m

1. CZYNNIK
A
SIZOTYMIA –
AFEKTOTYMIA
B
INTELIGENCJA
Głównym zadaniem tego
czynnika jest dostarczenie
informacji o tzw. uzdolnieniach
ogólnych
C
STABILNOŚĆ BRAK STABILNOŚCI
EMOCJONALNEJ
E
DOMINACJA - SUBMISJA
INTERPRETACJA
(A+) AFETKOTYMIK - osoby z wysokimi wynikami w tej skali
charakteryzują się afektotymią, są bogate uczuciowo i mają łatwą
ekspresję uczuciową. Afektotymik jest łatwy w kontakcie i we
współpracy z innymi, lubi przyłączyć się do pracy z innymi, łatwo ulega Strona |
różnym nastrojom i uczuciom, ma miękkie serce i posiada dużo zaufania 1
do ludzi, jest radosny i dużo się śmieje. Nie jest precyzyjny i skrupulatny
w wykonywaniu zadań – zwykle ma ich zbyt wiele. Nie dotrzymuje
obietnic.
(A-) SIZOTYMIK - charakteryzuje się temperamentalną skłonnością do
ostrożności w wyrażaniu uczuć, robi wrażenie chłodnego uczuciowo,
bezkompromisowego i krytycznego. Trzyma się na dystansem, ma
trudności w nawiązywaniu kontaktu z innymi, szczególnie z dużą grupą.
(B+) - oznacza uzdolnienia intelektualne, dobry wgląd, szybkie uczenie
się i zdolność intelektualnej adaptacji. Koreluje również z takimi
cechami jak: skłonność do intelektualnych zainteresowań, bardziej
krytyczny sąd i wytrwałość w przeciwnościach.
(B-) - oznacza małe zdolności intelektualne, nieumiejętność operowania
pojęciami abstrakcyjnymi. Łączy się z takimi cechami jak: mniejsze
zdolności organizacyjne, mniejsza umiejętność krytycznej oceny i
łatwość rezygnacji w obliczu trudności.
Osoby C+ są emocjonalnie dojrzałe, stabilne, spokojne, unikają
niepotrzebnych sporów, w sposób powściągliwy starają się unikać
trudności, nie wykazują zmiennych zainteresowań, łatwo się
przystosowują w nowych sytuacjach.
W dynamice grupowej zaobserwowano, że grupy złożone z osób C+
tworzą lepsze morale grupy w porównaniu z grupami złożonymi z osób
C-.
C- charakteryzują osoby, które łatwo ulegają zniecierpliwieniu ludźmi i
problemami. Wykazują niezadowolenie z tego, co się dzieje w świecie,
w rodzinie. Denerwują ich ograniczenia swobody życia, mają
przekonanie, że nie poradzą sobie w życiu.
Często u tych osób spotyka się dolegliwości psychosomatyczne
(zaburzenia snu i inne objawy neurotyczne).
Osoby C- łatwiej angażują się w spory środowiskowe, trudniej znoszą
frustrację, są zmienne emocjonalnie, łatwiej zmieniają swoje postawy,
unikają odpowiedzialności i często są czymś zatroskane.
(E+) Osoby DOMINUJĄCE są asertywne, myślą samodzielnie nie
ulegając innym, przyjmują niekiedy postawę wrogą wobec ludzi, są
niekonwencjonalne, wojownicze, wymagające uznania przez innych i
okazywania im tego uznania. Są władcze, z trudem ustępujące innym,
oczekują respektowania swojego zdania.
(E-) Osoby SUBMISYJNE charakteryzują się zależnością od innych,
konwencjonalizmem, konformizmem, łatwością wyrażania swoich
uczuć, uległością wobec autorytetów, małą inicjatywą, preferencją
zajmowania stanowiska podrzędnego, choćby dla tzw. świętego spokoju.

2. F
SURGENCJA DESURGENCJA
G
SIŁA CHARAKTERU
Zachowania związane z
czynnikiem G+ mają w sobie
duży ładunek troski o
moralność i umiejętność
rozróżnienia tego co dobre od
tego co złe w sensie moralnym
H
ŚMIAŁOŚĆ NIEŚMIAŁOŚĆ
(F+) Osoby SURGENTNE są rozmowne, łatwe w kontaktach
społecznych, przeważa u nich radosny nastrój, są beztroskie, mają bogatą
ekspresję uczuć, liczą się z potrzebami grupy, działają szybko i szybko
podejmują decyzje.
(F-) Osoby DESURGENTNE są milczące, małomówne, mają zdolność
do introspekcji i nadmiernego analizowania swoich doznań i przeżyć,
zawsze są pełne trosk o siebie i innych, mają trudny kontakt z innymi,
stoją raczej na uboczu, są ostrożne i niepewne. Wszystkie te cechy, choć
mogą przypominać depresję, stanowią wyraz ostrożności i nieufności
Osoby G+ charakteryzują się wytrwałością w radzeniu sobie z
przeciwnościami, mają wyraźne plany na przyszłość, są emocjonalnie
opanowane, wykazują harmonijne zachowanie, mają poczucie obowiązku i
dbają o zachowanie moralnych standardów. Wykazują zainteresowanie
analizowaniem zachowania innych ludzi, są ostrożne w wydawaniu sądów
o innych.
Osoby G- są niewytrwałe, łatwo rezygnują z wysiłków w razie
napotkanych trudności, są niecierpliwe w dążeniu do celów, trudno na nich
polegać, zaniedbują swoje obowiązki wobec innych ludzi, są nierówne i
pracują zrywami.
UWAGA!!!

Niskie wyniki mogą świadczyć, że osoba znajduje się w sytuacji
stresowej, kryzysowej, albo w okresie wahań co do wyboru jakiejś
wartości moralnej, albo w okresie „pokusy” bycia niewiernym jakimś
wartościom moralnym, albo w sytuacji wymagającej jakiegoś poświęcenia,
na które trudno się zdobyć.

Niskie wyniki są charakterystyczne dla osób, które choć stawiają
sobie bardzo wysokie wymagania moralne, to jednak mają przekonanie, że
pomimo wysiłków nie potrafią tych standardów osiągnąć.
Osoby H+ są bardzo śmiałe w każdej sytuacji, także w sytuacjach
trudnych, natomiast nie dostrzegają sygnałów jakiegoś zagrożenia. Nie
mają trudności w nawiązywaniu nowych kontaktów społecznych, są
przyjaźnie nastawione do ludzi. Są zorientowani na wykonanie zadania. Są
aktywne, czasem ponad miarę, lubią przygody, są emocjonalne i łatwo
ujawniają swoje uczucia.
PARMIA - oznacza brak, albo małą wrażliwość, przez co osoby H+ są
niekiedy charakteryzowane jako „gruboskórne”, czyli przejawiające małą
wrażliwość. W sytuacjach stresowych – skłonność do chorób układu
krążenia.
Osoby H- są bardzo nieśmiałe, mają niczym nieuzasadnione poczucie
małej wartości, mają trudności w opisywaniu swoich doznań i przeżyć, nie
lubią zawodów, które wymagają kontaktów z ludźmi. Preferują kontakty z
kilkoma przyjaciółmi, natomiast źle się czują w większych grupach. Gubią
się w skomplikowanej sytuacji, są ostrożne w okazywaniu uczuć. Są
przywiązane do etykiety towarzyskiej, mają zawężone zainteresowania, są
staranne, dokładne i szybko dostrzegają niebezpieczeństwo.
THRECTIA - oznacza dużą wrażliwość fizjologiczną na zagrożenie, co
się przejawia np. pod postacią zmęczenia, wyczerpania, dolegliwości
somatycznych. W sytuacjach stresowych osoby tego typu wykazują
Strona |
2

3. I
WRAŻLIWOŚĆ
EMOCJONALNA
L
NIEUFNOŚĆ WOBEC
INNYCH
L+ PROTENSION – oznacza
projekcję i napicie
wewnętrzne.
L- to ALAXIA – oznacza stan
odprężenia, spokoju, relaksu,
ale także brak ambicji i brak
wysiłku w dążeniu do czegoś.
skłonność do zaburzeń schizoidalnych (z tendencją do izolowania się
od otoczenia) oraz choroby wrzodowej.
Osoby I+ cechuje niechęć do szorstkości i prozaiczności życia. Osoby te
lubią romantyzm podróży i nowych, nieznanych doświadczeń; są labilne
emocjonalnie, nierealistyczne, pogrążone w marzeniach, o żywej
wyobraźni i estetycznych zainteresowaniach. Są niepraktyczne życiowo. Strona |
Kierują się w życiu uczuciami, oczekują emocjonalnego wsparcia od 3
innych, kierują się w życiu także intuicją. Chcą na siebie zwracać uwagę,
bo jest im to potrzebne dla zmniejszenia nieśmiałości. Zwracają nadmierną
uwagę na funkcjonowanie swego organizmu, w związku z czym wykazują
szereg cech hipochondrycznych.
PREMSIA - oznacza usposobienie zależne, poddające się
nadopiekuńczości przez innych. Duża emocjonalna wrażliwość jest
wynikiem działania mechanizmu projekcji, za pomocą którego świat i
ludzi postrzega się z ogromną emocjonalną wrażliwością i lękiem. Z takich
postaw może zrodzić się neurotyczne zachowanie jawiące się pod postacią
nieprzystosowania, szczególnie często przejawia się to w formie syndromu
histerii konwersyjnej i hipochondrii.
Osoby I- nie są sentymentalne, niewiele oczekują od życia, podejmują
odpowiedzialność za swoje działania, nie są marzycielskie, są natomiast
bardziej realne i praktyczne.
HARRIA - oznacza osobowość o cechach męskości, dojrzałości,
praktyczności, realistycznego spojrzenia na świat.
L+ charakteryzuje ludzi, którzy są zazdrośni, nieufni, podejrzliwi,
doznający często frustracji, wymagający dużo od innych a mniej od siebie,
oskarżający innych za własne niepowodzenia i wymagający od innych,
aby każdy ponosił odpowiedzialność za popełnione błędy. Przewaga
nastroju rozdrażnienia.
Szerokie zainteresowania, pogarda dla przeciętności, starają się być
zawsze correct, podchodzą nieufnie do szlachetnych motywów
zachowania innych ludzi.
Ważną cechą tych osób jest wysokie napięcie psychiczne
charakterystyczne dla osób lękowych z głębokim poczuciem społecznej
niepewności. Odczuwany niepokój i napięcie jest kompensowane
zachowaniem agresywnym skierowanym na zewnątrz.
Osoby L- wykazują następujące cechy: akceptacja swojej małej wartości,
łatwe zapominanie o przeżywanych trudnościach, wyrozumiałość,
tolerancyjność wobec inności drugiego człowieka, brak tendencji
korygowania zachowania innych ludzi, ufność a czasem nawet naiwna
ufność wobec drugiego człowieka.
Osoby te odznaczają się łatwością kontaktów społecznych, pewną
beztroską, poczuciem odprężenia, ale także małą ambicją i małym
wysiłkiem w dążeniu do celu.

4. M
PRAKTYCZNOŚĆ NIEKONWENCJONALIZM
N
NAIWNOŚĆ - BYSTROŚĆ
O
SKŁONNOŚĆ DO
OBWINIANIA SIEBIE
M+ określane terminem AUTIA, który odnosi się do myślenia
„wewnętrznie autonomicznego”, co oznacza, że osoby te cechują
zachowania niekonwencjonalne, pogrążanie się w ideach, marzeniach,
Strona |
planach kosztem realności dnia codziennego.
4
Innymi cechami są: bogata i żywa wyobraźnia, twórcza osobowość,
nastawienie na osiągnięcia, ale od czasu do czasu daje się obserwować
histeryczna gra „rezygnacji”, która jest formą zwracania na siebie uwagi i
oczekiwania, że ktoś tej „rezygnacji” nieprzyjmie.
Osoby te czują się nieakceptowane w grupach, ale nie zależy im na tym.
Wysuwają dobre pomysły, odrzucane po pewnym czasie z uwagi na ich
nierealność.
Osoby te mają bardzo intensywne wewnętrzne życie psychiczne, mogą
zatem robić wrażenie, że są wewnętrznie spokojne, mają do siebie
zaufanie, nie kłopoczą się praktycznymi problemami, mają jednak wyższy
wewnętrzny lęk i niepokój. Na[rzemiennie cieszą się wewnętrzną głębią,
ale przechodzą do niedojrzałych histerycznych reakcji, wymagając od
otoczenia uwagi.
M- określane terminem PRAXERNIA odnosi się do „troski o sprawy
praktyczne”, charakteryzuje osoby konwencjonalne, kierujące się
praktycznymi potrzebami, zaangażowane w różne sprawy dnia
codziennego, prozaiczne, unikające spraw niepewnych i odległych
trzymające się ziemi i konkretu, zatroskane, ale stabilne.
N+ charakteryzuje osobę prezentującą dobre maniery towarzyskie,
myślącą i refleksyjną, inteligentną, ambitną, lecz niepewną siebie,
posiadającą dobry wgląd we własne problemy i problemy innych ludzi,
posiadającą zainteresowania estetyczne i zmienne poglądy. (czynnik ten
dość wysoko koreluje z inteligencją i dominacją).
N- charakteryzuje osobę towarzyską, o bogatej i gorącej emocjonalności,
romantyczną, łatwo angażującą się w kontakty osobiste, spontaniczną w
działaniu, o małym wglądzie, zawsze zadowoloną, z naiwną ufnością w
stosunku do ludzi i tolerancyjnością.
O+ osoby te mają poczucie, że brak im stabilności, czują się bardzo
zmęczone uczestniczeniem w wielu angażujących sytuacjach, częste
zatroskanie utrudnia im sen, czują się niezdolne do stawiania czoła
trudnościom dnia codziennego, łatwo ulegają zniechęceniu i mają niejasne
poczucie winy, są skłonne do litowania się nad sobą samym. Uważają, że
ludzie nie żyją moralnie, wolą czytać książki i spokojne zajęcia. Często to
ludzie religijni i pobożni. Spotyka się w tej grupie różne cechy
hipochondryczne albo neurasteniczne z dominującym lękiem i
niepokojem.
Osoby O+ czują się nieakceptowane przez grupę, uważa się ich za ludzi
nieśmiałych, nie są efektywnymi mówcami. Wybierają niewielu przyjaciół
i starają się uzyskać korzyści z konformizmu.
Wysokie O+ pojawia się w sytuacji przekraczania prawa lub w kryzysach,
szczególnie w kryzysach religijnych.
O- osoby te mają zaufanie do siebie, są radosne, spokojne, nie mają
nadmiernej wrażliwości , nie zwracają uwagi na to czy są akceptowane czy

5. nie, są obojętne, mało troskliwe, nie mają lęków i preferują podejmowanie
prostych zadań. Są z siebie zadowolone
Q1
KONSERWATYZM RADYKALIZM
Q1+ RADYKAŁOWIE – mają przewagę myślenia analitycznego i
charakteryzują się swobodą wyrażania niepopularnych poglądów, lubią
Strona |
eksperymentować.
5
Mają dużo wiadomości, mają mniejsze tendencje do moralizowania, lecz
są bardziej skłonni do rewolucyjnych poglądów. Częściej łamią
tradycyjne poglądy i zasady, mają tendencje przywódcze, są bardziej
aktywni w dyskusjach, ale są jednocześnie bardziej krytyczni.
Q1- to osoby konserwatywne, charakteryzują się respektowaniem
zastanych poglądów, postawą tolerancyjną wobec tradycjonalnych
poglądów.
Q2
Q2+ to osoby samowystarczalne, które wolą podejmowanie własnych
SAMOWYSTARCZALNOŚĆ decyzji niż podporządkowanie się decyzjom innych. Są spostrzegane jako
I NIEZALEŻNOŚĆ
przyzwyczajone do samodzielnego kierowania sobą i kierowania się
własnym zdaniem. Źle czują się w grupie, nie integrują się z grupą,
podejmują niezależnie własne decyzje nie licząc się z innymi, dlatego
często są odrzucane.
Q2- cechują się łatwością nawiązywania kontaktów społecznych i
łatwością poddawania się woli przywódcy. Charakteryzują się
uzależnieniem od grupy, liczą się z opinią innych.
Q3
Q3+ wykazują społecznie aprobowane cechy osobowości, mają silną wolę
WEWNĘTRZNA
oraz samokontrolę, odznaczają się szacunkiem i troską wobec innych,
INTEGRACJA
dbają o dobrą opinię społeczną, zachowują poprawną etykietę
OSOBOWOŚCI
towarzyską.
Utrzymują bliskie kontakty z osobami, które są kandydatami na liderów
Czynnik ten reprezentuje siłę z
grupy, trzymają się blisko osób odnoszących sukcesy. Czynnie udzielają
jaką człowiek troszczy się o
siebie samego, czy człowiek ma się w rozmaitych komitetach, stowarzyszeniach, przyczyniają się do
właściwą postawę wobec siebie rozwiązywania trudnych problemów, chętnie udzielają porad innym,
przez co zyskują zwolenników.
samego, czy siebie akceptuje,
czy dba o zdobycie dobrego
imienia w społeczności.
Q4
NAPIĘCIE PSYCHICZNE
Q3- charakteryzuje niski poziom integracji wewnętrznej powodujący
zachowania niekontrolowane, kierowanie się własnymi zachciankami, nie
liczenie się z normami społecznymi.
Ten brak wewnętrznej integracji jest czynnikiem stanowiącym genezę
lęku i niepokoju. Obserwuje się to głównie w stanach kryzysu
osobowościowego, kryzysu wartości i religijnego. W ostrej fazie takiego
kryzysu poziom Q3 jest bardzo niski i łączy się z nasileniem całego
drugorzędnego czynnika niepokoju.
Q4 + charakteryzuje ludzi z irracjonalnymi troskami, brakiem zdolności
odprężenia się, drażliwością, lękiem i chaosem myślenia. Osoby te rzadko
uzyskują jakieś role kierownicze i przywódcze, nie mają umiejętności
oceny zawartości grupy. Pobudzenie i napięcie w tym czynniku jest
związane ze sfrustrowanym albo źle zaspokajanym lub nadmiernie i zbyt
surowo kontrolowanym libido.
Czynnik ten może się wiązać również z innymi popędami, takimi jak
popęd ucieczki, asertywności, walki. Każda frustracja tych popędów
może zwiększać poziom napięcia.
Spośród wszystkich 16 czynników Q4 najsilniej wiąże się z kliniczną

6. depresją
Q4- charakteryzuje osoby nie przeżywające w okresie badania frustracji,
spokojne, zrelaksowane, odprężone, stateczne, ale także mało
zaangażowane w cokolwiek.
Strona |
6

7. depresją
Q4- charakteryzuje osoby nie przeżywające w okresie badania frustracji,
spokojne, zrelaksowane, odprężone, stateczne, ale także mało
zaangażowane w cokolwiek.
Strona |
6