Chuyên Đề Pháp Luật Kinh Doanh – TS. Phạm Duy Nghĩa

1. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
02/2010
Chuyên đề pháp luật
kinh doanh
PGS TS Phạm Duy Nghĩa

2. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Cải cách pháp luật ở VN: Một câu chuyện
thành công
 Làm luật: Số lượng Công báo 2001-2005
• Năm 2001: 49 số Công báo
• Năm 2002: 66 số Công báo
• Năm 2003: 234 số Công báo
• Năm 2004: 359 số Công báo
• Năm 2005: 405 số Công báo (20.000 trang văn bản/một năm)
• Riêng tháng 12/2009: 12 số Công báo (www.chinhphu.vn)
 Phát triển của các thiết chế
 Luật sư: 2001: 1000 luật sư => 2006: 3000 luật sư; 2008: 4500 luật sư
 Trường dạy luật: 2001: 03 trường => 2009: 30 trường, gần 20.000 sinh viên
học luật/năm: (chính quy, mở rộng, tại chức, tự học có hướng dẫn), Học viện
tư pháp => 500 thạc sĩ, 30 tiến sĩ luật học
 Tư pháp và bổ trợ: thẩm phán, công chứng, thi hành án
 Cam kết chính trị: 03 Nghị quyết của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư
pháp, chiến lược xây dựng hệ thống pháp luật 2020

3. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Khung khổ pháp luật kinh doanh ở Việt Nam
 BLDS 2005
 Luật Thương mại 2005
 Luật Doanh nghiệp 2005, Luật Đầu tư 2005
 Luật sở hữu trí tuệ 2005
 Luật Chứng khoán 2006
 BLTTDS 2004
 Luật Phá sản 2004
 Luật Cạnh tranh 2004
 Đang chuẩn bị ban hành mới và sửa đổi: sửa đổi Luật đất đai
2003, Luật ngân sách, Luật tài sản công, Luật giám sát vốn và
tài sản nhà nước, Luật trọng tài thương mại

4. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Những khái niệm cơ bản
 Pháp luật
 Nhân trị, pháp trị, pháp quyền
 Luật, quy phạm, chế tài
 Pháp luật và các định chế xã hội khác
 Luật và lệ
 Luật và đạo đức
 Luật và hành vi kinh tế
 Luật và mệnh lệnh hành chính
 Nguồn pháp luật
 Luật thành văn
 Án lệ
 Phong tục, tập quán, học thuyết pháp lý, lẽ công bằng

5. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Tác động từ bên ngoài đến pháp luật Việt Nam
 Tác động của người Mỹ:
 BTA 2000
 STAR Project: Phi quy chế hóa, minh bạch, sự tham gia của dân chúng
trong quá trình làm luật
 Tác động của EU:
 MUTRAP: Sở hữu trí tuệ
 Tác động của người Nhật:
 Hiệp định đầu tư Việt Nhật => JICA, JETRO
 Những “người lữ hành cô đơn” khác:
 SIDA, GTZ, AusAid, Danida, UNDP => Asean Charter
 WTO 2006 => “Người lạ”: Khu vực kinh tế Trung Hoa

6. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Hiến pháp, bộ luật, nghị quyết của Quốc hội (4)
Pháp lệnh, nghị quyết của UBTV Quốc hội (2)
Nghị quyết của
HĐND tỉnh (1)
Quyết định, chỉ thị
của UBND tỉnh (2)
Quyết định, chỉ thị, thông tư của
các bộ-công văn (3)
Lệnh, quyết định
của CT nước (2)
Nghị quyết của
HĐTP (1)
Quyết định, chỉ thị, thông
tư của VKSND TC (3)
Văn bản liên tịch giữa các bộ, VKS, TAND
TC, tổ chức xã hội (1)
Nguồn: §§ 13-19 Luật ban hành quy phạm pháp luật (sửa đổi 2002); © Phạm Duy Nghĩa
Nghị quyết của
HĐND huyện (1)
Quyết định, chỉ thị
của UBND huyện (2)
Nghị quyết của
HĐND xã (1)
Quyết định, chỉ thị của
UBND xã (2)
Nghị định, nghị quyết CP (2)
Quyết định, chỉ thị TTg (2)
Nguồn pháp luật Việt Nam

7. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Minh bạch: Làm sao cho 20.000 trang công báo đỡ
rối?
 29 đầu văn bản => không tiện cho người dân
 Pháp điển hóa
 Công báo hay pháp điển hóa kiểu US Code?
 Bất ổn trong in luật hiện nay
 Hạn chế quyền lập quy của hành pháp như thế nào?
 Lập pháp ủy quyền
 Ai giám sát văn bản vi hiến hiệu quả nhất?
 Quyền sáng tạo án lệ của tòa án
 Học thuyết pháp lý,
 Ví dụ:
 Ví dụ: nghĩa vụ cẩn trọng và đạo đức hành nghề

8. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Làm luật: Tương tác giữa các thế lực nhằm chung
sống hòa bình
NHÀ NƯỚC
(Trung ương và địa phương)
THỊ TRƯỜNG
(Các nhóm lợi ích)
XÃ HỘI DÂN SỰ
(Các thế lực tôn giáo sức ép)
TRUYỀN THÔNG

9. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Môi Trường Kinh Doanh -
Môi Trường Kinh Doanh - Xếp hạng
Xếp hạng
NHẤT
toàn cầu

10. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
PLKD 01/2010
Chuyên đề pháp luật kinh doanh
Thành Lập Doanh Nghiệp -
Thành Lập Doanh Nghiệp - Thủ tục & Chi phí
Thủ tục & Chi phí
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

11. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Cấp Giấy Phép -
Cấp Giấy Phép - Thời gian & Chi phí
Thời gian & Chi phí
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

12. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Tuyển dụng & Sa thải Lao động
Tuyển dụng & Sa thải Lao động
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

13. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Đăng Ký Tài Sản -
Đăng Ký Tài Sản - Thời gian & Chi phí
Thời gian & Chi phí
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

14. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Vay Vốn Tín Dụng -
Vay Vốn Tín Dụng - Quyền lợi & Thông tin
Quyền lợi & Thông tin
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

15. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Bảo Vệ Nhà Đầu Tư -
Bảo Vệ Nhà Đầu Tư - Mức độ Bảo vệ Nhà Đầu tư
Mức độ Bảo vệ Nhà Đầu tư
NHẤT
toàn cầu

16. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Bảo Vệ Nhà Đầu Tư -
Bảo Vệ Nhà Đầu Tư - Công khai Thông tin & Trách nhiệm Giám đốc
Công khai Thông tin & Trách nhiệm Giám đốc
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

17. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Đóng Thuế -
Đóng Thuế - Số lần & Thời gian
Số lần & Thời gian
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

18. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Thương mại Quốc tế -
Thương mại Quốc tế - Thời gian & Chi phí Xuất khẩu
Thời gian & Chi phí Xuất khẩu
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

19. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Thương mại Quốc tế
Thương mại Quốc tế - Thời gian & Chi phí Nhập khẩu
- Thời gian & Chi phí Nhập khẩu
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

20. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Thực Thi Hợp Đồng
Thực Thi Hợp Đồng- Thời gian & Chi phí
- Thời gian & Chi phí
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu

21. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Giải Thể Doanh Nghiệp
Giải Thể Doanh Nghiệp - Thời gian & Tỷ lệ Thu hồi
- Thời gian & Tỷ lệ Thu hồi
NHẤT
toàn cầu
NHẤT
toàn cầu
Thông lệ
không áp dụng

22. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Lựa chọn mô hình kinh doanh: Các tiêu chí

23. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Các loại hình DN: Từ cá thể tới công ty đại chúng

24. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Các biến thể

25. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Tổng quan về các loại hình doanh nghiệp (1)

26. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Tổng quan về các loại hình doanh nghiệp (2)

27. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Cá nhân kinh doanh
 Cơ sở pháp lý:
 Cá nhân kinh doanh theo NĐ 39/2007/ND-CP (16/03/2007)
 Hộ kinh doanh §§ 36-42 theo NĐ 88/2006/ND-CP (29/08/2006)
 DNTN §§ 141-145 LDN
 Những đặc điểm chính:
 Một cá nhân làm chủ
 Tự chịu trách nhiệm vô hạn
 Là nguyên đơn, bị đơn trong các vụ kiện
 Quy mô thường nhỏ (hạn chế bởi cơ sở kinh doanh, số thợ)

28. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Gợi ý một số điểm khác nhau
Loại hình Đăng ký Tên thương
mại
Con dấu, sản
nghiệp
Thuế
DNTN Phòng ĐKKD
Sở KH-ĐT
Tên riêng Như pháp
nhân
Thuế TNDN
Thuế TNCN?
Hộ kinh
doanh
Phòng KT
huyện
Tên cơ sở kd - Thuế TNDN??
Cá nhân kinh
doanh
? - - ?

29. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Bàn luận
 Đăng ký kinh doanh có ý nghĩa gì?
 Khai sinh ra pháp nhân
 Quản lý
 Công khai hóa
 “Thương nhân thực tế
 Sản nghiệp thương mại
 Lưu ý: DNTN được xem như doanh nghiệp => sổ sách, kế toán
 Thuế
 Lưu ý: DNTN được xem như doanh nghiệp => hoàn thuế
 Lưu ý: Hộ kinh doanh => khoán thuế

30. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Đăng ký kinh doanh
 §§ 13 – 37 Lex generalis => quy định chung cho các loại
hình công ty => lex specialis từng loại doanh nghiệp =>
quy định chuyên ngành
 Điều kiện về người thành lập doanh nghiệp
 Điều kiện về vốn, giấy phép, điều kiện kinh doanh khác
 Thủ tục đăng ký, thành lập doanh nghiệp
 Đối với cá nhân kinh doanh => chi phí nhận diện và thương lượng thấp
 Đối với các liên kết => cần tới một quá trình thương lượng dài hơn (công
ty là phức hợp khế ước giữa các thành viên)

31. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Phòng ĐKKD, Sở KH- ĐT: Phân tích thủ tục
 Tiếp nhận (Văn phòng
Sở)
 Kiểm tra hợp lệ (Phòng
ĐKKD)
 Yêu cầu bổ sung, trả lời
 Nhận Giấy chứng nhận
ĐKKD
 Một cửa liên thông
 Đăng ký mã số thuế (02)
 Đăng ký khắc dấu (03)
 Công bố

32. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Bình luận
 Nhu cầu xây dựng hệ thống đăng ký kinh doanh liên thông
(xã, huyện, tỉnh, quốc gia) => chia sẻ thông tin, ít nhất về
thành viên, vốn góp, tên công ty, lĩnh vực kinh doanh, người
đại diện
 Hai ý nghĩa của đăng ký kinh doanh:
 Quyền tự do kinh doanh => nghĩa vụ của thương nhân, kể cả thương nhân thực tế
(de facto merchant)
 Cơ sở dữ liệu => công khai hóa
 Chia sẻ thông tin giữa ĐKKD và cơ quan thuế => một mã số
 Cải cách nhỏ:
 các chỉ tiêu quản lý quá rườm trên một con dấu (UBND quận.. => thay địa chỉ)
 Ngành kinh doanh: mã ngành, cơ quan thuế và hải quan

33. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Tin thêm: 2010 nửa triệu doanh nghiệp/90 triệu dân
 Stephen M Brainbridge (2002) Hoa Kỳ:
 23 triệu cơ sở kinh doanh các loại, trong đó 1/5 là công ty, khoảng 4,6
triệu công ty, tạo ra 90% tổng doanh thu của các loại hình doanh nghiệp
 CIEM (2005)
 4.500 DNNN, 150.000 DN theo LDN, 3000 DN ĐTNN, 15.000 HTX,
2,4-2,9 triệu hộ kinh doanh, 13.000 hộ kinh tế trang trại, 10 triệu hộ nông
dân
 So sánh tương đối:
 50 dân Mỹ có 1 công ty,
 400 dân VN có 1 công ty => phấn đấu 180 dân có 1 công ty => đang có
xu hướng công ty hóa khu vực “phi chính thức”, xem § 11.2, 170.4

34. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Du nhập hợp danh tới công ty
 Khởi nguyên: (thợ cả - học nghề) => commanda => từ
hợp danh đến công ty cổ phần
 Pháp điển hóa: công ty đối nhân và công ty đối vốn
(Pháp-Đức); partnership và công ty (Anh-Mỹ)
 Phương Đông (VN)
 Họ, hụi, biêu, phường => NĐ 144/2006/NĐ-CP 27/11/2006
 Bang => cái bang => hội quán (Tàu)
 Cuộc => cuộc lớn do nhà nước tổ chức (Việt)
 Công ty Đông Ấn Hà Lan
 Du nhập pháp luật công ty qua người Pháp
• 1883, 1931, 1942, 1972

35. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Hợp danh trên thực tế
 Liên danh đấu thầu
 BCC
 Liên kết kinh doanh
 Hợp đồng chia sẻ sản phẩm PSA
 Đặc điểm chung:
 Khế ước (hợp đồng viết, đăng ký, hư cấu)
 Cùng quản trị, nguyên tắc đồng thuận
 Trách nhiệm riêng rẽ, không chịu thuế thu nhập doanh nghiệp
 Bán lại “phần vốn góp” khó – tính thanh khoản thấp
 Chi phí rút khỏi thị trường thấp
 Luật công chứng 2006: DNTN và hợp danh, Kiểm toán độc lập

36. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Một vài so sánh: Hợp danh, Cty TNHH, CTCP
Hợp danh Cty TNHH CTCP
Ủy quyền § 134.1.b; 133.2;
137.1
§ 46 Chủ tịch hoặc
Giám đốc, § 49, 55
§ 97.2, 108.2,
111.2, 116.2, 123
Tính thanh khoản
của phần vốn góp
§ 131.4; 138.2;
138.5; 139
§ 43, 44 § 77.1.d, 87.5
Thuế thu nhập § 3.1 Luật Thuế
TNDN và thuế thu
nhập cá nhân
§ 3.1 Luật Thuế
TNDN và thuế thu
nhập cá nhân
§ 3.1 Luật Thuế
TNDN và thuế thu
nhập cá nhân
Khả năng huy
động vốn
§ 134.2. đ => một
dạng bảo lãnh luật
định, kể cả 2 năm
sau khi rút ra khỏi
hợp danh
§ 60.1, 52.2.a
(HĐTV)
§ 108.2.c
§ 87 HĐQT
§ 93.2 cổ tức

37. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Chính sách &
pháp luật đầu tư
nước ngoài tại Việt Nam
PGS TS Phạm Duy Nghĩa

38. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Nội dung buổi làm việc
 Một số kênh đầu tư vào Việt
Nam
 Nhà đầu tư lần đầu: Lựa chọn
địa điểm và hình thức đầu tư
 Nhà đầu tư hiện hữu: Mua lại,
chuyển đổi dự án
 Thuê đất cho hoạt động đầu tư
 Khu công nghiệp, khu chế
xuất
 Những vấn đề cần lưu ý: Thảo
luận

39. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Một số kênh đầu tư vào Việt Nam
 Đầu tư (từ góc nhìn quản lý dự án): đầu
tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp => tiếp tục
chia theo các hình thức cụ thể
 Liên doanh, DN 100% NN, HĐ HTKD (BCC)
 Chuyển đổi, đăng ký lại, đầu tư mới
 Đầu tư gián tiếp: mua bán phần vốn góp, cổ phiếu
 Đầu tư vào VN, đầu tư ra nước ngoài
 Đầu tư (từ góc nhìn tài chính dự án, hạ
tầng): BOT, BT, BTO => KCN, KCX
 Từ góc nhìn quản lý nhà nước: đăng ký
dự án, thẩm tra dự án => xúc tiến, cấp
phép, giám sát, giải quyết tranh chấp,
giải thể.

40. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Nhà đầu tư lần đầu
 Văn phòng đại diện => Luật thương
mại
 Đầu tư trực tiếp
 Chuẩn bị dự án, thành lập DN,
thực hiện dự án
 Thuê đất trong KCN, ngoài KCN
 Đầu tư gián tiếp
 Thảo luận: mua cổ phần, chứng
khoán của các công ty Việt Nam

41. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Nhà đầu tư lần đầu: Lựa chọn và chuẩn bị
 Tìm hiểu về môi trường đầu tư, đề
xuất dự án => trung tâm xúc tiến
đầu tư
 Mặt bằng và thuê đất
 Giới thiệu địa điểm
 Văn bản đồng ý về nguyên tắc
• Dạng văn bản: Quyết định hay
công văn chấp thuận
• Quy trình: Sở KH&ĐT, Sở
QH&KT=> quận?
 Xác nhận quy hoạch tổng thể

42. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Nhà đầu tư lần đầu: UBND Tỉnh hoặc BQL KCN
 Phân quyền rất mạnh => Cục ĐTNN
=> 64 tỉnh và khoảng 40 ban quản lý
KCN/KCX
 Năng lực thẩm tra:
 Nhà đầu tư phải xuất trình giấy tờ
gì?
• Bản sao công chứng => dịch &
công chứng
• Hợp thức hóa lãnh sự
 Năng lực tài chính (nhà đầu tư có
nghĩa vụ chứng minh và tự chịu
trách nhiệm)
 Nguy cơ: giành lấy đất và bán lại
dự án
 Nguy cơ: cạnh tranh xuống đáy
Tải bản FULL (83 trang): https://bit.ly/3kBCYzw
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

43. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Giấy chứng nhận đầu tư
 Một cửa => phòng chuyên môn
=> lãnh đạo
 Phân quyền (DN trong nước do
Phòng ĐKKD, đầu tư nước ngoài
do Chủ tịch tỉnh)
 Vấn đề:
 Đầu tư có điều kiện (trường
tư, viện tư…)
 Thẩm tra vốn tự khai và vốn
thực tế góp
 Định giá vốn góp của bên
nước ngoài
 Giám sát sau cấp phép
Tải bản FULL (83 trang): https://bit.ly/3kBCYzw
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

44. PGS TS Phạm Duy Nghĩa, Khoa Luật, ĐHKT TP HCM
LKT 02/2010
Luật kinh tế
Nhà đầu tư hiện hữu
 Chuyển đổi, đăng ký lại
 Tiếp tục theo luật cũ
 Chuyển đổi
 Thay đổi Giấy chứng
nhận đầu tư
 Đầu tư mới
 Vấn đề: Đa số vốn NN,
thiểu số vốn NN
3193305