Το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της Αποκριάς. Ενα υπέροχο «παιχνίδι», που περιλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά που είναι αναγκαία για μια ξέφρενη διασκέδαση.
Οι θησαυροί της παράδοσης-Γαϊτανάκι-Πληροφορίες.pptx
1. Εργασία των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του
Δημοτικού Σχολείου Άνω Καλλινίκης
Υπεύθυνος εκπαιδευτικός: Καπουλίτσας Σάκης
eTwinning 2022-2023
Aποκριάτικο παιχνίδι: Γαϊτανάκι
2. Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας είναι
το γαϊτανάκι. Ένας χορός ή ακριβέστερα ένα χορευτικό παιχνίδι, που
περιλαμβάνει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά τα οποία είναι αναγκαία για
μια ξέφρενη διασκέδαση. Χρώματα, κέφι και χιούμορ πλέκονται μαζί με
τις κορδέλες σε έναν χορό αγάπης και συμφιλίωσης με ιδιαίτερους
συμβολισμούς.
«Γαϊτανάκι»
Το παραδοσιακό έθιμο της Αποκριάς
3. Τα έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας συνδέονται άλλοτε με την ιστορία και
τους θρύλους της κάθε περιοχής και άλλοτε πάλι αποτελούν απλώς μια
αφορμή διαφυγής από την καθημερινότητα.
Η ιστορία του εθίμου
Το γαϊτανάκι, το οποίο
έκανε αισθητή την
παρουσία του στις
εκδηλώσεις των αστικών
κέντρων, υποστηρίζεται
ότι ήρθε από τον Πόντο
και την Μικρά Ασία και
έδεσε απόλυτα με τα
άλλα τοπικά έθιμα.
4. Οι πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μετά τον διωγμό που βίωσαν
έφεραν μαζί τους και τα έθιμά τους, κληρονομιά των προγόνων τους.
Κατ άλλους μας ήρθε από τους Ενετούς στα Επτάνησα και από εκεί
πέρασε σε όλη την Ελλάδα. Χορεύεται κατά τη διάρκεια του Τριωδίου
από αγόρια και κορίτσια.
Η ιστορία του εθίμου
5. Η λέξη γαϊτανάκι είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης γαϊτάνιν
που σημαίνει το μεταξωτό κορδόνι και προέρχεται από την ελληνιστική
λέξη γαϊτάνη.
Χωρίς να είμαστε βέβαιοι για την ετυμολογία της, η ονομασία της έχει
να κάνει με την πόλη Gaeta της Ιταλίας, ιωνική αποικία των Σαμίων,
γνωστή για την παραγωγή κορδέλας.
Ετυμολογία της λέξης «γαϊτανάκι»
6. Χρειάζονται δεκατρία άτομα για να στήσουν τον ιδιότυπο χορό. Ο ένας
κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου
ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι
κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και δίνουν το όνομά τους στο έθιμο.
Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν
μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι
Πώς παίζεται το «γαϊτανάκι»
7. Καθώς κινούνται γύρω από τον στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με
το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν πλέκουν τις κορδέλες γύρω από το
στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς. Οι κορδέλες
πλέκονται και σχηματίζουν ένα ωραίο σχέδιο, με τον ίδιο τρόπο που
έπλεκαν παλαιά οι γυναίκες τα γαϊτάνια και στόλιζαν τις παραδοσιακές
φορεσιές. Αφού έρθουν όλοι πολύ κοντά, τότε αρχίζουν και χορεύουν
από την αντίθετη φορά, το γαϊτανάκι ξεμπλέκεται και ο χορός τελειώνει.
Πώς παίζεται το «γαϊτανάκι»
8. Το γαϊτανάκι συμβολίζει το πνεύμα της συναδέλφωσης, της αγάπης και
της ομόνοιας. Πιθανόν ο κυκλικός αυτός χορός να υποδηλώνει τον κύκλο
της ζωής, από την χαρά στην λύπη, από τον χειμώνα στην άνοιξη, από
την ζωή στον θάνατο και το αντίθετο.
Τι συμβολίζει το γαϊτανάκι;
Ο αριθμός των δώδεκα
χορευτών λέγεται ότι δηλώνει
τους μήνες του χρόνου που
εναλλάσσονται ή τις Ώρες, τις
μυθικές θεότητες του χρόνου.
Κατά μια άλλη εκδοχή,
οι κορδέλες στο γαϊτανάκι
συμβολίζουν τις ακτίνες του
ηλίου, είναι 12 όπως οι μήνες
του χρόνου.
9. Οι μαθητές της Στ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου Άνω Καλλινίκης
που αναζήτησαν και επιμελήθηκαν τις πληροφορίες: Φρειδερίκη,
Ραφαήλ και Ηλίας.
