3. De rode draad:
De veehouderij in Zuid-Holland: waar praten we over ?
Twee uitersten in verdienmodellen:
● Gespecialiseerd, anoniem, commodities, mondiaal
● Multifunctioneel, specialiteiten, lokaal
Maatregelen om de tweede vorm te ontwikkelen
4. Terminologie in de veehouderij
Graasdieren
● Melkvee
● Vleesvee / rundvee
● Schapen (en geiten?)
Intensieve veehouderij
● Varkenshouderij
● Pluimveehouderij (leghennen, vleeskuikens)
● Kalverhouderij (kalfsvlees)
● Nertsen
Intensief graasdieren (veel dieren/ha) kan ook
Schaalgrootte (aantal dieren per bedrijf / stal) is wat
anders dan intensiteit
8. Delta with good
soils
High level of
knowledge
Climate, light
Specific Competences
Investments
Efficiency of scale
Social capital
International
oriented
Infrastructure
rural area
New land
(polders)
Homogeneous,
highly educated
population
Cheap (water)
transport
Knowledge
system
Breeding
material
Large NW
European
consumer market
Diversity in
production +
trade: complete
offer
Lobbying power
Cooperatives
Efficient capital
market
Competitive
advantage
Het klassieke model van
waardecreatie in de
Nederlandse landbouw
High productivity
and low cost
price
Supportive
general policy
High volume
Good in productdifferentiation
High Marketshare
Financially
healthy
Cheap capital
Important in
export en GDP
High land prices
Strong export
position
image abroad
High wages
Environmental
issues: pressure
to innovate
Multifunctional
landscape
Results
(c) Poppe et al, 2009
9. Klassieke Nederlandse model
Kostprijsgedreven: bij de boer en in de winkel
op basis van hoog kennisniveau met hoge opbrengsten
Intensivering daar waar bedrijven te weinig grond
hebben
Ook gebaseerd op geimporteerd veevoer
Zeer lastig om dit te veranderen naar een systeem
gebaseerd op waarde-creatie, beleving.
12. Ontwikkeling van bedrijfssystemen
n.t.w. / ha
Landb beleid
Gezinsbedrijf
(family
farm)
Keuterboeren
(subsistence
farm)
AKIS.gov
Plantages
latifundia,
kolchoze
Agr. Familieonderneming
(mkb) –ag.
family firm
3rd gen. uni
Stadslandbouw
Hobbyboeren
Tijd
Metropolitan agriculture
AgriFood Netwerken
13. Bedrijfsmodel gebaseerd op creeren van
toegevoegde waarde op de boerderij
Veelal gericht op verbreding / multifunctionaliteit:
● Natuur, zorg, recreatie (B&B, kano’s, poldersport)
● Specifieke producten (‘slow food’), evt. met eigen
productie voedingsmiddelen (kaas, ijs, vlees)
● Huisverkoop al of niet met on-line etc.
● Specifieke teeltsystemen: gemengd bedrijf,
biologisch / biologisch-dynamisch
Afhankelijk van goed contact met consument, die liefst
op fietsafstand zit
Hoge mate van ondernemerschap en kennis
14. Kan dit bedrijfsmodel opgang maken?
Ondernemers nodig, maar is vaak niet knelpunt
Marktontwikkeling wel een probleem
● Gaat vaak om niches, kleine lokale markten
● Logistiek supermarkten is er niet op ingespeeld
● Hoewel ook daar innovaties zijn, bv. Marqt
● Duurzaamheid is vaak geen aankoop-criterium bij
consumenten,
● wel wordt het soms met smaak en kwaliteit
geassocieerd
15. Consumentengedrag en -houding tav duurzaamheid
Gezondheid, prijs en
smaak belangrijkste
voedselkwaliteitswaarden
Consumenten verkiezen
altruïstische waarden
zoals gelijkheid, vrede en
rechtvaardigheid boven
natuurwaarden
(vervuiling, in balans met
natuur) en egoïstische
waarden (macht rijkdom,
gezag)
15% van de mensen
Bron: Backus et al. (2011). Voedselbalans 2011. LEI-WUR.
kiest eerst voor
maatschappelijke
waarden als
dierenwelzijn, milieu en
rechtvaardigheid
16. Kunnen we (als provincie) stimuleren ?
Boeren
● Subsidies kan, maar overheid wordt vaak als
onbetrouwbaar ervaren
● GLB zou wel ruimte bieden tot overhevelen
inkomenstoeslagen en koppeling daarvan aan
certificeringsprogramma’s.
● Duidelijkheid in ruimtelijke ordening (optiewaarde
kan aanzetten tot intensivering)
● Vergunningenbeleid rond horeca op de boerderij,
bed & breakfast, restaurant etc.
● Innovatieprojecten (GLB Pijler 2, EIP)
17. Kunnen we als provincie stimuleren ? II
Marktontwikkeling
● Voorlichting consumenten weinig effectief ?
● Innovatieprojecten ICT en logistiek van de last mile
(food webs)
● Innovatief inkopen overheid in zorgdiensten,
schoolmaaltijden, catering e.d.
● Ontwikkelen regio-merken (Gouda-Holland etc.)
● Bevorderen (dag-)toerisme naar het platteland
Tijd voor een knelpuntsanalyse samen met de betrokken
ondernemers ?
Het zal nog wel even duren voor alle melkveebedrijven
op die manier in hun bestaan kunnen voorzien