Theoretische achtergronden, ontwerpkenmerken, kritische succesfactoren, etc.

1. Presentatie eerste
onderzoeksresultaten
•Mariëlle Rutten

2. Onderzoek
• Wat is de bijdrage van de inzet van sociale netwerksites
aan het loopbaanleren van leerlingen in het vmbo?
• Eerste deelstudie:
Op welke manier kan de inzet van een sociale
netwerksite of een ELO+ bijdragen aan loopbaanleren?

3. 5 casestudies
• Groenhorst Almere, Facebook
• Merlet College, ELO/Digitaal portfolio met
netwerkmogelijkheden
• Metameer, Netwerk LOB Metameer (ning.com)
• Trias VMBO, Peppels
• Montessori Lyceum Flevoland, Lifelab

4. Context
School Niveau Leerjaar SNS / ELO+ Periode
Groenhorst VMBO BBL 1 Facebook Mei-juni
Almere
Merlet VMBO B/K 2 Teletop Mei-juni
College
Metameer VMBO 1&2 Netwerk Maart-
LOB, april
ning.com
Trias VMBO T & 2 Peppels.net Oktober-
VMBO VMBO K januari
Montessori HAVO / 4 Lifelab Januari-
Lyceum VWO maart
Flevoland

5. Resultaten van het onderzoek
1. Theoretische onderbouwing: Leren met sociale media,
wat weten we al?
2. De verbinding: Inzet SNS of ELO+ en ontwikkeling
loopbaancompetenties
3. Ontwerpkenmerken van SNS & ELO+
4. De werkwijze in de praktijk: kritische succesfactoren en
randvoorwaarden (n.a.v. interviews met mentoren)
• Analyses van de sites van leerlingen (zie facebook)
• Interviews met leerlingen
• Voor- en nameting bij drie scholen

6. Theoretische onderbouwing
Leren met sociale media: Wat weten
we al?

7. Een aantrekkelijke omgeving om te
experimenteren met identiteit
Drie kenmerken:
- Relatieve anonimiteit
kansen
- Je kunt nadenken over
&
je reactie
- Je kunt je eigen sociale risico’s
omgeving opzoeken
Bron: Valkenburg, P.M., Peter, J. (2011). Online Communication Among Adolescents: An
Integrated Model of Its Attraction, Opportunities, and Risks. Journal of adolescent
health, 48, 121-127. Zie ook: Denissen, Neumann & Zalk (2010); Valkenburg, Schouten,
Peter (2005), Subrahmanyam, Garcia, Harsono, Lipana (2009)

8. in?
ste
in ?
ti e E ms
e ra niu ie?
G en ille er at
De M t Ge n
Ne
De

9. Adolescenten: geen homogene groep
Traditioneel Gamers Netwerkers Producenten
gebruik
Surfen X X X
Presteren X X
Uitwisselen X X
Auteur X
Bron: Beemt, van den A, Akkerman, S., Simons, P.R.J. (2011). Patterns of
interactive media use among contemporary youth. In: Journal of Computer
Assisted Learning, 27, 103–118

10. In het onderwijs…
VMBO & MBO
Traditioneel 34%
Gamers 4%
Netwerkers 52%
Producenten 10%
Bron: Beemt, van den A, Akkerman, S., Simons, P.R.J. (2011). Patterns of
interactive media use among contemporary youth. In: Journal of Computer
Assisted Learning, 27, 103–118

11. Versterkt inzet sociale media
samenwerkend leren?
• De aanpak van de docent is bepalend voor wat de leerling doet
• Zonder begeleiding kiest de leerling voor bekende strategieën
en leeromgevingen / instrumenten
• Ontwerpkenmerken van de SNS of ELO+ kunnen de gekozen
aanpak van de docent versterken
Bronnen: Margaryan, Littlejohn, Vojt, 2011; Tay & Allen, 2011; Veletstianos, Navarrete,
2012; Hrastinski & Aghaee, 2012; Kirschner, Strijbos, Kreijns, Beers, 2004

12. Samenvattend
• Sociale media: aantrekkelijk voor experimenteren met
identiteit
• Geen Generatie Einstein, adolescenten kunnen
begeleiding gebruiken
• Leren met sociale media gaat niet automatisch: rol
docent & ontwerpkenmerken leeromgeving
• Onderzoek naar het leren van of begeleiding
adolescenten in het experimenteren met identiteit…???

13. De verbinding:
Inzet van SNS en ELO+ en de
ontwikkeling van
loopbaancompetenties

14. Loopbaanleren cyclus
Ervaringen opdoen
Ervaringen delen: reflectie en dialoog
Conclusies trekken
Profilering van wat Wat is je volgende Wie kan je daarbij
ik kan en wat ik wil stap? helpen?

15. Loopbaanleren & sociale media
Kwaliteiten- en
motievenreflectie
Kwaliteiten- en
& Profiel motievenreflectie
In dialoog;
op- of bijstellen
Netwerken (verdiepen) feedback vragen & loopbaansturing
Loopbaansturing
Delen van de Vervolgstap
Kwaliteiten- en &
ervaring &
motievenreflectie
Netwerken Netwerken
(verbreden)
Ervaring
opdoen
TERUGKIJKEN VOORUITKIJKEN
Werkexploratie

16. Sociale media voor loopbaanleren
Werkexploratie
& Kwaliteiten- en
1. Profiel motievenreflectie &
Netwerken (verdiepen) 5. In dialoog; loopbaansturing
op- of bijstellen
feedback vragen
Loopbaansturing
Kwaliteiten- en 4. Delen van de 2. Vervolgstap &
motievenreflectie ervaring &
Netwerken
Netwerken
(verbreden)
3. Ervaring
TERUGKIJKEN opdoen
VOORUITKIJKEN
Werkexploratie

17. Ontwerpkenmerken SNS & ELO+

18. Ontwerpkenmerken SNS & ELO+
• Technische ontwerpkenmerken
• Sociale ontwerpkenmerken
• Leer-ontwerpkenmerken

19. Ontwerpkenmerken SNS & ELO+
• Technische ontwerpkenmerken:
- Openbaarheid / zichtbaarheid
- Privacy-instellingen
- Gebruiksvriendelijkheid
- Persoonlijke aanpassing
• Sociale ontwerpkenmerken
• Leer-ontwerpkenmerken

20. Ontwerpkenmerken SNS & ELO+
•Technische ontwerpkenmerken
•Sociale ontwerpkenmerken:
- Vriendschaps / connectie-mogelijkheden
- Beschikbaar netwerk
- Rol docent
•Leer-ontwerpkenmerken

21. Ontwerpkenmerken SNS & ELO+
•Technische ontwerpkenmerken
•Sociale ontwerpkenmerken
•Leer-ontwerpkenmerken:
- Profiel mogelijkheden
- Ervaringen delen
- Reflectie / dialoog
- Zichtbaarheid ontwikkeling
- Eigenaarschap

22. Profielpagina facebook

23. Profielpagina Teletop

24. Verschillen ontwerpkenmerken
openbaar gesloten
Leerling Docent /school
eigenaar eigenaar
Coachende Sturende /
rol docent beslissende rol
docent
Dialoog en Borging van
interactie leeractiviteiten
‘de realiteit’ De wereld van
de school
SNS ELO+

25. De werkwijze in de praktijk:
kritische succesfactoren en
randvoorwaarden

26. De inzet van een SNS / ELO+ in het
kader van loopbaanleren

27. We zijn van start, maar…
Werkexploratie
& Kwaliteiten- en
1. Profiel motievenreflectie &
Netwerken (verdiepen) 5. In dialoog;
op- of bijstellen loopbaansturing
feedback vragen
Loopbaansturing
Kwaliteiten- en 4. Delen van de 2. Vervolgstap
&
motievenreflectie ervaring &
Netwerken Netwerken
(verbreden)
TERUGKIJKEN 3. Ervaring VOORUITKIJKEN
opdoen
Werkexploratie

28. Profiel Opstellen
Profiel opstellen:
1. Profiel
Bij 4 van de 5 cases heeft de
5. In dialoog;
feedback vragen
op- of bijstellen nadruk gelegen op het
opstellen van het profiel
4. Delen van de 2. Vervolgstap
ervaring &
Netwerken
3. Ervaring
opdoen

29. Netwerken
1. Profiel
5. In dialoog;
op- of bijstellen
feedback vragen
4. Delen van de 2. Vervolgstap Netwerken:
ervaring &
Netwerken ‘Vrienden’ vrijwel uitsluitend
mede leerlingen of docenten
3. Ervaring
opdoen

30. Ervaringen delen
1. Profiel
5. In dialoog;
op- of bijstellen
feedback vragen
Ervaring delen:
Meer systematisch bij Trias 4. Delen van de 2. Vervolgstap
VMBO ervaring &
Netwerken
Overige scholen slechts
incidenteel en summier
3. Ervaring
opdoen

31. In dialoog
- Loopbaanreflectiegesprekken
niet verbonden met SNS / ELO+
1. Profiel
5. In dialoog;
op- of bijstellen
feedback vragen
- In de klas soms wel reflectie op
SNS / ELO+
- Reageren op elkaar op SNS /
ELO+ beperkt en weinig 4. Delen van de 2. Vervolgstap
inhoudelijk ervaring &
Netwerken
3. Ervaring
opdoen

32. Wat leren we hiervan?
• Aansluiting van het werken met de SNS / ELO+ op
schooljaar-programma
• Aansluiting van het werken met de SNS / ELO+ op
loopbaanleren activiteiten (keuzemomenten, stages,
excursies, loopbaan reflectiegesprekken)
• Leerlingen in leerjaar 1 en 2; opbouw van de aanpak over
leerjaren heen
• Rol docent: balans vinden ten aanzien van mate van
sturing door docent en mate van eigenaarschap van de
leerling
• Ontwerpkenmerken van de SNS/ELO+, mate van sturing

33. Randvoorwaarden
• Goed werkende SNS / ELO+
• Technische faciliteiten in de school
• Een omgeving die de leerling als veilig ervaart
• Aansluiten bij niveau van de leerling, m.n. qua taligheid

34. Kritische succesfactoren
• Visie op loopbaanleren en inzet SNS / ELO+
• Draagvlak in de school
• Mentor heeft centrale rol in begeleiding werken met
SNS / ELO+ en is degene die de loopbaan
reflectiegesprekken voert
• Tijd: professionalisering mentor en investering langere
termijn

35. Advies van de scholen: Durven doen!
Waarom dan?
• Aansluiten bij de leerling
• Leerlingen in een veilige omgeving leren omgaan met
sociale media
• Leerlingen voorbereiden op het sturen van hun
toekomstige loopbaan
• Het mes snijdt aan twee kanten: loopbaanleren en leren
omgaan met sociale media
Kortom: Leerlingen toerusten voor hun toekomst!

36. Het vervolg…
• Interesse in deelname? m.rutten@kpcgroep.nl
• E-zine: Handreiking voor docenten &
onderzoeksresultaten (verwacht eind 2012)
• Volg ons op facebook
• Volgende miniconferentie december 2013
• Twitter: @MarielleRutten