its about mental health

1. માનસિક સ્વાસ્્ય
ડૉ.કેવલ અંધારિયા

2. માનસિક સ્વાસ્્ય : િંકલ્પના
માનસિક સ્વાસ્્ય એટલે માનસિક બીમાંિીથી બચવાની અને અટકાવવાની
વધુમાં વધુ ક્ષમતા ધિાવતી હોય તેવી વૈયક્તતક અને િામાજિક વતતનભાતનો
િમાિની વ્યક્તતઓમાં થયેલો સવકાિ. - હેડલી (૧૯૫૮)
માનસિક સ્વાસ્્ય એ વાસ્તસવકતાની ભૂસમકા પિ વાતાવિણ િાથેનું પયાતપ્ત
અનુકૂલન છે. - લેડેલ
દૈસનક જીવનની ભાવનાઓ, ઈચ્છાઓ અને વાસ્તસવકતાઓનો િામનો કિવાનો
અને તેનો સ્વીકાિ કિવાનું િામ્યત - કુપ્પુસ્વામી
માનસિક િમસ્યાઓથી બચવા માટેનો પદ્ધસતિિનો અને સુયોજિત પ્રયત્ન અને
એને પરિણામે થતો તંદુિસ્ત વ્યક્તતત્વસવકાિ. - કોલમેન (૧૯૬૨)

3. માનસિક સ્વાસ્્ય : િંકલ્પના
- શાિીરિક અને માનસિક સ્વસ્થતા
- વાસ્તસવકતાનાં આધાિ પિ વાતાવિણ િાથેનું અનુકૂલન (પોતાની જાત તથા
સવશ્વ િાથે)
- જીવનના પડકાિો ઝીલવાનું અને સ્વીકાિવાનું િામ્યત
- જીવન પ્રત્યેનો હકાિાત્મક અભભગમ
- વ્યક્તતત્વનાં સુગ્રસથત સવકાિનો હેતુ

4. માનસિક સ્વસ્થ વ્યક્તતના લક્ષણો
- આત્મ િન્માન - િામાજિક િહભાભગતા
- આત્મ સનિીક્ષણ - જીવન દશતન
- આત્મ િાક્ષાત્કાિ - િાંવેભગક િંતુલન
- શાિીરિક સ્વસ્થતા - કાયતિંતોષ
- અન્યનો સ્વીકાિ - િર્જનાત્મકતા
- અનુકૂલન ક્ષમતા - વૈજ્ઞાસનક અભભગમ
- સવશ્વિનીયતા
- િમયસ ૂચકતા
- વાસ્તસવકતાનો સ્વીકાિ
- હકાિાત્મક વલણ
- કતતવ્યસનષ્ઠા
- િંકલ્પશક્તત

5. માનસિક સ્વાસ્્ય : અિિ કિતા પરિબળો
- વાિિાગત
• શાિીરિક ક્સ્થસત
• બુદ્ધદ્ધ
• વ્યાવિાસયક ક્ષમતા
• ચારિત્ર્ય
- વાતાવિણ
• ઘિ / પરિવાિ : માતા-સપતાનો વતાતવ, લાડ/ધાક ધમકી, સ્વીકૃસત, સવિંવારદત વાતાવિણ,
ખંરડત ગૃહો, અપૂિતું જાતીય સશક્ષણ, અન્ય બાળક િાથેની તુલના, લાંબી પિાવલંભબતા,
િામાજિક-આસથિક ક્સ્થસત
• શાળા : િંચાલન, આચાયત-સશક્ષકોનો વતાતવ, સશક્ષણ પદ્ધસત, વગતનું વાતાવિણ
• િમાિ : ઉચ્ચ-નીચનાં ભેદો, કોમી તંગરદલી, િાંસ્કૃસતક પિંપિા, િામાજિક વગતવ્યવસ્થા,
ધાસમિક કટ્ટિતા, ભ્રષ્ટાચાિ