2. Evolución A idea da evolución biolóxica Algúns filósofos gregos ( Anaximandro e Empédocles ) expresan a idea de que os organismos poden transformarse uns noutros. A cultura xudeocristiana extende a idea de que as especies foron creadas tal e como se coñecen: fixas e inmutables. Xorde a idea coñecida como FIXISMO . 610 - 423 a.C. Idade Media S. XVIII o fixismo mantense defendido por naturalistas de gran prestixio. 1707-1778 Carl Linné (Linneo) utiliza a inmutabilidade das especies como eixo central para seu sistema de clasificación de animais e plantas. 1707-1788 George Leclerc (conde de Buffon) empeza a dubidar sobre a existencia das especies como unidades fixas e inmutables. Nas súas obras refírese á posibilidade dunha evolución por dexeneración a consecuencia da acción de factores ambientais. 1769-1832 Georges Cuvier (paleontólogo) recoñece os fósiles como restos de seres vivos diferentes ós actuais pero que desapareceron debido a catástrofes a escala planetaria seguidas de outras tantas creacións. S. XIX En 1809 Lamarck publica a súa obra Filosofía zoolóxica na que expón a súa teoría evolucionista coñecida como transformismo ou lamarckismo . Ese mesmo ano nace Charles Darwin , naturalista que publicará cincuenta anos despóis a súa obra Sobre a orixe das especies…. na que explica a evolución por selección natural.
3.
4. Evolución A viaxe a bordo do Beagle Darwin, durante a viaxe no Beagle realizou múltiples observacións que influíron sobre as súas ideas incompatibles co fixismo. Ó viaxar de norte a su, unhas especies eran sustituidas por outras afíns. Os fósiles de mamíferos extintos recollidos nas Pampas presentaban unha gran similitude coa forma dos mamíferos actuais. As illas Galápagos eran ricas en endemismos que parecían estar relacionados coas especies do continente cercano (América do Sur).
5. Evolución A evolución por selección natural 1.-Nunha poboación os individuos presentan variacións herdables. Nunha poboación natural de xirafas, algunhas nacen coas patas dianteiras e o colo máis longo, caracteres que transmiten á súa descendencia. 2.-Nacen máis individuos dos que poden sobrevivir. Nun periodo de escasez as xirafas do colo longo teñen ventaxa, pois poden acceder ás follas máis altas das árbores. 3.-Algunhas variantes hereditarias proporcionan ventaxas ós individuos que as poseen á hora de sobrevivir e deixan maior descendencia. Ó poder sobrevivir mello, as xirafas de colo alto deixan máis descendentes que tamén portarán esa característica. A poboación cambia.
6. Evolución A teoría sintética A reproducción diferencial TEORÍA DARWINISTA Leis de Mendel Teoría cromosómica da herencia Xenética de poboacións TEORÍA SINTÉTICA A unidade evolutiva non é o individuo senón a poboación A evolución prodúcese por un cambio gradual na constitución xenética das especies Variabilidade xenética Presión ambiental Selección Mutación Reproducción sexual
7. Evolución Respostas evolutivas frente á selección Estudando os efectos sobre os fenotipos obsérvanse distintos tipos de selección: Tende a favorecer os fenotipos máis frecuentes e exclúe os valores extremos. Vense favorecidos os fenotipos nunha dirección particular. Un ambiente, ó non ser homoxéneo, pode favorecer dous ou máis fenotipos á vez. SELECCIÓN NORMALIZADORA SELECCIÓN DIRECCIONAL SELECCIÓN DIVERSIFICADORA Variación fenotípica dunha especie Número de individuos
8. Evolución O estudo do rexistro fósil Hyracotherium (50 M.a.) Mesohippus (35 M.a.) Merychippus (20 M.a.) Equus Un caso ben estudado é o do cabalo No caso do Archaeopteryx encontrouse o eslabón entre réptiles e aves. EVOLUCIÓN DO CABALO Fósil de Archaeopteryx Nalgúns casos os restos descubertos permiten reconstruir a evolución dun determinado organismo. Noutras ocasións encóntrase o “eslabón perdido” que pode explicar as fases de transición entre dous grandes grupos.
9. Evolución Distribución xeográfica dos seres vivos Continentes que estiveron unidos Os arquipélagos oceánicos alonxados dos continentes A separación dos continentes provocou o aillamento das especies e favoreceu un proceso evolutivo por separado a partir de antecesores comúns. Os poucos colonizadores destas illas quedarían illados dos seus antecesores cunha evolución independente. O estudo da distribución xeográfica das especies proporciona datos acerca da súa evolución. Jaguar Leopardo Armadillo Armadillo de nueve bandas Rinoceronte Tapir Catarrino Platirrino
10. Evolución A anatomía comparada Investiga as homoloxías ou similitudes estructurais herdadas polos organismos, tanto no seu esquelete como en cualquera outro órgao, e permite reconstruir a súa filoxenia. Cabalo Ave Morcego Por exemplo, existe unha similitude estructural nas extremidades de vertebrados . Humano Delfín
11. Evolución O desenvolvemento embrionario O parentesco evolutivo de distintas especies queda refrexado nas similitudes ou diferencias dos patróns do seu desenvolvemento embrionario. PEIXE GALIÑA VACA HUMANO Nas fases tempranas do seu desenvolvemento os embrións de diferentes vertebrados son moi parecidos entre sí.
12.
13. Herencia e evolución Parentesco entre catro mamíferos ungulados (I) Datos aportados pola anatomía comparada . Cordeiro: Número par de dedos, só o III y IV funcionais Estómago dividido en compartimentos. Porco: Número par de dedos, o II, III, IV e V funcionais Estómago non dividido en compartimentos. Cabalo: Só un dedo funcional, o III Estómago non dividido en compartimentos. Vaca: Número par de dedos; só o III e o IV funcionais Estómago dividido en compartimentos. 3 0 1 1 1 0 Qué conclusións podemos sacar destes datos? Mediante unha táboa ou un diagrama podemos facer grupos con características compartidas. Cabalo Vaca e Cordeiro Porco III III IV III IV Porco Cordeiro Cabalo Vaca Porco Cordeiro Cabalo Porco Vaca Cordeiro Estómago compartimentado. Dous dedos Dedos pares Pezuñas
14. Herencia e evolución Parentesco entre catro mamíferos ungulados (II) A insulina é unha hormona producida polo páncreas e o papel é o mesmo nos catro mamíferos. Comparando a composición en aminoácidos, detéctanse diferencias en tres (8, 9 e10 da figura). Qué conclusións podemos sacar destes datos? Datos aportados pola bioloxía molecular . Insulina 10 9 8 Vaca Porco Cordeiro Cabalo Vaca Cordeiro Porco Cabalo
