BY กิตติพงษ์ ทาระเวท โรงเรียนร่องคำ

1. อาณาจักรโบราณในภาคอีสาน

2. อาณาจักรโบราณ
ในภาคอีสาน
อาณาจักรโคตรบูรณ์ อาณาจักรอิศานปุระ

3. อาณาจักรโคตรบูรณ์

4. ประวัติ
อาณาจักรโคตรบูรณ์ เป็นอำณำจักรโบรำณทำงภำคอีสำนของไทยใน
พุทธศตวรรษที่ ๑๑ –๑๕ (ระหว่ำง พ.ศ. ๑๐๐๐ – ๑๕๐๐)
ครอบคลุมบริเวณ ฝั่งแม่นำ้โขงตัง้แต่อุดรธำนี หนองคำย เวียงจันทน์
นครพนม มุกดำหำร อำนำจเจริญ ถึงอุบลรำชธำนี

5. เมืองหลวง สันนิษฐำนว่ำ เดิมทีเมืองหลวง คือ เมืองนครพนม ( จังหวัดนครพนม ) แต่
ภำยหลังได้สร้ำงเมืองหลวงใหม่ มีนำมว่ำ “มรุกขนคร” ตัง้อยู่บริเวณเมืองท่ำแขก สำธำรณรัฐ
ประชำธิปไตยประชำชนลำว ในปัจจุบัน
วัฒนธรรม สันนิษฐำนว่ำ ประชำชนนับถือพระพุทธศาสนา มีกำรสร้ำงพระเจดีย์สำคัญ คือ พระธาตุ
พนม ที่เชื่อกันว่ำ ภำยในเจดีย์มีกำรบรรจุพระบรมธำตุส่วนหน้ำพระอุระของพระพุทธเจ้ำซึ่งเรียกว่ำ “พระ
อุรังคธาตุ” พร้อมทัง้มีประเพณีเกี่ยวเนื่องกับศำสนำและกำรเกษตร
วิถีชีวิต ประชำชนดำรงชีพด้วยกำรเกษตร แต่มีกำรค้ำขำยบริเวณริมฝั่งแม่นำ้โขง โดย
อำศัยกำรคมนำคมทำงนำ้ แต่ที่รำบที่ดอน ใช้เกวียน

6. กำรแสดงกำรละเล่นวัฒนธรรมพืน้บ้ำน ( รำบูชำพระธำตุพนม )
รำศรีโคตรบูรณ์รำหำงนกยูง ฟ้อนผู้ไทเรณูนคร เซิง้
เมืองเว รำเบิ่งโขง รำบำยศรี แสกเต้นสำก รำไทญ้อ
รำบูชำพระธำตุพนม เซิง้ไหลเรือไฟ

7. แหล่งท่องเที่ยวทำงธรรมชำติในปัจจุบัน
อุทยำนแห่งชำติภูลังกำ นำ้ตกตำดโพธิ์นำ้ตกตำดขำม

8. อำณำจักรอิศำนปุระ

9. ประวัติ
อาณาจักรอิศานปุระ ในพุทธศตวรรษที่12-18 หรือเจนละ เป็นอำณำจักรโบรำณใน
ภำคอีสำนส่วนมำกและภำคกลำงในประเทศไทย ในสมัยอำณำจักรอิศำนปุระนี้ ยุคขอม
รุ่งเรืองในสมัยพระเจ้ำอิศำนวรมัน มีเขียนอยู่ในบันทึกของรำชทูตจีน โจว ต้ำกวน เขำ
เขียนบันทึกเรื่องรำวของอำณำจักรอิศำนปุระไว้ชื่อว่ำ ” บันทึกว่าด้วย
ขนบธรรมเนียมประเพณีของเจนละ ”
สมัยพระเจ้ำชัยวรมันที่ 7 เป็นยุคที่อำณำจักรขอมเป็นปึกแผ่นและ
เจริญรุ่งเรืองทำงด้ำนศิลปะวิทยำกำรสูง สุด มีกำรสร้ำง ศำสนสถำน
เป็นปรำสำทหินขนำดใหญ่ขึน้หลำยแห่ง

10. อาณาจักรเจนละ อยู่ทำงตะวันตกเฉียงใต้ ของอำณำจักรหลินยี่(จำมปำ)
ปัจจุบันนีคื้อประเทศกัมพูชำและดินแดนภำคอิสำนตอนใต้ของประเทศไทย
แถบลุ่มแม่นำ้มูล ซงึ่เป็นพืน้ที่ของจังหวัดอุบลรำชธำนี จังหวัดศรีสะเกษ
เดิมนัน้อำณำจักรเจนละเป็นเมืองขึน้ของอำณำจักรฟูนัน
ต่อมำได้มีกำลังกล้ำแข็งจึงประกำศอิสรภำพในพุทธศตวรรษที่ ๑๑
เจ้ำชำยจิตรเสน แห่งอำณำจักรเจนละ(ต่อมำครองรำชย์เป็นพระเจ้ำมเหนทรวรมัน)
ได้ยกทัพไปรุกรำนอำณำจักรฟูนัน แถบฝั่งแม่นำ้โขงและแม่นำ้มูล ในระหว่ำง
พ.ศ. ๑๑๑๐–๑๑๕๐ ในสมัยนัน้พระโอรสของพระองค์คือพระเจ้ำอิศำนวรมัน
ได้ทำกำรปรำบปรำมและครอบครองดินแดนของอำณำจักรฟูนันได้ทัง้หมด ทรงตัง้
เมืองอิศานปุระ ขึน้ทำงเหนือของเมืองกัมปงธม โดยมีปราสาทสัมโบร์ไพรกุกเป็นสัญลักษณ์

11. สิ่งก่อสร้ำงในสมัยอิศำนปุระ ยังปรำกฏให้เห็นได้ในปัจจุบัน
ซึ่งเป็นปรำสำทหินรูปแบบขอมโบรำณ
ปรำสำทนครธม จ.นครรำชสีมำ | ปรำสำทตำพรหม จ.นครรำชสีมำ | ปรำสำทหินพิมำย จ.นครรำชสีมำ | ปรำสำทปรำงค์กู่ จ.ชัยภูมิ
ปรำสำทหินพนมรุ้ง จ.บุรีรัมย์| ปรำสำทเมืองต่ำ จ.บุรีรัมย์ | ปรำสำทศรีขรภูมิ จ.สุรินทร์ | พระปรำงค์สำมยอด จ.ลพบุรี
ปรำสำทเมืองสิงห์ จ.กำญจนบุรีและ แหล่งโบรำณสถำนอิศำนปุระอีกหลำยแห่งกระจำยอยู่ทวั่ภำคอีสำน

12. อำณำจักรขอมได้เผยแพร่อำรยธรรมไปยังรัฐที่อยู่ใกล้เคียงหลำยด้ำน ทัง้ด้ำนกำรปกครอง ได้แก่
กำรปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ควำมเป็นสมมติเทพของกษัตริย์ ระบบขุนนำงกำร
ปกครองแบบจตุสดมภ์ และกฎหมายพระธรรมศาสตร์
ด้านศาสนาและความเชื่อได้แก่ ศำสนำพรำหมณ์-ฮินดู พระพุทธศำสนำนิกำยอำจริยวำทหรือ
มหำยำน ดังจะเห็นได้จำกโบรำณสถำนและโบรำณวัตถุ เช่น ปรำสำทหิน เทวรูปพระโพธิ์สัตว์ ศิวลึงค์
พระพุทธรูปปำงนำคปรก ควำมเชื่อเรื่องพญำนำค เป็นต้น

13. จัดทำโดย
6/2
นำยพิทักษ์ อำริยพิพัฒน์ นำยกิตติพงษ์ ทำระเวท
นำงสำวจินดำรัตน์ ทิพโชตินำงสำวชนิตำ แก้วชำรีนำงสำวนงค์ชนก ศรีวิชัย
นำงสำวอุมำรินทร์ ดอนลำดลี
นำงสำวศุลีพร ดีน้อย นำงสำวสำยธำร ภูเขียว นำงสำวสุภำวดี หงษ์ศรีเมือง
นำงสำวมนฤดี ชมภูวิเศษ
นำงสำวอมรมำศ ทิศกระโทก ชัร้มัธยมศึกษำปีที่