1. 1
Κωνσταντίνος Μπακιρτζής
1η δραστηριότητα
1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου
«Η συνοικία μου - Μένω στην οδό ΄΄Ονείρων΄΄»
Μελέτη Περιβάλλοντος Β΄ Δημοτικού
2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Η πρώτη δραστηριότητα εντάσσεται στις γνωστικές περιοχές της Μελέτης
Περιβάλλοντος και προωθεί την αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική πράξη
χρησιμοποιώντας περιβάλλοντα διερεύνησης και ανακάλυψης.
Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.:
Το σενάριο είναι συμβατό με το ΑΠΣ και ΔΕΠΠΣ για το Δημοτικό εφόσον
αποτελεί θέμα ενότητας του βιβλίου της Β΄ τάξης και οι στόχοι άπτονται πλήρως του
αναλυτικού προγράμματος της Μελέτης Περιβάλλοντος. Επίσης οι δραστηριότητες
και τα λογισμικά που χρησιμοποιούνται στο σενάριο αυτό παρέχουν τις κατάλληλες
ευκαιρίες στους μαθητές να διερευνήσουν μέσα σε ένα περιβάλλον μάθησης και
ανακάλυψης τις έννοιες που διαπραγματεύεται το σχέδιο μαθήματος.
3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες και αντιλήψεις των μαθητών
Τι γνωρίζουν οι μαθητές ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
Οι μαθητές μας ζουν και δραστηριοποιούνται σε μια γειτονιά γύρω από το σχολείο
και το σπίτι τους και γνωρίζουν και συναναστρέφονται με διάφορα πρόσωπα τα οποία
δουλεύουν σε καταστήματα και υπηρεσίες της γειτονιάς τους.
ως προς τη χρήση των λογισμικών ή των εφαρμογών ΤΠΕ:
Οι μαθητές μας γνωρίζουν να χειρίζονται ικανοποιητικά τους Η/Υ. Έχουν
εξοικειωθεί με το περιβάλλον του λογισμικού εννοιολογικής χαρτογράφησης
(bubbl.us) το έχουν ξαναδεί και χρησιμοποιήσει σε προηγούμενη χρονική στιγμή και
είναι σχετικά εξοικειωμένοι.
Επίσης οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ιστολόγιο (WIKI) για να
αναρτήσουν τις ομαδικές εργασίες που κάνουν.
4. Σκοπός και στόχοι
Ο σκοπός της συγκεκριμένης δραστηριότητας είναι οι μαθητές να γνωρίσουν
την συνοικία τους. Τα καταστήματα, την εκκλησία, το ταχυδρομείο, την πλατεία, τις
μυρωδιές, τους θορύβους, τους ανθρώπους και τις δραστηριότητες που συμβαίνουν
στην συνοικία τους μέσα από τον περίπατο που θα πραγματοποιήσουν.
2. 2
Πιο αναλυτικά επιδιώκεται οι μαθητές:
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο (Γνωστικοί στόχοι):
να έρθουν σε επαφή με τους ήχους, τις μυρωδιές και τις υπηρεσίες της
συνοικίας τους.
να συνδέσουν πρότερες γνώσεις της έννοιας της γειτονιάς με την ευρύτερη
έννοια της συνοικίας.
να συσχετίσουν τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς τους με αυτά της ευρύτερης
κοινότητας που λέγεται συνοικία.
να εντοπίζουν, να επιλέγουν και να αξιοποιούν πληροφορίες μέσα από μια
ποικιλία ερεθισμάτων χρησιμοποιώντας τη γραφή, τη φωτογραφική μηχανή
και το μαγνητόφωνο.
Ως προς τη χρήση νέων Τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία
να αποκτήσουν ευχέρεια στη χρήση λογισμικών και του Η/Υ ώστε να
εξοικειωθούν με τη νέα εγγραμματοσύνη που ονομάζεται Τ.Π.Ε.
να εξοικειωθούν περισσότερο με τα λογισμικά bubbl.us για την δημιουργία
εννοιολογικών χαρτών.
να χρησιμοποιούν συνεργατικά το WIKI για την ανάρτηση των
ανακοινώσεών τους.
Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία (Παιδαγωγικοί στόχοι):
να ασκηθούν στην παρατήρηση και στη μελέτη.
να είναι σε θέση να γνωρίζουν τι γνωρίζουν και να χρησιμοποιούν τις
προηγούμενες γνώσεις τους στην οικοδόμηση νέων εννοιών.
να μάθουν να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν απόψεις προκειμένου να
καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα.
να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση μέσα από
ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.
να αναπτύξουν κριτική και δημιουργική σκέψη.
5. Κατηγορία λογισμικού – συνδυασμός κατηγοριών λογισμικού
Για την παρούσα δραστηριότητα θα χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω λογισμικά:
το λογισμικό ανοικτού τύπου εννοιολογικής χαρτογράφησης (bubbl.us) για
την αποτύπωση των εμπειριών τους από τον περίπατό τους στη συνοικία
τους.
για την ανάρτηση των εργασιών τους, τον εννοιολογικό χάρτη που
δημιούργησε η κάθε ομάδα, θα χρησιμοποιηθεί το WIKI της τάξης τους.
Οι δραστηριότητες βασίζονται σε λογισμικά που στηρίζονται στις αρχές του
εποικοδομισμού και τις κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες.
3. 3
6. Διάρκεια
Για την υλοποίηση της παρούσης δραστηριότητας θα απαιτηθούν δύο δίωρα.
Κατά το πρώτο δίωρο οι μαθητές θα κάνουν περίπατο στην συνοικία τους για να
καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους και κατά το δεύτερο δίωρο θα ακολουθήσουν
οι δραστηριότητες μέσα στο εργαστήριο πληροφορικής.
7. Οργάνωση τάξης & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
Η δραστηριότητα προβλέπεται να αναπτυχθεί πρώτα βιωματικά με περίπατο
στην κοινότητα και μετά στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. Κατά τη
διάρκεια του περίπατου, η τάξη θα είναι χωρισμένη σε ομάδες των τριών έως
τεσσάρων μαθητών, και θα χρειασθεί φωτογραφική μηχανή και δημοσιογραφικό
μαγνητοφωνάκι. Η ίδια κατανομή των μαθητών θα παραμείνει και κατά την
ενασχόλησή του με τους υπολογιστές στο εργαστήριο πληροφορικής.
Το εργαστήριο πληροφορικής πρέπει να διαθέτει αντίστοιχο αριθμό
υπολογιστών με τον αριθμό των ομάδων που θα έχουν δυνατότητα σύνδεσης στο
διαδίκτυο για την πρόσβαση των μαθητών στο WIKI. Επίσης θα έχει προβλεφθεί
ώστε να υπάρχει δημιουργημένος ένας λογαριασμός για την εννοιολογική
χαρτογράφηση (bubbl.us) με την αντίστοιχη συντόμευσή του στην επιφάνεια
εργασίας.
Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει την εργασία της σύμφωνα με τις
αρχές της ομαδοσυνεργατικής μάθησης. Ο κάθε μαθητής αναλαμβάνει και ένα ρόλο.
Κάποιος θα είναι διαχειριστής Η/Υ, άλλος γραμματέας και κάποιος εκφωνητής, οι
ρόλοι θα εναλλάσσονται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους.
8. Περιγραφή και αιτιολόγηση της δραστηριότητας
Οι μαθητές χωρισμένοι σε πέντε ομάδες θα κάνουν έναν περίπατο έξω από το
σχολείου τους για να εξερευνήσουν τη συνοικία τους. Η κάθε ομάδα θα καταγράψει
και διαφορετικά πράγματα. Η πρώτη ομάδα θα έχει τη φωτογραφική μηχανή και θα
φωτογραφίσει τα κτίρια και ότι την προσελκύσει ενδιαφέρον της. Η δεύτερη ομάδα θα
καταγράψει με το μαγνητοφωνάκι της τους ήχους και τους θορύβους. Η τρίτη ομάδα
θα κρατήσει σημειώσεις για τις μυρωδιές που αντιλήφτηκε. Η τέταρτη ομάδα θα
καταγράψει τις οδούς και τα δημόσια κτίρια και υπηρεσίες που συναντήσαμε. Τέλος η
πέμπτη ομάδα θα καταγράψει τα πράσινο, την καθαριότητα και τα προβλήματα που
κάποιος μπορεί να συναντήσει κατά τη διάρκεια του περίπατου στην συνοικία του.
Η διδακτική μέθοδος που προτείνεται για τη δραστηριότητα αυτή είναι η
καθοδηγούμενη ανακάλυψη. Μ' αυτή τη μέθοδο οι μαθητές ανακαλύπτουν τη γνώση
μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων και επίλυσης προβλημάτων, ενεργοποιώντας
ανώτερες λειτουργίες της σκέψης. Η εκπαιδευτική διαδικασία δεν είναι
δασκαλοκεντρική καθώς η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω της αυτενέργειας των
μαθητών, ενώ ο εκπαιδευτικός παίζει περισσότερο ρόλο καθοδηγητικό και
συντονιστικό.
4. 4
Βήματα που προτείνονται:
1ο
βήμα / 1ο
δίωρο
Αποφασίζουμε να πάμε έναν περίπατο στη συνοικία μας να τη γνωρίσουμε
καλύτερα. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και παίρνουν το 1ο
φύλλο εργασίας. Η
πρώτη ομάδα φωτογραφίζει δημόσια κτίρια και ενδιαφέροντα μέρη όπως το
ταχυδρομείο, την εκκλησία, το δημαρχείο, το σουπερ μάρκετ το άγαλμα στην πλατεία.
Η δεύτερη ομάδα καταγράφει με το μαγνητοφωνάκι της ήχους της συνοικίας όπως, τα
σκυλιά που γαβγίζουν, τα μωρά που κλαίνε το κομπρεσέρ που χαλά το κτίριο. Η τρίτη
ομάδα μυρίζει τα λουλούδια, σημειώνει τις μυρουδιές από το φούρνο αλλά και τις
δυσοσμίες από τους ανοιχτούς σκουπιδοτενεκέδες. Η τέταρτη ομάδα καταγράφει τις
οδούς που βρίσκονται οι δημόσιες υπηρεσίες και τα καταστήματα. Τέλος η πέμπτη
ομάδα σημειώνει εάν το πάρκο που περάσαμε είναι καθαρό με ωραία λουλούδια, εάν
τα αυτοκίνητα που είναι παρκαρισμένα στα πεζοδρόμια δυσκολεύουν τους διαβάτες
και εάν υπάρχουν διάφορα σκουπιδάκια ολόγυρα πεταμένα.
2ο
βήμα / 2ο
δίωρο
Οι μαθητές επιστρέφουν στο σχολείο. Πηγαίνουν στην αίθουσα υπολογιστών
μπροστά από έναν υπολογιστή η κάθε μια ομάδα. Δίνεται το 2ο
φύλλο εργασίας το
οποίο προτρέπει την κάθε ομάδα να ανοίξει το λογισμικό εννοιολογικής
χαρτογράφησης (bubbl.us) και να καταγράψει όσα παρατήρησε κατά τη διάρκεια του
περιπάτου στην συνοικία τους. Η συντόμευση του λογισμικού βρίσκεται στην
επιφάνεια εργασίας του κάθε υπολογιστή και η κάθε ομάδα αφού το ανοίξει
καταγράφει τις δικές της εμπειρίες από τις σημειώσεις που έχει κρατήσει.
Αφού τελειώσουν όλες οι ομάδες την καταγραφή των εμπειριών τους
αποθηκεύουν τις εργασίες τους και τις ανεβάζουν στο WIKI, για να τις διαβάσουν και
οι άλλοι συμμαθητές τους και στο τέλος να γίνει μια συζήτηση για το τι συνάντησαν
στην συνοικία τους.
5. 5
1) Η Πρώτη ομάδα με τη φωτογραφική της μηχανή θα
φωτογραφίσει τα κτίρια, τους δρόμους, τους ανθρώπους και ότι άλλο
ενδιαφέρον θα βρει κατά τη διάρκεια του περίπατου στη συνοικία μας.
2) Η Δεύτερη ομάδα με το μαγνητοφωνάκι της θα
μαγνητοφωνήσει τους ήχους (κόρνες αυτοκινήτων, γαβγίσματα σκύλων
κ.λ.π.) που θα ακούσει κατά τη διάρκεια του περίπατου.
3) Η Τρίτη ομάδα θα κρατήσει σημειώσεις για τις
μυρουδιές που αισθάνθηκε τριγύρω της
4) Η τέταρτη ομάδα θα καταγράψει τα δημόσια κτίρια
(ταχυδρομείο, δημαρχείο, πυροσβεστική κ.λ.π) και τις οδούς
που αυτά βρίσκονται.
5) Η Πέμπτη ομάδα θα σημειώσει εάν το πάρκο που
περάσαμε είναι καθαρό, εάν τα αυτοκίνητα που είναι παρκαρισμένα στα
πεζοδρόμια δυσκολεύουν τους διαβάτες, εάν υπάρχουν διάφορα σκουπίδια
ολόγυρα πεταμένα και ότι άλλο δεν τους άρεσε
.
6. 6
1) Όλες οι ομάδες να ανοίξουν από την επιφάνεια εργασίας το λογισμικό
εννοιολογικής χαρτογράφησης (bubbl.us)
2) Η κάθε ομάδα θα καταγράψει αυτά τα οποία
παρατήρησε σύμφωνα με το πρώτο φύλλο εργασίας που είχε κατά τη
διάρκεια του περιπάτου στη συνοικία.
Η πρώτη ομάδα θα καταγράψει όσα φωτογράφισε, η δεύτερη ομάδα
όσα μαγνητοφώνησε η τρίτη ομάδα όσα μύρισε, η τέταρτη ομάδα τα
κτίρια με τις οδούς και η πέμπτη ομάδα τα πράγματα θεώρησε ότι
δημιουργούς προβλήματα στη συνοικία και πρέπει να διορθωθούν.
3) Όταν τελειώσετε τις καταγραφές σας θα τις αποθηκεύσετε
στην επιφάνεια εργασίας.
4) Στη συνέχεια κάθε ομάδα θα ανοίξει το WIKI.
και θα επικόλληση σαν εικόνα στη σελίδα της
Μελέτης Περιβάλλοντος της Β τάξης
τον εννοιολογικό χάρτη που έχει δημιουργήσει για
να τον δουν και να τον μελετήσου και οι υπόλοιποι
συμμαθητές σας.
Καλή δουλειά