1. A agricultura é “a arte de cultivar a terra”.
O traballo que se fai para favorecer o desenvolvemento das
plantas útiles, aquelas que poidan servir como alimento ou para
outros usos.
A agricultura transforma o medio natural para facelo máis apto
para o desenvolvemento dos vexetais escollidos polas persoas.
A agricultura é fundamental como fonte de recursos para a
alimentación humana, para múltiples actividades industrais e pola
cantidade de xente que emprega.
2. A agricultura é “a arte de cultivar a terra”
O traballo que se fai para favorecer o
desenvolvemento das plantas útiles, aquelas que
poidan servir como alimento ou para outros usos.
A agricultura transforma o medio natural para facelo
máis apto para o desenvolvemento dos vexetais
escollidos polas persoas.
3. A agricultura é fundamental como fonte de recursos para a
alimentación humana, para múltiples actividades industrais e pola
cantidade de xente que emprega.
En moitos países da Terra a actividade agrícola ocupa a máis do 50% da poboación
activa. Nos países máis desenvolvidos a ocupación é inferior ao 5%.
Calcúlase que existen na Terra 3.200 millóns de hectáreas cultivables. Actualmente
cultívanse uns 1.400 millóns de Ha.
7. O desenvolvemento da agricultura está condicionado por
factores físicos, biolóxicos, técnicos e sociais:
•Un terreo cunhas características que permitan o laboreo.
•Un solo cunhas condicións determinadas: composición físico-química
correcta, presenza de materia orgánica, profundidade...
•Unhas condicións ambientais axeitadas: sol, auga...
•Nutrintes en cantidades suficientes.
•Especies seleccionadas en función da súa utilidade ou
produtividade.
•Labores para manter as condicións axeitadas para o
desenvolvemento das plantas e a súa recollida: acondicionar a
terra, sementar, eliminar malas herbas, fertilizar, regar...
•Ferramentas e medios de tracción e transporte.
8. O TERREO
O relevo condiciona o desenvolvemento da agricultura, afecta ao
desenvolvemento das plantas e dificulta ou facilita os labores.
9. O SOLO
É o elemento fundamental no que se sostén a agricultura. Das súas
características e propiedades dependen as prácticas agrícolas o tipo
de vexetación e cultivos... É o lugar onde se interrelacionan a
hidrosfera, a atmosfera, a litosfera e a biosfera.
11. NUTRINTES
As plantas precisan: auga, dióxido de carbono (CO2), e diversos
sales minerais (compostos de nitróxeno, fósforo, potasio, calcio,
xofre, magnesio… e pequenas cantidades doutros elementos).
Cando o solo ten carencias engádenselle en forma de fertilizantes
orgánicos ou químicos.
12. AS PLANTAS
As plantas, e o seu correcto desenvolvemento, son o obxectivo
principal dos labores agrícolas.
As plantas cultívanse porque producen substancias, que almacenan
en diferentes partes da súa estrutura, que logo se poden aproveitar
directamente como alimento ou como materia prima para a
elaboración de diferentes produtos: pensos, tecidos, mobles,
recipientes, calzado, papel, aceites, graxas, medicinas...
As plantas almacenan as substancias, polas que son cultivadas ou
recolectadas para o seu aproveitamento, en distintas partes.
19. LABORES
OS TRABALLOS AGRÍCOLAS son o conxunto de labores que se realizan
para preparar o terreo, modificando se é necesario as súas
características, coidar as plantas para que teñan un
desenvolvemento correcto, eliminarlles os competidores e
protexelas dos perigos do ambiente e as pragas, e facer as colleitas.
20. LABORES NO SOLO: fanse para romper o terreo, airealo, mesturarlle
os fertilizantes e facilitar a penetración e a retención de auga.
LABORES DE PREPARACIÓN DO TERREO LABORES DE CULTIVO
labrando
arrendando
achanzando cavando
21. LABORES DE CULTIVO: selección das sementes, sementeira ou
plantación, aclarados, podas, suxección e dirección das plantas,
protección contra as condicións ambientais, regas, tratamentos
contra os parásitos e pragas…
plantando verdura
plantando patacas
podando as viñas
aplicando tratamentos fitosanitarios
22. COLLEITA: é o momento de recoller o froito do traballo de varios
meses ou do ano enteiro. Os labores poden ser manuais ou
mecanizados.
vendima
pañando tomates
colleitadora de patacas
colleitadora de trigo
24. Unha vez feita a colleita os produtos almacénanse, transfórmanse
e/ou comercialízanse.
25. TIPOS DE CULTIVOS
Ao longo da historia o ser humano chegou a consumir ata 3.500
especies vexetais diferentes, das que 150 se cultivaron en
cantidades importantes. Na actualidade so unhas 25 especies
constitúen o núcleo principal dos cultivos destinados á
alimentación.
Os cultivos clasifícanse, en función da súa utilidade, en varias
categorías.
26. CULTIVOS ALIMENTICIOS BÁSICOS
Son os destinados a
producir substancias
aproveitadas como
alimentos que se
concentran xeralmente
nos órganos de reserva
das plantas: sementes
(cereais, legumes,
froitos secos...), froitos
carnosos, tubérculos
(pataca, mandioca...),
talos, follas...
27. Cereais
Son o grupo principal de plantas alimenticias. Producen gran
utilizable para a alimentación de persoas e animais. Achegan
enerxía en forma de almidón e, en menor cantidade, graxas,
vitaminas e proteínas. A súa semente moída utilízase para facer
pan, tortas, pastas...
Plantación de arroz.
Practicamente todo o arroz que se
cultiva no mundo destínase ao
consumo humano.
Arredor da metade do trigo e case todo o
millo se destinan á alimentación do gando.
28. Froitas e verduras
Inclúense neste grupo, ademais dos froitos, os talos, follas, bulbos
e raíces das hortalizas.
As verduras achegan proteínas, hidratos de carbono e esencias e a
froita, sobre todo, vitaminas e minerais.
29. Legumes
Achegan proteínas especialmente ricas en aminoácidos como a
lisina. Os máis utilizados son as fabas, os chícharos, as lentellas e os
garbanzos.
Chícharos Fabas
31. Plantas oleaxinosas:
Producen aceites, contidos xeralmente nas súas sementes, e
achegan enerxía en forma de graxas. Poden destinarse ao
consumo humano ou á industria. Nos países temperados as máis
importantes son a soia, o mirasol, o millo, a oliveira, a colza e a
mostaza; e nos países tropicais a palma de aceite, o maní e o
coco.
O mirasol cultívase como produtora de
aceite, para usar as súas sementes como
alimento e como planta de flor
ornamental. Olivas
32. Cultivos que proporcionan azucres
Achegan enerxía en forma de hidratos de carbono. Os máis
importantes son a cana de azucre e a remolacha. Tamén se poden
empregar para fabricar alcohois para bebidas ou combustibles.
Cana de azucre Remolacha azucreira
33. Plantas aromáticas (herbas e especies)
Utilízanse como potenciadores do sabor, como conservantes, para
a elaboración de esencias e perfumes...
O lúpulo cultívase desde hai máis de dez
séculos. Está sometido a un cultivo limitado.
Utilízase para aromatizar a cervexa.
Menta
34. Plantas mediciñais
Conteñen substancias activas con aplicacións en medicina: macela,
te, tila, menta, salvia, eucalipto, salgueiro...
Cultivo de te nas illas Açores.
O te (Camellia sinensis), procedente do Sudeste asiático, cultívase porque as infusións
feitas coas súas follas teñen propiedades estimulantes e medicinais.
35. Plantas textís
Producen distintos tipos de febras coas que se elaboran tecidos:
algodón, cánamo, liño, iute...
O liño cultívase en Europa e Oriente desde
comezos do Neolítico. Tivo moita
importancia en Galicia ata o século pasado.
O algodón xa era coñecido no antigo
Exipto. En Europa cultivouse unha
variedade procedente da India e en
España foi introducido polos árabes.
En México e Perú cultívase desde a
época precolombina.
36. Especies forestais
Orientadas principalmente á producción de madeira e pastas de
papel: coníferas, eucaliptos, carballos, faias, bidueiros, chopos,
caoba...
O castiñeiro cultívase en Galicia como especie de utilidade
mixta para madeira e para producir castañas.
37. Plantas ornamentais
Cultívanse como especies decorativas no seu conxunto e, a maioría
das veces, polas súas flores: rosas, caraveis, tulipáns, cactus...
Cultivo de roseiras en invernadoiro. A forte demanda de plantas e flores como
elementos de decoración fai que na súa produción se empreguen os métodos e
sistemas de cultivo máis avanzados.
38. Fungos
O alto contido en minerais e proteínas dos cogomelos fai que
algunhas especies, como o champiñon, sexan obxecto de cultivo
desde hai tempo. O cultivo faise, a partir do micelio, sobre
compost, en lugares escuros mantidos a temperaturas suaves.
Champiñóns Pleurotus
39. CULTIVOS MÁIS IMPORTANTES DO MUNDO
1-MILLO: 1.016 millóns de toneladas (2013)
Principal produtor: Estados Unidos
2-ARROZ: 738 millóns de toneladas (2012)
Principal produtor: China
3-TRIGO: 675 millóns de toneladas (2012)
Principal produtor: China
4-PATACA: 365,3 millóns de toneladas (2013)
Principal produtor: China
40. 6-IUCA ou MANDIOCA:
232,9 m de toneladas (2008)
Principal produtor: Nixeria
5-SOIA: 285 millóns de toneladas (2013)
Principal produtor: Brasil
7-PLÁTANO/BANANO:
145 millóns de toneladas (2011)
Principal produtor: India
8-TOMATE: 211 millóns de toneladas (2012)
Principal produtor: China
41. 12-ÑAME: 56 millóns de toneladas (2011)
Principal produtor: China
9-CÍTRICOS:
115,5 millóns de toneladas (2011)
Principal produtor: China
Laranxas: 70,6 m de toneladas
11-MAZÁN: 63,4 millóns de toneladas (2012)
Principal produtor: China
10-UVA: 67 millóns de toneladas (2011)
Principal produtor: China
42. TIPOS DE AGRICULTURA
Segundo os aspectos que teñamos en conta: tipo de cultivo, espazo
ocupado, lugar no que se desenvolve, tecnoloxía e métodos
empregados... podemos facer distintas clasificacións e darlle
diferentes denominacións á actividade agrícola. Así podemos
atopar agricultura de secano, de regadío, agricultura de montaña...
43. Segundo a variedade de cultivos nas parcelas:
Monocultivo
Zonas adicadas ao cultivo dunha sola
especie. Este tipo de agricultura fai que a
economía da área na que se desenvolve
dependa do éxito da colleita.
Policultivo
Parcelas ou zonas onde se cultivan varias
especies vexetais. Ofrece moitas
vantaxes: evítanse ou redúcense os
efectos das pragas, secas, oscilacións de
prezos..., producen ingresos máis
regulares e repartidos ao longo do ano,
permiten adaptar a cada terreo o cultivo
máis axeitado e aproveitan mellor os
recursos humáns e materiais.
44. Segundo a auga que recibe o cultivo:
Agricultura de secano
Cultiva especies resistentes á seca, ou
de ciclo curto, que só reciben auga das
chuvias de xeito irregular: cereais,
oliveiras, viñedos...
Agricultura de regadío
O regadío elimina a falta de auga, un dos
problemas máis graves para o
desenvolvemento das plantas, aumenta a
produtividade e permite o cultivo de
especies alleas á area. Precisa unha
grande achega de auga.
45. Segundo o aproveitamento da terra:
Agricultura intensiva
Practícase en terreos fértiles e con
especies de ciclo curto (verduras,
hortalizas...) para obter un alto
rendemento. Os terreos están sempre en
produción xa que uns cultivos suceden
aos outros. É típica da Europa Occidental
e do Sureste Asiático.
Agricultura extensiva
É propia de zonas con grandes extensións
de terreo. Produce moita cantidade a baixo
prezo, utilizando medios mecanizados. Ten
pouco rendemento por unidade de
superficie.
46. Invernadoiros
Un tipo de cultivo intensivo que se realiza en
espazos cubertos de material transparente, que
protexen as plantas e crean no seu interior
unhas condicións ambientais especiais.
47. Segundo a forma de ocupación do solo:
Agricultura itinerante ou de
rozas
É a forma de cultivo máis primitiva e simple.
Elimínase a vexetación natural, xeralmente
queimándoa, e cultívanse os espazos
abertos utilizando as cinsas como
fertilizante. Na actualidade so se practica en
zonas tropicais.
Agricultura de barbeito
Divídese o terreo en parcelas que se cultivan
alternamente. Mentres unhas están en
produción, outras descansan ou son usadas
para pastar o gando. É unha forma de cultivo
que se practica en terreos empobrecidos.
48. Agricultura mixta ou asociada
Explotación conxunta de especies nunha
mesma parcela: árbores ou arbustos con
cereias, froiteiras con prado, millo con
xudías...
Rotación e sucesión de
cultivos
Teñen por obxectivo manter o terreo en
produción constante. Para iso alternan
as especies axustándoas á época do ano.
A rotación permite utilizar todas as
capas do solo (plantas de raices
superficiais-profundas), prestar atención
a diferentes tipos de cultivo (sucesión de
plantas que reclaman diferentes
coidados), evitar o desenvolvemento de
parásitos, loitar contra as malas herbas e
repartir os traballos agrícolas ao longo
do ano.
49. Segundo a forma de traballar:
Agricultura de subsistencia ou
tradicional
Foi a practicada ata hai poucos anos de
forma xeral, e aínda se practica na
actualidade nos países pouco
desenvolvidos, utilizando técnicas e
ferramentas sinxelas. Ten unha
productividade moi baixa e está
destinada ao consumo propio.
Agricultura tecnificada ou
industrial
Practícase nos países desenvolvidos ou
en grandes propiedades, con medios
técnicos avanzados e coa finalidade de
obter o máximo de beneficio ao
comercializar os produtos.
50.
51. A agricultura ecolóxica ou biolóxica:
é a que tenta respectar ao máximo o equilibrio
natural do solo e utiliza especies adaptadas.
Non emprega produtos químicos de síntese na
fertilización do solo, só usa fertilizantes
orgánicos nun proceso de reciclaxe da materia.
Non emprega praguicidas, nin herbicidas de
síntese química, se é o caso usa insecticidas que
non produzan efectos secundarios.
Inxírese no ecosistema mantendo vivos os
ciclos naturais e propiciando a “diversidade”
como base dun funcionamento armónico,
protexendo plantas e animais.
Non emprega produtos transxénicos.
A agricultura integadra ou
controlada é un sistema agrícola
de produción de alimentos con
métodos que respetan a saúde e o
medio ambiente co obxectivo de obter
produtos de alta calidade minimizando
o uso de produtos agroquímicos e
diminuíndo os resíduos. Permite a
utilización de algúns produtos
químicos cun control e unha
regulación moi estrictos.
52. A SILVICULTURA
É o cultivo das especies forestais
Das árbores obtense madeira,
froitas, pasta de celulosa,
resinas, febras, principios
mediciñais, tintes, aceites,
azucres, bálsamos, gomas,
tecidos...
A explotación científica do bosque tivo a
súa orixe en Alemaña e Francia no século
XVII.
En moitos lugares o cultivo dos bosques
e a produción de madeira constitúen
unha actividade básica.
Hoxe en día máis de 2.000 millóns de
persoas no mundo viven da explotación
dos bosques.
55. Mesolítico
10.000-8.000 a.C.
Cazadores-recoletores-pescadores en transición á agricultura e
gandaría. Utilización de cereais silvestres.
Neolítico
9000-7000
a.C.
Comezo da Era Agraria
Aparición do excedente: almacenamento de grans e legumes
Primeiros cultivos de trigo e cebada en Xordania e Siria.
Domesticación de cabras en Oriente Próximo (8900 a.C.)
Domesticación de ovellas en Xordania e Irán
Cultivo de herbas e xudias silvestres en Perú (8500 a. C.)
7.500 a.C. Domesticación de porcos en Crimea
Calcolítico
7000-5000
a.C.
Eixada, fouciña, arado de madeira
7000-
6500 a.C.
Domesticación do boi en Tesalia e Anatolia
Cultivo da pataca en Perú.
6500 a.C Primeiras comunidades agrícolas do sureste de Europa
6000 a.C. Cultivo do millo en Mesoamérica
Regadío no Val do Nilo
5.000 a.C. Sistemas de rego en Mesopotamia
Cultivo de arroz en China
Comezo da agricultura na Europa Occidental
Comeza a domesticación da llama e da alpaca nos Andes
4500 a.C. Domesticación do millo en Mesoamérica
Aparición da agricultura arredor do Ganxes (India)
4.400 a.C. Doma de cabalos en Rusia
4000 a.C. Domesticación do millo miúdo
Domesticación do burro (Exipto)
3.500 a.C Arado tirado por bois (Mesopotamia)
Fouce de pedernal (Dinamarca)
3.200 a.C Roda (Mesopotamia)
3.000 a.C Xugo (Mesopotamia)
Arado Arado con sementadora. de rella de madeira
Mesopotamia
56. IDADE DO
BRONCE
3000-1500
a.C.
2500 a.C. Presa de rego máis antiga conservada (Sadd al-Kaffara, Exipto)
“Shadoof” para regar, un aparello semellante ao bimbastro.
Doma do cabalo en Asia Central
2463 a.C. Fouce de bronce (Mesopotamia)
2220 a.C. Obras de irrigación (Mesopotamia)
2100 a.C Fouce de ferro
2000 a.C. Domesticación das aves de corral (Val do Indo)
IDADE DO
FERRO
1500-750
a.C
1250 a.C.
Perfeccionamento do arado (Imperio Asirio Medio)
Primeiros regadíos tartésicos no Val do Guadalquivir
1000 a.C. Gadaña e fertilización orgánica (Exipto-Mesopotamia)
Polinización cruzada do millo (Perú)
800 v Arado con rella de ferro (Oriente Medio)
Estandarte de Ur. Sumeria, 2500 a.C.
Fouce de ferro
57. CIVILIZACIÓNS
ANTIGAS
750 a.C.
-500 d. C.
s VI a.C. Arado de ferro (China)
s II a.C. Arado perfeccionado (pobos bárbaros)
s.I Nora (China)
78 Segadoras (Galia)
236 a.C Parafuso de Arquímedes para regar
100 a.C. Os pobos anasazi, hohokam e mogollón
comezan a cultivar o suroeste de Norteamérica.
s. III Pesticidas biolóxicos (China)
300 Azucre de cana (India)
IDADE MEDIA
500-1500
600 Arado de volteo (Europa)
900 Coleira e arnés para o gando
s. XI Difusión do arado de volteo en Occidente
1494 Canle de Tauste (España), primeira gran canle de rego
moderna.
IDADE
MODERNA
1500-1800
1519 Cortés trae o chocolate de América
1556 O francés Jean Nicot trae as primeiras sementes de tabaco de
América.
1573 Os españois traen a pataca do Perú
1663 Sementadora mecánica de José Lucatelo (España)
1701 Sementadora mecánica de Jethro Tull (Reino Unido)
1771 Primeiro arado con vertedeira de ferro
1780 Elevador de grans (Evans, EE.UU.)
Inseminación artificial (Spallanzani, Italia)
1792 Colleitadora de algodón (Eli Whitney, EE.UU.)
Arado de volteo. Inglaterra, 1338
58. IDADE
CONTEMPO-RÁNEA
1800...
1800 Segadora de coitela (Mears, Reino Unido)
1810 Arado de vapor (Pratt, Reino Unido)
1814 Jethro Wood patenta o primeiro arado de ferro fundido con
elementos intercambiables.
1825 Arado doble ou bravante (Francia) provisto de dous corpos que
traballaban alternativamente
1826 Colleitadora (Patrick Bell, Escocia)
1831 Trilladora (Turnes, EE.UU.)
1833 Obed Hussey patenta unha segadora tirada por cabalos
(Maryland).
1841 Primeiro gran invernadeiro (Paxton, Reino Unido)
1851 Segadora MacCormick (EE.UU.)
1854 Abonadora (Chambers, EE.UU.)
1860 Munxidora, L. O. Colvin (EE.UU.)
Cultivo hidropónico (Sachs e Knopp, Alemania)
1862 Fresadora universal (Brown, EE.UU.)
1864 Bomba solar de rego (Mouchot, Francia)
1870 Arado de aceiro Deere (EE.UU.)
1878 Appleby inventa o anudador que permitía facer o atado mecánico
dos feixes nas segadoras.
1889 Tractor de gasolina (Charter, EE.UU.)
1939 Paul Müller (Suiza) demostrou a efectividade do DDT.
1944 Colleitadora automotriz Massey-Harris (EE.UU.)
1997 Clonación dun mamífero (Ovella Dolly, Reino Unido)
59. A AGRICULTURA EN GALICIA
A agricultura é un pear tradicional da economía galega,
sobre todo pola cantidade de persoas que emprega, aínda
que, como consecuencia do minifundismo, a falta de
especialización, formación e inversións, xera escasas
rendas.
Máis da metade das explotacións producen por debaixo do salario mínimo, polo
que en moitos casos, e nalgúnhas zonas, realízase como unha actividade
complementaria.
60. Unha grande parte da agricultura galega actual está orientada á produción
gandeira, sendo os cultivos forraxeiros os que ocupan unha meirande
superficie. Cultívanse ademais, patacas, millo, nabos e fabas; e nas zonas
baixas e de clima máis suave hortalizas, verduras e vides. Prodúcense tamén
froitas de moitas variedades e boa calidade, sobre todo mazás e castañas.
61. A maior parte da superficie forestal está dedicada á produción de madeira de
baixa calidade para a industria.
63. CULTIVOS HERBÁCEOS
Ha %
Cereais (gran) 41.332 11,30%
Cultivos forraxeiros 286.545 78%
Tubérculos 19.672 5,38%
Leguminosas (gran) 2.121 0,58%
Hortícolas, flores e viveiros 16.081 4,4%
TOTAL 365.750
CULTIVOS LEÑOSOS
Ha %
Froiteiras 36.431 59%
Viñedo 24.904 40,60%
TOTAL 61.336
64. Galicia ten unha alta porcentaxe de
poboación traballando no sector agro-gandeiro
en comparación coa media
europea e do Estado.
O baixo rendemento das actividades
agrícolas na maior parte do territorio
galego alonxa do agro á poboación
máis nova.
Máis das 3/4 partes das explotacións
agrarias galegas teñen menos de 5
hectáreas, en Pontevedra máis do 60%
no acada 1 hectárea.
As grandes explotacións supoñen o 1%
do total e abranguen o 41,3% da
superficie.
65. AGRICULTURA E MEDIO AMBIENTE
Desde que o ser humano comezou a cultivar a terra foi eliminando a
vexetación orixinal, talou ou queimou grandes extensións de
bosques, alterou os hábitats de forma drástica e loitou contra as
especies que podían danar as colleitas ou atacar ao gando.
A agricultura foi o principal motor do progreso da humanidade, pero tamén é a
causa dalgúns dos graves problemas ambientais que estamos a sufrir.
66. PRINCIPAIS IMPACTOS NEGATIVOS DA AGRICULTURA MODERNA
PRÁCTICAS PROBLEMAS
-Eliminación sistemática das plantas silvestres
-Introdución de especies alleas
-Monocultivo
-Utilización de especies transxénicas
-Redución da biodiversidade como consecuencia da eliminación de
especies vexetais e as animais dependentes delas
-Aumento do número de pragas e enfermidades
-Incorporación á cadea alimenticia de elementos alleos pouco
experimentados que poden causar grandes problemas
-Aumento da resistencia aos praguicidas e maior demanda do uso
de produtos químicos
-Sobrepastoreo -Eliminación da cuberta vexetal
-Exposición do terreo aos axentes erosivos e desertificación
-Incendios
-Queima de restroballos e resíduos de colleitas
-Destrución da capa vexetal e húmica do solo
-Erosión
-Desertificación
-Contaminación atmosférica
-Redución da biodiversidade
-Regadíos excesivos -Degradación química do solo
-Salinización
-Desertificación
-Aplicación excesiva de fertilizantes químicos Degradación física e biolóxica do solo.
Contaminación do solo, da auga e do aire
-Aplicación de praguicidas, herbicidas. -Redución da biodiversidade pola eliminación non selectiva de
especies.
-Contaminación dos produtos alimenticios
-Intoxicación dos agricultores por manipulación ou inhalación.
-Intoxicacións dos consumidores
-Realización de labores inapropiados -Favorecen os procesos erosivos
-Alteran as características físicas e biolóxicas do solo
-Actividades industriais, explotacións gandeiras
intensivas, verquidos accidentais...
-Contaminación do solo e dos acuíferos e posibilidade de
incorporación á cadea alimenticia de produtos tóxicos
67. Un 25% os terreos agrícolas do mundo están degradados
e un 8% corre risco de degradación.
A agricultura consume arredor dun 70% da auga
que se extrae dos acuíferos.
Un 40% da poboación mundial vive en rexións con escaseza de auga.
68. COA AGRICULTURA…XOGA LIMPO
COMO AGRICULTOR
•Procura seguir os principios da agricultura ecolóxica.
•Se utilizas produtos químicos controla con extrema
precaución as doses e deposita os seus resíduos en lugares
seguros.
•Ten especial coidado coa auga, un ben escaso e fráxil,
calquera cousa que botes nela pode chegar a
lugares onde faga dano.
•Fai compost cos restos de materia orgánica.
Reciclas os resíduos, aforras en fertilizantes e
mantés a boa saúde do solo.
•Non deixes desperdicios. Ademáis de emporcallar o sitio
poden contaminar o solo e favorecer os incendios.
•Non acendas lume no campo nin no bosque. O que arde
nun instante tarda moitos anos en recuperarse.
COMO CONSUMIDOR
•Procura consumir alimentos da túa zona, de tempada e
cultivados ecoloxicamente.
