2. Proje Nedir?
Proje; Belirli bir süre içinde, belirli bir bütçe ile, net olarak
tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak planlanan
faaliyetler bütünüdür.
Proje Döngüsü Yönetimi; Mantıksal çerçeve yaklaşımı
temeline dayanan, proje ve programların hazırlanması,
uygulanması ve değerlendirilmesinde kullanılan bir
yöntem ve sistematik bütünüdür.

3. 3
Proje Döngüsü
• Sorun/İhtiyaç Analizi: Projeye ilişkin
fikirlerin ortaya konduğu ve tasarlandığı ilk
Proje fikrinin
hareket noktasıdır. belirlenmesi
• Planlama: Projenin teknik ve uygulama
Sorun/ihtiyaç
açısından detaylı olarak tasarlandığı analizi
aşamadır.
İzleme ve
Değerlendirme
• Uygulama: Projede öngörülen
faaliyetlerin hayata geçirilmesi, izlenmesi, Planlama
denetlenmesi ve değerlendirilmesi Uygulama
aşamasıdır.
•İzleme, Değerlendirme: Proje Finansman
sonuçlarının gözden geçirilmesi ve
değerlendirilmesi aşamasıdır.

4. 4
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI NEDİR?
 Farklı seviyelerdeki hedefler arasında nedensellik ilişkisi kuran;
 Ulaşılmak istenen hedeflere ne derece ulaşıldığının kontrol edildiği;
 Proje kontrolü dışında kalan ve başarıyı etkileyecek risklerin dikkate
alındığı;
Proje analiz,planlama ve uygulama aracıdır.

5. 5
Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Nedir?
ANALİZ AŞAMASI PLANLAMA AŞAMASI

6. ANALİZ AŞAMASI
6

7. 7
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
1.Mevcut Durum Analizi
Konu ile ilgili literatür taraması ve özetlenmesi sonucu:
Proje alanının coğrafi yapısı ve iklim özellikleri
Temel altyapıya ilişkin bilgiler
Hükümet politikaları ve programlar
Ekonomik, sosyal, kültürel göstergeleri
Çevresel sorunlar ve riskler
Gerekli diğer bilgi ve istatistikler
İmkanlar,kısıtlar
GZFT analizi verileri elde edilmelidir.

8. 8
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
2.Paydaş Analizi
Paydaşlar Kimlerdir?
Paydaşlar, proje sürecinden ve sonuçlarından olumlu ya da
olumsuz, doğrudan ya da dolaylı biçimde etkilenecek olan
kişi,kurum ve kuruluşların tamamıdır.
Paydaşlar analizi nasıl gerçekleştirilir?
Paydaşlar analizine bütün olası paydaşların listesi
oluşturularak başlanır. Listede yer alan her ilgili grup özel bir
kategoriye yerleştirilir ve proje içindeki rolü tanımlanır.

9. 9
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
2.Paydaş Analizi
Birincil Paydaşlar: Projeden doğrudan olumlu ya da olumsuz
etkilenecek olanlardır.
Projenin temel yararlanıcıları;
• Hedef grup(lar) : Projenin doğrudan ve olumlu bir biçimde
etkilediği grup ya da varlıklardır.
• Nihai yararlanıcılar : Proje hedefine ulaşılması ile gerçekleştirilen
etkiden uzun dönemde yararlananlardır.
İkincil Paydaşlar: Birincil paydaşlara hizmet sağlamada aracılık
edecek olanlardır. Bunlar; fon kuruluşları, uygulama, izleme ve destekçi
kuruluşlardır.

10. 10
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
2.Paydaş Analizi

11. 11
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
3.Sorun Analizi
Müdahale konusu durumun ortaya konması ve buna neden olan ana
sorunlar ile alt sorunlar arasında ‘sebep-sonuç’ ilişkisini kurar.
Sorun analizi nasıl yapılır?
Belirlenen sorunlar arasında bir neden-sonuç hiyerarşisi belirlenip bir
‘sorun ağacı’ oluşturulur.
Mevcut durumdaki ana sorunlar tanımlanır.
Ana sorun ve buna sebep olan alt sorunlar belirlenir.Başlangıç
sorunun sonucu olan sorunlar, bunların üzerine yerleştirilir.
Aralarında sebep-sonuç ilişkisi olmayan sorunları aynı seviyeye
yerleştirilir.

12. 12
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
3.Sorun Analizi
ANA SORUN
SONUÇ
ALT SORUN 1 ALT SORUN 2
NEDEN
KÖK SORUNLAR

13. 13
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
4.Hedef Analizi
Yapılacak müdahalelerle tanımlanan sorunların tamamen ortadan
kalkmasıyla gelecekte olması hedeflenen durumun analizidir.
Hedef analizi nasıl yapılır ?
Sorun analizinde ortaya konan “olumsuz durumları”, “arzu edilen,
olumlu durumlar” şeklinde ifade edilir. Bu olumlu durumların, aynı zamanda
gerçekçi olmasına dikkat edilir.
Sorun ağacıyla yapılacak kıyaslamalar sonucu yapılması gerekenler
yeniden tanımlanır.
Hedefler arasında bir ‘araç-amaç’ ilişkisi oluşturularak bu hiyerarşi
resmedilir.
Araç ve amaçlar arasındaki bağlantıların tutarlı olmasına dikkat
edilerek hedef ağacı oluşturulur.

14. GÜZELKÖY BURSA’NIN BİR SEMTİDİR!
• İşsizlik,
• Eğitim düzeyi düşük
• Altyapı yetersiz,
• Belediyenin öncelikleri farklı
• Kanalizasyon şehrin içinden açıkta akıyor ve içme suyu kaynaklarına karışıyor
• Lastik Fabrikasının arıtma tesisi yok ve atıklar içme suyuna karışıyor
• Hijyenik içme suyu yok,
• Salgın hastalık var,
• Gelir düzeyi düşük,
• Annelerin çocukları beslenme konusundaki bilgisizliği (anneler bilinçsiz),
• Bebek ve çocukların yetersiz beslenmesi,
• Sağlık ocağı ve klinikler yetersiz,
• Sağlık hizmetlerine sınırlı erişim,
• Çocuklara gerekli ve yeterli aşılar yapılamıyor,
• Kayıtlara göre 0-5 yaş grubundaki bebek ve çocuk ölümleri son bir yıl içinde %10
oranında artmış,
• Bebek ve çocuklarda görülen enfeksiyon oranları yüksek,

15. 15
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
4.Hedef Analizi
ANA HEDEF
AMAÇ
ALT HEDEF1 ALT HEDEF2
ARAÇ
KÖ HEDEFLER
K

16. Yüksek Oranlı Bebek
ve Çocuk Ölümleri
SONUÇ
Bebek ve çocuklarda
Salgın Hastalıklar
görülen enfeksiyon
oranları yüksek
Bebekler ve Çocuklara Sağlık Hijyenik içme
Çocuklar gerekli ve Hizmetlerine suyu yok
yetersiz yeterli aşılar Sınırlı Erişim
besleniyor yapılamıyor
Anneler Sağlık ocağı ve Kanalizasyon şehrin Lastik Fabrikasının
Beslenme klinikler içinden açıkta arıtma tesisi yok ve
Eğitim akıyor ve içme suyu
Konusunda yetersiz düzeyi İşsizlik- atıklar içme suyuna
Bilgisiz kaynaklarına karışıyor
düşük Gelir karışıyor altyapı
düzeyi yetersiz
düşük NEDEN

17. 17
Gelirler arttı
Hedef Analizi
Ürünün piyasa değeri Verimlilik arttı
arttı Talep arttı
Ürün
Ürün Nitelikli Yeni pazarlar
İthalat azaldı maliyetleri
kalitesi eleman tanındı
azaldı
yükseldi mevcut
Gümrük Modern
TL değer Pazar Pazarlama
vergileri ekipman Mesleki eğitim
kaybetti araştırması elemanı
arttı alındı kursları yapılıyor istihdam edildi
düzenlendi

18. 18
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
5.Strateji Analizi
Ulaşılmak istenen hedeflere erişmede kullanılacak müdahale yöntemlerini
belirleme sürecidir.
Strateji analizi nasıl yapılır?
Hedef ağacında yer alan, projeyle sağlanması mümkün olmayan hedefler
elenir.
Bir proje oluşturacak olası alternatif stratejiler ortaya konur.
Maliyet, aciliyet, yapılabilirlik, kaynaklar, kısıtlar, paydaşların bakış açıları
ve bunun gibi kriterler dikkate alınarak en uygun strateji belirlenir.

19. HEDEF AĞACI
Bebek ve Çocuk
Ölüm Oranlarının
Azaltılması
AMAÇ
Bebek ve çocuklarda Salgın Hastalıklar
görülen enfeksiyon Azaltılması
oranlarının
azaltılması
Bebek ve
Aşılanmış Sağlık Hijyenik İçme
Çocukların Hizmetlerine
Beslenme Bebek ve Çocuk Suyu Sağlandı
Erişim Arttırıldı
Durumunun Sayısı
İyileştirilmesi Arttırılması
Annelerin Sağlık Ailelerin İstihdam Kanalizasyon Lastik Fabrikasının
Beslenme Ocağının eğitilmesi ile gelir Sisteminin Arıtma Tesisinin
Konusunda
İyileştirilmesi düzeyinin Çalışır Hale Devreye Girmesi
ARAÇ
Bilgilendirilmesi
arttırılma Gelmesi
sı
sorun Hedef
Yüksek Oranlı Bebek Bebek ve Çocuk
ve Çocuk Ölümleri Ölüm Oranlarının Azaltılması
Bebek ve Çocuklarda Bebek ve Çocuklarda
Görülen Yüksek Görülen Enfeksiyon
Enfeksiyon Oranı
Oranının Azaltılması

20. MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
5.Strateji Analizi
ANA AMAÇ
AMAÇ
ALT AMAÇ 1 ALT AMAÇ 2
ARAÇ
Belirlenen Strateji

21. Gelirler arttı
Strateji Analizi
Ürünün piyasa değeri Verimlilik arttı Talep arttı
arttı
Ürün Ürün Nitelikli Yeni pazarlar
İthalat azaldı maliyetleri kalitesi eleman tanındı
azaldı yükseldi mevcut
Gümrük TL değer Modern
vergileri kaybetti Mesleki eğitim Pazar Pazarlama
ekipman araştırması elemanı
arttı kursları
alındı yapılıyor istihdam edildi
düzenlendi
Seçilen Strateji

22. 22
MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
Strateji Analizinden Mantıksal Çerçeveye
 Hedeflerin nasıl yazılacağına karar verilir.
 Uygun strateji seçilir.
 Seçilen stratejilerden strateji ağacı oluşturulur.
 Hedeflerin nasıl ifade edileceğinin kararı verilir.
 Belirlenen hedeflerin mantıksal çerçeveye genel hedef,proje
amacı,sonuçlar ve faaliyetler şeklinde aktarımı yapılır.

23. 23
Strateji Analizinden Mantıksal Çerçeveye

24. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Nedir?
ANALİZ AŞAMASI PLANLAMA AŞAMASI

25. 25

26. MANTIKSAL ÇERÇEVE YAKLAŞIMI
Planlama Aşaması
1. Mantıksal çerçeve matrisinin oluşturulması
2. Süre ve Faaliyet Planlaması
3. Bütçeleme

27. 27
Mantıksal Çerçeve Matrisi
DİCLE KALKINMA AJANSI

28. 1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF
Projenin katkıda bulunacağı en üst seviyedeki
hedef
PROJE AMACI Hedef gruplar için sürdürülebilir yarar sağlama
açısından projenin ana amacı
SONUÇLAR Gerçekleştirilecek faaliyetlerin ürünleri
FAALİYETLER
Projenin sonuçlarını üretmek için projenin parçası
olarak uygulanacak görevler

29. 29
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF DİKEY MANTIK - MÜDAHALE
MANTIĞI - PROJENİN YAPISI
PROJE AMACI Faaliyetler gerçekleştirilirse Beklenen Sonuçlar
ortaya çıkar,
Beklenen Sonuçlar ortaya çıkarsa Proje Amacı
SONUÇLAR gerçekleştirilir,
Proje Amacı gerçekleştirilirse Genel Amaca
katkıda bulunulmuş olur.
FAALİYETLER

30. 30
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF
enel Hedef:
PROJE AMACI edef ağacının en üst basamağında yer
alan projenin doğrudan hedeflemediği
ancak uzun vadede katkıda bulunacağı
BEKLENEN SONUÇLAR üst amaçtır.
RNEK:
FAALİYETLER
şletme gelirlerinin artırılmasıyla TR51
Düzey 2 Bölgesinde sosyo-ekonomik
kalkınmaya katkı sağlanması

31. 31
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF roje Amacı/Amaçları
rojenin uygulamaya konmasıyla
PROJE AMACI
ulaşılacak olan ve projenin bitiminden
sonra da etkileri devam edecek olan
amaç/amaçlardır.
BEKLENEN SONUÇLAR
RNEK:
FAALİYETLER
‘İşletmenin kapasitesinin arttırılması’
‘Ürünlerin kalitesinin arttırılması’
İşletme personelinin işgücü niteliklerinin

32. 32
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF
eklenen Sonuçlar:
PROJE AMACI roje amacının gerçekleşmesini sağlayan
alt hedefleri içerir.
BEKLENEN SONUÇLAR
RNEK:
FAALİYETLER
Bölgede istihdam ve işgücü niteliklerinin
artırılması’
Üretim maliyetlerinin düşmesi’
Yeni pazarlara erişim sağlanması’

33. 33
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
GENEL HEDEF
Faaliyetler:
PROJE AMACI onuçlara ulaşmada yapılması gereken
işler bütünüdür.
BEKLENEN SONUÇLAR RNEK:
Modern ekipman alınması’
FAALİYETLER
Mesleki eğitim kursları düzenlenmesi’
‘Pazar araştırması yapılması’

34. 34
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
aşarı Göstergeleri:seviyede operasyonel olarak ölçebilen, performans ölçüm
Proje amaçlarını her
olanağı sağlayan ve projenin her aşamada izlenmesine olanak sağlayan
araçlardır.
Her bir gösterge kısaca müdahaleye ilişkin Hedef Grup, Nicelik, Nitelik, Zaman
ve Yer konusunda bilgi içermelidir.
Ne İşe Yararlar?
• Genel Hedef, Proje Amacı ve Sonuçların karakteristiklerini açıklığa
kavuştururlar.
• Projeyi daha objektif bir şekilde yönetmeyi sağlarlar.
• Performans ölçümü, izleme ve değerlendirme için bir baz oluştururlar.

35. 35
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
aşarı Göstergeleri:Üzerinde Uzlaşılabilir ve Amaçla ilişkili, Belirli Bir
Özel, Ölçülebilir,
Süreye Bağlı ve Maliyet Etkin olmalıdır.
ÖRNEK:
‘Projenin sona ermesini takiben 6 ay içerisinde üretim maliyetlerinde %30
azalma olması’
‘Projenin uygulamaya konmasıyla birlikte 4 ay içerisinde işletmedeki kadın
istihdamında %40 artış olması
Not: Sıklıkla, bir amaç için birden fazla gösterge kullanmak gerekebilir.

36. 36

37. 37
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
oğrulama Kaynakları: edilmesi için gerekli bilgiyi sağlayacak dokümanlar,
Göstergelerin kontrol
raporlar ve diğer kaynaklardır.
Doğrulama kaynakları şu bilgileri vermelidir:
– Bilginin sağlanacağı format (örn: İlerleme raporları, proje hesapları, proje
kayıtları, resmi istatistikler,şirket bilançosu,üretim raporları,katılım
belgeleri,sertifikalar vs.),
– Bilgiyi kimin sağlayacağı,
– Bilginin hangi sıklıkta sağlanacağı
• (örn: Aylık, üç aylık, yıllık vs.)
.

38. 38

39. 39
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
iskler nedir?
• Projenin başarısı için önemli olan ve dışsal faktörler olarak ifade ettiğimiz
olumsuz etkilerin tümü.
arsayımlar nedir?
• Projenin başarısını etkileyen veya belirleyen dışsal faktörlerin olumlu
olarak ifade edilmesidir.
için gereklidir?
• Proje asla gerçek durumu kapsayamaz. Dışsal faktörler ve projenin
başarısı üzerinde önemli etkilere sahip riskler tanımlanarak dikkate alınma ve
izlenmelidir.
nkoşullar nelerdir?
• Faaliyetler başlamadan önce aşılması gereken koşullardır.

40. 40
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
arsayımlar

41. 41
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
Varsayımların mantıksal çerçeve matrisine
yerleştirilmesi
• Sonuçları elde etmek için • Faaliyetler seviyesine
gerekli olan varsayımlar yerleştirilir.
• Proje amacına ulaşmak için gerekli • Sonuçlar seviyesine yerleştirilir.
olan varsayımlar
Genel Hedefe ulaşmak için gerekli • Proje amacı seviyesine
olan varsayımlar Yerleştirilir.

42. 42
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
MANTIKSAL ÇERÇEVEDE VARSAYIMLAR VE
AMAÇLAR Doğrulama
Objektif Olarak
Müdahale Mantığı Varsayımlar
Doğrulanabilir Kaynakları
Göstergeler
Genel Hedef
Proje Amacı
Sonuçlar
Faaliyetler Araçlar Maliyet
Önkoşullar

43. 43
1.Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması
Mantıksal Çerçeve Matrisi Oluşturma
1. Müdahale 2. Doğrulanabilir 3.Doğrulama 4. Varsayımlar
Mantığı göstergeler kaynakları
Genel hedef
1 8 9
Proje Amacı
2 10 11 7
Sonuçlar
3 12 13 6
Araçlar
Faaliyetler
4 Maliyetler
5
Ön koşullar

44. 44
2.Süre ve Faaliyet Planlaması
Bütçe
Bütçe 5500
1750
4250
Bütçe 5500 750
1750 400
4250 1100
Maaşlar 5000 5500 750
1250 1750 3100
Yolluklar 400
3750 4250 1100
Araç Gid. 750 750 3100
Ofice 400 400
Faaliyet Planı ve Bütçe Tel/Fax 850
2300
1100
3100
Tohum
Faaliyet
Gübre
Planı

45. 45
2.Süre ve Faaliyet Planlaması
. Faaliyet Planlaması
 Mantıksal çerçevede yer alan faaliyetler ‘ana faaliyetler’ olarak listelenir.
 Ana faaliyetler kapsamında yer alan alt faaliyetler tanımlanır.
 Bu faaliyetler detaylı olarak anlatılır. (ne,ne amaçla,ne zaman,kim
tarafından)
 Bu faaliyetlerin nasıl gerçekleştirileceği anlatılır.
 Tüm faaliyetler özet olarak faaliyet zaman planına yerleştirilir.

46. 46
2.Süre ve Faaliyet Planlaması
.Süre Planlaması

47. 47
2.Süre ve Faaliyet Planlaması
Bütçe Planlaması
Faaliyet planında ortaya konulan alt faaliyetleri ele olarak
 Bu faaliyetler için gerekli olan girdileri belirler,
 Bu girdileri fiyatlandırarak maliyetini ortaya çıkarır,
 Bu maliyetin hangi kaynaklardan karşılanacağını ortaya koyar.
Bu sayede;
 Kaynakların planlı ve etkin kullanımını sağlar,
 Maliyet etkinliği sağlar ve izlemeyi kolaylaştırır.

48. 48
3.Bütçe
 Proje bütçesi, bir projenin mali kaynaklarının nasıl kullanılacağını ve faaliyetler
arasında nasıl dağıtılacağını gösteren bir tablodur.
 Projenin tasarımının kalitesi, uygulama kolaylığı ve bu aşamada çıkabilecek
sorun miktarını doğrudan etkiler. Bu nedenle proje bütçesi, mantıksal çerçeve,
proje faaliyetleri ve faaliyet planına hassasiyetle uygun olmalıdır.
 Tüm faaliyetler ve bunlar için ihtiyaç duyulacak tüm girdiler detayları ile
bütçeye yansıtılmalıdır.
 Donanım ve hizmet alımı ile insan kaynağı ihtiyacı tek tek bütçede ele alınmalı,
karşılaşılabilecek tüm maliyetler uygun bütçe kaleminde öngörülmelidir.
 Bütçeye aktarılan her türlü gider yapılacak proje faaliyetleri ile ilgili olmalıdır.

49. 49
3.Bütçe
 Bütçe süresi proje süresi ile sınırlıdır.
 Bütçeye aktarılan giderler sadece istenilen hibe tutarını değil, projeyle ilgili
tüm giderleri kapsamalıdır.
 Bütçeye aktarılan her tutar gerçekçi ve piyasa koşullarına uygun olmalıdır.
 Bütçeye aktarılan giderler, hibe rehberinde açıklanan “uygun maliyetler”
tanımına uymalıdır.
 Bütçeye aktarılan her maliyetin, proje süresinde belgelendirileceği
unutulmamalıdır.