1. แบบจาลองอะตอมของรัทเทอร์ ฟอร์ ด
หลังจากที่นักวิทยาศาสตร์ ชาวฝรั่งเศส ชื่อ
เบเคเรล ได้ พบสารกัมมันตรังสี และเรินต์ เกน ได้
ค้ นพบรังสี เอ็กซ์ รัทเทอร์ ฟอร์ ดก็ได้ ทาการศึกษา
ธรรมชาติของรังสี ที่เกิดจากสารกัมมันตภาพรังสี
พบว่ า รังสี ที่เกิดจากการสลายตัวของสาร
กัมมันตรังสี มีอยู่ 3 ชนิด คือ
1. รังสี แอลฟา
2. รังสี บีตา
3. รังสี แกมมา

2. รังสี ต่างๆ มีสมบัติดงนี้
ั
• รังสี แอลฟาหรืออนุภาคแอลฟา ประกอบด้ วย
อนุภาคทีมีประจุไฟฟ้ าเป็ นบวก (+2) เป็ น
่
นิวเคลียสของอะตอมของธาตุฮีเลียม คือ
ประกอบด้ วยโปรตอน 2 ตัว และนิวตรอน 2
ตัว มีอานาจผ่ านทะลุวตถุได้ น้อยมาก ถูกกั้น
ั
โดยกระดาษเพียงแผ่ นเดียวหรือสองแผ่ น

3. • รังสี บีตาหรืออนุภาคบีตา ประกอบด้ วย
อิเล็กตรอนทีมีพลังงานสู ง มีอานาจการผ่ านทะลุ
่
สู งกว่ ารังสี แอลฟา ถูกกั้นโดยใช้ แผ่ นโลหะบางๆ
• รังสี แกมมา แสดงสมบัติเป็ นคลืนแม่ เหล็กไฟฟา
่ ้
ที่มีความยาวคลืนสั้ นมากคล้ายรังสี เอ็กซ์ รังสี
่
แกมมาไม่ มีมวล ไม่ มีประจุ มีอานาจผ่ านทะลุ
สู งมาก ถูกกั้นได้ โดยแผ่ นตะกัวหนา
่

4. การทดลองของรัทเทอร์ ฟอร์ ด
ปี ค.ศ. 1911 ลอร์ ด เออร์ เนสต์ รัทเทอร์ ฟอร์ ด ,
ฮันส์ ไกเกอร์ และ เออร์ เนสต์ มาร์ เดน ได้ ทาการ
ทดลองร่ วมกันที่ประเทศอังกฤษ โดยทาการทดลอง
ดังนี้
 ใช้ อนุภาคแอลฟายิงไปยังแผ่ นโลหะทองคาบางๆ
และใช้ ฉากเรืองแสงซึ่งฉาบด้ วยซิงค์ ซัลไฟด์ เป็ น
ฉากรับอนุภาคแอลฟา เพือตรวจสอบว่ าอนุภาค
่
แอลฟาวิงไปทิศทางใดบ้ าง
่

5. จากการทดลองพบว่ า
“อนุภาคแอลฟาส่ วนใหญ่ วงผ่ านแผ่ นทองคา
ิ่
เป็ นแนวเส้ นตรงออกไปและยังมีอนุภาคบางส่ วน
สะท้ อนกลับ”
ซึ่งผลการทดลองดังกล่ าวทาให้ รัทเทอร์ ฟอร์ ด
ประหลาดใจและสงสั ยมาก เนื่องจากแบบจาลอง
อะตอมของทอมสั นไม่ สอดคล้ องกับผลการทดลอง

6. ฉากเรืองแสง ZnS
แผ่ นทองคาบาง ๆ
(ข)
(ค)
รังสี a
4
He >
> (ก)
2 >
แหล่ งกาเนิ
(ข)
ด
รังสี (Ra)

7. ผลการทดลองของรัทเทอร์ ฟอร์ ด
• การทีอนุภาคแอลฟาส่ วนใหญ่ ทวงผ่ านอะตอมของ
่ ี่ ิ่
แผ่ นทองคาเป็ นแนวเส้ นตรง แสดงว่ า อะตอมไม่ ใช่
ของแข็งทึบตัน แต่ ภายในอะตอมมีทว่างอยู่มาก
ี่
เพราะถ้ าเป็ นของแข็งทึบตัน อนุภาคแอลฟาซึ่งมี
ประจุไฟฟ้ าบวก มีมวลมาก ควรเฉออกจากทาง
เดิม

8. • อนุภาคแอลฟาบางอนุภาคทีหักเหออกจากทางเดิม
่
เพราะภายในอะตอมมีอนุภาคทีมมวลมากและมี
่ ี
ประจุไฟฟ้ าบวกสู งมีขนาดเล็ก ดังนั้นเมื่ออนุภาค
แอลฟาเข้ าใกล้ อนุภาคนีจะถูกผลักให้ เบนออกจาก
้
เดิม หรือเมื่ออนุภาคแอลฟาเข้ ามากระทบอย่ างจัง
ก็จะสะท้ อนกลับ

9. สรุปแบบจาลองอะตอมของรัทเทอร์ ฟอร์ ด
“อะตอมประกอบด้ วยโปรตอนซึ่งรวมกันเป็ น
นิวเคลียสอยู่ตรงกลาง นิวเคลียสมีขนาดเล็กมาก
แต่ มีมวลมากและมีประจุบวก ส่ วนอิเล็กตรอนซึ่ง
มีประจุลบและมีมวลน้ อยมากวิงอยู่รอบๆ
่
นิวเคลียสเป็ นบริเวณกว้ าง”