5. Κατανομή της κατανάλωσης ενέργειας
στα ελληνικά νοικοκυριά
Η οικονομική κρίση
χτύπησε για τα καλά την
ελληνική κοινωνία και τα
νοικοκυριά αναζητούν
φθηνούς, εναλλακτικούς
τρόπους θέρμανσης
καθώς η τιμή του
πετρελαίου έχει κάνει
ασύμφορη τη θέρμανση μ’
αυτό.
6. Ποιος είναι τελικά ο οικονομικότερος
τρόπος θέρμανσης;
Το ερώτημα που κυριάρχησε στην αρχή
του Χειμώνα και μας οδήγησε να
ασχοληθούμε
μ’ αυτό το θέμα
7. Δουλέψαμε σε ομάδες
Ψάξαμε
Στη βιβλιοθήκη του
Σχολείου
Στο Internet
Ρωτήσαμε
Τους Γονείς μας
Τους καθηγητές μας
Ειδικούς
9. Εισαγωγή
Η θερμοκρασία στην οποία ο άνθρωπος
νιώθει άνετα είναι περίπου 20 ο
C.
Χωρίς ενέργεια δε θα υπήρχε ζωή. Η
βασική πηγή ενέργειας για τη γη είναι ο
ήλιος. Τον Χειμώνα η ενέργεια που φτάνει
σε μας από τον ήλιο είναι λιγότερη απ’ ότι
το Καλοκαίρι, γι’ αυτό και η θερμοκρασία
είναι χαμηλότερη. Τον Χειμώνα
χρειαζόμαστε συμπληρωματική ενέργεια
για να θερμάνουμε τους χώρους στους
οποίους ζούμε.
Ίχνη φωτιάς που βρέθηκαν στη Νότια
Αφρική, δείχνουν ότι οι πρόγονοί μας
πιθανώς χρησιμοποιούσαν φωτιά για να
ζεσταθούν και να μαγειρεύουν ήδη πριν
από ένα εκατομμύριο χρόνια.
Ο έλεγχος της φωτιάς από τον
άνθρωπο υπήρξε μείζον γεγονός και
ορόσημο στην εξέλιξή του, γιατί τόσο το
μαγείρεμα της τροφής του, όσο και η
κοινωνική συναναστροφή γύρω από τη
φωτιά, άνοιξαν νέους δρόμους στον
εγκέφαλό του και στον πολιτισμό του.
10. Ενέργεια
Τι είναι η Ενέργεια;
Όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας σχετίζονται με το φυσικό μέγεθος το οποίο
ονομάζουμε “ενέργεια”. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος περπατάει, ότι τα αυτοκίνητα
κινούνται, ότι η ηλιακή ακτινοβολία θερμαίνει τα σώματα στα οποία προσπίπτει, όλα
αυτά είναι διαφορετικές μορφές ενός πράγματος: της ενέργειας.
Αλλά τι είναι η “ενέργεια”;
Η Ενέργεια ορίζεται ως η φυσική ποσότητα που χαρακτηρίζει την κατάσταση ενός
σώματος (θέση, θερμοκρασία, σχήμα, ταχύτητα κ.λπ.).
Η ενέργεια δεν εμφανίζεται από το τίποτα ούτε εξαφανίζεται, αλλάζει διαρκώς μορφή
και μεταφέρεται από το ένα σώμα στο άλλο. Είναι πάντοτε έτοιμη να δράσει και να
μεταφερθεί.
Τι κάνει η Ενέργεια για εμάς; Χρησιμοποιούμε την ενέργεια για τις πιο απλές και
καθημερινές μας ανάγκες. Με την ηλεκτρική ενέργεια φωτίζουμε, θερμαίνουμε ή
δροσίζουμε το σπίτι μας, μαγειρεύουμε το φαγητό μας, κρατάμε τα τρόφιμα φρέσκα και
πλένουμε τα ρούχα μας. Tα αυτοκίνητά μας, τα λεωφορεία, τα τρένα κινούνται με την
ενέργεια που τους δίνουν τα καύσιμα (π.χ. η βενζίνη) ή ο ηλεκτρισμός (π.χ.
ηλεκτρικός σιδηρόδρομος).
11. Συστήματα Θέρμανσης
Στην σημερινή εποχή ο καταναλωτής έχει στη
διάθεση του αρκετές επιλογές αναφορικά με τα
συστήματα θέρμανσης που μπορεί να εφαρμόσει και να
ικανοποιήσει τις ανάγκες του σε θέρμανση.
12. Συστήματα Θέρμανσης
Τα συστήματα θέρμανσης διαχωρίζονται σε 2
βασικές κατηγορίες,
στα κεντρικά και τα τοπικά συστήματα.
Κεντρικό ονομάζεται ένα σύστημα, όταν η
θερμότητα παράγεται σε κατάλληλο χώρο (σε
λεβητοστάσιο για παράδειγμα) και στη συνέχεια
μεταφέρεται στους χώρους που πρέπει να
θερμανθούν, όπως οι λέβητες, οι αντλίες
θερμότητας, τα ενεργειακά θερμοϋδραυλικά
τζάκια κ.α.
Τοπικό ονομάζεται ένα σύστημα, όταν η
θερμότητα παράγεται μέσα στο χώρο που
πρόκειται να θερμανθεί, όπως για παράδειγμα οι
σόμπες, οι θερμοπομποί, τα τζάκια, τα air
conditions κ.α.
13. Κεντρικά Συστήματα
Λέβητας
Στο λέβητα γίνεται η απαραίτητη καύση για τη μεταφορά θερμότητας από τη
δεξαμενή στο θερμαντικό μέσο, δηλαδή το ζεστό νερό.
Οι λέβητες διακρίνονται σύμφωνα με το υλικό κατασκευής τους σε:
Χυτοσιδήρου, που αντέχουν καλύτερα στη διάβρωση, μπορούν να επιδεχθούν
προσθήκες στοιχείων και χρειάζονται μικρότερες ποσότητες νερού στη λειτουργία
τους.
Χαλύβδινους, που έχουν μικρό βάρος και αντέχουν καλύτερα στις πιέσεις και στις
απότομες αλλαγές θερμοκρασίας. Οι διαστάσεις τους προσαρμόζονται καλύτερα στις
διάφορες απαιτήσεις και έχουν χαμηλό κόστος.
Οι λέβητες διακρίνονται κυρίως σύμφωνα με την καύσιμη ύλη που χρησιμοποιούν σε:
Πετρελαίου
Πέλλετ
Ξύλου
Υγραερίου
Ηλεκτρικοί
Φυσικού αερίου
14. Τι είναι το Pellet;
To Pellet, είναι το υλικό που παράγεται από «ζωντανούς
οργανισμούς» όπως ξύλο, υπολείμματα καλλιεργειών κ.α. και
χρησιμοποιείται σαν καύσιμο, προκειμένου να παραχθεί
ενέργεια. Πιο συγκεκριμένα, για τη παραγωγή pellets
χρησιμοποιούνται κυρίως κομμάτια ξύλου, είτε μαλακού
(πεύκο, έλατο, ερυθρελάτη), είτε σκληρού (δρύς, σημύδα,
ιτιά, λεύκα), καθώς επίσης και υπολείμματα πριονιστηρίων
(πχ. Πριονίδι, ροκανίδι, κα).
Με ειδική επεξεργασία που υπόκεινται τα βιολογικά
υποπροϊόντα, απαλλάσσονται από κάθε υγρασία και στη
συνέχεια συμπιέζονται σε μικρούς κυλίνδρους διαμέτρου 60-
80χιλ και μήκους περίπου 100χιλ, τα λεγόμενα pellets. Τα
pellets, είναι αυτά που χρησιμοποιούνται σαν καύσιμο στους
νέας τεχνολογίας Λέβητες, προκειμένου να παραχθεί κυρίως
θερμότητα.
Το pellet λόγω της χαμηλής του υγρασίας δεν εκπέμπει
καπνό και δεν αφήνει μεγάλα ποσοστά στάχτης (1%) , αυτό
επιτυγχάνεται λόγο της υψηλής απόδοσης ως καύσιμη ύλη που
αγγίζει το 94%.
15. Φυσικό αέριο
Το Φυσικό Αέριο είναι
ένα αέριο μίγμα υδρογονανθράκων.
Εξάγεται από υπόγειες κοιλότητες και
εξαιτίας των ιδιοτήτων του
θεωρείται οικολογικό καύσιμο.
Ένα από τα πλεονεκτήματα του φυσικού
αερίου είναι πως η οικογένεια δεν έχει την
έγνοια αν άδειασε η δεξαμενή, αν ο
διανομέας έκλεψε κατά τη διάρκεια της
παράδοσης κ.λπ.
Είναι διαρκής η παροχή του καυσίμου.
Στα μειονεκτήματα συμπεριλαμβάνεται,
επίσης, και το γεγονός πως δεν έχουν
δίκτυο όλες οι περιοχές.
17. Αντλία Θερμότητας
Η πιο φθηνή θέρμανση απαιτεί υψηλό αρχικό κόστος
Είναι μια συσκευή που ουσιαστικά
αντικαθιστά το λέβητα για τη θέρμανση και
τα κλιματιστικά για την ψύξη. Μπορεί να
δώσει θερμότητα μέσω αεραγωγών ή μέσω
του νερού που είναι και ο πιο διαδεδομένος
τύπος, όπως και ο λέβητας.
Η βασική διαφορά με τον λέβητα είναι πως
δεν παράγει θερμότητα καίγοντας κάποιο
καύσιμο, αλλά τη μεταφέρει. Αντλεί
θερμότητα από το περιβάλλον και τη
μεταφέρει στον χώρο μας ή το αντίστροφο.
Η αρχή λειτουργίας όλων των αντλιών
θερμότητας είναι ίδια. Ανάλογα όμως με την
επιλογή της πηγής άντλησης ενέργειας
διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:
18. Αντλίες Θερμότητας
αέρος – νερού
Οι αντλίες αέρος – νερού
εκμεταλλεύονται τον
περιβάλλοντα αέρα για να
αντλήσουν ενέργεια.
Είναι ιδανικές για κάθε
είδους κατοικία και
λειτουργούν τόσο σε
υψηλές θερμοκρασίες όσο
και θερμοκρασίες μέχρι
-20 ο
C.
19. Αντλίες Θερμότητας
νερού – νερού
(γεωθερμικές αντλίες)
Στην κατηγορία αυτή η άντληση
ενέργειας προέρχεται από το έδαφος
με οριζόντιους ή κάθετους
εναλλάκτες, οι οποίοι μεταφέρουν την
(θερμική) ενέργεια του υπεδάφους
στην αντλία.
Οι αντλίες θερμότητας
χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό
απόδοσης (COP), ο οποίος για τις
αντλίες αέρα-νερού κυμαίνεται από
2,5 έως 4 ενώ στην περίπτωση των
γεωθερμικών αντλιών (νερού – νερού)
μπορεί να φτάσει και το 5.
20. Υδραυλικό ενεργειακό τζάκι
ή τζάκι νερού
Πρόκειται για τζάκι, το οποίο διοχετεύει
την ενέργεια που παράγεται από την καύση
των ξύλων στο δίκτυο θέρμανσης του
σπιτιού. Έτσι παρέχεται θέρμανση, όχι
μόνο στο χώρο στον οποίο είναι
εγκατεστημένο, αλλά σε όλους τους χώρους
του σπιτιού όπου υπάρχουν θερμαντικά
σώματα.
Από το ενσωματωμένο boiler του
υδραυλικού τζακιού μεταφέρεται, μέσω
ειδικής υδραυλικής εγκατάστασης, ζεστό
νερό σε όλα τα σώματα του καλοριφέρ.
Η καύση στην εστία γίνεται με εξαιρετικό
ποσοστό απόδοσης, χωρίς απώλειες και
εκτός από τη ζέστη που εκπέμπεται στο
δωμάτιο που είναι εγκατεστημένη, το
υπόλοιπο αλλά μεγαλύτερο μέρος της
θερμότητας διοχετεύεται στα σώματα του
καλοριφέρ των άλλων δωματίων.
25. Οι ενεργειακές σόμπες ζεσταίνουν μεγάλους χώρους
ενιαίους ή διαιρεμένους, δεν καταναλώνουν μεγάλη
ποσότητα σε ξύλα, δεν ξηραίνουν τον αέρα και δε
ρυπαίνουν το περιβάλλον .
Η απόδοσή τους εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα του
ξύλου και την υγρασία που περιέχει.
Οι σόμπες διακρίνονται κυρίως σύμφωνα με την καύσιμη
ύλη που χρησιμοποιούν σε:
• Ξύλου
• Πέλλετ
• Βιοκαύσιμου
Ενεργειακές σόμπες
26. Σόμπες πέλετ
Το κόστος τους κυμαίνεται ανάλογα
με το μέγεθος και την ποιότητα από
€900 έως €2.000.
Για τη χειμερινή σεζόν χρειάζονται
4.000 με 5.000 κιλά πέλετ. Η μέση
τιμή είναι στα €0,28 το κιλό. Οπότε
χρειάζονται 1.120 με €1.400 τον
χρόνο, πολύ χαμηλότερα από το
πετρέλαιο και το ηλεκτρικό ρεύμα.
Βέβαια, χρειάζονται εργασίες στο
σπίτι, καθώς, για παράδειγμα, θα
πρέπει να τοποθετηθεί σωλήνας για
την εξαγωγή των καυσαερίων.
Επίσης απαιτείται κι ένας σχετικός
χώρος για την αποθήκευση των πέλετ.
Επιπλέον, θα πρέπει ανά τακτά
διαστήματα να εφοδιάζεται η σόμπα.
27. Θερμοπομποί
Είναι λεπτά ηλεκτρικά θερμαντικά
πάνελ άμεσης απόδοσης, που
λειτουργούν δια της φυσικής ροής του
αέρα. Ο ψυχρός αέρας που βρίσκεται
στα χαμηλότερα στρώματα του
δωματίου εισέρχεται από το κάτω
μέρος του θερμοπομπού, θερμαίνεται
από την ειδική αντίσταση του
σώματος και εξάγεται από το πάνω
μέρος του θερμοπομπού, χωρίς να
ξηραίνει τον αέρα.
Οι θερμοπομποί δεν παράγουν θερμό
αέρα (δεν έχουν βεντιλατέρ),
συνεπώς δεν πρέπει να συγχέονται
με τα κοινά αερόθερμα ή κλιματιστικά.
Αντιθέτως, αναδύουν τη ζέστη που
διαχέεται στο χώρο διά της φυσικής
ροής του αέρα.
28. Υπέρυθρα Θερμαντικά πάνελ
Πρόκειται για καινούργια μορφή θέρμανσης στην ελληνική αγορά.
Τα πάνελ μπορούν να τοποθετηθούν στους τοίχους ή στις οροφές
και με την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος εκπέμπεται
ακτινοβολία στα αντικείμενα και τα σώματα.
Αυτή είναι και η διαφορά με τις άλλες μορφές θέρμανσης. Το
κόστος ανά πάνελ ανάλογα με τα watt που καταναλώνει
κυμαίνεται από €300 έως και πάνω από €500.
Οι εταιρείες διαφημίζουν θέρμανση με €400 τον χρόνο. Πρέπει
όμως αυτά να είναι τοποθετημένα ώστε να βλέπουν αντικείμενα,
καθώς αυτά θερμαίνουν και όχι τόσο τον αέρα.
Στα πλεονεκτήματα της υπέρυθρης ακτινοβολίας είναι πως
ζεσταίνει το σώμα, διατηρεί τους μυς σε φόρμα, βοηθά στην
αποβολή των τοξινών, ενώ απαλλάσσει τους τοίχους και τον χώρο
από υγρασία, υδρατμούς και μικρόβια.
Η υπέρυθρη ακτινοβολία χρησιμοποιείται και στην Ιατρική.
Πάνελ
Υπέρυθρης
Ακτινοβολίας
29. Ενεργειακά
Αερόθερμα
Τζάκια
Το ενεργειακό τζάκι είναι
καλύτερης απόδοσης από το
κλασσικό τζάκι. Φτάνει στο
75% η απόδοσή του.
Καταναλώνει λιγότερα ξύλα
και θερμαίνει πολύ
περισσότερο. Εκπέμπει μέσα
από ειδικούς αεραγωγούς
θερμό αέρα.
Χρειάζονται όμως
μετατροπές στην κατοικία και
το μέσο κόστος είναι γύρω
στα €3.000. Σε ξύλα
απαιτούνται περίπου 7.000
κιλά. Με €0,20 το κιλό, τότε
η συνολική δαπάνη είναι
€1.400.
30. Ένθετες εστίες
Πρόκειται για κλειστές εστίες
υψηλής απόδοσης αλλά μικρότερων
διαστάσεων. Οι εστίες αυτές
προορίζονται κυρίως για όσους
έχουν ήδη ένα συμβατικό τζάκι
ανοιχτής εστίας και θέλουν να το
αναβαθμίσουν σε σύγχρονο τζάκι µε
κλειστή εστία, είτε γιατί το
συμβατικό παρουσιάζει προβλήματα
κατά τη λειτουργία του, είτε γιατί
θέλουν να βελτιώσουν την απόδοσή
του και την ασφάλεια του.
Είναι αποτελεσματικές συσκευές
θέρμανσης, υψηλής απόδοσης και
κατασκευάζονται σε ποικίλες
διαστάσεις. Περιλαμβάνουν
αεροθάλαμο και ένα ή δύο βεντιλατέρ
ενσωματωμένα στη συσκευή, ώστε να
κατευθύνουν το ζεστό αέρα στο
χώρο όπου είναι τοποθετημένο το
τζάκι, είτε µέσω αεραγωγών σε
γειτονικούς χώρους.
31. Αποτελούν μια ιδανική επιλογή για μικρά σπίτια, όπου δεν
υπάρχουν πολλοί και μεγάλοι χώροι ενώ ακόμη καλύτερη
απόδοση έχουν τα κλιματιστικά inverter, τα οποία και
διακρίνονται για την μεγάλη οικονομία ρεύματος.
Υπέρ: - Απόλυτη ελευθερία
επιλογής στις ώρες χρήσης
- Ιδανική επιλογή για την
θέρμανση μικρών σπιτιών
- Χαμηλή κατανάλωση ενέργειας /
χαμηλή εκπομπή CO2,
- Ρύθμιση υγρασίας( ψύξη κατά τους
θερινούς μήνες)
Κλιματιστικά:
αντλίες θερμότητας αέρος-αέρος
32. Ποιος είναι
τελικά
ο οικονομικότερος
τρόπος
θέρμανσης;
Καταρχήν δεν είναι κατάλληλα όλα τα
συστήματα – τύποι θέρμανσης για όλες τις
κατοικίες. Οι προϋποθέσεις εγκατάστασης
ενός συστήματος θέρμανσης (απαιτούμενοι
χώροι, συνθήκες περιβάλλοντος, διαθέσιμοι
πόροι ), ο εσωτερικός σχεδιασμός της
κατοικίας, η υποκειμενική αίσθηση της
θερμότητας σε συνθήκες άνεσης και τέλος η
προβλεπόμενη από τον ιδιοκτήτη δαπάνη,
καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιλογή του
συστήματος.
Τι είδους ενέργεια να καταναλώνει η
θέρμανση μου; Να είναι παθητική ή να
επεξεργάζεται τον αέρα;
Να είναι τοπική ή κεντρική; Σε ποιο βαθμό
θα αυτονομείται η χρήση ( ανά διαμέρισμα, ανά
επίπεδο, ανά δωμάτιο ), το κόστος χρήσης ή
το κόστος αγοράς, τι τελικά προέχει στις
παρούσες συγκυρίες;
Τα παραπάνω είναι ερωτήματα που πρέπει να
απαντηθούν πριν λάβουμε οποιαδήποτε
απόφαση και σίγουρα η γνώμη ενός ειδικού
είναι πάντα χρήσιμη.