Sağlik çalişanlarinin sağlik turizmi farkindaliği üzerine bir araştirma ahi e...
Eczacılık fak. egitim programlari
1.
2.
3. Ekim 1994 tarihinde TEB’in kendi yayın organı olan “TEB
Haberler”dergisinde yayımlanan bir yazıdır. Bu yazı 4-9 Eylül 1994
tarihleri arasında Portekiz, Lizbon’da yapılan 54. Uluslararası
FIP Kongresi’ne katılan Prof. Dr. İlker KANZIK
tarafından“Eczacılıkta Uzmanlaşma”başlığıyla yayımlanmıştır.
Toplantı boyunca sunulan bildirilerden ve yapılan tartışmalardan şu
sonuçları ·
ABD ile Avrupa arasındaki görüş farklılıkları sürmektedir.
Teknoloji ve hasta sağlığı (Patient Care) çok farklı iki yoldur. Ancak
günümüz eczacılık hizmetlerinin büyük ölçüde hastaya yönelik
olması nedeniyle eğitim programlarının da bu doğrultuda
yenilenmesi gerekmektedir.
Avrupa Birliği (85/432/EEC sayılı direktif), 4 yıllık temel eczacılık
eğitimine dayalı 5 yıllık süresinde kararlıdır.
Eczacılıkta uzmanlaşmanın mezuniyet sonrası programlarla
gerçekleştirilmesi gerekir.
Türkiye’de de artık tüm ilgililerin (Fakülteler, TEB, Eczacı
Odaları, Kamu Eczacıları gibi) bir araya gelerek eczacılık
eğitiminin günün koşullarına göre yeniden düzenlenmesi
gerekmektedir.”
4. Geleneksel Bitkisel
Tıbbi Ürünler
6 Ekim 2010 tarihli ve 27721 sayılı “Geleneksel
Bitkisel Tıbbi Ürünler Yönetmeliği” Resmi
Gazete’de yayımlanmıştır.
5. “Bu Yönetmeliğin amacı; insan sağlığını koruyucu,
tedavi edici etkileri olan ve geleneksel kullanıma
sahip tıbbi bitkilerden hazırlanan bitkisel tıbbi
ürünlerin ve bitkisel preparatların ruhsatlarını
vermek, etkililik, güvenlilik ve kalitesi ile ilgili
uyulması gereken usul ve esasları belirlemektir.”
6. KANUN
Kanun No. 6308 Kabul
Tarihi: 17/5/2012
ECZACILAR VE ECZANELER HAKKINDA KANUN İLE UYUŞTURUCU
MADDELERİN MURAKABESİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN
7.
8. 17 Mayıs 2012’de kabul edilip resmi
gazetede yayınlanan 6308 sayılı Eczacılık
Yasasının 28. Maddesinde
“tıbbi bitkisel ürünler ile homeopatik ilaçlar
münhasıran eczanede satılacak”
9. İLAÇTA sürpriz bir uzmanlık alanı açılıyor. Meclis Sağlık
Komisyonu’nda görüşülen eczacılık yasa teklifiyle, eczacıların
bitkisel ilaçlar konusunda uzmanlaşması sağlanıyor.
Klinik eczacılık alanında da uzmanlık getiren teklifteki,
eczacılık eğitiminin ardından 4 yıl uzmanlık ise Sağlık Bakanı
Mehmet Müezzinoğlu tarafından çok bulundu.
Müezzinoğlu’nun, “Eczacılık eğitiminden sonra 4 yıl da
uzmanlık çok” itirazı üzerine uzmanlık süresi 3 yıla çekildi.
Teklife son şeklinin verildiği Sağlık Alt Komisyonu’nda, teklifte
daha önce eczacılar için, “Onkoloji, Enfeksiyon Hastalıkları,
Klinik ve Fitofarmasi (bitkisel ilaçlar) olarak 4 ayrı dalda
öngörülen uzmanlık alanları Klinik ve Fitofarmasi olarak 2’ye
indirildi. Onkoloji ve Enfeksiyon Hastalıklarındaki uzmanlık ise
Klinik Eczacılığın içine alındı.
10. Alt Komisyon Başkanı, Eczacılar Birliği eski Başkanı, Ak Parti
İstanbul Milletvekili Mehmet Domaç, Hürriyet’e, bitkisel eczacılık
alanındaki uzmanlığın önemine dikkat çekerek şöyle dedi: “Bugün
bitkisel ilaçlar alanında müthiş bir bilgi kirliliği, şarlatanlık
var. Bu alanda çok fazla yanlışlıklar da yapılıyor. Çünkü bu
alanın uzmanı yok. Bitkisel ilaçlarla ilgili gazetelere,
televizyonlara çıkanların hiç biri de uzman değil. Bu düzenlemeyle
bu işin gerçek anlamda uzmanları yetişecek. Avrupa ve ABD’de çok
yaygın olan klinik eczacılıkla ilgili hastanelere önemli bir zorunluluk
getirildi. Klinik eczacılar, hekimin ilaçla tedavideki yükünü hafifletip,
ilaçla ilgili sorunları azaltıp, tedavinin etkinliğini artırıyorlar. Bu
düzenleme ile 2023’ten itibaren hastanelere 300 yatağa kadar bir,
sonraki her 200 yatağa da birer olmak üzere klinik eczacı
bulundurma zorunluluğu getiriyoruz. Eczacılıktaki bu uzmanlıklar
ülkenin sağlık bilincinin artmasına, nitelikli sağlık hizmeti
verilmesine katkı sağlayacaktır.”
11. Türkiye Ulusal Eczacılık
Lisans Eğitimi Programı
Akreditasyon Standartları ve
Kılavuzları
Temmuz 2013
12. MİSYON, PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME STANDARTLARI
Standart No. 1. Eczacılık Fakültesinin Misyon, Amaç ve
Hedefleri
Fakülte, eğitim, araştırma ve hizmet alanlarında
misyonunu, amaç ve hedeflerini ilgili tüm paydaşların
katılımı ile tanımlamış, mutlaka yayımlamış ve taraflarla
paylaşmış olmalıdır. Amaç ve hedefler üniversitenin
misyonu, eczacılık meslek uygulamalarının güncel
standartları ve eğitim çıktıları ile uyumlu olmalıdır.
Kılavuz 1.1
Fakültenin amaç ve hedefleri eğitim, araştırma-geliştirme, üretim
ve hizmet açısından öğrencilerin kazanması beklenen bilgi, beceri
ve tutumları ve eczacıdan beklenen tüm yetkinlikleri
kapsamalıdır. Öğretim kadrosu, öğretimde mükemmelliğe
ulaşılmasını özendirmeli; araştırma ve eğitim etkinliklerinde
liderlik sağlamalıdır.
13. Standart No. 2. Stratejik Planlama
Eczacılık fakültesi misyonu doğrultusunda
vizyonuna ulaşmasını sağlayacak; eğitim,
araştırma-geliştirme, üretim ve hizmetlerine ilişkin
amaç ve hedeflerinin tanımlandığı stratejik bir
plana sahip olmalıdır. Stratejik plan, üniversitenin
stratejik planına paralel olarak hazırlanmalıdır. Bu
planlama sürecinde ulusal ve uluslararası eczacılık
eğitiminin amaç ve hedefleri göz önünde
bulundurulmalı, Üniversite yönetiminin işbirliği ve
desteğinden yararlanılmalıdır.
Kılavuz 2.1
14. Standart No. 8. Eczacılıkta Akademik Program
Eczacılık fakültesi, öğrencilerine eczacı unvanını
alabilmeleri için beş yıllık bir lisans eğitimi programı
sunmalıdır. Eczacılık mesleki eğitim programının amaç
ve hedefleri, mesleki uygulamaların sorumluluklarını
ve toplumsal beklentilerin karşılanmasına yönelik tüm
yetkinlikleri kapsamalıdır. Eğitim programı, hasta
bireye ve topluma karşı sorumluluklarını
sürdürebilmesi için sağlık sisteminin ve sağlık
sektörünün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde
geliştirilmelidir. Program öğrenciye ilacın ürün odaklı
ve farmasötik bakım gibi hasta odaklı gerekli bilgi,
beceri, tutum ve değerleri kazandırmalıdır. Akademik
program yaşam boyu öğrenmenin önemini eğitim
programının ayrılmaz bir teması olarak yansıtmalıdır.
15. Kılavuz 8.1
Eczacılık mesleki eğitim programının
hazırlanmasından ve uygulanmasının her aşamasından
sorumlu bir eğitim komisyonu ve staj komisyonu
oluşturulmalıdır. Eğitim komisyonunun görevi eğitim
programının amaçlarını ve yapısını, eğitimle ilgili sonuçları,
ders içeriklerini, eğitim stratejilerini ve kalitenin geliştirilmesi
için eğitim programının sürekli değerlendirilmesini
kapsamalıdır. Eğitim komisyonu ve staj komisyonu, öğretim
üye ve yardımcılarından, mesleğin diğer çalışma alanlarından
gelen temsilcilerden oluşmalıdır. Öğrenciler de bu
komisyonlara katılabilir.
16. Kılavuz 9.3
Sosyal, Davranışsal ve Yönetimsel Eczacılık Bilimleri,
sağlık ve hastalık durumlarında insan davranışlarını anlama ve
etkileme, eczacılıkta yönetim süreci, eczacılık ve sağlık
sistemleri, ilaç güvenlik sistemi, tıbbi ve ilaç hatalarının
nedenleri ve önlenmesi ve sağlık hizmetlerinin planlanma,
finansman ve sunumunda hükümetlerin rolü konularında temel
oluşturmalıdır. Biyoistatistik, epidemiyoloji, sağlık ekonomisi,
farmakoekonomi, eczacılık meslek etiği ve mesleki uygulama
standartları, sağlık sistemleri, iş ve işyeri yönetimi gibi alanları
kapsamalıdır.
17. Eczacılık Uygulamaları şu disiplinleri kapsamalıdır:
Klinik eczacılık, klinik farmakokinetik, terapötik ilaç
düzeyi izlemi, işbirliğine dayalı ilaç tedavisi yönetimi,
tamamlayıcı ve tıbbi bitkisel ürünler, ilaç etken ve
yardımcı maddeleri tasarımı, sentezi, üretimi ve
analizi, majistral ilaç hazırlama, ilaç üretim
teknolojisi, kozmetik ürünler, teşhis ve hasta başı
testleri, tıbbi cihaz bilgisi, hastalık durumu yönetimi,
ilaç dağıtımı ve reçete işleme süreci, madde suistimali
ve bağımlılığı, literatür değerlendirme dâhil ilaç
danışma, gebelikte ve laktasyonda ilaç kullanımı, acil
ilk yardım, kanıta dayalı karar verme, akılcı ilaç,
geriyatri, sağlığın teşviki ve hastalıkların önlenmesi,
bağışıklama, bilgi teknolojisi uygulamalarında destek
araçları, ilaç uygulaması, beslenme, pediyatri,
hastanın değerlendirilmesi ve sonuçlarının izlenmesi,
hasta ve sağlık çalışanları ile iletişim, hasta kayıtları
ve sağlıkta dokümantasyon, eczacılık mevzuatı ve
etik, ilaçların ruhsatlandırılması, ilaçta patent,
farmakoekonomi, farmakoterapi ve kendi
başına/reçetesiz ilaç kullanımı alanlarını içermelidir.
18. Kılavuz 11.3
Eğitim süreci, yaşam boyu öğrenme alışkanlıklarını
geliştirmelidir. Bunun için aktif ve kendi kendine öğrenmenin
önemi vurgulanmalı, mesleki yeterliliğin sürdürülüp
geliştirilmesi için etik sorumluluk teşvik edilmelidir.
Kılavuz 11.5
Eğitim programı, özel ilgi alanları ve amaçlar doğrultusunda
öğrencilere ders seçme fırsatı vermelidir. Bununla birlikte,
sunulan bu tür fırsatlar eğitimle ilgili önceden tanımlanmış
çıktıları güçlendirici nitelikte olmalı; eğitim programının
bütünlüğü, kapsamı ve çekirdek eğitim programı
korunmalıdır.
19. Eczacılığa uzmanlık geliyor
19 Haziran 2014 18:02 (Son güncelleme 19 Haziran
2014 18:05)
TBMM Sağlık Komisyonu'nda, eczacılıkta uzmanlık
yapılmasını öngören yasa teklifi kabul edildi.
Eczacılıkta uzmanlık dalları, "klinik eczacılık" ve
"fitofarmasi" olarak belirleniyor.
20. Uzman klinik eczacı istihdamı zorunluluğu, 1 Ocak
2023'te başlayacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, eczacılıkta
uzmanlık dalı olarak belirlenen alanlardan birinde doktora
eğitimi yapmış olanlar ile bu alanlarda doktora
eğitimine başlamış olanlardan eğitimlerini başarıyla
bitirenlere, talepleri halinde uzmanlık belgesi verilecek.
Sağlık Bakanlığı'na bağlı Sağlık Kurumları ve Esenlendirme
(Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye
Hakkında Kanun'da da değişiklik yapılarak; pratisyen tabip
ve diş hekimlerine tanınan haklardan uzman eczacılar
da yararlanacak.
21. Teklif, eczacılıkta uzmanlık dallarını "klinik eczacılık" ve "fitofarmasi (bitkisel
ilaçlar)" olarak belirliyor. Bu dallarda eğitim süresi, 3 yıl olacak. Bu eğitim
süreleri, Sağlık Bakanlığınca, Eczacılıkta Uzmanlık Kurulu'nun kararı
üzerine üçte bir oranına kadar artırılabilecek. Eczacılıkta uzmanlık
eğitimlerine, merkezi olarak yapılacak eczacılıkta uzmanlık sınavı ile
girilecek.
Uzmanlık dallarının eğitim müfredatları ve bu müfredatlara göre uzmanlık
dallarının temel uygulama alanları ile görev ve yetkilerinin çerçevesi,
Eczacılıkta Uzmanlık Kurulunca belirlenecek.
Eğitim kurumlarına uzmanlık eğitim yetkisi vermek ve uzmanlık eğitim
yetkisini kaldırmak, uzmanlık eğitimlerinin çekirdek eğitim müfredatlarını ve
rotasyonlarını belirlemek, uzman eczacıların görev ve yetkilerini belirlemek,
yabancı ülkelerde uzmanlık eğitimi görenlerin mesleki ve
ilmi değerlendirilmesini yapacak olan eğitim kurumlarının belirlenmesi ile
ilgili kararlar almak, uzmanlık sınavı jürilerinin tespitine ilişkin esasları
belirlemek, uzmanlık eğitimi ve uzman insan gücü konusunda görüşler
vermek ve uzmanların mesleki ve teknik gelişmeleri takip etmelerini
sağlayıcı inceleme ve araştırmalarda bulunmak ile görevli olmak üzere,
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü, 1.
Hukuk Müşaviri ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı ile
Bakanlığın ve Yükseköğretim Kurulu'nun eğitim kurumlarından
seçeceği üçer üye ve Türk Eczacıları Birliği'nin (TEB) seçeceği bir
üyeden müteşekkil ve Bakanlığın sürekli kurulu olan "Eczacılıkta
Uzmanlık Kurulu" oluşturulacak. Kurul tarafından belirlenen yeni
uzmanlık alanları Sağlık Bakanı'nın onayı ile yürürlüğe girecek.
22. Kurula Bakanlık dışındaki kurumlar tarafından seçilecek
olan asıl ve yedek üyelerin uzman olmaları ve ayrıca
eğitim kurumlarında en az üç yıl eğitimci olarak
görev yapmış bulunmaları şartı aranacak. Üyelerin
görev süreleri üç yıl olacak, ancak süresi bitenler tekrar
seçilebilecek. Kurul, Bakanlığın daveti üzerine yılda en az
iki defa toplanacak.
Tıpta uzmanlık uygulaması, eczacılıkta da geçerli olacak.
"Eczacılıkta Uzmanlık Kurulu" nun ilk teşkilinde,
Bakanlık dışındaki kurumlar tarafından seçilecek
üyelerde uzman olma ve eğitim kurumlarında en az
3 yıl eğitimci olarak görev yapmış bulunma şartı
aranmayacak. Ancak seçilecek üyelerin, eczacılık
alanında profesör veya doçent olmaları şartı
aranacak. TEB'in Başkanlık Divanı'ndan bir üye
seçmesi durumunda uzman olma şartı
aranmayacak.
Uzman klinik eczacı istihdamı zorunluluğu, 1 Ocak
2023'te başlayacak.
23. 27 Ekim 2014 PAZARTESİ Resmî
Gazete Sayı : 29158
YÖNETMELİK
Sağlık Bakanlığından:
GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIP
UYGULAMALARI YÖNETMELİĞİ
70. Ülkemizde bu alanda ilk somut adımların atıldığı Marmara
Üniversitesi’nde 1991 yılından bu yana devam eden Klinik
Farmasi Yüksek Lisans Programı ve 1996 yılında açılan
Klinik Farmasi Doktora Programı lisansüstü eğitimin
ülkemizdeki ilk örnekleridir. Bu programlara hem yurtiçinden
hem de yurtdışından gittikçe artan bir talep
bulunmaktadır. Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde
Farmakoloji Anabilim Dalı’na bağlı olarak 1995 yılında
kurulan Klinik Eczacılık Bilim Dalı’nda uzun yıllar
uygulamalı lisans ve lisansüstü dersler verilmiş ve bu alana
özgü araştırmalar yapılmıştır.
1994 yılından itibaren Hacettepe Üniversitesi Eczacılık
Fakültesi’nde verilmeye başlanan Klinik Eczacılık dersi,
1997 yılında Ankara Üniversitesi bünyesinde açılan
disiplinlerarası yüksek lisans programı, klinik eczacılığın
ülkemizdeki tarihçesinde önemli yer tutmuşlardır.
2013 yılında Üniversitelerarası Kurulun onayıyla anabilim
dalı olması kabul edilmiş ve Hacettepe Üniversitesi,
Marmara Üniversitesi ve İnönü Üniversitesi Eczacılık
Fakültelerinde Klinik Eczacılık Anabilim Dalı kurulmuştur.
123. Farmakognozi teorik ve uygulama derslerini ve Fitoterapi dersini alan
öğrencilerin kazanacağı bilgi, beceri ve yetkinlikler:
1. Farmakognozi kavramını tanımlar, Farmakognozi’nin tarihsel gelişimini
kavrayarak, güncel durumunu eleştirip, değerlendirebilir
2. Biyolojik kaynaklı ilaçları ve biyolojik üretim yöntemlerini kavrayabilme ve
birbiriyle karşılaştırabilir.
3. Biyolojik kaynaklı ilaçların standardizasyonu ve farmakopelerdeki kalite
kontrollerine ait hususları araştırıp, açıklayabilir
4. Drogların içerdiği etkin bileşikler ile insan sağlığı üzerine etkileri arasında
ilişki kurabilir
5. Sekonder metabolitlerin biyolojik kaynaklardan ekstraksiyonu, ekstraksiyon
yöntemleri ile saf ve tek etkin maddenin izolasyonu ve miktar tayini
yöntemleri tasarlayabilme ve kromataografik teşhis ve ayırım ile spektral
analiz yöntemlerinin uygulanması konusunda bilgiye sahip olabilir ve Analitik
Farmakognozini tüm prensiplerini kavrayıp uygulayabilir
6-Biyolojik kaynaklı ilaçların hastaya sunulmasından önce, reçeteyi oluşturan
ilaçların en uygun dozu, uygulama yolları ve geçimsizlikleri konusunda gerekli
bilgiye sahip olma ve bu bilgileri kullanabilir
7-Biyolojik kaynaklı ilaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik
etmek amacıyla farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde
hasta kayıtlarını yönetebilir; hasta, hekim ve diğer sağlık personeline ilaçlar
konusunda danışmanlık hizmeti verebilir
124. 8-Fitoterapötiklerin, Homeopatiklerin, aromaterapötiklerin ve
fitokozmetolojide kullanılan preparatlar ve tıbbi ürünlerin araştırılması,
geliştirilmesi ve üretilmesi konularında yeterli bilgi ve uygulama
becerilerine sahip olabilir
9-Biyolojik kaynaklı ilaçların, fitokozmetiklerin ve homeopatiklerin ve tıbbi
ürünlerin metabolizmaları, etkileri ve kullanımları ile ilgili bilgileri
kullanarak hastaların reçetelerini doğru ve uygun olarak karşılayabilir
10-Biyolojik kaynaklı İlaçlar ve sağlık alanında eğitim verebilir, danışmanlık
ve denetim yapabilir
11-En az bir yabancı dili kullanarak eczacılığın biyolojik kaynaklı ilaçların
uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilir ve meslektaşları ile
iletişim kurabilir
12-Temel ve uygulamalı fen bilimlerini farmakognozinin uygulamaları ile
birleştirerek eczacılık alanında kullanabilir
13-Farmakognozi uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik
araçlar, bilgi kaynakları ve yazılımları konusunda yeterli bilgi ve uygulama
becerilerine sahip olabilir
14-Farmakognozi alanındaki bir problemi, uygulamaya yönelik
öngörülmeyen karmaşık durumlarda, yeni strajetik yaklaşımlar
geliştirebilme ve sorumluluk alarak çözüm üretebilir
15-Bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen
bir yöntemi, bir alana uygulayan özgün bir çalışmanın en az bir bölümünü,
ulusal ve/veya uluslar arası hakemli saygın dergilerde yayınlayabilir
125.
126.
127. KAYNAKLAR
*Prof.Dr. Levent ÜSTÜNES
Türkiye’de Eczacılık Eğitimi: Bugün ve Gelecek (1-2)
28-10-2013
**Eczacılık Fakülteleri Eğitim Programları (WEB)