Öğretim Teknolojileri

1. WEB 1.0 WEB 2.0 WEB 3.0
NEDİR ?
Hazırlayan:Hikmet Belge
Danışman:Doç. Dr. Ağah Tuğrul Korucu

2. WEB 1.0
WEB 1.0 ( 1990 – 2000 )
İnternetin ilk ve en ilkel dönemi olarak bilinen Web 1.0 dönemi
kullanıcının sadece interneti gözlemlediği, kendi içeriklerini
oluşturamadığı dönem olarak ta tanımlanabilir. Uzmanların “salt
okunur web” olarak tanımladığı bu dönemde internet adeta sabit
içeriklerden oluşan, tek yönlü bilgi akışının gerçekleştiği online bir
kütüphane gibi kullanılıyordu. Ortalama internet kullanıcısının rolü
kendisine sunulan bilgileri okumakla sınırlıydı. HTML tabanlı şirket
web sayfalarının yaygın olduğu bu dönemde kullanıcı herhangi bir
içeriği ekleme ya da içeriklere yorum yapma yetkisine sahip değildi.

3. Tarihsel Gelişimi
1969 yılında ilk defa kullanıma geçilen internetin başlangıç
serüveni, Amerika Savunma Bakanlığı personellerinin kendi
aralarındaki iletişim akışını sürdürebilmesi üzerine
dayanmaktadır (Güçdemir, 2015: 26). İnternet son birkaç yıl
içinde kullanım alanın gelişmesiyle birlikte günlük
hayatımızda oldukça önemli bir yer edinmiştir. İnternetin
geliştirildiği 1990’lı yıllar zaman ve mekânın olağanüstü
ölçüde sıkıştırılmasına tanık olmuş, çeşitli teknolojik
gelişmeler yer kürenin dört bir köşesindeki insanları birbirine
yaklaştırmıştır (Urry, 2009: 245). World Wide Web (www);
Tim Berners‐Lee tarafından 1990’da Avrupa Nükleer
Araştırmalar Merkezi’nde (CERN) icat edilmesiyle (Castells,
2003: 65) internetin toplumun geneline ulaşması sağlanmıştır.

4. Tarihsel Gelişimi
İnternetin ilk kez toplu olarak kullanılmaya başlandığı dönem olan
1990’lı yıllar Web 1.0 dönemidir ve bu dönemde web sitelerinin
görünümü günümüze göre daha ilkel ve broşür şeklindedir. Web
1.0 döneminde yalnızca belirli web siteleri bulunurken kullanıcılar
yalnızca verilen bilgiyi alan kişiler konumundaydılar. Bugünlerde
hayatımızın her alanında kullandığımız internet, bizim için önemli
bir yaşam stili haline gelmiş ve birçok nedenden ötürü internette
vakit geçirmekteyiz. Alışveriş yapmaktan sosyal ilişkilere, boş
zaman değerlendirmekten araştırma yapmaya, hatta seyahat
planlamasına kadar birçok faaliyet için internet kullanılmaktadır.
“21. yüzyılda teknolojinin gelişmesiyle birlikte ‐özelde internet
imkânlarının gelişmesi‐ yaşam tarzı ve tüketim alışkanlıklarının
hızla değiştiği gözlemlenmektedir” (Yulu ve Kapan 2020:2)

5. WEB 1.0 WEB 2.0 WEB 3.0

6. WEB 2.0
Bu dönem özellikle internette web 2.0 teknolojilerinin
hayatımıza girmesiyle başlamıştır. İlk olarak 2004
yılında O'Reilly Media tarafından kullanıma sunulmuş
“Web 2.0; kullanıcıların internet ortamında karşılıklı
bir şekilde içerik, bilgi ve veri paylaşımı yapabildikleri,
sosyal ağ ve sanal arkadaşlıklar kurabildikleri, bireysel
etkileşime imkân veren uygulamaları kapsayan yeni
nesil web teknolojisidir” (Kırık,2013: 72). Web 1.0 ile
Web 2.0 teknolojisinin daha iyi anlaşılabilmesi için
Tablo 1 ‘de karşılaştırılmalı bilgiler yer almaktadır.

8. İnternetin yaygınlaşmasıyla beraber “küresel değişim,
her yerin birbirine bağlandığı, hatta iletişimdeki
gelişmelerle en uzak yerin bir düğmeye basma
mesafesinde olduğu bir dünya yaratmıştır” (Tümertekin
ve Özgüç, 2013: 104). İnsan, mekân, zaman açısından
sınırlar ortadan kalkmış ve yeni iletişim
teknolojilerindeki gelişmelerle mekânın ulaşılabilirliği
artmıştır. Bloglar, wikiler, podcastler ve sosyal paylaşım
ağlarını oluşturan Web 2.0, ucuz ve kolay yoldan bilgi
edinimini sağlamaktadır. Web 2.0 uygulamaları içinde
yer alan bazı uygulamalar: Facebook, İnstagram,
Youtube, Myspace, Twitter, bloglar ve wikilerdir. Bu
platformlar aynı zamanda sosyal medyanın da temelini
oluşturmuş ve sosyal paylaşım ağlarının gelişmesine de
katkı sağlamıştır.

9. WEB 3.0 ( 2010 – 2020 )
“Web 2.0 devrimiyle sanal dünyaya aktarılan içeriklerin
anlamlandırılması” olarak tanımlanan Web 3.0; internet
kontrolünün insanın elinden çıktığı, verilerin doğrudan
bilgisayarlar tarafından okunabilecek şekilde
yapılandırıldığı ve etiketlendiği, yapay zeka
yaklaşımları ve teknikleri gibi yazılımsal çözümlerle
yorumlanıp “akıllı” bir hale getirildiği bir web ortamını
işaret etmektedir. Bu nedenle bu dönem “semantik web”
dönemi ya da makine öğrenmesinin geliştiği dönem
olarak da tanımlanabilir. Semantik web teknolojisi ile
toplanan veriler, hem kullanıcılar tarafından
kullanılmakta hem de bilgisayarların
anlamlandırabileceği bir yapıya ulaşmaktadır.

10. WEB 3.0 ( 2010 – 2020 )
Web 3.0, reklam ve pazarlama dünyasında büyük bir
devrim yaratmış ve kişiye özel hazırlanan içeriklerin
ortaya çıkmasını sağlamıştır. Gelişmiş algoritmalar ve
birbiriyle iletişim halinde olan veritabanı sistemleri
sayesinde, kullanıcılara tercihlerine ve ilgi alanlarına
göre önceden ziyaret ettiği yer, alışveriş yaptığı mekan,
beğendiği sayfa vb. kriterler ile alakalı öneriler,
reklamlar ve benzer sonuçlar kişiselleştirilmiş olarak
gösterilir. Web uygulamalarında kullanılan öneri
sistemleri, görüntü işleme teknolojisi ile yüklenen
fotoğraflardaki yüz tanıma özelliği ve etiketleme, video
zekası uygulaması, kullanıcılara daha iyi kullanım
tecrübesi kazandırmak amacıyla çalışan entegre asistan
uygulamaları gibi yapılar Web 3.0 döneminin
göstergeleri olarak kabul edilebilmektedir.

11. WEB 4.0 ( 2020 – 2030 )
Web 4.0, kişisel dosyaların, verilerin ve içeriklerin
depolanmasında internet tabanlı bilişim (bulut bilişim)
uygulamalarının öne çıktığı, işletim sisteminden tüm
uygulamalara kadar her şeyin fiziksel disklerden
uzaklaşarak tamamıyla sanal networkler üzerinde
kurulduğu, gerçek ve sanalın iç içe geçtiği bir web
teknolojisidir. Web 4.0 teknolojisinde yapay zeka ve
arttırılmış gerçeklik teknolojisi ön plana çıkmaktadır.
Kişisel asistanlar olan bilgisayarlardan sanal
gerçekliklere, hologramlara, tüm ev aletlerinin internete
bağlanmasına (nesnelerin interneti) kadar makineler ve
insanlar arasında son derece akıllı etkileşimler olacağı
ve makinelerin internette yer alan içeriği yorumlayıp
anlamlandırabilecek zeka düzeyine ulaşarak, en yüksek
performansla en kaliteli sonuçlara ulaştıracağı bir
internet formunu ifade etmektedir.

12. Bu nedenle, bu dönem “simbiyotik web” ya da
“akıllı web” dönemi olarak ta adlandırılmaktadır.
İnsan gibi düşünebilen yapay zeka algoritmaları
sayesinde web ve kullanıcılar arasındaki ilişki daha
kişiselleştirilmiş olarak karşımıza çıkar. Kullanıcılar
Web 4.0 ile, bilgisayarlara yüklenen programlara
ihtiyaç duymadan webde kurulu olan işletim
sistemindeki programları dünyanın herhangi bir
yerinden bulut üzerinden bağlanarak hemen
kullanabilir. Web 4.0 teknolojilerini verimli bir
şekilde kullanmak için yüksek hızda internet
bağlantısının olması gerekmektedir. Saniyede 100
Gigabit bağlantı hızı ve bant aralığının olduğu web
mimarisinin olması gerektiği öngörülmektedir.