111

1. 1
เอกสารประกอบการเรียน
กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร
วิชา ว 40204 ฟสิกส 4 ชั้น มัธยมศึกษาปที่ 6
เรื่อง ไฟฟาและแมเหล็ก 1
เลม 2 กฎของโอหมและความตานทาน
นายบุญยะ บุญสนองสุภา
โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์ ฉะเชิงเทรา
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาฉะเชิงเทรา เขต 1

2. 2
คํานํา
เอกสารประกอบการเรียนชุดนี้จัดทําขึ้นเพื่อพัฒนาการเรียนรูกลุมสาระ
การเรียนรูวิทยาศาสตร วิชา ว 40204 ฟสิกส 4 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 ประกอบดวย
เอกสารประกอบการเรียนจํานวน 16 เลม ดังนี้
เลม 1 กระแสไฟฟาในตัวนํา
เลม 2 กฎของโอหมและความตานทาน
เลม 3 สภาพตานทานไฟฟาและสภาพนําไฟฟา
เลม 4 อิทธิพลของอุณหภูมิที่มีตอความตานทาน
เลม 5 พลังงานในวงจรไฟฟา
เลม 6 การตอตัวตานทาน
เลม 7 การตอตัวตานทานและตัวแบงศักย
เลม 8 การตอแบตเตอรี่และการวิเคราะหวงจรไฟฟา
เลม 9 แอมมิเตอร
เลม 10 โวลตมิเตอรและโอหมมิเตอร
เลม 11 แมเหล็กและสนามแมเหล็ก
เลม 12 การเคลื่อนที่ของอนุภาคที่มีประจุไฟฟาในสนามแมเหล็ก
เลม 13 กระแสไฟฟาทําใหเกิดสนามแมเหล็ก
เลม 14 แรงกระทําตอลวดตัวนําที่มีกระแสไฟฟาผานและอยูในสนามแมเหล็ก
เลม 15 แรงระหวางลวดตัวนําสองเสนที่ขนานกันและมีกระแสไฟฟาผาน
เลม 16 แกลแวนอมิเตอร มอเตอรไฟฟากระแสตรง
ขอใหนกเรียนตั้งใจศึกษาดวยตนเอง
ั
บุญยะ บุญสนองสุภา

3. 3
สารบัญ
หนา
คําชี้แจงในการใชเอกสารประกอบการเรียน 1
จุดประสงคการเรียนรู 2
กฎของโอหมและความตานทาน 3
กิจกรรมทายบทเรียน กิจกรรม 1 9
คําถามทายบทเรียน 11
บรรณานุกรม 13
ภาคผนวก 14
- แบบทดสอบกอนเรียน 15
- แบบทดสอบหลังเรียน 17
- เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน 19
- แนวการตอบคําถามทายบทเรียน 20

4. 4
คําชี้แจง
ในการใชเอกสารประกอบการเรียน
เอกสารประกอบการเรียนเลมนี้ สรางขึ้นเพื่อใหนักเรียนไดศึกษาดวยตนเอง
โดยนักเรียนจะไดประโยชนจากเอกสารประกอบการเรียนตามจุดประสงคที่ตั้งไว ดวย
การปฏิบัติตามคําแนะนําตอไปนี้อยางเครงครัด
1. นักเรียนอานจุดประสงคการเรียนรูกอนลงมือศึกษาเอกสารประกอบการเรียน
2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนการศึกษาบทเรียนแลวตรวจคําตอบจากเฉลย
แลวจึงศึกษาบทเรียนตอไปจนจบ
3. นักเรียนจะตองอานเนื้อเรื่องไปตามลําดับ โดยไมเวนหนา หามเปดขาม
เพราะจะทําใหการเรียนในบทเรียนไมตอเนื่องกัน
4. ถามีคําสั่ง หรือคําถามอยางไร ตองปฏิบัติตามทุกอยาง
5. การทําแบบทดสอบกอนและหลังการศึกษาบทเรียน หรือตอบคําถามใน
หนวยการเรียน ใหใชกระดาษคําตอบที่จัดเตรียมไวให และอยาขีดเขียนสิ่ง
ตาง ๆ ลงในบทเรียน
6. บทเรียนนี้จะเสนอเนื้อหาเปนหนวยการเรียน แตละหนวยจะมีคําถามให
นักเรียนตอบ เมื่อตอบแลวจึงตรวจสอบจากเฉลย
7. อยาเปดเฉลยกอนที่จะใชความสามารถตอบคําถามดวยตนเอง เพราะถาทํา
เชนนั้นจะไมชวยใหนักเรียนมีความรูขึ้นมาไดเลย
8. เมื่อศึกษาดวยตนเอง จนครบทุกหนวยการเรียนแลว ใหนักเรียนทํา
แบบทดสอบหลังการศึกษาบทเรียน แลวจึงตรวจสอบจากเฉลย
9. ถานักเรียนสงสัยหรือไมเขาใจในเนื้อหาใหทบทวนใหม ถายังไมเขาใจให
สอบถามจากผูสอน
10. สงคืนเอกสารประกอบการเรียนนี้ตามกําหนดเวลาและตองรักษาใหอยูใน
สภาพดีและไมสูญหาย

5. 5
จุดประสงคการเรียนรู
จุดประสงคปลายทาง
ทําการทดลองและสรุปกฎของโอหมไดวา เมื่ออุณหภูมคงตัวกระแสไฟฟาในตัวนําโลหะ
ิ
แปรผันตรงกับความตางศักยระหวางจุด 2 จุดในตัวนําโลหะ
จุดประสงคนําทาง
1. ทําการทดลองหาความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยในตัวนําโลหะ
และบอกไดวาความสัมพันธเปนไปตามกฎของโอหม
2. อธิบายความหมายของความตานทานได
3. อานคาความตานทานจากแถบสีบนตัวตานทานได
4. บอกสมบัติเกียวกับความตานทานของไดโอดที่ทําจากสารกึ่งตัวนําได
่

6. 6
กฎของโอหมและความตานทาน
กฎของโอหมและความตานทาน
เมื่อทําใหปลายทั้งสองของลวดโลหะมีความตางศักยไฟฟา จะมีกระแสไฟฟาผานลวด
โลหะนี้ ซึ่งจากการทดลองจะไดความสัมพันธของกระแสไฟฟาและความตางศักยไฟฟา ดังรูป 2.1
I
V
รูป 2.1 กราฟระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยของลวดโลหะ
จากกราฟ รูป 2.1 จะไดวากระแสไฟฟาที่ผานลวดโลหะมีคาแปรผันตรงกับความตาง
ศักยไฟฟาระหวางปลายทั้งสองของลวดโลหะ จึงเขียนความสัมพันธไดวา
I ∝ V
ดังนั้น I = kV
เมื่อ k เปนคาคงตัวของการแปรผัน
หรือ V = 1
I k
ถาให 1 = R
k
จะได V = R .... (2.1)
I

7. 7
คา R นี้เรียกวา ความตานทาน (resistance) ของลวด มีหนวยโวลตตอแอมแปร หรือ
เรียกวา โอหม (ohm) แทนดวยสัญลักษณ Ω
โดยกฎของโอหมมีใจความวา ถาอุณหภูมิคงตัว กระแสไฟฟาที่ผานตัวนําจะแปรผันตรง

กับความตางศักยระหวางปลายของตัวนํานัน ้
เมื่อศึกษาความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยในตัวนําไฟฟาชนิดอื่น ๆ
ไดแก โลหะ หลอดไดโอด อิเล็กโทรไลต และสารกึ่งตัวนําที่อุณหภูมิคงตัว จะไดดังรูป 2.2 จะเห็น
วา ตัวนําไฟฟาที่เปนโลหะจะมีความตานทานคงตัว และเปนไปตามกฎของโอหม ตัวนําไฟฟาอื่น
ไมเปนไปตามกฎของโอหม
I I I I
V V V V
ก. โลหะ ข. หลอดไดโอด ค. อิเล็กโทรไลต ง. สารกึ่งตัวนํา
รูป 2.2 กราฟระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยของตัวนําไฟฟาชนิดตาง ๆ
1. ตัวตานทาน
ตัวตานทาน เปนอุปกรณทชวยปรับความตานทานใหกบวงจร เพื่อชวยปรับ
ี่ ั
ใหกระแสไฟฟา หรือ ความตางศักยไฟฟาพอเหมาะกับวงจรนั้น ๆ
ชนิดของตัวตานทานแบงไดเปน 2 แบบ คือ
1.1 ตัวตานทานคาคงตัว (fixed resistor) เขียนแทนดวยสัญลักษณ และ
ใชแถบสีบอกความตานทาน ดังรูป 2.3
การอานความตานทานจากแถบสีบนตัวตานทาน
รูป 2.3 ตัวตานทานคาคงตัว และสัญลักษณ

8. 8
แถบสีที่คาดไวบนตัวตานทาน มีความหมายดังนี้
- แถบสีที่ 1 บอกเลขตัวแรก
- แถบสีที่ 2 บอกตัวเลขตัวที่ 2
- แถบสีที่ 3 บอกเลขยกกําลังของสิบที่ตองนําไปคูณกับเลขสองตัวแรก
- แถบสีที่ 4 บอกเลขความคลาดเคลื่อนเปนรอยละ
สีตาง ๆ ที่ใชบอกคาความตานทานแสดงในตาราง 2.1
แถบที่ 1 แถบที่ 2 แถบที่ 3 แถบที่ 4
แถบสี แทนเลข แทนเลข คูณดวย ความคลาดเคลื่อน
ดํา 0 0 1 น้ําตาล = ±1 %
น้ําตาล 1 1 101 แดง = ±2 %
แดง 2 2 102 ทอง = ±5 %
สม 3 3 103 เงิน = ±10 %
เหลือง 4 4 104 ไมมีสี = ±20 %
เขียว 5 5 105
น้ําเงิน 6 6 106
มวง 7 7 107
เทา 8 8 108
ขาว 9 9 109
ทอง - - 10-1
เงิน - - 10-2

9. 9
1.2 ตัวตานทานแปรคาได (variable resistor) เปนตัวตานทานที่สามารถปรับคาความตานทาน
มาก นอยได เพื่อประโยชนในการควบคุมปริมาณกระแสในวงจรไฟฟา สัญลักษณ และวงจร ดังรูป
2.4
.
1 3
1 3
A
2
2
ก. ตัวตานทานแปรคา ข. สัญลักษณ ค. วงจร
เมื่อเลื่อนหนาสัมผัสของตัวตานทานแปรคาในวงจรดังรูป 2.4 ค ในทิศ
รูป 2.4 ตัวตานทานแปรคา
ตามเข็มนาฬิกา ความตานทานจะเพิ่มขึ้น ดังนั้นกระแสในวงจรจะลดลง ถา
เลื่อนหนาสัมผัสในทิศตรงขาม ทําใหความตานทานลดลง และกระแสไฟฟา
สูงขึ้น ตัวตานทานแปรคาทีทําหนาที่ควบคุมกระแสไฟฟาในวงจร เรียกวา
่
ตัวควบคุมกระแส
2. แอลดีอาร (light dependent resistor, LDR)
แอลดีอาร เปนตัวตานทานทีมีความตานทานขึ้นกับความสวางของแสงที่ตก
่
กระทบแอลดีอาร มีความตานทานสูงในทีมืด แตมีความตานทานต่ําในที่สวาง จึงเปน
่
ตัวรับรูความสวาง (light sensor) ในวงจรอิเล็กทรอนิกสสําหรับควบคุมการเปด - ปด
สวิตซดวยแสง
I
สวาง
มืด
V
แอลดีอารและสัญลักษณ กราฟ V และ I ของแอลดีอารในที่มืดและสวาง
รูป 2.5 แอลดีอาร

10. 10
3. เทอรมีสเตอร (thermistor)
เทอรมีสเตอรเปนตัวตานทานที่ความตานทานขึ้นกับอุณหภูมิของ
สภาพแวดลอม เทอรมีสเตอรแบบ NTC (negative temperature coefficient) มี
ความตานทานสูง เมื่ออุณหภูมิต่ํา แตมีความตานทานต่ําเมื่ออุณหภูมิสูง เทอรมีสเตอร
จึงเปนตัวรับรูอุณหภูมิ (temperature sensor) ในเทอรมอมิเตอรบางชนิด
I
อุณหภูมิสูง
อุณหภูมิต่ํา
V
T
กราฟV และ I ของเทอรมีสเตอรในที่
เทอรมีสเตอรและสัญลักษณ อุณหภูมิตางกัน
รูป 2.6 เทอรมีสเตอร
4. ไดโอด (diode)
ไดโอดทําจากสารกึ่งตัวนํา มีลักษณะและสัญลักษณ ดังรูป 2.7 ไดโอดมี
ขั้วไฟฟาบวกและขั้วไฟฟาลบ เมื่อนําไดโอด แบตเตอรี่ และแอมมิเตอร มาตอเปน
วงจรโดยตอขั้วบวกและขัวลบของแบตเตอรี่กับขั้วไฟฟาบวกและขั้วไฟฟาลบของ
้
ไดโอด ตามลําดับ ดังรูป 2.8 ก จะพบวามีกระแสไฟฟาในวงจร การตอลักษณะนี้
เรียกวา ไบแอสตรง เมื่อสลับขั้วของไดโอด จะพบวาไมมีกระแสไฟฟาในวงจร การตอ
ลักษณะนี้เรียกวา ไบแอสกลับ ดังรูป 2.8 ข
รูป 2.7 ไดโอดและสัญลักษณ

11. 11
+ - - +
I A I=0 A
ก. ไบแอสตรง ข. ไบแอสกลับ
รูป 2.8 การตอไดโอดในวงจรไฟฟา
จะเห็นวา ขณะไบแอสตรง มีกระแสไฟฟาในวงจร แสดงวาไดโอดมี
ความตานทานนอย แตขณะไบแอสกลับ ไมมีกระแสไฟฟาในวงจรแสดงวาไดโอดมี
ความตานทานสูงมาก ดังนั้นจึงกลาวไดวา ไดโอดยอมใหกระแสไฟฟาผานไดทิศเดียว
จากสมบัตินี้จงใชไดโอดแปลงไฟฟากระแสสลับเปนกระแสตรง
ึ

12. 12
กิจกรรมทายบทเรียน
กิจกรรม 1 ความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักย
จุดประสงค เพื่อศึกษาความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยระหวางปลายของ
ลวดโลหะ
วิธีทดลอง
1. ตอวงจรไฟฟาประกอบดวยลวดนิโครมและแบตเตอรี่ 1 กอน ดังรูป 2.9 ก
2. ตอแอมมิเตอร เพื่อวัดกระแสไฟฟาในวงจร ดังรูป 2.9 ข
3. จากนั้นตอโวลตมิเตอรเพื่อวัดความตางศักยระหวางปลายของลวดนิโครม ดังรูป 2.9 ค
4. อานและบันทึกกระแสไฟฟาและความตางศักย ทดลองซ้ําโดยเพิ่มแบตเตอรี่เปน 2, 3 และ 4
กอน นําขอมูลที่ไดไปเขียนกราฟ โดยใหกระแสไฟฟาเปนแอมแปร อยูบนแกนยืน และความ
ตางศักยเปนโวลต อยูบนแกนนอน
0-15 V
+ -
ลวดนิโครม 0-500 mA V
+ -
A
ก. ข. ค.
รูป 2.9 วงจรไฟฟาเพือศึกษาความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักย
่

13. 13
บันทึกผลกิจกรรม
จํานวนถานไฟฉาย ความตางศักยไฟฟา กระแสไฟฟา
(V) (A)
1 กอน
2 กอน
3 กอน
4 กอน
เมื่อนําผลที่ไดจากการทํากิจกรรมไปเขียนกราฟระหวางกระแสไฟฟา และความตางศักยไฟฟา
จะไดกราฟ ดังรูป
กระแสไฟฟา (A)
ความตางศักยไฟฟา (V)
รูป 2.10 กราฟระหวางกระแสไฟฟา และความตางศักยจากผลของกิจกรรม 1
อภิปรายหลังทํากิจกรรม
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
คําถามหลังกิจกรรม
1. กราฟระหวางกระแสไฟฟากับความตางศักยมีลักษณะอยางไร
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. จากกราฟทีได กระแสไฟฟาและความตางศักยมีความสัมพันธกันอยางไร
่
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

14. 14
คําถามทายบทเรียน
วิชา ว 40204 ฟสิกส 4 เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน
ชื่อ …………………………………………………… ชั้น ม. 6/ …… เลขที่ ………
คําชี้แจง ใหนกเรียนตอบคําถามหรือแสดงวิธีการคํานวณใหถกตอง (รวม 8 คะแนน)
ั ู
1. ตัวนําใดบางทีมีความสัมพันธระหวางกระแสไฟฟาและความตางศักยไฟฟาบนตัวนํานั้นเปนไป
่
ตามกฎของโอหม (เขียนกราฟประกอบดวย)
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. ตัวตานทานคาคงตัวในวงจรมีอิทธิพลอยางไรตอกระแสไฟฟาในวงจร
R
A ………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
3. ตัวตานทาน R1 , R2 และ R3 ซึ่งมีแถบสีตาง ๆ แสดงไวในตาราง มีความตานทานเทาไร
แถบสีที่
ตัวตานทาน ความตานทาน (โอหม)
1 2 3 4
R1 แดง ดํา สม ทอง
R2 น้ําตาล เทา เขียว เงิน
R3 เขียว น้ําเงิน เหลือง -
4. ตัวตานทาน (resistor) มีกี่ชนิด และทําหนาที่อะไร
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

15. 15
5. แอลดีอาร (light dependent resistor : L D R ) คือ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
6. เทอรมีสเตอร (thermistor) คือ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
7. ไดโอด (diode) คือ
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
8. ความตานทานของไดโอดกรณีไบแอสตรงและไบแอสกลับ มีคาเทากันหรือไม อยางไร
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

16. 16
บรรณานุกรม
กฤตนัย จันทรจตุรงค. (2546). ฟสิกส O-NET & A-NET ชวงชั้นที่ 4 (ม.4-5-6) สอบเขา
มหาวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: SCIENCE CENTER.
กองกัญจน ภัทรากาญจน และธนกาญจน ภัทรากาญจน. (2530). ฟสิกสมหาวิทยาลัย เลม 2.
กรุงเทพฯ: สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาพระนครเหนือ.
นิรันดร สุวรัตน. (2548). ฟสิกส ม. 6 เทอม 1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพเพิ่มทรัพยการพิมพ.
สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. (2535). คูมือครูวิชาฟสิกส เลม 4 ว 023
ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว.
_______. (2548). คูมือสาระการเรียนรูพนฐาน และเพิมเติม ฟสิกส เลม 3 กลุมสาระการเรียนรู
ื้ ่
วิทยาศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6. กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว.
_______. (2543). หนังสือเรียนวิชาฟสิกส เลม 4 ว 023 ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. พิมพครั้งที่ 8.
กรุงเทพฯ: โรงพิมพคุรุสภาลาดพราว.
_______. (2548). หนังสือเรียนสาระการเรียนรูพื้นฐาน และเพิ่มเติม ฟสิกส เลม 3 กลุมสาระ
การเรียนรูวิทยาศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6. กรุงเทพฯ: หางหุนสวนจํากัดอุดมศึกษา.


17. 17
ภาคผนวก
- แบบทดสอบกอนเรียน เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน จํานวน 5 ขอ
- แบบทดสอบหลังเรียน เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน จํานวน 5 ขอ
- เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน – หลังเรียน
- แนวการตอบคําถามทายบทเรียน

18. 18
แบบทดสอบกอนเรียน
เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน จํานวน 5 ขอ ใชเวลา 10 นาที
คําชี้แจง ใหนกเรียนพิจารณาวาคําตอบขอใดเปนคําตอบที่ถูกตองที่สุด แลวกากบาท (x) ลงใน
ั
กระดาษคําตอบที่แจกใหตรงกับขอนั้น ๆ
1. กราฟในขอใดที่แสดงความสัมพันธระหวางความตางศักยไฟฟากับกระแสไฟฟาในวงจรของ
โลหะตัวนํา
I I
ก. V ข. V
I I
ค. V ง. V
2. ความตานทานตัวหนึ่งแสดงไวดวยแถบสีบนตัวตานทาน

ดํา เขียว
แดง เงิน
ความตานทานตัวนี้มีคากี่โอหม
ก. 25 โอหม ±10 %
5
ข. 2 x 10 โอหม ±10 %
ค. 52 โอหม ±10 %
ง. 25 โอหม ± 5 %
3. รูปสัญลักษณในวงจรของไดโอดคือขอใด
ก. ข.
T

19. 19
ค. ง.
4. การตอไดโอดในวงจรไฟฟาเพื่ออะไร
ก. ปรับแรงเคลื่อนไฟฟาในวงจร
ข. ควบคุมอุณหภูมิในวงจร
ค. ปรับปริมาณกระแสไฟฟาไหลในวงจร
ง. บังคับทิศทางการไหลของกระแสไฟฟาในวงจร
5. จากกฎของโอหม ความสัมพันธระหวางความตางศักยไฟฟา (V) กระแสไฟฟา (I) และความ
ตานทาน (R) เปนไปตามขอใด
ก. V = IR ข. I = VR
ค. R = IV ง. V = R
I

20. 20
แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน จํานวน 5 ขอ ใชเวลา 10 นาที
คําชี้แจง ใหนกเรียนพิจารณาวาคําตอบขอใดเปนคําตอบที่ถูกตองที่สุด แลวกากบาท (x) ลงใน
ั
กระดาษคําตอบที่แจกใหตรงกับขอนั้น ๆ
1. ความตานทานตัวหนึ่งแสดงไวดวยแถบสีบนตัวตานทาน

ดํา เขียว
แดง เงิน
ความตานทานตัวนี้มีคากี่โอหม
ก. 25 โอหม ±10 %
ข. 2 x 105 โอหม ±10 %
ค. 52 โอหม ±10 %
ง. 25 โอหม ± 5 %
2. กราฟในขอใดที่แสดงความสัมพันธระหวางความตางศักยไฟฟากับกระแสไฟฟาในวงจรของ
โลหะตัวนํา
I I
ก. V ข. V
I I
ค. V
3. การตอไดโอดในวงจรไฟฟาเพื่ออะไร ง. V
ก. ปรับแรงเคลื่อนไฟฟาในวงจร
ข. ควบคุมอุณหภูมิในวงจร

21. 21
ค. ปรับปริมาณกระแสไฟฟาไหลในวงจร
ง. บังคับทิศทางการไหลของกระแสไฟฟาในวงจร
4. จากกฎของโอหม ความสัมพันธระหวางความตางศักยไฟฟา (V) กระแสไฟฟา (I) และความ
ตานทาน (R) เปนไปตามขอใด
ก. V = IR ข. I = VR
ค. R = IV ง. V = R
I
5. รูปสัญลักษณในวงจรของไดโอดคือขอใด
ก. ข.
T
ค. ง.

22. 22
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน – หลังเรียน
เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน
กอนเรียน หลังเรียน
1. ค 1. ข
2. ข 2. ค
3. ค 3. ง
4. ง 4. ก
5. ก 5. ค

23. 23
แนวการตอบคําถามทายบทเรียน
เรื่อง กฎของโอหมและความตานทาน
1. ตัวนําไฟฟาที่เปนโลหะจะมีความตานทานคงตัว และเปนไปตามกฎของโอหม มีกราฟดังรูป
I
V
2. พิจารณาวงจรที่ประกอบดวยความตานทานที่ทราบคากับแบตเตอรี่ และวัดกระแสไฟฟาใน
วงจร เปลี่ยนตัวตานทานเปนคาอื่น บันทึกไฟฟาทุกครั้ง จะพบวาเมื่อตัวตานทานมีคาเพิ่มขึ้น
กระแสไฟฟาที่วัดไดมีคาลดลง
จากความสัมพันธ R = V เมื่อ V คงตัว
I
อาจกลาวไดวา ตัวตานทานทําหนาที่จากัดคาของกระแสไฟฟาในวงจร
 ํ
3. R1 = 20 KΩ ± 5 %
R2 = 1.8 MΩ ± 10 %
R3 = 560 KΩ ± 20 %
4. ตัวตานทานมี 2 ชนิด คือ
4.1 ตัวตานทานคงตัว (fixed resistor) เขียนแทนดวยสัญลักษณ
4.2 ตัวตานทานแปรคา (variable resistor) เขียนแทนดวยสัญลักษณ หรือ
5. แอลดีอาร เปนตัวตานทานทีความตานทานขึ้นกับความสวางของแสงทีตกกระทบ แอลดีอารมี
่ ่
ความตานทานสูงในที่มืด แตมีความตานทานต่ําในที่สวาง จึงเปนตัวรับรูความสวาง (light
sensor) ในวงจรอิเล็กทรอนิกส สําหรับควบคุมการปด – เปดสวิตซดวยแสง 
6. เทอรมีสเตอร เปนตัวตานทานที่มีความตานทานขึ้นอยูกบอุณหภูมิของสภาพแวดลอม เทอรมี
ั
สเตอรแบบ NTC (negative temperature coefficient) มีความตานทานสูง เมื่ออุณหภูมิตา แตมี
่ํ
ความตานทานต่ําเมื่ออุณหภูมิสูง เทอรมีสเตอรจึงเปนตัวรับรูอุณหภูมิ (temperature sensor) ใน
เทอรมอมิเตอรบางชนิด

24. 24
7. ไดโอด (diode) ทําจากสารกึงตัวนํา เชน ซิลิกอน เจอรเมเนียม แกรไฟต ไดโอดมีขั้วไฟฟาบวก
่
และขั้วไฟฟาลบ ไดโอดยอมใหกระแสไฟฟาผานไดทิศเดียว จากสมบัตินี้จึงใชไดโอดแปลง
ไฟฟากระแสสลับเปนกระแสตรง
8. เมื่อนําไดโอด แบตเตอรี่ และแอมมิเตอร มาตอเปนวงจรโดยตอขั้วบวกและขั้วลบของแบตเตอรี่
เขากับขั้วไฟฟาบวกและขั้วไฟฟาลบของไดโอด ตามลําดับ จะพบวามีกระแสไฟฟาในวงจร
การตอลักษณะนี้เรียกวา ไบแอสตรง เมื่อสลับขั้วของไดโอด จะพบวาไมมีกระแสในวงจร การ
ตอลักษณะนี้เรียกวา ไบแอสกลับ