1. Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
Οικονομικά του ασφαλιστικού
κλάδου υγείας

2. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Ποια είναι η αναγκαιότητα ύπαρξης του ασφαλιστικού
κλάδου υγείας;
Τι παρακινεί τα άτομα στην ασφάλιση υγείας;
www.cears.edu.gr
2

3. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Κίνδυνος διατάραξης της υγείας του ανθρώπου με την
εμφάνιση ασθένειας ή ατυχήματος
●
Αβεβαιότητα
●
Απώλεια εισοδήματος
●
Ιδιωτικοί εθελοντικοί θεσμοί (ατομική/ιδιωτική ασφάλιση,
ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες)
Θεσμοί συλλογικού χαρακτήρα (επικουρικά ασφαλιστικά
ταμεία)
www.cears.edu.gr
3

4. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δημόσια Ασφάλιση
●
Εξαιτίας των έντονων εξωτερικών επιδράσεων (αρνητικές
εξωτερικότητες) που προκαλεί το αγαθό υγεία, η κοινωνία
υποχρεούται (κρατική παρέμβαση) να καλύπτει ασφαλιστικά το
σύνολο των πολιτών με σκοπό την πρόληψη της εξάπλωσης
επικινδύνων καταστάσεων → θεσμός δημόσιας ασφάλισης
υγείας.
●
Υποχρεωτική (τουλάχιστον για τους εργαζόμενους)
●
Παρέχει στο άτομο τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί υπηρεσίες
υγείας και ταυτόχρονα τον καλύπτει για την απώλεια
εισοδήματος λόγω απουσίας από την εργασία
www.cears.edu.gr
4

5. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δημιουργία και εξάπλωση της ασφάλισης υγείας:
Μοντέλο Bismark (Γερμανία, 1883-1884)
Μικτό μοντέλο υποχρεωτικής ασφάλισης → Χρηματοδότηση
από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών
Μοντέλο Beveridge (M.Βρετανία, 1942)
Χρηματοδότηση από τα φορολογικά έσοδα, δωρεάν παροχή σε
όλους
www.cears.edu.gr
5

6. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Γιατί μας απασχολούν οι κίνδυνοι εμφάνισης ασθένειας;
1. Αβεβαιότητα εμφάνισης ασθένειας
2. Πιθανότητα ασθένειας
3. Σοβαρότητα, έκταση, περιοδικότητα ασθένειας
Από τι εξαρτώνται οι κίνδυνοι εμφάνισης ασθένειας;
Ηλικία, Φύλο, Κατάσταση υγείας, Τρόπος ζωής, Διατροφικές συνήθειες
Συνθήκες εργασίας, Γενετικοί παράγοντες (οικογενειακό ιστορικό)
Περιβαλλοντικοί παράγοντες, κ.α
www.cears.edu.gr
6

7. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Τι περιλαμβάνει ο ασφαλιστικός κλάδος υγείας;
●
●
●
Ασθένεια: βλάβη της υγείας που επηρεάζει τη φυσική ή
πνευματική ακεραιότητα του ατόμου.
Αναπηρία ή ανικανότητα: αδυναμία ανάληψης μίας
δραστηριότητας σε έναν ορισμένο βαθμό και ομαλής
συμμετοχής στην κοινωνική ζωή. Μπορεί να είναι
κληρονομική ή να οφείλεται σε ασθένεια (εκτός από
επαγγελματική), σε ατύχημα (εκτός από εργατικό) ή σε κάποιο
άλλο γεγονός.
Εργατικό ατύχημα: Είναι το ατύχημα που συμβαίνει εξαιτίας
της εργασίας είτε τη διάρκεια αυτής, είτε κατά την μετάβαση
από την οικία στον τόπο εργασίας (π.χ. έκρηξη σε μεταλλείο).
www.cears.edu.gr
7

8. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
●
Επαγγελματική Ασθένεια: Είναι η ασθένεια που
προέρχεται από το άμεσο αποτέλεσμα της έκθεσης
του εργαζομένου σε ένα φυσικό, χημικό ή βιολογικό
κίνδυνο ή είναι αποτέλεσμα των συνθηκών στις
οποίες εκτίθεται κατά την καθημερινή
επαγγελματική του δραστηριότητα (π.χ. εμφάνιση
καρκίνου του πνεύμονα σε μεταλλωρύχους).
www.cears.edu.gr
8

9. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές
Παροχές είναι τα μέτρα που λαμβάνει ένας ασφαλιστικός φορέας για
την πρόληψη, αποκατάσταση ή τη μείωση των οικονομικών και
βιολογικών συνεπειών που επιφέρουν οι διάφοροι κίνδυνοι λόγω
ανθρωπίνων, βιολογικών και κοινωνικο-οικονομικών
δραστηριοτήτων
Στόχοι:
●
●
Οικονομική ανακούφιση ατόμου (αναπλήρωση ή συμπλήρωση της
οικονομικής απώλειας)
Πρόληψη των κινδύνων ασθένειας και θεραπεία-αποκατάσταση της
βλάβης
www.cears.edu.gr
9

10. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Οι Παροχές χωρίζονται σε:
1. Παροχές σε είδος
Προσφέρονται από τον ίδιο τον ασφαλιστικό φορέα
(π.χ. ΙΚΑ)
Ο ασθενής καταναλώνει υπηρεσίες υγείας εκτός του
ΙΚΑ και μετά ζητάει αποζημίωση (ολική ή μερική)
1. Παροχές σε χρήμα
www.cears.edu.gr
10

11. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές σε είδος:
✔
✔
✔
✔
✔
Ιατρική περίθαλψη: υπηρεσίες γιατρών και άλλου
ιατρικού προσωπικού που χορηγούνται μέσα ή έξω
από ιδρύματα (εξωτερικά ιατρεία, κατ’ οίκον)
Επείγουσα ιατρική περίθαλψη
Νοσοκομειακή περίθαλψη: ιατρικά, παραϊατρικά,
φαρμακευτικά αγαθά κατά τη διάρκεια της
νοσηλείας → εισαγωγή στο νοσοκομείο
Οδοντιατρική περίθαλψη
www.cears.edu.gr
Φαρμακευτικά αγαθά: πρωτοβάθμια φροντίδα
11

12. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
✔
✔
✔
✔
✔
✔
Ιατρικές και άλλες εξετάσεις
Εργαστηριακές εξετάσεις (μικροβιολογικές, βιοχημικές,
ανοσολογικές, παθολογοανατομικές κ.α.)
Ακτινολογικές και ηλεκτρονικές εξετάσεις (ακτινογραφίες, αξονικές
τομογραφίες, μαγνητικές τομογραφίες, υπέρηχοι κ.α.)
Τσεκ-απ και άλλες εξετάσεις οι οποίες αφορούν αποκλειστικά και
μόνο την πρόληψη της ασθένειας
Ιατρικά – προσθετικά αγαθά (ορθοπεδικά, οπτικά-γυαλιά,
ακουστικά)
Άλλες ιατρικές θεραπείες (φυσιοθεραπείες, ιαματικά λουτρά,
εμβολιασμοί κ.α.)
www.cears.edu.gr
12

13. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Παροχές σε χρήμα:
✔
✔
Διατήρησης εισοδήματος: προορίζεται να διατηρήσει,
τουλάχιστον μερικώς, το εισόδημα του δικαιούχου στο αρχικό
του επίπεδο πριν την πραγματοποίηση του κινδύνου
ασθένειας που προκάλεσε τη μείωση - απώλεια του.
Μακροπρόθεσμη περιοδική παροχή: χορηγείται σε τακτά
χρονικά διαστήματα (π.χ. ανά βδομάδα, μήνα, τρίμηνο) μιας
χρονικής περιόδου, η διάρκεια της οποίας, κατά τη δημιουργία
του δικαιώματος της παροχής, είναι αόριστη ή προβλέπεται να
υπερβεί το ένα έτος (π.χ. σύνταξη χήρας θύματος εργατικού
ατυχήματος).
www.cears.edu.gr
13

14. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
✔
✔
✔
Βραχυπρόθεσμη περιοδική παροχή: χορηγείται σε τακτά
χρονικά διαστήματα μίας χρονικής περιόδου, η διάρκεια της
οποίας, κατά τη δημιουργία του δικαιώματος της παροχής,
προβλέπεται να μην υπερβεί το ένα έτος.
Εφάπαξ παροχή: χορηγείται μία μόνο φορά ή κατ’ εξαίρεση
(π.χ. εφάπαξ καταβολής βοηθημάτων για χαμηλές συντάξεις)
Παροχή αποκατάστασης ειδικών επιβαρύνσεων: χορηγείται
για την αποκατάσταση πρόσθετων δαπανών, εξαιτίας της
πραγματοποίησης ενός κινδύνου.
www.cears.edu.gr
14

15. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δαπάνες του κλάδου ασφάλισης υγείας
Ασθένεια
●
●
●
●
επιδόματα τα οποία προορίζονται για ολική ή μερική αποκατάσταση
της απώλειας εισοδήματος που προκύπτει από την αναστολή της
επαγγελματικής δραστηριότητας
ποσά που αντιστοιχούν στο ολικό ή μερικό κόστος της ιατρικής
περίθαλψης (πρόληψη, θεραπεία)
δαπάνες των υπηρεσιών δημόσιας υγείας που σχετίζονται με
επιδόματα ή ιατρική περίθαλψη
άλλες μορφές κοινωνικής πρόνοιας που συνδέονται με την ασθένεια
www.cears.edu.gr
15

16. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Αναπηρία – Ανικανότητα
●
●
●
●
συντάξεις, βοηθήματα και άλλες παροχές σε μετρητά, που καταβάλλονται στα
ανάπηρα ή περιορισμένης φυσικής ικανότητας άτομα
αμοιβές που δίνονται στους ανάπηρους όταν ασκούν επαγγελματική
δραστηριότητα προσαρμοσμένη στην αναπηρία τους μέσα σε ειδικές συνθήκες
ειδική ιατρική περίθαλψη που χορηγείται στους ανάπηρους και ανίκανους λόγω
της κατάστασης στην οποία βρίσκονται
φυσική, επαγγελματική, κοινωνική και ψυχολογική αποκατάσταση αναπήρων
www.cears.edu.gr
16

17. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Εργατικό ατύχημα – Επαγγελματική ασθένεια
●
●
●
●
συντάξεις, βοηθήματα, αποζημιώσεις και άλλες
παροχές σε μετρητά που χορηγούνται στα θύματα.
ειδική ιατρική περίθαλψη που χορηγείται στα
θύματα του ατυχήματος λόγω της κατάστασης στην
οποία βρίσκονται (π.χ. παροχή, επισκευή και
αντικατάσταση των ορθοπεδικών ειδών).
φυσική, επαγγελματική, κοινωνική και ψυχολογική
www.cears.edu.gr
αποκατάσταση.
πρόληψη ατυχημάτων
17

18. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Δαπάνες του κλάδου ασφάλισης υγείας
●
●
Ύψος δαπανών (ΟΟΣΑ, Eurostat, WHO, Εθνικές
στατιστικές υπηρεσίες)
Κατανομή δαπανών
–
Σε είδος, σε χρήμα
–
Νοσοκομειακές, ιατρικές ,φαρμακευτικές, κ.α.
www.cears.edu.gr
18

19. 19

20. 20

21. 21

22. Member State
Afghanistand,e,f
Albania
Algeria
Andorra
Angolag
Antigua and Barbuda
Argentina
Armenia
Australiah
Austria
Azerbaijani
Bahamas
Bahraind
Bangladeshd,j
Barbados
Belarus
Belgium
Belized
Benin
Bhutanj
Bolivia (Plurinational State of)k
Bosnia and Herzegovina
Botswana
Brazil
Brunei Darussalam
Bulgaria
Burkina Fasod
Burundid,g
Cambodiad,l
Cameroond,g
Canada
Cape Verde
Health expenditure ratios
Total expenditure on health as % of gross domestic
product
a
2000
6.5
6.4
3.5
7.6
2.4
4.8
9.0
6.4
8.3
9.9
4.8
6.0
3.9
2.7
6.3
6.4
9.1
3.7
4.6
5.2
6.1
6.9
4.4
7.2
3.0
6.1
5.1
7.2
5.8
4.5
8.8
4.6
2007
7.6
7.0
4.4
7.6
2.5
4.7
10.0
4.4
8.9
10.1
3.7
7.3
3.7
3.4
7.0
6.5
9.4
4.0
4.8
4.1
5.0
9.8
5.7
8.4
2.4
7.3
6.1
13.9
5.9
4.9
10.1
4.5
Per capita health expendituresa
Per capita total expenditure on health at
average exchange rate (US$)
2000
9
76
63
1 289
15
411
689
40
1 728
2 335
31
1 072
483
9
639
66
2 061
123
16
41
61
94
145
267
541
95
11
8
17
27
2 082
57
22
2007
42
244
173
2 948
86
627
663
133
3 986
4 523
140
1 535
902
15
932
302
4 056
174
32
75
69
397
372
606
753
384
29
17
36
54
4 409
132

23. Έξοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά ειδικές κατηγορίες δαπανών : 1998-2006
Expenditures of the social insurance organizations, by special categories of expenditures : 1998-2006
Ειδικές κατηγορίες δαπανών **
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Special categories of
expenditures
Grand total of
expenditures
Γενικό σύνολο δαπανών
5,278,893
5,698,627
6,384,368
7,181,336
22,562,374 24,359,762 26,898,485
Α' Σύνολο παροχών
4,893,003
5,272,619
5,924,008
6,668,003
20,691,341 22,573,263 25,063,108
1.Συντάξεις,γενικώς
3,462,972
3,746,783
4,181,708
4,691,365
14,820,974 16,141,442 17,732,377
α) Κύρια σύνταξη
2,843,315
3,050,729
3,404,989
3,789,031
11,908,748 12,903,548 14,271,254
619,657
696,054
776,719
902,334
2,912,226
3,237,894
3,461,123
b) Subsidiary pension
2.Παροχές προνοίας, εφάπαξ
209,715
174,323
236,246
286,256
649,335
648,588
682,919
2.Non-recurring wealfare
relief
3.Παροχές ασθενείας
890,544
1,020,113
1,109,607
1,230,055
3,845,375
4,466,600
4,919,219
3.Sickness relief
α) Σε είδος
791,366
917,080
992,104
1,103,317
3,452,268
4,057,568
4,457,610
a) In Kind
β) Σε χρήμα
99,178
103,033
117,503
126,738
393,107
409,032
461,609
b) In cash
β.1 Επιδόματα
53,227
55,107
64,308
72,670
226,516
233,726
260,395
Benefits
β.2 Βοηθήματα
45,951
47,926
53,195
54,067
166,591
175,306
201,214
Allowances
4.Λοιπές παροχές(1)
329,772
331,400
396,447
460,327
1,375,657
1,316,633
α) Σε είδος
41,255
43,691
45,061
44,746
102,140
108,617
140,741
a) In Kind
β) Σε χρήμα
288,517
287,709
351,386
415,581
1,273,517
1,208,016
1,587,853
23
b) In cash
β) Επικουρική σύνταξη
A. Total
relief
1. Pensions in general
a) Prinsipal in pension
1,728,594 4.Other relief

24. Έξοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά ειδικές κατηγορίες δαπανών : 1998-2006
Expenditures of the social insurance organizations, by special categories of expenditures : 19982006
Ειδικές κατηγορίες δαπανών **
2005
2006
Special categories of
expenditures
Grand total of
expenditures
Γενικό σύνολο δαπανών
30,121,430 33,029,847
Α' Σύνολο παροχών
28,384,218 31,100,580
1.Συντάξεις,γενικώς
19,585,956 21,149,328
α) Κύρια σύνταξη
15,566,945 16,667,591
β) Επικουρική σύνταξη
4,019,010
4,481,737
b) Subsidiary pension
2.Παροχές προνοίας, εφάπαξ
1,052,864
1,303,440
2.Non-recurring wealfare
relief
3.Παροχές ασθενείας
6,055,155
6,953,103
3.Sickness relief
α) Σε είδος
5,567,223
6,417,747
a) In Kind
β) Σε χρήμα
487,932
535,356
b) In cash
β.1 Επιδόματα
272,017
293,936
Benefits
β.2 Βοηθήματα
215,915
241,420
Allowances
4.Λοιπές παροχές(1)
1,690,244
1,694,709
4.Other
relief
α) Σε είδος
147,970
89,786
A. Total
relief
1. Pensions in general
a) Prinsipal in
pension
24
a) In Kind

25. Συνταξιούχοι επικουρικής συντάξεως των οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, κατά κατηγορία συντάξεως :1998-2006
Pensioners receiving subsidiary pension from the social insurance organizations, by category of pension : 1998-2006
Κατηγορία Συντάξεως
Σύνολο
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
1,243,264 1,279,053 1,338,061 1,456,166 1,524,640 1,583,571 1,684,817 1,729,316 1,786,148
100,260
100,752
100,956
Γήρατος και παρεμφερών
958,121
980,099 1,023,163 1,117,471 1,179,795 1,213,201 1,282,324 1,318,297 1,358,772 Old age
Θανάτου
184,391
197,998
229,324
115,212
229,633
119,370
250,841
125,168
277,325
126,128
284,891
25
129,564
Total
Αναπηρίας
214,638
109,371
Category of pension
297,812
Disablement
Death

26. 26

27. 27

28. 28

29. Tax or social insurance based health
expenditure (%)
100
90
Denmark
80
Finland
Sweden
Ireland
UK
Tax-based
70
60
Spain
Portugal
50
40
Italy
US
30
Switzerland
20
Germany
Netherlands
10
0
France
0
10
20
30
40
50
60
70
Social health insurance
80
29
90
100

30. 30

31. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Χρηματοδότηση του κλάδου ασφάλισης
1. Ασθένεια (3 βασικές πηγές)
➢
φορολογία (μοντέλο Beveridge: Αγγλία, Δανία)
➢
εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (μοντέλο Bismark)
➢
εισφορές εργαζομένων/εργοδοτών με υψηλή συμμετοχή στην
κατανάλωση υπηρεσιών υγείας από το ατομικό εισόδημα των
ασθενών (ελεύθερο σύστημα: ΗΠΑ)
2. Εργατικά ατυχήματα
➢
κατά κύριο λόγο από τις εισφορές των εργοδοτών
www.cears.edu.gr
31

32. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Μορφές των Συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης
Αρχές της Δημόσιας ασφάλισης υγείας:
Αποτελεί συλλογική δραστηριότητα
➢
Είναι βασική ασφάλιση
➢
Είναι υποχρεωτική
➢
Εξασφαλίζεται με νόμο
➢
Διέπεται από το δημόσιο δίκαιο
www.cears.edu.gr
➢
32

33. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Οι εισφορές αντιστοιχούν σε μεγάλες επαγγελματικές
κατηγορίες
➢
Δεν είναι κερδοσκοπική
➢
Υπάρχουν ενιαίες παροχές
➢
Οι εισφορές είναι αναλογικές του μισθού
➢
Παρέχεται από δημόσιους ασφαλιστικούς φορείς
➢
Παρέμβαση κράτους σε περίπτωση ελλειμμάτων
➢
www.cears.edu.gr
33

34. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Μορφές των Συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης
Αρχές της Ιδωτικής ασφάλισης υγείας:
Αποτελεί ατομική επιλογή του συμβαλλόμενου πολίτη
➢
Είναι συνήθως συμπληρωματική
➢
Είναι προαιρετική
➢
Ύπαρξη ασφαλιστήριου συμβολαίου μεταξύ ασφαλιζόμενου
και ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρίας
➢
www.cears.edu.gr
34

35. Οικονομικά του ασφαλιστικού κλάδου υγείας
Τα συμβόλαια διέπονται από τους εμπορικούς νόμους
➢
Οι εισφορές αντιστοιχούν στον κάθε συμβαλλόμενο
➢
Είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα
➢
Οι παροχές είναι ατομικές και το εύρος τους αντιστοιχεί στο
ύψος των καταβαλλομένων εισφορών
➢
Παρέχεται από ιδιωτικές επιχειρήσεις
➢
Δεν υπάρχει δημόσια χρηματοδότηση σε περίπτωση
ελλειμμάτων
➢
www.cears.edu.gr
35

36. Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
Κόστος και Διαχείριση
Νοσοκομειακής Παραγωγής
www.cears.edu.gr
36

37. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Βασική Ορολογία
Έσοδα
- το ποσό που εισπράττει η επιχείρηση μέσω της
πώλησης αγαθών και υπηρεσιών σε μια δεδομένη
χρονική περίοδο
Κόστη
- οι δαπάνες που απαιτεί η παραγωγή αγαθών και
υπηρεσιών κατά τη χρονική περίοδο αυτή
www.cears.edu.gr
Κέρδη
37

38. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η απόφαση για το ύψος της παραγωγής
●
●
●
Για κάθε επίπεδο προϊόντος, η επιχείρηση
προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει το κόστος.
Υποθέτουμε ότι σκοπός της επιχείρησης είναι η
μεγιστοποίηση των κερδών της.
Τα κέρδη εξαρτώνται τόσο από τα έσοδα όσο και
από το κόστος και τα δύο εκ των οποίων
μεταβάλλονται καθώς μεταβάλλεται το επίπεδο του
προϊόντος.
www.cears.edu.gr
38

39. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
●
●
Το οριακό κόστος (MC) είναι η αύξηση του
συνολικού κόστους όταν το προϊόν αυξάνεται κατά
μία μονάδα.
Το οριακό έσοδο (MR) είναι η αύξηση των
συνολικών εσόδων όταν το προϊόν αυξάνεται κατά
μία μονάδα.
www.cears.edu.gr
39

40. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
MC, MR
Μεγιστοποίηση κερδών
MC
E
MR
0
Begg
Q1
• Αν MR>MC, μία αύξηση του
προϊόντος θα αυξήσει τα
κέρδη.
• Αν MR<MC, μία μείωση του
προϊόντος θα αυξήσει τα
κέρδη.
• Άρα, τα κέρδη
μεγιστοποιούνται όταν
ισχύει MC=MR, στο σημείο
Q1 (εφόσον η επιχείρηση
καλύπτει το μεταβλητό
κόστος).
Προϊόν
www.cears.edu.gr
40

41. Επιλέγοντας το επίπεδο προϊόντος
ΚΟΣΤΟΣ
ΕΣΟΔΑ
Τεχνολογία και
κόστος χρήσης
παραγωγικών
συντελεστών
Καμπύλες συνολικού
κόστους
(βραχυχρόνιες και
μακροχρόνιες)
Καμπύλη
ζήτησης
Καμπύλες μέσου
κόστους
(βραχυχρόνιες
και
μακροχρόνιες)
Καμπύλη
μέσου
εσόδου
Έλεγχοι: Αν πρέπει να παράγει βραχυχρόνια.
Αν πρέπει να κλείσει μακροχρόνια.
Οριακό
κόστος
www.cears.edu.gr
Επιλογή επιπέδου προϊόντος
Οριακό
έσοδο 41

42. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η συνάρτηση παραγωγής
• Το παραγόμενο επίπεδο προϊόντος εξαρτάται από τις εισροές
που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία.
• Συντελεστής παραγωγής (εισροή) ονομάζεται κάθε αγαθό ή
υπηρεσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή προϊόντος.
• Η συνάρτηση παραγωγής καθορίζει το μέγιστο επίπεδο
προϊόντος που μπορεί να παραχθεί για δεδομένα επίπεδα
εισροών.
www.cears.edu.gr
42

43. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Βραχυχρόνια είναι η περίοδος κατά την οποία η
επιχείρηση μπορεί να προσαρμόσει τις εισροές της
μόνο μερικώς
- π.χ. η επιχείρηση μπορεί να είναι σε θέση να
μεταβάλλει την ποσότητα εργασίας, όχι όμως και την
ποσότητα κεφαλαίου
Μακροχρόνια είναι η περίοδος κατά την οποία η
επιχείρηση μπορεί να προσαρμόσει όλες τις εισροές
της σε κάποια μεταβολή των συνθηκών
www.cears.edu.gr
43

44. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η καμπύλη μακροχρόνιου συνολικού κόστους δείχνει
το ελάχιστο κόστος παραγωγής κάθε επιπέδου
προϊόντος όταν η επιχείρηση είναι σε θέση να
προσαρμόσει όλες τις εισροές της
www.cears.edu.gr
44

45. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
• Το μέσο κόστος ορίζεται ως ο
λόγος του συνολικού κόστους
προς το επίπεδο του προϊόντος.
Μέσο κόστος
• Συνήθως υποθέτουμε ότι η
καμπύλη μακροχρόνιου μέσου
κόστους (LAC) έχει σχήμα U.
LAC
www.cears.edu.gr
Προϊόν
Begg
45

46. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Μέσο κόστος
Οικονομίες κλίμακας – ή αύξουσες αποδόσεις κλίμακας – υπάρχουν
όταν το μακροχρόνιο μέσο κόστος μειώνεται με την αύξηση του
προϊόντος.
LAC
www.cears.edu.gr
Begg
Προϊόν
46

47. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Μέσο κόστος
Φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας
Το μακροχρόνιο μέσο κόστος αυξάνεται με την αύξηση του προϊόντος.
LAC
Προϊόν
www.cears.edu.gr
Begg
47

48. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Μέσο κόστος
Σταθερές Αποδόσεις Κλίμακας
Το μακροχρόνιο μέσο κόστος παραμένει σταθερό με την αύξηση του
προϊόντος.
LAC
Προϊόν
www.cears.edu.gr
Begg
48

49. Costs
A typical long-run average cost curve
O
Sloman
Economies
of scale
Constant
costs
Diseconomies
of scale
Output
49
LRAC

50. Begg
50

51. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η απόφαση της επιχείρησης για το επίπεδο του προϊόντος
μακροχρόνια
• Η απόφαση
£
LMC
AC1
LMC = MR
MR
Q1
- αν η τιμή είναι ίση ή
μεγαλύτερη από το LAC1, η
επιχείρηση παράγει Q1.
LAC - αν η τιμή είναι μικρότερη
του LAC1, η επιχείρηση
κλείνει.
• Σημείωση: το LMC
διέρχεται πάντα από το
ελάχιστο σημείο του LAC.
Προϊόν
(αγαθά ανά εβδομάδα)
www.cears.edu.gr
Begg
51

52. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η βραχυχρόνια περίοδος
Σταθερός συντελεστής παραγωγής
- ένας συντελεστής του οποίου η ποσότητα δεν
μπορεί να μεταβληθεί.
Σταθερό κόστος
- κόστος το οποίο δεν μεταβάλλεται με τη μεταβολή
του προϊόντος.
Μεταβλητό κόστος
- κόστος το οποίο μεταβάλλεται με τη μεταβολή του
προϊόντος.
www.cears.edu.gr
TC = FC + VC
52

53. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Το οριακό προϊόν της εργασίας
Το οριακό προϊόν της εργασίας είναι η αύξηση του προϊόντος
που επιτυγχάνεται με την προσθήκη μίας μονάδας του
μεταβλητού συντελεστή, ενώ η ποσότητα όλων των άλλων
συντελεστών παραμένει σταθερή
Συνήθως θεωρούμε ότι η εργασία είναι ο μεταβλητός
συντελεστής, ενώ το κεφάλαιο είναι ο σταθερός
www.cears.edu.gr
53

54. Begg
54

55. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων
• Κρατώντας όλους τους συντελεστές, εκτός από έναν,
σταθερούς, ο νόμος των φθινουσών αποδόσεων λέει το εξής:
• Η αύξηση της ποσότητας του μεταβλητού συντελεστή πάνω
από κάποιο επίπεδο οδηγεί σε σταθερή μείωση του οριακού
προϊόντος του συντελεστή αυτού.
- π.χ. η αύξηση της ποσότητας της εργασίας χωρίς ταυτόχρονη
αύξηση του κεφαλαίου θα οδηγήσει σε φθίνουσες
αποδόσεις.
- Σκεφτείτε το παράδειγμα με τον αυξανόμενο αριθμό
εργατών σε ένα χωράφι.
www.cears.edu.gr
Begg
55

56. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Η απόφαση της επιχείρησης για το επίπεδο του προϊόντος
βραχυχρόνια
• Η επιχείρηση επιλέγει το επίπεδο
£
SATC1
SAVC1
MR
Q1
Begg
παραγωγής Q1, όπου ισχύει
SMC=MR, υπό τις παρακάτω
προϋποθέσεις:
SMC
- αν η τιμή είναι μεγαλύτερη από
SATC1, η επιχείρηση πραγματοποιεί
κέρδη στο επίπεδο παραγωγής Q1.
SATC - αν η τιμή βρίσκεται μεταξύ SATC1 και
SAVC1, η επιχείρηση παράγει Q1 αν
και έχει ζημίες.
SAVC
- αν η τιμή είναι μικρότερη από SAVC1,
η επιχείρηση σταματάει την
SMC = MR
παραγωγή.
Προϊόν
www.cears.edu.gr
56

57. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Μέσο κόστος
Η μακροχρόνια καμπύλη μέσου κόστους (LAC)
SATC2
SATC1
SATC4
SATC3
LAC
Κάθε μέγεθος εγκαταστάσεων έχει
σχεδιαστεί για ένα δεδομένο
επίπεδο προϊόντος.
.
Άρα υπάρχει μια ακολουθία
καμπυλών SATC, κάθε μία εκ των
οποίων αντιστοιχεί σε ένα
διαφορετικό βέλτιστο επίπεδο
προϊόντος.
Προϊόν
Στη μακροχρόνια περίοδο, το μέγεθος
Των εγκαταστάσεων μπορεί να μεταβληθεί,
επομένως η LAC είναι η περιβάλλουσα
www.cears.edu.gr
καμπύλη των καμπυλών SATC.
Begg
57

58. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Οι παραγωγικές αποφάσεις της επιχείρησης
Οριακή συνθήκη
Βραχυχρόνια
απόφαση
Μακροχρόνια
απόφαση
Έλεγχος για το αν πρέπει να παράγει
Επέλεξε το επίπεδο
Παρήγαγε το επίπεδο αυτό, εκτός αν
προϊόντος στο
η τιμή είναι μικρότερη του SAVC. Στην
οποίο MR=SMC
περίπτωση αυτή, μην παράγεις τίποτα.
Επέλεξε το επίπεδο
προϊόντος στο
οποίο MR=LMC
Παρήγαγε το επίπεδο αυτό, εκτός αν
η τιμή είναι μικρότερη του LAC. Στην
περίπτωση αυτή, μην παράγεις τίποτα.
www.cears.edu.gr
Begg
58

59. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Short-run costs
Total cost = FC + VC
www.cears.edu.gr
Sloman
59

60. Output TFC TVC
(Q)
(£)
(£)
100
0
1
2
3
4
5
6
7
80
60
0
10
16
21
28
40
60
91
12
12
12
12
12
12
12
12
Total costs for firm X
TC
(£)
TC
TVC
12
22
28
33
40
52
72
103
40
20
TFC
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
60
7
8

61. Total costs for firm X
TC
100
TVC
80
Diminishing marginal
returns set in here
60
40
20
TFC
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
61
7
8

62. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Short-run costs
Marginal cost = ∆TC / ∆Q
www.cears.edu.gr
Sloman
62

63. Deriving marginal costs
Costs (£)
120
Q TC MC
0 12
10
1 22
6
2 28
5
3 33
7
4 40
12
5 52
20
6 72
31
7 103
100
80
60
TC
40
Diminishing
returns set
in here
20
MC
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
63
7
Q

64. Deriving marginal costs
Costs (£)
35
MC
30
25
Diminishing marginal
returns set in here
20
15
10
5
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
64
7
Q

65. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Short-run costs
Average cost = TC / Q
www.cears.edu.gr
Sloman
65

66. Costs (£)
Q TC
0 12
1 22
2 28
3 33
4 40
5 52
6 72
7 103
35
30
25
20
AC
22
14
11
10
10.4
12
14.7
AC
15
AVC
10
5
AFC
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
66
7
Q

67. Costs (£)
Q TC MC AC
0 12
1 22 10 22
6 14
2 28
5 11
3 33
7 10
4 40
5 52 12 10.4
6 72 20 12
7 103 31 14.7
35
30
25
20
MC
AC
15
10
5
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
67
7
Q

68. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Total product (TPP)
Average product (APP)
Marginal product (MPP)
www.cears.edu.gr
Sloman
68

69. Number of
workers
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Tonnes of wheat produced per year
40
30
20
TPP
0
3
10
24
36
40
42
42
40
Wheat production per year from a
particular farm
10
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
Number of farm workers
6
7
69
8

70. Wheat production per year from a particular farm
Number of
workers
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Tonnes of wheat produced per year
40
30
20
TPP
0
3
10
24
36
40
42
42
40
10
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
Number of farm workers
6
7
70
8

71. Wheat production per year from a particular farm
d
Tonnes of wheat produced per year
40
TPP
Maximum output
30
Diminishing returns
set in here
20
b
10
0
0
Sloman
1
2
3
4
5
Number of farm workers
6
7
71
8

72. Tonnes of wheat per year
Wheat production per year from a particular farm
40
TPP
30
20
10
∆TPP = 7
0
Tonnes of wheat per year
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
7
8
7
8
Number of
farm workers (L)
∆L = 1
14
12
10
8
MPP = ∆TPP / ∆L = 7
6
4
2
0
-2
0
1
2
3
4
5
6
72
Number of
farm workers (L)

73. Tonnes of wheat per year
Wheat production per year from a particular farm
40
TPP
30
20
10
0
Tonnes of wheat per year
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
7
8
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Number of
farm workers (L)
14
12
10
8
6
4
2
0
-2
73
MPP
Number of
farm workers (L)

74. Tonnes of wheat per year
Wheat production per year from a particular farm
40
TPP
30
20
10
0
Tonnes of wheat per year
0
Sloman
1
2
3
4
5
6
7
8
Number of
farm workers (L)
14
APP = TPP / L
12
10
8
6
4
APP
2
0
-2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
74
MPP
Number of
farm workers (L)

75. Tonnes of wheat per year
Wheat production per year from a particular farm
40
TPP
30
b
20
10
0
Tonnes of wheat per year
0
Sloman
Diminishing returns
set in here
1
2
3
4
5
6
7
8
Number of
farm workers (L)
b
14
12
10
8
6
4
APP
2
0
-2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
75
MPP
Number of
farm workers (L)

76. Wheat production per year from a particular farm
Tonnes of wheat per year
d
40
TPP
30
20
b
10
0
Tonnes of wheat per year
0
Sloman
Maximum
output
1
2
3
4
5
6
7
8
Number of
farm workers (L)
b
14
12
10
8
6
4
APP
2
d
0
-2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
76
MPP
Number of
farm workers (L)

77. Wheat production per year from a particular farm
Tonnes of wheat per year
d
40
30
20
Tonnes of wheat per year
TPP
b
10
0
0
Sloman
c
Slope = TPP / L
= APP
1
2
3
4
5
6
7
8
Number of
farm workers (L)
b
14
12
10
c
8
6
4
APP
2
d
0
-2
0
1
2
3
4
5
6
7
8
77
MPP
Number of
farm workers (L)

78. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Το νοσοκομείο ως παραγωγικό σύστημα
Ως σύστημα μπορεί να ορισθεί, ένα σύνολο διαφορετικών
και αλληλοεξαρτωμένων παραγόντων το οποίο
συμπληρώνει και ανανεώνει ένα κύκλο δραστηριοτήτων,
χρησιμοποιώντας πόρους με σκοπό να παράγει
συγκεκριμένα αποτελέσματα (Lefevre 1975)
www.cears.edu.gr
78

79. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
Ένας νοσοκομειακός οργανισμός θεωρείται ως ένα
ανοικτό σύστημα με την έννοια ότι η ύπαρξη του είναι
συνυφασμένη με τη συνεχή συνδιαλλαγή του με το
περιβάλλον.
Το σύστημα του νοσοκομείου απαρτίζεται από πέντε
κύρια τμήματα (Mitzberg, 1984)
– Επιχειρησιακό Κέντρο
– Στρατηγική Διοίκηση
– Ιεραρχική Κλίμακα
– Τεχνική Υποδομή
www.cears.edu.gr
– Υποστηρικτικές Λειτουργίες
79

80. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
•Επιχειρησιακό Κέντρο: παρέχει τις κατάλληλες φροντίδες στους
ασθενείς του. Οι ασθενείς έρχονται σε επαφή κυρίως μέσω των
νοσηλευτικών τμημάτων είτε μέσω των εξωτερικών ιατρείων.
•Στρατηγική Διοίκηση: πράττει τα δέοντα, ώστε ο οργανισμός να
εκπληρώνει την αποστολή του, κατά τον αποδοτικότερο και
αποτελεσματικότερο τρόπο.
•Ιεραρχική Κλίμακα: περιλαμβάνει τα διοικητικά στελέχη, σε όλα
τα επίπεδα, τα οποία απαρτίζουν τον μηχανισμό συντονισμού.
www.cears.edu.gr
80

81. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
•Τεχνική Υποδομή: Συμπεριλαμβάνει την εκπαίδευση, την
πρακτική εξάσκηση, την τεχνολογική ανάπτυξη, την
προτυποποίηση, την εξειδίκευση προϊόντων, τον έλεγχο
ποιότητας, την έρευνα κ.τ.λ.
•Υποστηρικτικές Λειτουργίες: Υποστηρίζουν έμμεσα ή άμεσα την
πραγματοποίηση της αποστολής ολόκληρου του οργανισμού και
συμπεριλαμβάνουν τις τεχνικές υπηρεσίες, την τροφοδοσία, το
τμήμα προσωπικού, τις προμήθειες, το οικονομικό, τη βιβλιοθήκη
κ.τ.λ.
www.cears.edu.gr
81

82. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
ΚΟΣΤΟΣ
Σταθερό Κόστος: Θεωρείται το κόστος το οποίο ανεξάρτητα από
τον αριθμό των νοσηλευθέντων ασθενών, ανεξάρτητα από την
κάλυψη των κλινών και ανεξάρτητα από την μέση διάρκεια
νοσηλείας, είναι δεδομένο και παραμένει σταθερό (π.χ. ενοίκια,
μισθοί).
Μεταβλητό Κόστος: Είναι το κόστος το οποίο όταν αυξάνει ο
αριθμός των νοσηλευθέντων ασθενών, τόσο περισσότερο
αυξάνει και το λειτουργικό κόστος του νοσοκομείου (π.χ.
τρόφιμα, φάρμακα, αναλώσιμα υλικά).
www.cears.edu.gr
82

83. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
ΚΟΣΤΟΣ
Συνολικό Κόστος =
Σταθερό Κόστος + Μεταβλητό Κόστος
TC= FC+ VC
www.cears.edu.gr
83

84. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
ΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ
Το μέσο κόστος μας παρέχει το κόστος ανά ασθενή και
δίνεται από το λόγο του συνολικού κόστους δια του
αριθμού των ασθενών
Μέσο Κόστος =
Συνολικό κόστος / Αριθμός ασθενών =
TC / Q
www.cears.edu.gr
84

85. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
ΟΡΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Με τον όρο οριακό κόστος, εννοούμε την μεταβολή που
επέρχεται στο νοσοκομειακό κόστος από μία μεταβολή του
αριθμού των ασθενών
είναι ο λόγος μεταβολής του συνολικού νοσοκομειακού
κόστους δια της μεταβολής του αριθμού των ασθενών
www.cears.edu.gr
85

86. Κόστος Νοσοκομειακής Παραγωγής
ΟΡΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ
Οριακο κόστος =
Μεταβολή συνολικού κόστους
Μεταβολή αριθμού ασθενών
Marginal cost= ∆TC / ∆Q
www.cears.edu.gr
86

87. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΥΓΕΙΑΣ
www.cears.edu.gr
87

88. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες υγείας;
Δημόσιοι Πόροι
Κρατικός προϋπολογισμός
Γενική φορολογία (άμεσοι & έμμεσοι φόροι)
Ειδική φορολογία (φορολόγηση ειδικών καταναλωτικών
προϊόντων)
Κοινωνική ασφάλιση
Υποχρεωτικές εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών
Εισφορές αυτοαπασχολουμένων
Ειδική εισφορά προσώπων και επιχειρήσεων
www.cears.edu.gr
88

89. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες υγείας;
Ιδιωτικοί Πόροι
Οικογενειακό εισόδημα
Ιδιωτική ασφάλιση υγείας
Εργοδοτικές παροχές
Δωρεές, φιλανθρωπίες
Μη εθνικοί Πόροι
Χρηματοδοτικές πηγές εξωτερικής βοήθειας
( Π.Ο.Υ., Ευρωπαϊκή Ένωση)
www.cears.edu.gr
89

90. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Κρατικός Προϋπολογισμός
Κύρια πηγή χρηματοδότησης σε εθνικά συστήματα τύπου Beveridge
(Αγγλία, Σουηδία, Καναδάς)
Μικρό διοικητικό κόστος.
Δεν ισχύει η αρχή του αποκλεισμού από τις παροχές.
Δεν λαμβάνεται υπόψη το κόστος των ιατρικών πράξεων, παρά
μόνο το τελικό θεραπευτικό αποτέλεσμα
www.cears.edu.gr
90

91. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Κρατικός Προϋπολογισμός
ΑΛΛΑ
Έλλειψη πλήρους οικονομικής υπευθυνότητας, τόσο από την
πλευρά του παραγωγού – προμηθευτή υπηρεσιών, όσο και από
την πλευρά του καταναλωτή - ασθενή.
www.cears.edu.gr
91

92. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ιδιωτική Ασφάλιση
Κύρια πηγή χρηματοδότησης συστημάτων υγείας,
όπου το αγαθό υγεία θεωρείται ως ένα οποιοδήποτε
καταναλωτικό αγαθό ( Η.Π.Α.)
Χρησιμοποιείται ως δευτερεύουσα συμπληρωματική
πηγή σε συστήματα τύπου Bismark (Γαλλία, Ολλανδία).
www.cears.edu.gr
92

93. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ιδιωτική Ασφάλιση
Το ποσοστό συμμετοχής της ιδιωτικής ασφάλισης
στο σύνολο των εσόδων για τη λειτουργία ενός
συστήματος υγείας εξαρτάται από:
•Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσφερόμενων
δημόσιων παροχών.
•Το επίπεδο ικανοποίησης των καταναλωτών-ασθενών.
•Την πολιτική που ακολουθούν οι ιδιωτικές
www.cears.edu.gr
93

94. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιες είναι οι βασικές αρχές χρηματοδότησης των
συστημάτων υγείας;
Η αρχή της μακρο-οικονομικής αποδοτικότητας
(το ποσοστό του εθνικού εισοδήματος που διατίθεται για
την υγεία δεν πρέπει να υπερβαίνει εκείνο το όριο,
πέραν του οποίου οι επιπλέον πόροι δεν οδηγούν σε
ανάλογη βελτίωση του επιπέδου υγείας).
www.cears.edu.gr
94

95. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Η αρχή της μικρο-οικονομικής αποδοτικότητας
απ
(η κατανομή των πόρων μεταξύ διαφορετικών
υποσυστημάτων ή προγραμμάτων υγείας πρέπει να οδηγεί
στη μεγιστοποίηση του οφέλους με δεδομένο κόστος ή
στην επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος με το
μικρότερο δυνατό κόστος).
Η αρχή της ισότητας στη χρηματοδότηση
(τα οικονομικά βάρη πρέπει να κατανέμονται ισότιμα μεταξύ
του πληθυσμού, δηλαδή σύμφωνα με το πραγματικό
εισόδημα του κάθε πολίτη).
www.cears.edu.gr
95

96. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο
χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας;
 Η μορφή του συστήματος υγείας
 Το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης
 Το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας του εθνικού προϊόντος
 Η μορφή του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος
 Η προσφορά των ανθρώπινων πόρων
 Το επίπεδο της εγχώριας φαρμακευτικής και βιοϊατρικής
τεχνολογίας
www.cears.edu.gr
96

97. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τον τρόπο
χρηματοδότησης των συστημάτων υγείας;
 Η διανομή των εισοδημάτων στις διάφορε κοινωνικοεπαγγελματικές κατηγορίες
 Η δύναμη των συνδικάτων
 Η οργάνωση των υπηρειών υγείας σε μάκρο και μίκρο επίπεδο
 Η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας
 Το πολιτισμικό-μορφωτικό επίπεδο των καταναλωτών και η
μορφή της ζήτησης υπηρεσιών υγείας.
www.cears.edu.gr
97

98. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως πληρώνονται οι γιατροί;
Αμοιβή κατά πράξη (fee for service)
➢
Αμοιβή με πάγιο μισθό (salary)
➢
Αμοιβή κατά κεφαλή (capitation)
➢
www.cears.edu.gr
98

99. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
•Ο καταναλωτής ιατρικών υπηρεσιών καταβάλει μια τιμή η
οποία, συνήθως διαμορφώνεται από τους ίδιους τους ιατρούς
με βάση τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.
•Η πληρωμή γίνεται με ίδιους πόρους ή απευθείας από τον
ασφαλιστικό φορέα, ή μέρος από τον καταναλωτή και το
υπόλοιπο από το ταμείο του.
www.cears.edu.gr
99

100. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
•Ελεύθερη επιλογή γιατρού.
•Διαμόρφωση διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ ασθενή και
γιατρού.
•Κίνδυνος αύξησης του κόστους και του όγκου των
προσφερόμενων υπηρεσιών, δηλαδή πρόκληση
υπερβάλλουσας ζήτησης (supplier induced demand, SID).
www.cears.edu.gr
100

101. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ
•Διαπραγμάτευση μεταξύ ασφαλιστικών οργανισμών και
γιατρών για τις τιμές των προσφερόμενων ιατρικών πράξεων
και καθορίζεται ένας τιμοκατάλογος, σύμφωνα με τον οποίο
αποζημιώνονται οι προμηθευτές.
•Ελεύθερη επιλογή γιατρού.
www.cears.edu.gr
101

102. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά πράξη
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΜΕ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ
•Διαμόρφωση διαπροσωπικής σχέσης μεταξύ ασθενή και
γιατρού.
•Συγκρατεί το κόστος και τον όγκο των προσφερόμενων
υπηρεσιών, εάν υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου από
την πλευρά των ασφαλιστικών οργανισμών.
www.cears.edu.gr
102

103. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή με παγιο μισθό
• Ο γιατρός αμείβεται με πάγια αντιμισθία
• Καταργείται η ελεύθερη επιλογή
• Ανάπτυξη γραφειοκρατίας
• Χαμηλή παραγωγικότητα των ιατρών
www.cears.edu.gr
103

104. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά κεφαλή
•Ανεξάρτητα από τον αριθμό των επισκέψεων, ο γιατρός
εισπράττει από τον ασφαλιστικό φορέα καθορισμένη ετήσια
αμοιβή για κάθε συμβεβλημένο ασφαλισμένο.
•Οι τιμές δεν καθορίζονται από τον αριθμό των επισκέψεων
του κάθε ασφαλισμένου.
www.cears.edu.gr
104

105. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Αμοιβή κατά κεφαλή
•Ελεύθερη επιλογή γιατρού (δυνατότητα αλλαγής γιατρού σε
περίπτωση μη ικανοποίησης).
•Περιορίζεται το κόστος των ιατρικών εξετάσεων.
•Εξασφαλίζεται υψηλή συνέχεια στη φροντίδα.
•Δεν δημιουργούνται κίνητρα για
www.cears.edu.gr
105

106. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται τα νοσοκομεία;
Κλασικές μέθοδοι
•Ημερήσιο κλειστό νοσήλιο
•Ευλύγιστο ή σπαστό ημερήσιο νοσήλιο
•Ανοικτό νοσήλιο
•Πληρωμή κατά πράξη
www.cears.edu.gr
106

107. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πως χρηματοδοτούνται τα νοσοκομεία;
Σύγχρονοι μέθοδοι
•Σφαιρικός προϋπολογισμός (Global Budget)
•Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες (Diagnostic Related
Groups DRG’s)
www.cears.edu.gr
107

108. Ημερήσιο Νοσήλιο
Περιλαμβάνει το κόστος των ιατρικών, νοσηλευτικών,
φαρμακευτικών και ξενοδοχειακών υπηρεσιών που
παρέχονται από το νοσοκομείο.
Πληρώνεται για κάθε ημέρα νοσηλείας από τον ασθενή
ή τον ασφαλιστικό του φορέα.
www.cears.edu.gr
108

109. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Είναι το πάγιο ποσό που καταβάλλεται για κάθε ημέρα
νοσηλείας.
Είναι αμετάβλητο και δεν επηρεάζεται από την ποσότητα και το
είδος των φροντίδων.
Περιλαμβάνει: παραμονή του νοσηλευόμενου στο νοσοκομείο,
διατροφή του, προβλεπόμενη ιατροφαρμακευτική και
νοσηλευτική φροντίδα, εργαστηριακές εξετάσεις, εγχειρήσεις,
νάρκωση.
 Θεωρείται πληθωριστικός μηχανισμός (πιέσεις αύξησης των
ημερών νοσηλείας για τον ισοσκελισμό εσόδων με τα έξοδα).
www.cears.edu.gr
109

110. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ευλύγιστο ή σπαστό ημερήσιο νοσήλιο
Βασίζεται σε μια πάγια ημερήσια αμοιβή, η οποία
αλλάζει για κάθε ιατρική ειδικότητα. Υπάρχει
δηλαδή διαφορετικό νοσήλιο (κλειστό) για τα
παθολογικά, τα χειρουργικά περιστατικά, κ.α.
www.cears.edu.gr
110

111. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ανοικτό νοσήλιο
• Αποτελείται από μια πάγια ημερήσια καταβολή στο
νοσοκομείο.
• Υπάρχει ένα σταθερό μέρος το οποίο περιλαμβάνει τις
ξενοδοχειακές και τις διοικητικές δαπάνες.
• Και ένα μεταβλητό μέρος που εξαρτάται από το είδος
της ιατρικο-νοσηλευτικής φροντίδας που μεταβάλλεται
ανάλογα με την σοβαρότητα της περίπτωσης.
www.cears.edu.gr
111

112. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ανοικτό νοσήλιο
• Περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις = Αύξηση
μεταβλητής δαπάνης.
• Η επιπλέον ιατρική πράξη κοστολογείται κατά πράξη.
• Εφαρμόζεται κυρίως σε νοσοκομεία του Δημοσίου
• Αποτελείται από μια πάγια ημερήσια καταβολή στο
νοσοκομείο.
www.cears.edu.gr
112

113. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Υπάρχει ένα σταθερό μέρος το οποίο περιλαμβάνει τις
ξενοδοχειακές και τις διοικητικές δαπάνες.
• Και ένα μεταβλητό μέρος που εξαρτάται από το είδος της
ιατρικο-νοσηλευτικής φροντίδας που μεταβάλλεται ανάλογα
με την σοβαρότητα της περίπτωσης.
• Περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις = Αύξηση μεταβλητής
δαπάνης.
• Η επιπλέον ιατρική πράξη κοστολογείται κατά πράξη.
• Εφαρμόζεται κυρίως σε νοσοκομεία του Δημοσίου.
www.cears.edu.gr
113

114. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πληρωμή κατά πράξη
• Οι ασθενείς-καταναλωτές πληρώνουν το
νοσοκομείο με ένα σύστημα λογιστικής καταγραφής
όπου κοστολογείται ξεχωριστά κάθε προσφερόμενη
υπηρεσία.
• Εφαρμόζεται κυρίως στα ιδιωτικά νοσοκομεία.
• Μεγιστοποιείται ο όγκος των προσφερόμενων
υπηρεσιών που στόχο έχει τη μεγιστοποίηση του
κέρδους.
www.cears.edu.gr
114

115. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Πληρωμή κατά πράξη
• Ο πληθωριστικός χαρακτήρας της συγκεκριμένης
μεθόδου οδήγησε τις ιδιωτικές ασφαλιστικές
εταιρίες να δημιουργήσουν μηχανισμούς ελέγχου
της κοστολόγησης των νοσηλευτικών περιστατικών.
www.cears.edu.gr
115

116. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Σφαιρικός Προϋπολογισμός
Χρησιμοποιείται συνήθως σε συστήματα με έντονη
παρέμβαση της κεντρικής διοίκησης (Γαλλία,
Βρετανία, Ελβετία, Γερμανία).
Βασίζεται :
στον προϋπολογισμό της προηγούμενης χρονιάς
στην αύξηση των τιμών των αγαθών και των
εισοδημάτων
στις ιδιαίτερες ανάγκες του νοσοκομείου
www.cears.edu.gr
116

117. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Σφαιρικός Προϋπολογισμός
• Καταρτίζεται με τη συνεργασία των υπευθύνων των
επιμέρους τμημάτων του νοσοκομείου.
• Συμφωνείται μετά από διαπραγμάτευση μεταξύ της
διοίκησης του νοσοκομείου, των ασφαλιστικών
ταμείων και της κεντρικής διοίκησης.
www.cears.edu.gr
117

118. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
• Χρησιμοποιείται στις Η.Π.Α
• Μετά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο ο ασθενής
κατατάσσεται σε κάποια προσδιορισμένη και προκοστολογημένη διάγνωση.
• Η δαπάνη καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό
οργανισμό.
www.cears.edu.gr
118

119. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
• Εκ των προτέρων κοστολόγηση των ιατρικονοσηλευτικών και εργαστηριακών πράξεων ανάλογα με
τη διαγνωστική κατηγορία στην οποία ανήκει ο
ασθενής.
• Υπάρχουν 23 κύριες ομαδοποιημένες διαγνωστικές
κατηγορίες και υποδιαιρούνται σε 467 υποομάδες.
www.cears.edu.gr
119

120. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
Η συνολική αμοιβή-τιμή για κάθε καταναλωτή
διαμορφώνεται από τους παρακάτω παράγοντες:
 Την αρχική διάγνωση
 Τις δευτερεύουσες διαγνώσεις (επιβαρύνουν την
κατάσταση του ασθενούς και παρατείνουν την
παραμονή του στο νοσοκομείο)
www.cears.edu.gr
120

121. Χρηματοδότηση Υπηρεσιων Υγείας
Ομοιογενείς Διαγνωστικές Κατηγορίες
Τα χρησιμοποιούμενα διαγνωστικά μέσα
 Την ηλικία του ασθενούς
 Το φύλλο του ασθενούς
 Την αιτία εξόδου από το νοσοκομείο (αποθεραπεία,
μεταφορά, σε άλλη νοσηλευτική μονάδα, έξοδος με
πρωτοβουλία του ασθενούς, θάνατος)
www.cears.edu.gr
121

122. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
www.cears.edu.gr
122

123. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Γιατί είναι αναγκαίο να υπάρχει
οικονομική αξιολόγηση;
www.cears.edu.gr
123

124. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Σήμερα οι ανεπτυγμένες χώρες καλούνται να
αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά
στην αξιοποίηση των σπάνιων πόρων στο χώρο της
υγείας.
Είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός αξιόπιστου εργαλείου το
οποίο θα μας βοηθάει να επιλέγουμε το κατάλληλο
εναλλακτικό πρόγραμμα υγείας για την κάλυψη των
αναγκών υγείας των πολιτών με το χαμηλότερο δυνατό
κόστος (ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΟΦΕΛΟΣ).
www.cears.edu.gr
124

125. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ορισμοί: Οικονομική αξιολόγηση υπηρεσιών υγείας
“Είναι μία τεχνική που αναπτύχθηκε από τους
οικονομολόγους ώστε να βοηθήσει στις επιλογές που
πρέπει να γίνουν μεταξύ διαφορετικών μορφών δράσης.
Στην ουσία κάθε επιλογή είναι μία ζυγαριά όπου από τη
μία είναι τα πλεονεκτήματα-οφέλη και από την άλλη τα
μειονεκτήματα-κόστη‫.״‬
Robinson (1993)
www.cears.edu.gr
125

126. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
‫״‬Συγκριτική ανάλυση εναλλακτικών μεθόδων δράσης, με βάση τα κόστη
και τα αποτελέσματα τους. Συνεπώς, η κύρια αποστολή κάθε οικονομικής
αξιολόγησης είναι να εντοπίσει, να μετρήσει, να αποτιμήσει και να
συγκρίνει τα κόστη και τα αποτελέσματα κάθε εναλλακτική λύσης που
εξετάζουμε‫.״‬
Drummond M. (1997)
“Προσδιορίζει στην ουσία, την αποδοτικότητα ενός συστήματος, ενός
προγράμματος ή μιας παρέμβασης και είναι η σχέση κόστους-οφέλους,
όπου το κόστος είναι η νομισματική αξία των χρησιμοποιούμενων
εισροών (inputs) για την πραγματοποίηση μιας διαδικασίας (process) και
το όφελος είναι τόσο οι εκροές (outputs) όσο και τα αποτελέσματα
(outcomes)‫.״‬
Σούλης (1999)
www.cears.edu.gr
126

127. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στάδια οικονομικής αξιολόγησης
Σύμφωνα με τον Drummond η λίστα ελέγχου για την
πραγματοποίηση μιας σωστής οικονομικής αξιολόγησης
πρέπει να περιέχει τα παρακάτω:
●
Τέθηκε ένα καλά διατυπωμένο ερώτημα σε μορφή που
να επιδέχεται απάντηση;
●
Παρατέθηκε εκτενής περιγραφή των ανταγωνιστικών
εναλλακτικών λύσεων;
●
Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα του
προγράμματος;
●
Εντοπίστηκε κάθε σημαντικό και συναφές κόστος και
αποτέλεσμα για κάθε εναλλακτική λύση;
●
Έγινε ακριβής μέτρηση κάθε κόστους και
αποτελέσματος, με βάση τις κατάλληλες υλικές μονάδες;
www.cears.edu.gr
127

128. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στάδια οικονομικής αξιολόγησης
●
Αποτιμήθηκαν αξιόπιστα τα κόστη και τα
αποτελέσματα;
●
Έγινε προσαρμογή κόστους και αποτελεσμάτων με
βάση τις χρονικές διαφορές;
●
Έγινε ανάλυση του πρόσθετου κόστους και
αποτελέσματος κάθε εναλλακτικής λύσης;
●
Υπήρξε πρόβλεψη για αβεβαιότητα στην εκτίμηση
κόστους και αποτελεσμάτων;
●
Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση
των πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που
ενδιαφέρει τους χρήστες;
www.cears.edu.gr
128

129. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
Τέθηκε ένα καλά διατυπωμένο ερώτημα σε μορφή που
να επιδέχεται απάντηση;
Διευκρινίστηκε η οπτική γωνία της ανάλυσης; Η μελέτη
που πραγματοποιήθηκε ήταν από τη σκοπιά
α) των ασθενών
β) του νοσοκομείου
γ) της κοινωνίας
δ) των προϋπολογισμών των υπουργείων Υγείας και
Κοινωνικών Ασφαλίσεων;
●
www.cears.edu.gr
129

130. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
•Τοποθετήθηκε η μελέτη στο πλαίσιο μιας
συγκεκριμένης διαδικασίας λήψης αποφάσεων;
•Κατά τη διάρκεια της μελέτης έγινε σύγκριση με
όλες τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν;
•Εξέτασε η μελέτη τόσο τα κόστη όσο και τα
αποτελέσματα των υπηρεσιών ή προγραμμάτων
υγείας;
www.cears.edu.gr
130

131. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
●
Παρατέθηκε εκτενής περιγραφή των ανταγωνιστικών
εναλλακτικών λύσεων;
Συμπεριλήφθησαν στη μελέτη όλες οι σημαντικές
εναλλακτικές λύσεις;
Έγινε σύγκριση με την εναλλακτική λύση της απραξίας;
Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα του
προγράμματος;
www.cears.edu.gr
131

132. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
Εφαρμόστηκαν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες κλινικές
δοκιμές για την τεκμηρίωση αυτή; Αν ναι, κατά πόσο το
πρωτόκολλο της κλινικής δοκιμής αντανακλά τα όσα
συμβαίνουν σε συνήθεις συνθήκες;
Τεκμηριώθηκε η αποτελεσματικότητα των κλινικών
μελετών;
Χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από παρατηρήσεις ή από
υποθέσεις για να τεκμηριωθεί η αποτελεσματικότητα;
Αν ναι, πόσο μεροληπτικά μπορεί να είναι τα
πορίσματα;
www.cears.edu.gr
132

133. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
●
Εντοπίστηκε κάθε σημαντικό και συναφές κόστος και
αποτέλεσμα για κάθε εναλλακτική λύση;
Ήταν αρκετά μεγάλο το εύρος, με βάση το δεδομένο
ερευνητικό ερώτημα;
Κάλυψε κάθε πιθανή οπτική γωνία;
Συμπεριλήφθηκε το κόστος κεφαλαίου, όπως και το
λειτουργικό κόστος;
www.cears.edu.gr
133

134. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
Έγινε ακριβής μέτρηση κάθε κόστους και
αποτελέσματος, με βάση τις κατάλληλες υλικές
μονάδες;
Μήπως αποκλείστηκαν από την μέτρηση κάποια από
τα στοιχεία που εντοπίστηκαν; Αν ναι, μήπως αυτό
σημαίνει ότι δεν ήταν σπουδαία για την μετέπειτα
ανάλυση;
• Μήπως υπήρχαν ειδικές περιστάσεις, οι οποίες
κατέστησαν δυσχερή τη μέτρηση; Αντιμετωπίστηκαν
κατάλληλα;
www.cears.edu.gr
134

135. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
•
•
•
•
Αποτιμήθηκαν αξιόπιστα τα κόστη και τα
αποτελέσματα;
Εντοπίστηκε με σαφήνεια κάθε πηγή αξίας;
Χρησιμοποιήθηκαν αγοραίες αξίες για όσες μεταβολές
αφορούσαν την εξοικονόμηση ή την ανάλωση πόρων;
Όπου δεν υπήρχαν αγοραίες αξίες ή οι αγοραίες αξίες
δεν αντανακλούσαν τις πραγματικές, έγιναν
προσαρμογές έτσι ώστε να υπάρχει προσέγγιση με τις
αγοραίες αξίες;
Ήταν κατάλληλη η αποτίμηση των αποτελεσμάτων σε
σχέση με το ερώτημα που είχε τεθεί;
www.cears.edu.gr
135

136. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
Έγινε προσαρμογή κόστους και αποτελεσμάτων με
βάση τις χρονικές διαφορές;
Προεξοφλήθηκαν τα κόστη και τα αποτελέσματα, τα
οποία προκύπτουν στο μέλλον, με βάση τις τρέχουσες
αξίες τους;
Αιτιολογήθηκε το ποσοστό προεξόφλησης που
χρησιμοποιήθηκε;
www.cears.edu.gr
136

137. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
●
Έγινε ανάλυση του πρόσθετου κόστους και
αποτελέσματος κάθε εναλλακτικής λύσης;
Έγινε σύγκριση του πρόσθετου κόστους που προξενεί
μια εναλλακτική λύση σε σχέση με κάποια άλλη, με τα
πρόσθετα αποτελέσματα, οφέλη ή χρησιμότητες που
παρήγαγε;
Υπήρξε πρόβλεψη για αβεβαιότητα στην εκτίμηση
κόστους και αποτελεσμάτων;
Αν τα δεδομένα περί κόστους ή αποτελεσμάτων ήταν
στοχαστικά, έγιναν οι κατάλληλες στατιστικές
αναλύσεις;
www.cears.edu.gr
137

138. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
●
●
●
●
Αν εφαρμόστηκε ανάλυση ευαισθησίας, δόθηκε
επαρκής αιτιολόγηση για το εύρος των αξιών;
Ήταν τα πορίσματα της μελέτης ευαίσθητα στις
μεταβολές των αξιών;
Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση των
πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που ενδιαφέρει
τους χρήστες;
Βασίστηκαν τα συμπεράσματα της ανάλυσης σε
κάποιον συνολικό δείκτη ή λόγο κόστους προς
αποτελέσματα; Αν ναι, ο δείκτης ερμηνεύθηκε με
έξυπνο ή με μηχανικό τρόπο;
www.cears.edu.gr
138

139. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Συγκρίθηκαν τα πορίσματα με τα πορίσματα άλλων
που έχουν διερευνήσει το ίδιο ερώτημα; Αν ναι, υπήρξε
πρόβλεψη για πιθανές διαφορές στη μεθοδολογία της
μελέτης;
• Ασχολήθηκε η μελέτη με τη δυνατότητα να γενικευθούν
τα πορίσματα και για άλλα περιβάλλοντα και για άλλες
ομάδες ασθενών/πελατών;
• Ανέφερε, ή έλαβε υπόψη, η μελέτη άλλους σημαντικούς
παράγοντες σε σχέση με την εξεταζόμενη επιλογή ή
απόφαση;
●
www.cears.edu.gr
139

140. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
•Ασχολήθηκε η μελέτη με ζητήματα υλοποίησης, όπως το
κατά πόσον είναι εφικτό να υιοθετηθεί το ‘προτιμούμενο’
πρόγραμμα με δεδομένους τους χρηματοδοτικούς ή
άλλους περιορισμούς και κατά πόσον θα μπορούν να
επανεπενδυθούν σε άλλα άξια λόγου προγράμματα οι
πόροι που θα εξοικονομηθούν;
●
Συμπεριλήφθηκε στην παρουσίαση και την εξέταση των
πορισμάτων της μελέτης κάθε ζήτημα που ενδιαφέρει
τους χρήστες;
●
Βασίστηκαν τα συμπεράσματα της ανάλυσης σε κάποιον
συνολικό δείκτη ή λόγο κόστους προς αποτελέσματα; Αν
ναι, ο δείκτης ερμηνεύθηκε με έξυπνο ή με μηχανικό
τρόπο;
www.cears.edu.gr
140

141. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
•Συγκρίθηκαν τα πορίσματα με τα πορίσματα άλλων που
έχουν διερευνήσει το ίδιο ερώτημα; Αν ναι, υπήρξε πρόβλεψη
για πιθανές διαφορές στη μεθοδολογία της μελέτης;
•Ασχολήθηκε η μελέτη με τη δυνατότητα να γενικευθούν τα
πορίσματα και για άλλα περιβάλλοντα και για άλλες ομάδες
ασθενών/πελατών;
•Ανέφερε, ή έλαβε υπόψη, η μελέτη άλλους σημαντικούς
παράγοντες σε σχέση με την εξεταζόμενη επιλογή ή απόφαση;
•Ασχολήθηκε η μελέτη με ζητήματα υλοποίησης, όπως το κατά
πόσον είναι εφικτό να υιοθετηθεί το ‘προτιμούμενο’
πρόγραμμα με δεδομένους τους χρηματοδοτικούς ή άλλους
περιορισμούς και κατά πόσον θα μπορούν να
επανεπενδυθούν σε άλλα άξια λόγου προγράμματα οι πόροι
που θα εξοικονομηθούν; www.cears.edu.gr
141

142. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Βασικές αρχές της οικονομικής αξιολόγησης
✔
✔
✔
✔
✔
Επάρκεια
Αποτελεσματικότητα
Αποδοτικότητα
Αποδοχή
Ισότητα και δικαιοσύνη
www.cears.edu.gr
142

143. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Βασικές αρχές της οικονομικής αξιολόγησης
Ανάλυση ελαχιστοποίησης του κόστους
(Cost-Minimization analysis)
Ανάλυση κόστους-οφέλους
(Cost-Benefit analysis)
Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας
(Cost-Effectiveness analysis)
Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας
(Cost-Utility analysis) www.cears.edu.gr
143

144. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση ελαχιστοποίησης του κόστους (CostMinimization analysis)
• Χρησιμοποιείται μόνο στην περίπτωση που τα
εναλλακτικά προγράμματα ή οι εναλλακτικές
θεραπευτικές μέθοδοι που συγκρίνονται καταλήγουν
στα ίδια ή παρόμοια αποτελέσματα.
• Ίδια αποτελέσματα → Σύγκριση του κόστους των 2
εναλλακτικών προγραμμάτων → Επιλογή της
οικονομικότερης λύσης
www.cears.edu.gr
144

145. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-οφέλους
(Cost-Benefit analysis)
• Πιο διαδεδομένη (υγεία, εκπαίδευση, μεταφορές,
περιβάλλον)
• Το κόστος και τα οφέλη μετρώνται σε χρηματικές
μονάδες.
• Ο δείκτης κόστους-οφέλους (Cost-Benefit Ratio,
CBR) είναι ίσος με: CBR=κόστη/οφέλη.
• Μπορεί να συγκρίνει ανόμοια ιατρικά προγράμματα.
• Μεθοδολογικά δύσκολες γιατί προϋποθέτουν τη
αποτίμηση της ανθρώπινης ζωής και ευτυχίας σε
χρηματικές μονάδες. www.cears.edu.gr
145

146. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας (CostEffectiveness analysis)
• Το κόστος μετράται σε χρηματικές μονάδες, ενώ τα οφέλη
μετρώνται σε φυσικές μονάδες.
• Ο δείκτης αποτελεσματικότητας (Cost-Effectiveness Ratio,
CER) είναι ο λόγος του κόστους σε χρηματικές μονάδες ανά
μονάδα αποτελέσματος σε φυσικές μονάδες.
• Επιτρέπεται η αξιολόγηση διαφορετικών προγραμμάτων που
καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
• Τα αποτελέσματα μετρώνται σε φυσικές μονάδες διάρκειας
ζωής, όπου ένα (1) έτος ζωής για δέκα (10) ανθρώπους
ισοδυναμεί με 10 χρόνια ζωής για έναν άνθρωπο.
• Δεν λαμβάνεται υπόψη η υποκειμενική αντίληψη για την
αξιολόγηση ενός έτους ζωής από διαφορετικό πρίσμα.
www.cears.edu.gr
146

147. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας
(Cost-Utility analysis)
•
•
•
•
Το κόστος μετράται σε χρηματικές μονάδες, ενώ τα
οφέλη μετρώνται σε μονάδες χρησιμότητας.
Βασικά χαρακτηριστικά είναι η έννοια της χρησιμότητας
(utility) και της ποιότητας ζωής (quality of life).
Ο δείκτης κόστους-χρησιμότητας (Cost-Utility Ratio,
CUR) είναι ο λόγος του κόστους σε χρηματικές μονάδες
ανά μονάδα χρησιμότητας.
Μονάδα μέτρησης της χρησιμότητας είναι το QALY
(Quality Adjusted Life Year) - Ποιοτικά Σταθμισμένο
Έτος Ζωής.
www.cears.edu.gr
147

148. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Ανάλυση κόστους-χρησιμότητας
(Cost-Utility analysis)
•
•
•
QALY: πολλαπλασιάζουμε κάθε χρόνο ζωής με ένα
συντελεστή που κυμαίνεται από 0 (θάνατος) έως 1
(πλήρης υγεία) και καθορίζεται από τις απαντήσεις των
ατόμων σε ειδικά ερωτηματολόγια.
Η χρησιμότητα είναι υποκειμενική ενώ, όσο αναφορά στα
ποιοτικά χαρακτηριστικά που καλείται να αξιολογήσει ο
ασθενής γίνεται μια προσπάθεια να ταξινομηθούν διεθνώς
και να αποτελούν μια κοινή μεθοδολογική προσέγγιση για
τους οικονομολόγους της υγείας.
Επιτρέπεται η αξιολόγηση διαφορετικών προγραμμάτων
που καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
www.cears.edu.gr
148

149. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζονται τα ‘ποιοτικά
σταθμισμένα χρόνια ζωής’ (QALYS) που κερδίζονται με
την παρέμβαση ενός θεραπευτικού προγράμματος. Χωρίς
το πρόγραμμα, τόσο τα χρόνια ζωής αλλά και η ποιότητα
ζωής του ασθενούς είναι μικρότερα
www.cears.edu.gr
149

150. Οικονομική Αξιολόγηση Υπηρεσιών Υγείας
1
Ποιότητα
ζωής
πρόγραμμα
0.5
Λ
Κ
Χωρίς πρόγραμμα
0
www.cears.edu.gr
5
Χρόνος
10
150