1. Thi t l p BIOS (Ph n 1)
Sau khi l p ráp, ngư i s d ng c n i qua công o n khai báo các thông s
trong BIOS thì m i dùng ư c máy. Chương trình này s giúp PC qu n lý h
th ng, bao g m t t c nh ng linh ki n, thi t b mà b n ã l p vào.
Khái ni m v BIOS
ây là ch vi t t t c a basic input/output system (h th ng u vào/ u ra cơ b n).
V th c ch t BIOS là ph n m m tích h p s n, xác nh công vi c máy tính có th
làm mà không ph i truy c p vào nh ng chương trình trên ĩa.
Chương trình này thư ng ư c t trong chip ROM i cùng máy tính, c l p v i
các lo i ĩa, khi n cho máy tính t kh i ng ư c. Các thông s c a BIOS ư c
ch a t i CMOS, m t chip bán d n khác ho t ng b ng pin và c l p v i ngu n
i n c a máy.
Do RAM luôn nhanh hơn ROM nên nhi u nhà s n xu t ã thi t k BIOS có th
sao t ROM sang RAM m i l n máy tính kh i ng. Quá trình này ư c g i b ng
cái tên shadowing.
BIOS c a PC ư c thi t k khá sát v i tiêu chu n nên dù có nhi u phiên b n khác
nhau, chúng v n gi ng nhau trên m i máy. Nhi u PC hi n i ch a BIOS flash,
nghĩa là BIOS ã ư c sao vào chip nh flash nâng c p khi c n thi t và không c n
n pin nuôi. Khi công ngh m i ra i và các l i cũ ư c phát hi n, nhà s n xu t
thư ng ưa ra phiên b n BIOS c p nh t gi i quy t tr c tr c và nâng cao t c
ho t ng c a h th ng.
Vi c c p nh t BIOS ư c th c hi n khá ơn gi n nhưng ph i h t s c th n tr ng và
nên tuân theo nh ng quy nh sau:
- N u h th ng ch y n nh, không có l i gì thì không nên nâng c p BIOS.
- N u c n nâng c p, hãy c k hư ng d n c a chương trình trư c khi b t tay vào
th c hi n.
2. Màn hình Bios Setup a s là màn hình ch y ch TEXT. G n ây ang phát
tri n lo i BiosWin (Ami) có màn hình Setup g m nhi u c a s gi ng tương t
Windows và s d ng ư c Mouse trong khi Setup nhưng các m c v n không thay
i.
Các lo i BIOS
Thư ng thì b n v n quen b m phím Delete vào ph n thi t l p BIOS. Tuy nhiên,
ó ch là thao tác i v i ph n l n các máy có xu t x t ông Nam Á. các lo i
máy tính khác (s n xu t t M ch ng h n), ngư i dùng ph i thông qua chương trình
qu n lý riêng thay i các thông s BIOS.
Hi n nay có 2 lo i BIOS:
- BIOS d ng text. Ngư i dùng s di chuy n phím hư ng ưa v t sáng i t i các
l a ch n. Nh n Enter quy t nh, Esc thoát (gõ Y khi mu n lưu thay i, N là
không lưu).
- BIOS Win. ây là lo i BIOS m i ư c phát tri n. Thay vì màn hình d ng text
thông thư ng, các thông s hi n ra trên màn hình màu v i nhi u c a s . Ngư i dùng
có th di chu t ho c phím hư ng ch n l a.
Thi t l p BIOS (Ph n 2)
Ph n này s gi i thi u thi t l p cơ b n liên quan n ngày, gi trên máy tính,
khai báo các lo i , màn hình hay bàn phím. ây là nh ng thành ph n chính mà
BIOS trên các lo i PC ph i nh n bi t qu n lý và i u khi n chúng.
Khi vào chương trình này, ch n Standard CMOS Setup.
3. Date: ây là nơi khai báo ngày tháng v i các nh d ng khác nhau, tùy theo máy. Ví
d : mm/dd/yy là ki u ghi tháng/ngày/năm.
Time: Có lo i máy yêu c u dùng h gi 24. Ch c n di chuy n con tr n các v trí
c a gi , phút, giây, b n có th nh p s t bàn phím.
Trong các b n Windows m i, ngư i dùng thay i ư c thông s v th i gian trong
Start > Control Panel > Date and Time. Dù BIOS dùng h gi 24 nhưng b n v n có
th cho hi n th trên khay ng h theo h gi 12 (AM/PM) b ng cách thi t l p trên
Windows.
IDE Primary Master
ây là nơi khai báo các thông s c a c ng. N u khai báo sai, có th không ho t
ng, th m chí b h ng. Ví d , khi nh p s dung lư ng cao quá mà ti n hành các l nh
Fdisk hay Format, thi t b này s b " ơ".
Tuy nhiên, nh ng BIOS i m i có phát tri n thêm tính năng dò tìm thông s c ng
IDE m t cách t ng. B n ch c n b m Enter > t i IDE HDD Auto-Detection, nh n
Enter ti p. Các ch ti p theo, m c nh Auto.
N u máy ch có 1 c ng ho c 2 chia chính (Master), ph (Slave) thì ây là nơi
t Master. Vi c khai báo này ph i úng v i cách t chân răm (jumper) trên 2 .
Hi n nay, các lo i i m i ch có 1 jumper cho 3 v trí: duy nh t, Master và Slave
(sơ c m chân răm ã in s n trên c ng). Lo i th h cũ có nhi u chân răm nên
n u dùng, b n ph i tuân theo tài li u hư ng d n m t cách c n th n.
IDE Primary Slave
ây thư ng là nơi khai báo c ng th 2 c m ch Slave. B n cũng có th nh p
thông s b ng tay ho c dò tìm t ng. N u máy không cài này thì ph n khai báo
None.
4. IDE Secondary Master
Do BIOS i m i h tr c m n 4 c ng, ngư i dùng có th l p c ng th 3 và
khai báo t i ây. Tuy nhiên, cáp IDE th 2 cũng có th n i ư c v i a phương ti n
(CD ho c DVD) nên ây thư ng là nơi khai báo lo i này. Cách c m jumper cho
CD cũng gi ng như trư ng h p c ng.
Ngư i dùng cũng có th nh p thông s b ng tay ho c ch dò tìm t ng.
N u không có nào c m dây IDE th 2 này, b n tr ng thái None.
IDE Secondary Slave
ây là nơi khai báo cho c ng th 4 ho c quang th 2. M t dây IDE có th n i 2
cùng lo i ho c 1 c ng, 1 CD, mi n là cách t chân răm ph i tuân theo lu t chính
- ph .
Khai báo m m
Thư ng thì Drive A và Drive B dùng khai báo cho ĩa m m. Tuy nhiên, hi n
nay không còn nhi u ngư i dùng thi t b v a d h ng, v a lưu ư c ít d li u này.
Ch Halt On
M t s PC cho phép b n "sai khi n" BIOS ph n ng v i các l i trong quá trình ki m
tra máy.
All Error: Khi ch n m c này, máy s treo khi phát hi n b t c l i nào. B n không
nên ch n vì Bios s treo máy khi g p l i u tiên và b n s không th bi t các l i
khác, n u có.
No Errors: Quá trình t ki m tra c a máy s ư c th c hi n cho n khi hoàn t t.
Máy không treo dù phát hi n b t c l i gì. Ngư i dùng nên ch n m c này bi t b
ph n nào b tr c tr c và tìm cách gi i quy t.
All But Keyboard: T t c các l i, ngo i tr bàn phím.
All But Diskette/Floppy: Máy treo v i t t c các l i, tr l i ĩa và bàn phím.
5. Thi t l p BIOS (Ph n 3)
Các m c thi t l p nâng cao cho phép ngư i s d ng ch n th t ĩa boot, t
t c gõ bàn phím, tăng t c cho quá trình kh i ng... Ngoài ra, b n còn gi i
h n ư c vi c thay i BIOS ho c ngăn ngư i khác xâm nh p vào máy tính.
Vào Advanced Bios Features, nh n Enter. T i ây có các m c như sau:
Virus Warning (c nh báo có virus)
Ph n cài t này có cái tên "ng ng n" nh t trong BIOS. Trên th c t , nó không th
cho bi t chương trình nào là virus, chương trình nào là "trong s ch".
V m t ý tư ng, khi t Enabled, Bios s báo ng và treo máy n u có hành ng
vi t vào boot sector (vùng kh i ng) hay partition c a ĩa c ng. Nhưng do không
phân bi t ư c, nó ch óng vai trò dò tìm b t kỳ và t t c nh ng gì ư c vi t vào
Master Boot Record c a ĩa c ng r i th hi n câu h i trên màn hình xem b n có
ng ý cho chép hay không.
Do virus ph bi n nh t thư ng xâm nh p boot sector nên khi cài t như v y, b n có
th h n ch s lây lan. Nhưng i v i nh ng chương trình h p pháp khác, nh ng
dòng thông báo không mong mu n s hi n ra, khi n ngư i s d ng b i r i. Trong
trư ng h p này, b n nh n vào nút Authorize th c hi n. Ho c, trư c khi ti n hành
các l nh như Format hay Fdisk, hãy nh vào BIOS ch n Disabled cho m c này.
Chú ý: Do Virus Warning t ra không hi u qu , m t s BIOS ã b m c này.
6. CPU L1 & L2 Cache
M t s BIOS tách r i ph n này làm 2 m c là Internal Cache và Extenal Cache.
Cài t cho Cache L1 (level 1 cahe) s t t/b t cache n i trên vi x lý. i v i dòng
chip 486 ho c v sau này, b n nên b t vì n u t t, máy s g p tr c tr c l n. Ngư i
dùng ch nên t t vì m c ích ki m tra l i ho c nghi ng ho t ng c a chip x lý.
Trên m t vài lo i BIOS, b n có th th y 3 l a ch n: Disabled, Write Through và
Write Back. Trong ó, Write Back s giúp cho máy ho t ng t t nh t.
Cài t cho Cache L2 s t t/b t cache ngo i trên vi x lý. Ph n l n các mainboard
486 ho c m i hơn u có cache này. Cũng gi ng như Cache L1, thi t b c n ư c b t
su t th i gian s d ng và ch ư c t t vì m c ích ki m tra l i. Trên m t s BIOS,
b n có th th y 3 l a ch n Disabled, Write Through và Write Back. Trong ó, Write
Back s giúp cho máy ho t ng t t nh t.
Chú ý: Cache L2 trên m t s bo m ch "ch gi i" ã b làm gi . Cách ki m tra là
vào BIOS t t và xem máy có ch y ch m i hay không. N u máy v n bình thư ng,
cache L2 th c không có. Ngoài ra, m t s máy còn thông báo cache L2 này Enabled
ngay c khi nó b Disabled. D u hi u này ch ng t BIOS ã b "ph u thu t".
Quick Power On Self Test / Quick Boot/ Fast Boot
B t m c này s khi n quá trình kh i ng b qua m t s bư c(như ki m tra b nh
m r ng nh m phát hi n l i) gi m th i gian.
Tuy nhiên, khi làm như v y, b n cũng tăng nguy cơ b sót l i. N u có RAM l n, t
Disabled cho m c này là an toàn nh t.
Ch n th t cho thi t b kh i ng
Ngư i dùng có th kh i ng máy t nhi u khác nhau như c ng, CD, ĩa m m
hay USB.
Ch n kh i ng u tiên là c ng có ưu i m là nhanh nhưng trong trư ng h p
ĩa hay h i u hành b tr c tr c, ngư i dùng có th ch n l i (như CD hay USB)
cài t.
Swap Floppy
Tráo i tên 2 ĩa m m, khi ch n m c này b n không c n khai báo l i lo i ĩa
như khi tráo b ng cách t jumper trên card I/O.
7. Seek Floppy
N u Enable, BIOS s dò tìm ki u c a ĩa m m là 80 track hay 40 track. N u Disable,
BIOS s b qua. Ch n Enable làm ch m th i gian kh i ng vì BIOS luôn ph i c
ĩa m m trư c khi c ĩa c ng (dù ã ch n ch kh i ng b ng C).
Boot Up Num - Lock LED
Khi dùng ch ON cho phím Numlock m ( èn Numlock sáng), nhóm phím bên
tay ph i ư c dùng ánh s . Khi t ch OFF, nhóm phím này ư c dùng di
chuy n con tr .
Gate A20 Option
A20 là dòng a ch th 21 trong b nh , ư c i u khi n b ng "ch huy" c a bàn
phím. chipset i u khi n A20 và tăng cư ng kh năng ho t ng c a máy, hãy
ch n Enabled. R t hi m lý do khi n ngư i ta t t ch c năng này. Vì v y, m t s dòng
máy m i thay b ng các l a ch n khác là Normal và Fast ngư i dùng quy t nh
m c làm vi c c a vi x lý.
Typematic Rate Setting
N u ch n Enabled, b n kích ho t 2 ch c năng dư i ây:
Typematic Rate (Chars/Sec): M c này s giúp b n ch n s ký t /giây tuỳ theo t c
ánh phím nhanh hay ch m. N u thi t l p th p hơn t c ánh thì máy s phát ra
ti ng bip (vì nó không ch y k p).
Typematic Delay (Msec): Thi t l p này i u khi n kh năng l p l i t ng c a bàn
phím, nghĩa là dài th i gian nh n phím trư c khi nó b t u l p l i t ng.
Thư ng thì ta t 200 - 1000 mili giây.
Chú ý: M t s lo i bàn phím cao c p ã tích h p ch c năng tương ương.
Security Option
Ph n này dùng gi i h n vi c s d ng h th ng và Bios Setup.
Setup: Gi i h n vi c thay i Bios Setup. Khi mu n vào Bios Setup b n ph i ánh
úng m t kh u ã quy nh trư c.
System/Always: Gi i h n vi c s d ng máy. M i khi m máy, BIOS luôn luôn h i
m t kh u. N u b n không bi t m t kh u ho c gõ sai, BIOS s không cho phép s
d ng máy.
Chú ý: Do chưa ch n m c t m t kh u, b n nên Disabled.
8. APIC Mode
Nên t Disabled vì ch Enabled có th gây m t n nh cho máy. Vì khi h i u
hành ã ư c cài t (như Windows XP), thi t l p này không th thay i n u b n
không cài l i. M c ích c a nó là m r ng s dòng IRQ (Interrupt Request) - mã
thông báo s ki n ngo i vi b t u và k t thúc.
MPS Version Control For OS
MPS là chu n a x lý c a Intel dành thi t k PC có dùng vi x lý Pentium. Nó
xác nh dung lư ng s b nh và tín hi u ng t ư c chia s . Giá tr 1,1 ho c 1,4
không th thay i cho nhau n u APIC Mode tr ng thái Disabled.
Nhìn chung, khi thi t l p BIOS nâng cao, ngư i dùng c n nghiên c u k tài li u i
kèm và yêu c u tài li u này t i nơi bán hàng. các dòng máy khác nhau, nh ng m c
trên BIOS khá khác nhau.