1. ESPAINIAKO ANIZTASUN HIDRIKOA IES MUNGIA BHI GEOGRAFIA BATXILERGOA 2. Irakaslea: MARIJE AGUILLO

2. Espainako Baliabide hidrikoen baldintzak Klimak Espainia hezea Espainia lehorra Erliebeak eta topografiak Arroak sortzean Lan hidraulikoak egitean Litologikoak Buztinak isurketarako bidea oztopatzen du Kareharriak ur infiltrazioa eta akuiferoak sor ditzake Landarediak Erradiakzioen eta lurrunketaren aurreko babesa Gizakiak Lan hidrologikoak Erabilerak

3. Espainiako Ibaien Ezaugarriak Penintsularen alde gehiena exorreikoa da Isurialde atlantikoa: % 68,7 da. Isurialde mediterranearra: % 31,3 Ezaugarri orokorrak, Iparraldeko ibaiak izan ezik: Emari gutxikoak Oso irregularrak Desaraukoak (Ezuzteko konportamendukoak)

4. Parque Nacional de las Tablas de Daimiel. Hoy en día se mantiene de forma artificial gracias al bombeo de agua. En 2006 sólo se han inundado 30 Ha de las 2179 Ha inundables

5. ESPAINIAKO IBAIEN EZAUGARRIAK - II Emariak:txikiakingurukoibaiekinkonparatuzgero: Po: 1.350 m³/sg Rhin : 2.200 m³/sg Loira: 1.350 m³/sg Duero: 675 m³/sg Ez ohikoHazialdiak EspainiakoibaiekEuropakoekbainahazialdinabarmenagoakdituzte: Ebro eta Duerok 20.000 m³/sg izan dute Tajo: 14.000 m³/sg Guadalquivir: 12.000 m³/sg Ez ohikoagorraldiak Guadalquivir 0,30m³/sg (1950) Irregulartasunkoefizientea: Irregulartasunkoefizientea (1-3 txikia, 4-7 ertaina, 8-tik aurrerahandia) Ozeaniaraldekoak: 2 eta 5 bitartean Duero: 8 Tajo: 8 Guadiana: 11 Ebro: 6,5 HANDIA

6. Inflitrazioa Lurpeko ur-lasterra Prezipitazioak urtean Gainazaleko ur-lasterrak

7. IBAIEN FAKTOREAK Klima: Prezipitazioak, temperaturak, lurrunketa Emari absolutua Ibaiko erregimena Erliebeak eta topografiak Arroak antolatzen ditu Harrien nolakotasuna: isurketa-mota haranen morfologia Erliebeak duen malda: Uraren abiadura Higatze prozezua Garraio-ahalmena Lan hidrografikoen posibilitatea Giza jarduerak Urtegiak, kanalak, erabilerak

9. IBAI ERREGIMENA Zer da? Urtean zehar ibai baten emariak aldaketak izaten ditu: agorraldiak eta hazialdiak izaten Ibai baten emariak urtaroen arabera dituen aldaketak da ibaiaren erregimena Ibai erregimenaren faktoreak Prezipitazioen banaketa Prezipitazioen forma

10. IBAI ERREGIMENA a) Elur erregimeko ibaiak Goi mendikoak Emari handiena ekainean b) Euri erregimeneko ibaiak Ozeaniarra: - Neguko maximo bat - Udako minimo ez oso nabaria Mediterranearra: - Udako lehorte nabarmena - Euri-jasaren ondorioz bi maximo udaberrian eta udazkenean

11. Espainiako Ibaiak

12. ARROA ETA ISURIALDEA Ibai Arroa: Ibai batek eta bere ibaiadarrek drenatutako eskualdea. Ibaiek uren-banalerroen bidez mugatutako sarea osatzen dute. Ibai isurialdea: Itsaso berera urak isurtzen dituzten arroen multzoa. Uren banalerroa: Garaierak lotzen dituen uztezko marra eta urak mendiko alde batera edo bestera joatea determinatzen duena. Ibai-sare baten inguruan dauden garaierek uren-banalerroa osatzen dute

13. Zenbat arro daude? Uren banalerroa nondik?

14. D C A E F F E B Arroak, Cuencas hidrográficas: A, B, C, D, E, F Ur bana-lerroa / Divisoria de aguas

15. EMARIA Emari Absolutua: Ibai batek urte betean eramandako ur-kopuru totala da Hm³ -tan neurtzen da Emari modularra: Zenbait urtetan erregistraturiko urteko batez besteko emarien batez bestekoa da. Oro har, m³/sg-ko neurtzen da. Emari erlatiboa: Ibai batek puntu jakin batean daramatzan litroak/seg arroak neurketa-puntu horretatik gora dituen km²-z zatituta ateratzen den emaitza da. l/seg/km²-tan neurtzen da. Nalon ibaiaren emari erlatiboa 25,71 l/seg/km²-koa; Guadiana ibaiarena 1,65 l/seg/ km²-koa.

16. 153 aforos Caudal al 25-11-07 153 Aforoak

18. 1. Bizkaiko Itsasorako isurialdea: % 4 ibaietatik 2. Mediterramear Isurialdea: Ur-baliabideen % 26,2 jasotzen du 3. Isurialde atlantikoa: Penintsulako % 65 drenatzen du 1 2 3 Espainiako Ibai-sarea eta Isurialdeak Red fluvial de España y las vertientes hidrográficas

19. Isurialde Hidrografikoak Bizkaiko itsasoko isurialdeko ibaiak Prezipitazio ugariak (1350 mm batez beste urtean) Laburrak Desnibel handia (2.000 m batzuetan) Higadura handikoak Emaritsuak eta erregimen erregularrak NerbioiIbaiarensorburua; Delika-kojauzia

20. Kantabriar isurialdeko ibaiak Bidasoa Iturburua: Nafarroar Pirinioan (Erratzu) (710 m) Luzera: 69 Km Emari modularra: 24,7 m³/sg Arroaren azalera: 710 Km² Itxasoratzen da Hondarribia eta Hendayaren artean Nerbioi Iturburua: Sierra Salbada (800 m) Luzera: 72 Km Emari modularra 9,6 m³/sg Arroaren azalera: 1.900 Km²

21. Kantabriar isurialdeko ibaiak - II Pas Iturburua: Peñas Negras en Vega de Pas - Kantabria (1200 m) Luzera: 57 Km Emari absolutua: Arroaren azalera: 649 Km² Nalón Iturburua: Fuentes de Narcea (1440 m) Luzera: 153 Km Emari modularra: 43,41 m³/s Arroaren azalera: 1.135 Km² Bere ibilbidean zentral hidroelektrikoak daude. Nalon eta Narcea ibaiak elkartzerakoan

22. Isurialde atlantikoko ibaiak Miño eta Mesetako ibai handiak (Duero, Tajo, Guadiana) gehi Guadalquivir ibai Penintsulako % 65 drenatzen dute 596,5 mm-ko prezipitazioak jasotzen dute Luzeak (1000 km inguru) eta malda gutxiko ibaiak Desnibeletan trokarteak eratzen dituzte Mediterraneo alboan jaio eta Atlantikoan itsasoratzen dira Erregimen irregularrak dituzte Udazkenean eta udaberrian hazi egiten dira euriarekin. Emariak, balio absolutuetan handiak dira Emari erlatiboen balioak txikiak dira.

23. Miño ibaia Ituruburua: Sierra de Meira, Lugo (600 m) Luzera: 308 Km Arroaren azalera: Galiziar lurraldearen %40 Emari modularra: 340 m³/sg Itsasoratzen da: ozeano atlantiarrean (La Guardia-Pontevedra) itsasadarra oso zabala eratzen Ibaiadarra: Sil (aintzinean urrea zeramaten bere urek)

24. Duero Ibaia Picos de Urbión-en jaioa (2160 m) (Soria) Arroa: 98.160 Km² Oportotik gertu itsasoratzen da (Atlantikoan) 913 km luzera Penintsulako ibairik emari modular handiena du: 675 m³/sg Granito aldeak, haitzarte estuetatik, zeharkatzen ditu: zentral hidroelektrikoak (Aldeadávila, Zentralik handiena; Saucelle) Ibaiadar nagusiak: Esla, Pisuerga eta Tormes Picos de Urbion

25. DUERO SISTEMA

26. DUERO SISTEMA Almendra-ko presa La presa en cifras: BOVEDA:Altura presa: 197 m.Longitud coronación: 567mExcavación: 1.107.900 m3Hormigón: 2.188.000 m3

27. Satelite bidezko ikuspegia

28. Tajo-ren arroa Albarracin mendilerroan (1593 m altitudean) jaiotzen da 1.120 kilometro ditu luzerakoa Arroa: 80.600 Km² Emari modularra: 480-500 m³/sg Lisboatik gertu itsasoratzen da estuario oso zabala eratzen. Bokalean estuario handia osatzen du Adar nagusiak Jarama, Alberche, Tietar, Alagón Alcantara Tajo, Portugalen mugaren hurbil

29. Tajo garaia

30. Tajoren Arroa IBAIADAR NAGUSIAK: Jarama, Alberche, Tietar Vista panorámica del embalse de Torrejón –Río Tietar- (Cáceres, España), formado por el Tajo, en pleno Parque Nacional de Monfragüe

31. Guadiana Ibaia Campos de Montielen goi lautadan (Lagunas de Ruidera) jaiotzen da (altitud 900 m) Guadiana Arroak altuera gutxiko erliebeak izatea du ezaugarri.

32. Guadianarenarroa Arroa: 67.500 Km² 818 Km luzerakoa Emari modularra: 78,8 m³/sg Erregimena: euri-mediterranearra Nekez aurreratzen da: Desnivel txikia dagoelako Litologiak (kare-harria) lurpeko zirkulazioa errezten du Bokalean (Ayamonten) estuario handia osatzen du (Cadizko golkoan)

34. GUADIANA ETA GUADALQUIVIRREN ARROAK – CUENCAS DEL GUADIANA Y DEL GUADALQUIVIR Ibaiak Guadianaren arroko uren banalerroa

35. Guadalquivirren arroa Cazorla mendizerranjaiotzen da (1400 m. altitudea) Luzera: 657 Km Arroa: 56.978 km2 San Lucar de Barramedanitsasoratzen da estuario-itxurahartuta Emarimodularra: 183 m³/sg Ibaiadaremaritsuenakezkeraldeanditu Genil (Sierra Nevadanjaioa) ErdiAroanibainabigagarria zen Cordobaraino GauregunSevillarainobakarrik(80 Km)

36. Isurialde mediterraneoko ibaiak Ebro izan ezik, laburrak dira Trokak egiten dituzte (landarediarik gabeko maldak) Higadura handia Udan lehorraldi gogorrak Udazkenean uholde galgarriak Uhar ugariak eta gehienbat euri-bide lehorrak (ramblak, rierak) Fluvia, Ter (Girona) Llobregat 19 m³/s (Barcelona) Mijares 14,72 m³/s (Castellon) Turia, Jucar (Valencia) Segura(Murtzia, Alicante) Almanzora (Murtzia) Rambla

37. Ebroren arroa

38. Ebro Ibaia Iturburua: Peñalabran , Tres Mares muinoan (Kantabrian), altitudeko 1980 mtan. Mediterraneoko kolektor handiena da Hego Kantauri mendilerroa eta Ebroko sakonunea drenatzen du Mediterraneoan itsasoratzen da delta osatuz Luzerako 928 km ditu Arroa 85.820 km² Emari modularra: 554 m³/sg (Tortosan) Erregimen konplexua Ebroko sakonunean Mioceno eta Pliocenoko material bigunak aitzurtzen du uharka oso zabala eratuz

39. Ebroren meandroak Ebroren bokalea

40. Ebro Ruedako Monastegitik ikusita. Ezkerraldeko ertza askoz lehorragoa da.

41. Ebroren erregimena Konplexua eta kaudal oso irregularra Goi-Ebron (Kantabrian) euri erregimen ozeanikoa Burgos eta Haro-raino euri erregimen mediterranearra Mirandan emari modularra 82 m³/seg Ebro ertainean Pirinioetako ekarpenek emaria baldintzatzen dute erregimena: euri-elurrezkoa: Máximo udaberrian elurren urtzearekin Zaragozan emari modularra 265 m³/segkoa da. -Agorraldi ugariak -Ez ohiko Hazialdiak 20.000 m³/segkoak Azken zatian erregimen mediterranearra du bi maximoekin udaberrian eta udazkenean. Ebroko Delta

42. 2007ko abuztuan SEGURA Iturburua: Segura Mendizerra (Jaén) 2000 mtan. Luzera: 341 Km Prezipitazioak: 380 mm. Emari modularra: 59,7 m³/sg Erregimena: euri.mediterranearra. Ibaiadar nagusia: Mundo Itsasoratzen denean bere emari modularra 1 m³/s

43. ESPAINIAKO UR BALIABIDEAK

44. Prezipitazioak urtean

45. URA ETA UR-BALIABIDEAK Uraren erabilerak (Ur geza) Nekazaritzan %80 Industrian %6,4 Hiriko kontsumoan (etxeetan, lorategietan, turismoan,...) %14 Ondorioak: Gehiegizko kontsumoa Uren degradazioa (Golf-zelai batek 1.000.000 litro ur egunero behar du, hauda, 4000 pertsonek kontsumitzen dutena.)

46. Ur-Balantzeak Espainian orokorreanpositiboak dira Baliabideak: 346.000 H m³ Uraren eskaria: 20.000 H m³ (!!) Galerak lurruntzearen eraginez: %30 Uraren jatorria Ibaiak Ibaiak gehien bat irregularrak Isurialdeen arteko desoreka Mediterraneoko arroak defizitarioak Akuiferoak

47. Uraren eskaria Dinamismo ekonomikoa aurrera doan ahala uraren eskaria ere handituz doa. Gaurko egoera: Presen sistema ez da nahikoa Ur-galtze handiegia Ureztapen sistema desegokiak Ur-banaketaren sarea zaharkitua Aurreikuspegiak guztiz ezez- korrak aldaketa klimatikoa dela eta. Arazo horiek 4.000 hm³ inguruko defizita sortzen du

50. - Ustiapenak jarraitzen du handitzen

51. -1996: Neurri multzo bat diseinatzen da ur baliabideak handitzeko

53. PLAN HIDROLÓGICO NAZIONALA 2008.ean bukatzen da Helburuak Baliabideak handitzea Ibilguak edo uhaskak hobetzea Uholdeen arriskuak gutxitzea Uhaskak kontrolatzea Uraren kalitatea hobetzea Eskaria txikitzea: Ura erreziklatzen Ureztapen sistemak berritzen Ikerketa bultzatzea

54. LAN HIDRAULIKOAK Ibaiakerregulatzeko Urtegiak Urabanatzekourbideak 5000 Km bainogehiago Ibaienur-daldaketak(38 funtzionatzen) Ebrokoaeztabaidagogorretan. 1050 hm³ urteroKataluniara, Valentziara eta Murtziara RhodanoibaitikKataluinaraproiektuan

55. B) Ur-baliabidealortzeko Pirinioetako lakuak energia elektrikoa sortzeko Akuiferoen erreserbak zaintzea Desgatzategi txikiak bultzatzea nekazaritzan Desgatzitegiak egitea hirien hornikuntzarako 250 instalakuntzak (1. postua Europan) 500.000 m³ eguneroko produkzioa Valentzian, Murtzian, Kanarietan, Ceuta eta Melillan, Balearretan batez ere. Desgatzategia

56. Desgatzategia energi berriztagarriaz funtzionatzen duena (Kanariar uherteetan) España obtiene agua a través de desaladoras desde hace 30 años. La primera desaladoracon una producción significativa fue en 1965 en Lanzarote. La producción de agua desalada supone 1.200.000 m3/día de los cuales aproximadamente 700.000 m3/día provienen del agua marina Por ejemplo, el 40% del consumo de agua de la ciudad de Alicante proviene de la desaladora ubicada en dicha ciudad y que tiene una capacidad de 163 Hm. Otro ejemplo es La Comunidad de Regantes de Mazarrón (Murcia) tiene en funcionamiento una planta desaladora desde noviembre de 1995, que les aporta 4.500 m3 /Ha para regar 3.600 hectáreas.

57. Urarenkalitateakontrolatzeko Uraren kalitatea hobetzeko lanak Araztegiak (ur hondakinak tratatzeko) EB-ren arabera 10000 biztanleko hiri guztiek derrigorrez eduki behar dute. Urbide sareak modernizatzea (ura aurrezteko)

59. Uren kalitatea

60. Plan Hidrologiko Nazionala Uholdeen arriskua duten eskualdeak

61. EBROKO UR ALDAKETA

62. Ebroko ur aldaketa Las razones del NO Ecológicas Económicas Sociales Científicas Morales Ebro es un proyecto ecológicamente devastador, económicamente especulativo y socialmente injusto. El PHN, con un presupuesto de cuatro billones de pesetas, es uno de los proyectos más caros,... se fundamenta en concepciones obsoletas basadas en la subvención a fondo perdido,... no se han tenido en cuenta otras soluciones, como es el caso de la desalación, cuya tecnología hace que se trate de una solución cada vez más barata, mientras que los precios de las obras de infraestructura siempre son mayores

63. Zergatik ez Ebroko ur ladaketari Para realizar el trasvase del Ebro es preciso inundar poblaciones y tierras actualmente habitadas, desvertebrando comarcas enteras, que son precisamente las menos desarrolladas económicamente y que en realidad son las que precisan de la solidaridad de los pueblos de España. Ha sido la comunidad científica, con centenares de informes críticos al PHN y con su certeza a la hora de hacerlos patentes,... quien ha paralizado momentáneamente algunas de las obras de infraestructura ... el agua del Ebro es de peor calidad que la del Júcar y la mezcla ambas tendría un efecto devastador sobre los ecosistemas de las cuencas receptoras, la extensión de epizootias, como la del mejillón cebra, un molusco procedente de Asia Central que está presentando numerosos problemas en los tramos finales del Ebro.

64. URAREN GERRA ESPAINIAN

66. Desde el año 1984 hasta el 2003, Murcia pasó de tener 91.563 hectáreas para regadío a 225.356. lo que supone un incremento del 47,4 por ciento. Algunas conclusiones del Estudio José Fernando Ortega pone de manifiesto que las más de 225.000 hectáreas de regadío que existen en la cuenca hidrográfica del Segura, frente a las 153.000 reconocidas oficialmente, suponen superar el consumo máximo de agua establecida para Murcia en el plan hidrológico de esta cuenca, en unos 400 hectómetros cúbicos.

67. La rotura de una balsa de agua causa cortes de tráfico en la N-340 en Murcia TONO CALLEJA - Murcia - 18/09/2003 La rotura de una balsa de agua en el paraje de Las Salinas, en la localidad murciana de Sangonera la Seca, que contenía en ese momento unos 200.000 metros cúbicos de agua, ha anegado una buena parte de la zona, en la que se encuentra el paso de la N-340, a la altura del kilómetro 644, y ha llenado de barro todo el entorno, atrapando a una decena de vehículos y provocado desperfectos en casi un centenar, aunque no ha habido lesiones importantes. Asimismo, la red de ferrocarril ha resultado dañada y, según Renfe, el incidente afectó a unas 250 personas que viajaban en cuatro trenes, tres de ellos de cercanías y el cuarto de largo recorrido que finalizaba el trayecto entre Barcelona y Lorca.