $ìjÓ÷>∑+ ô|’ #·{≤º˝À ñ+&Ü*‡q eTTK´ ìã+<ÛäqqT dü÷∫+#·+&ç.
4. m) uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Ád”Ô •X¯óVü≤‘·´T (ÁuÛÑ÷DVü≤‘·´T`Female foeticide) m≈£îÿe>± »s¡T>∑T‘·THêïj·Tì
>∑D≤+ø±T #ÓãT‘·THêïsTT. Ç˝≤ m+<äT≈£î »s¡T>∑T‘·THêïjÓ÷ ø±s¡D≤T ‘ÓT|ü+&ç. (düeT.n+.Á|ü.)
(˝Ò<ë)
_) edü ≈£î≥T+u≤˝Àì |æ¢T ã&çøÏ yÓfi¯fl&É+˝À ñ+&˚ Çã“+<äTqT #·]Ã+#·+&ç.
II á ÁøÏ+~ Á|üX¯ïT Ä]+{ÏøÏ 5 ˝Ò<ë 6 yêø±´˝À düe÷<ÛëqeTTT Áyêj·T+&ç.6 I 2 R12 e÷
5. Á|ü|ü+#· yêDÏ»´dü+düú >∑÷]Ã sêj·T+&ç. ($.n.)
6. ìyêdü ÁbÕ+‘êT m+<äT≈£î e÷s¡T‘êjÓ÷ $e]+#·+&ç. ($.n.)
7.
á |ü{Ϻø£qT |ü]o*+∫ ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î düe÷<ÛëHêT Áyêj·T+&ç. (dü.HÓ’.)
m) $<ë´s¡+>∑+˝À eTT+<äT es¡Tdü˝À @ ÁbÕ+‘·+ ñ+~?
_) ˙ <äèwæº˝À <˚ìøÏ n_Ûeè~∆˝À Á|ü<∏äeT kÕúHêìï πø{≤sTTkÕÔe⁄. m+<äT≈£î?
8. Á|ü|ü+#·+˝À 1500 dü+ˆˆ˝À 458 $Tˆˆ j·T÷s¡|t˝À 84 $T. 1900˝À Ädæj·÷ »HêuÛ≤ 1650, 2012˝À
1052 $T. 2050˝À ÄÁ|òæø± »HêuÛ≤ 1766 $T. Ädæj·÷ 5268 $Tˆˆ 1500 dü+ˆˆ˝À ÄÁ|òæø± »HêuÛ≤ 86,
Ädæj·÷ 243 $Tˆˆ. 1900 dü+ˆˆ˝À j·T÷s¡|t`ÄÁ|òæø± »HêuÛ≤T 408 eT]j·TT 133 $TˆˆT. 2050
dü+ˆˆ˝À Á|ü|ü+#· »HêuÛ≤ 8909 $TˆˆT 2050˝À j·T÷s¡|t »HêuÛ≤ 628 $Tˆˆ, 2012 ˝À 740 $Tˆˆ.
Ädæj·÷ »HêuÛ≤ 1900˝À 4250 $Tˆˆ, 1900 dü+ˆˆ˝À 947 $TˆˆT. 2012˝À ÄÁ|òæø± »HêuÛ≤ 1,052
$TˆˆT.
Á|üX¯ï: ô|’ >∑D≤+ø±qT á ÁøÏ+~ |ü{Ϻø£˝À ì+|ü+&ç. (dü.yÓ’.)
(6 dü+e‘·‡sêT $T+∫q) Ä&É|æ¢˝À¢ 5 dü+ˆˆ
ø£+fÒ m≈£îÿe ø±+ ã&çøÏ yÓ[flq yê] XÊ‘·+
(6 dü+e‘·‡sêT $T+∫q) eT>∑|æ¢˝À¢ 5 dü+ˆˆ
ø£+fÒ m≈£îÿe ø±+ ã&çøÏ yÓ[flq yê] XÊ‘·+
|ü{Ϻø£ 6 Væ≤e÷#·˝Ÿ Á|ü<˚XŸ˝À Á|ü>∑‹
Væ≤e÷#·˝Ÿ Á|ü<˚XŸ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+
1993 2006 1993 2006
39 60 28 40
57 75 51 57

17. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 140
ÁbÕ+‘·+/dü+ˆˆ 1500 1900 2012 2050
Á|ü|ü+#·+
ÄÁ|òæø±
Ädæj·÷
j·T÷s¡|t
9. uÛ≤s¡‘·<˚X¯ |ü≥+˝À øÏ+~ yêìì >∑T]Ô+#·+&ç.
1) Væ≤e÷j·÷T 2) Væ≤+<ä÷eTVü‰düeTTÁ<ä+ 3) <äø£ÿqT |”sƒ¡uÛÑ÷$T 4) <∏ësY m&Ü]
10. Ä<ÛäTìø£ <˚yêj·÷T>± ø°]Ô+|üã&ɶ Äqø£≥º ìsêàD≤T, Ç{°e ø±+˝À ÁbÕ+‘ê eT<Ûä´ rÁe |ü]D≤e÷≈£î
<ë]rdüTÔHêïsTT. M{Ï ìsêàD+˝À Á|üuÛÑT‘ê«T e´eVü≤]+#ê*‡q rs¡TqT sêj·T+&ç. (Á|üX¯+dü ` düTìï‘·‘·«+)
III n‹|òüTT düe÷<Ûëq Á|üX¯ïT : 7 I 1 R 7 e÷ˆˆ
11. Á|ü|ü+Nø£s¡D Á|üuÛ≤e+ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡TT, ø±]à≈£îô|’ ˇπø $<Ûä+>± ˝Ò<äT m˝≤? ($.n.)
12. ˇø£ <˚X¯+˝À ˝Ò<ë ÁbÕ+‘·+˝À ˇø£ ì]∆wüº ø±+˝À ñ<ëVü≤s¡D≈£î 10 dü+e‘·‡sê˝À Á|ü» dü+K´˝À
e÷s¡TŒì »HêuÛ≤˝À e÷s¡TŒ n+{≤s¡T. á e÷s¡TŒì @ $<Ûä+>± e´ø£Ô|üs¡#·e#·TÃ. ($.n.)
13. øÏ+~ |ü{Ϻø£qT |ü]o*+∫, Á|üX¯ï≈£î »yêãTqT sêj·T+&ç.

18. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 141
Á|üX¯ï : uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À @ @ HÓ˝À es¡¸+ dü+uÛÑ$düTÔ+~?
14. H˚&ÉT eTVæ≤fi¯T <ë&ÉTT ô|]–, yê] ñbÕ~Û neø±XÊT ì$T‘·Ô+ ãj·T≥≈£î yÓfi¯fl&É+ô|’ nuÛÑÁ<ä‘êuÛ≤e+
#√≥T#˚düT≈£î+≥Tqï~.uÛÑÁ<ä‘·‘√≈£L&çqdüTs¡øÏå‘·yê‘êes¡D+ø£*Z+#·&Üìï˙e⁄dü÷∫+#·Te÷s¡Z+@$T{Ï?(dü.n+.Á|ü.)
15. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ` HÓ’s¡T‹ ãTT‘·T|üeHê Á|üy˚X¯+ e÷´|ü⁄ (|ü.HÓ’.)
HÓ’s¡T‹ ãTT‘·T|üeHêT eTT+<äT>± eTq <˚X¯+˝À @ sêh+˝À Á|üy˚•düTÔHêïsTT?
|ü≥+ 3 : uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ ` HÓ’s¡T‹
ãTT‘·T|üeHê Á|üy˚X¯+.p˝…’ 1
p˝…’ 15
pHé 10
pHé 15
pHé 5
pHé 1
øÏ˝ÀMT≥s¡T¢
pHé 1
pHé 5
ãTT‘·Te⁄T ‘ÓT>∑T HÓT Ç+^¢wüß HÓT
(#ê+Á<äe÷q dü+e‘·‡s¡+) (dü÷s¡´e÷q dü+e‘·‡s¡+)
edü+‘·+ #Ó’Á‘·+ ` yÓ’XÊK+ e÷]à ` @Á|æ˝Ÿ
Á^wüà+ CÒ´wü˜ ` ÄcÕ&ÛÉ+ y˚T ` pHé
es¡¸ ÁXÊeD+ ` uÛ≤Á<ä|ü<ä+ E˝…’ ` Ä>∑düTº
X¯s¡‘Y ÄX¯«j·TT»+ ` ø±ØÔø£+ ôdô|º+ãs¡T ` nø√ºãs¡T
ùV≤eT+‘·+ e÷s¡Z•s¡+ ` |ü⁄wü´+ qe+ãs¡T ` &çôd+ãs¡T
••s¡+ e÷|òüT+ ` bòÕTZD+ »qe] ` |òæÁãe]
kÕ+Á|ü<ëj·T uÛ≤s¡rj·T ø±˝≤T

19. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 142
16. eTq<˚X¯+˝À @ sêheTT˝À HÓ’s¡T‹ ãTT‘·T|üeHêT Á|üuÛ≤e+ ˝Ò<äT?
17. ªªkÕe÷õø£ Ä]úø£ Á|ü>∑‹øÏ nø£åsêdü´‘· ø°ø£yÓTÆq~μμ Bì >∑T]+∫ ˙e⁄ @eT+{≤e⁄.
IV ãVüQAfiË’∫äø£ Á|üX¯ïT. (18`21`$.n.) 10 I 1/2 R 5e÷ˆˆ
18. <˚X¯+˝À ñ‘·Œ‹Ô nj˚T´ yÓTT‘·Ô+ edüTÔùde $Te. ( )
1) GDP 2) NDP 3) GNP 4) NNP
19. á ÁøÏ+~ yêø±´˝À ‘·|ü>± ù|s=ÿqã&çq yêø£´+. ( )
1) ñwüíÁbÕ+‘êT uÛÑ÷eT<Ûä´πsK≈£î <ä>∑Zs¡>± ñqï$.
2) ø£s¡ÿ≥πsK≈£î <äøÏåD ÁbÕ+‘·+ ñwüíeT+&É+˝À ñ+~.
3) uÛÑ÷ñ|ü]‘· ñc˛íÁ>∑‘·T dü÷s¡´|ü⁄≥+ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ÉTqT.
4) <Ûäèyêô|’ b˛e⁄ø=B› dü>∑≥T yê]¸ø£ ñc˛íÁ>∑‘·T ô|s¡T>∑T<ësTT.
20. IPCC nqTq~ ( )
1) n+‘·sê®rj·T b˛©dt e´edüú
2) o‘√wüídæú‹ e÷s¡TŒô|’ @s¡Œ&çq n+‘·sê®rj·T e´edüú
3) n+‘·sê®rj·T düeTTÁ<ä rs¡ÁbÕ+‘êô|’ @s¡Œ&çq e´edüú
4) n+‘·sê®rj·T e´ekÕj·÷_Ûeè~∆ô|’ n+‘·sê®rj·T+>± @s¡Œ&çq e´edüú
21. eT<ä∆‘·T<Ûäs¡ (Minimum Support price) nqTq~ ( )
1) $ìjÓ÷>∑<ës¡TT #Ó*¢+#˚ <Ûäs¡
2) ¬s’‘·TT ms¡Te⁄ ø=qT>√T≈£î #Ó*¢+#˚ <Ûäs¡
3) Á|üuÛÑT‘·«+ ¬s’‘·T ñ‘·Œ‘·TÔø=qT>√T≈£î #Ó*¢+#˚ <Ûäs¡
4) {À≈£îyê´bÕs¡düTÔT, <Ûäfi≤s¡TT ¬s’‘·TT ñ‘·Œ‹Ô≈£î #Ó*¢+#˚ <Ûäs¡.

20. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 143
22.
á Á>±|òt düVü‰j·T+‘√ ÁøÏ+~ Á|üX¯ï≈£î (22, 23) düe÷<ÛëHêT sêj·T+&ç. (dü.HÓ’’.)
22. 2004 q+&ç 2011 es¡≈£î _*j·T˙s¡¢ dü+K´˝À ô|s¡T>∑T<ä m+‘· ? ( )
1) 9 2) 12 3) 55 4) 46
23. 2011˝À _j·T˙s¡¢ dü+K´ ô|s¡T>∑T<ä @$T dü÷∫+#·TqT. ( )
1) ù|<ä yê] dü+K´ ‘·>∑TZ<ä 2) Ä<ëj·T ndüe÷q‘· ‘·>∑TZ<ä
3) <˚X¯ Ä]úø±_Ûeè~∆ 4) <Ûäqe+‘·TT/ø√{°X¯«s¡T dü+K´˝À ô|s¡T>∑T<ä
24. <ë]<ä´πsK≈£î ~>∑TeqTqï ˝Ò<ë yê]øÏ Á|üuÛÑT‘·«+ n+~+#˚ ÄVü‰s¡<ÛëHê´T (dü.n.Á|ü.) ( )
1) Á|üC≤|ü+|æD° e´edüú˝À ˝ÀbÕT
2) Á|üuÛÑT‘·« n»e÷sTTùw dü]>±˝Òø£b˛e&É+
3) n$˙‹`q¢ãC≤s¡T edüT‘·«T ‘·s¡*+|ü⁄ (Black marketering)
4) ô|’e˙ï
Á>±|òt 12.2: uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À X¯‘·ø√{°X¯«s¡T≈£î
ñqï yÓTT‘·Ô+ dü+|ü<ä (_*j·THé s¡÷ˆˆ˝À)
Á>±|òt 12.3: uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À X¯‘· ø√{°X¯«s¡T
(_*j·T˙s¡¢) dü+K´ ô|s¡T>∑T<ä
12000
10000
8000
6000
4000
2000
11,000
1,157
212
0 1996 2004 2011
0
3
9 10
20
30
40
50
60
55
1996 2004 2011

21. MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN
MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN j MN 144
25. Ç{°e ø±+˝À |ü≥ºD°ø£s¡D ô|s¡T>∑T≥≈£î ø±s¡D+ @$T≥ì ˙e⁄ uÛ≤$düTÔHêïe⁄. (dü.n+.düŒ.)( )
1) Á>±MTDÁbÕ+‘êø£+fÒ |ü≥ºD≤˝À kÂø£sê´T ô|s¡T>∑T≥
2) $<ä´, ñbÕ~Û ì$T‘·Ô+ Á>±MTDTT |ü≥ºD≤≈£î edüyÓfi¯ófl≥
3) Á>±e÷˝À ñbÕ~Û, yÓ’<ä´, $<ä´ dü<äTbÕj·÷T ˝À|æ+#·T≥
4) Á|ü»T |ü≥ºD≤˝À ìedæ+#·T≥≈£î ÄdüøÏÔ #·÷|æ+#·T≥
26. MT e<ä› ÄVü‰s¡<ÛëHê´T ì« m≈£îÿe>±H˚ ñHêïsTT. ø£s¡Te⁄ e∫Ã+~. MTs¡T @$T#˚kÕÔs¡T.
1) Ç+ø± m≈£îÿe>± ÄVü‰s¡<ÛëHê´T ø=ì ì«#˚düT≈£î+{≤s¡T. ( )
2) MT ì«qT n~Ûø£<Ûäs¡qT neTà&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T.
3) Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düVü‰j·T+ ø=s¡≈£î ˝ÒK sêkÕÔqT.
4) Hê nedüsêT b˛qT $T–*q ì«qT ˝Òìyês¡øÏ |ü+|æD° #˚kÕÔqT.
27. ˇø£ e´øÏÔ jÓTTø£ÿ kı+‘· ìyêdü kÕúq+/ kı‘· }s¡T (Nativity) ˙e⁄ @$<Ûä+>± ìs¡ísTTkÕÔe⁄.
1) »ìà+∫q ÁbÕ+‘êìï ã{Ϻ 2) ‘·*¢<ä+Á&ÉT »qàkÕúHê*ï ã{Ϻ ( )
3) m≈£îÿeø±+ ìedæ+∫q ÁbÕ+‘êìï 4) ô|’e˙ï
wwwww