تجهیز فعالیت‌های انسانی به تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات منجر به تغییراتی در فعالیت‌ها، نهادها و آرایش‌های اجتماعی گردیده است. اخلاق سایبری، اخلاق رایانه، اخلاق فضای مجازی، اخلاق اینترنت، اخلاق در عصر اطلاعات، اخلاق تکنولوژی اطلاعات و اخیرا اخلاق اطلاعات. مسائل و موضوعات اخلاقی از قبیل ناشناختگی، مسئولیت‌پذیری، حریم اطلاعاتی، مالکیت دارایی اطلاعاتی، امنیت اطلاعات، محیط کار در عصر اطلاعات، جرائم سایبری، اخلاق جهانی، اخلاق حرفه‌ای نزد متخصصان تکنولوژی اطلاعات آنچه با عنوان متعارف «اخلاق تکنولوژی اطلاعات» نام‌گذاری می‌شود، یادآورِ مسائل و موضوعات اخلاقی متعدد و متنوعی است که از رویکردهای متعدد با استفاده از روش‌های برگرفته از رشته‌های تخصصی متنوع به تجزیه و تحلیل این مسائل اخلاقی می‌پردازد.

1. ‫اطالعات‬ ‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬:
‌‫‌گرایی‌تکنولوژیکی‬‫ت‬‫موجبی‬
‌‫در‌برابر‬
‌‫برساخت‬‌‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬
‫کتابخانه‬‫ارشاد‬ ‫حسینیه‬
‫مرداد‬94

2. ‫مقدمه‬
‫تجهیز‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬‫انسانی‬‫به‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫و‬‫ارتباطات‬‫منجر‬‫به‬‫تغییراتی‬‫در‬،‫‌ها‬‫ت‬‫فعالی‬‫ن‬‫هادها‬‫و‬
‫‌های‬‫ش‬‫آرای‬‫اجتماعی‬‫گردیده‬‫است‬.
‫اخالق‬،‫سایبری‬‫اخالق‬،‫رایانه‬‫اخالق‬‫فضای‬،‫مجازی‬‫اخالق‬،‫اینترنت‬‫اخالق‬‫در‬‫عصر‬،‫اطالعات‬‫اخالق‬
‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫و‬‫اخیرا‬‫اخالق‬‫اطالعات‬.
‫مسائل‬‫و‬‫موضوعات‬‫اخالقی‬‫از‬‫قبیل‬،‫ناشناختگی‬‫‌پذیری‬‫ت‬‫مسئولی‬،‫حریم‬،‫اطالعاتی‬‫مالکیت‬‫د‬‫ارایی‬
،‫اطالعاتی‬‫امنیت‬،‫اطالعات‬‫محیط‬‫کار‬‫در‬‫عصر‬،‫اطالعات‬‫جرائم‬،‫سایبری‬‫اخالق‬،‫جهانی‬‫اخالق‬
‫‌ای‬‫ه‬‫حرف‬‫نزد‬‫متخصصان‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬
‫آنچه‬‫با‬‫عنوان‬‫متعارف‬«‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬»‫‌گذاری‬‫م‬‫نا‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬،‌‫یادآور‬‫مسائل‬‫و‬‫موضوعات‬
‫اخالقی‬‫متعدد‬‫و‬‫متنوعی‬‫است‬‫که‬‫از‬‫رویکردهای‬‫متعدد‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫‌های‬‫ش‬‫رو‬‫برگرفته‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫رشت‬
‫تخصصی‬‫متنوع‬‫به‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫این‬‫مسائل‬‫اخالقی‬‫‌پردازد‬‫ی‬‫م‬.

3. ‌‫مروری‬‌‫ر‌تاریخی‬ّ‫و‬‫بر‌تط‬‌‫اخالق‌فناوری‬‫اطالعات‬
1940-1950‫سایبرنتیک‬‫و‬‫های‬‫یادداشت‬‫اولیه‬‫دربارة‬‫پیامدهای‬‫اخالقی‬‫های‬‫فناوری‬‫خودکار؛‬
‫تمرکز‬‫بر‬‫مسائل‬‫اخالقی‬‫ناشی‬‫از‬‫توسعة‬‫ابزارهای‬‫الکترومکانیکی‬‫و‬‫های‬‫ماشین‬‫خودکار‬‫ت‬‫وسط‬
‫نوربرت‬‫وینر‬
1960-1980‫احیای‬‫مجدد‬‫مسائل‬‫اخالقی‬‫ناشی‬‫از‬‫رشد‬‫و‬‫گسترش‬‫فناوری‬‫رایانشی‬‫پس‬‫از‬‫یک‬‫دهه‬‫غفلت‬‫؛‬
‫تمرکز‬‫بر‬‫مسائل‬‫اخالق‬‫ای‬‫حرفه‬‫برای‬‫متخصصان‬‫و‬‫کارورزان‬‫مرتبط‬‫با‬‫فناوری‬‫رایانشی‬
1980-1990‫اخالق‬‫رایانه‬‫و‬‫تمرکز‬‫بر‬‫موضوعات‬‫اخالقی‬‫مرتبط‬‫با‬‫ها‬‫رایانه‬‫و‬‫سپس‬‫مرتبط‬‫با‬‫های‬‫فناوری‬‫ش‬‫بکه؛‬
‫تمرکز‬‫بر‬‫مسائلی‬‫اخالقی‬‫چون‬‫هم‬‫پذیری‬‫مسؤولیت‬،‫ای‬‫حرفه‬‫محرمانگی‬‫و‬،‫ناشناختگی‬‫مالک‬‫یت‬
‫معنوی‬،‫افزارها‬‫نرم‬‫حریم‬،‫اطالعاتی‬‫امنیت‬‫های‬‫سامانه‬‫ای‬‫شبکه‬
1990-2000‫اخالق‬‫فناوری‬‫اطالعات‬‫در‬‫ساحت‬‫اخالقی‬،‫تری‬‫گسترده‬‫بسط‬‫و‬‫گسترش‬‫یابد؛‬‫می‬
‫تمرکز‬‫بر‬‫مسائل‬‫اخالقی‬‫ناشی‬‫از‬‫رشد‬‫و‬‫گسترش‬‫اینترنت‬‫و‬‫فضای‬‫مجازی‬‫و‬‫ارتباطات‬‫جهان‬‫ی‬
2000-2010‫اخالق‬‫اطالعات‬‫به‬‫عنوان‬‫رشتة‬‫مطالعاتی‬‫مستقلی‬‫رشد‬‫و‬‫توسعه‬‫یابد؛‬‫می‬
‫بازخوانی‬‫و‬‫سازی‬‫یکپارچه‬‫مسائل‬‫اخالقی‬‫ناشی‬‫از‬‫رشد‬‫و‬‫گسترش‬‫های‬‫فناوری‬،‫رایانشی‬
‫اطالعاتی‬‫و‬‫ارتباطی‬

4. ‌‫پرسش‌از‌رابطه‌میان‬
‌‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‌جامعه‬
1)‫رابطه‬‫میان‬‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‬‫جامعه‬‫را‬‫چگونه‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫کرد؟‬
2)‫آیا‬‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)،‫جامعه‬‫را‬‫شکل‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫یا‬‫بالعکس؟‬
3)‫آیا‬‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‬‫جامعه‬‫از‬‫یکدیگر‬‫تأثیر‬‫پذیرفته‬‫و‬‫بر‬‫یکدیگر‬‫تأث‬‫یر‬‫‌گذارند؟‬‫ی‬‫م‬
4)‫بر‬‫این‬،‫اساس‬‫وظیفه‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫چیست؟‬
‫که‬ ‫چنان‬‫آن‬ ‫است؛‬ ‫هنجارمند‬ ‫ای‬‫رابطه‬ ،‫رابطه‬ ‫این‬ ‫شود‬‫می‬ ‫ادعا‬ ‫اینجا‬ ‫در‬
‫فناوری‬ ‫اخالق‬ ‫وظیفه‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫تعریف‬(‫اطالعات‬)‫دهد‬‫می‬ ‫قرار‬ ‫تأثیر‬ ‫تحت‬ ‫را‬.

5. ‌‌‫ه‬‫رابط‬‌‫میان‬‌‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‌جامعه‬
‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬،‫کلی‬‌‫ه‬‫رابط‬‫میان‬‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‬‫جامعه‬‫را‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫از‬‫چهار‬‫دیدگاه‬
‫بحث‬‫و‬‫بررسی‬‫کرد‬:
1)‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫به‬‫جامعه‬‫شکل‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬(‫رهیافت‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬
‫تکنولوژیکی‬)،
2)‫جامعه‬‫به‬‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫شکل‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬(‫رهیافت‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬
‫اجتماعی‬)،
3)‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‬‫جامعه‬‫تأثیری‬‫بر‬‫یکدیگر‬‫ندارند‬(‫؟‬)،
4)‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‬‫جامعه‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫متقابل‬‫بر‬‫یکدیگر‬‫تأثیر‬‫‌گذارند‬‫ی‬‫م‬(‫رهی‬‫افت‬
‫برساخت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬).

6. ‫اخالق‌تکنولوژی‬‌‫از‬‌‫‌انداز‬‫م‬‫چش‬
‌‫دو‬‫رهیافت‌فلسفی‌ممکن‬
‫گرایی‬‫موجبیت‬‫تکنولوژیکی‬:‫‌ها‬‫ی‬‫تکنولوژ‬‫ابزارهایی‬‫هستند‬‫که‬‫جامعه‬‫بر‬‫ای‬
‫انجام‬‫اموری‬‫معین‬‫از‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫کمک‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.‫وقتی‬‫این‬‫ابزارها‬‫در‬‫انجام‬‫‌ها‬‫ت‬‫فعالی‬‫‌ک‬‫ه‬‫ب‬‫ار‬
‫گرفته‬،‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫از‬‫تاثیر‬‫کم‬‫و‬‫بیش‬‫‌بخش‬‫ن‬‫ی‬ّ‫ع‬‫ت‬‫و‬‫موجبیتی‬‫بر‬‫این‬‫فعالی‬‫‌ها‬‫ت‬‫برخوردار‬
‫هستند‬.
‫برساخت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬:‫تکنولوژی‬‫و‬‫جامعه‬‫از‬،‫ابتدا‬‫از‬‫یکدیگر‬‫تأثی‬‫ر‬‫گرفته‬‫و‬
‫متأثر‬‫از‬‫یکدیگر‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬.‫اثر‬‌‫متقابل‬‫مستمری‬‫میان‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬‫اجتماعی‬‫و‬
‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫هم‬‫در‬‫طراحی‬‫و‬‫هم‬‫در‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنولوژی‬‫وجود‬‫دارد‬.

7. ‌‫پرسش‌از‬‌‫‌بار‬‫ش‬‫ارز‬‫بودن‌تکنولوژی؟‬
‫تکنولوژی‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫است‬:‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫‌نفسه‬‫ی‬‫ف‬‫فاقد‬‫ارزش‬
‫هستند‬‫و‬‌‫صرفا‬‫‌توانند‬‫ی‬‫م‬‫برخوردار‬‫از‬‫این‬‫ارزش‬‫باشند‬‫که‬‫‌ای‬‫ه‬‫وسیل‬‫برای‬‫رسی‬‫دن‬‫به‬
‫اهدافی‬‫هستند‬.‫از‬‫این‬،‫رو‬‫ارزش‬‫غایی‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫مبتنی‬‫بر‬‫کاربر‬‫دهای‬
‫ابزاری‬‫خاص‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫است‬.
‫تکنولوژی‬‫بار‬‫ارزش‬‫است‬:‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫‌نفسه‬‫ی‬‫ف‬‫دارای‬‫ارزش‬‫هس‬‫تند‬.
‫ارزش‬‫غایی‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‌‫صرفا‬‫مبتنی‬‫بر‬‫کاربردهای‬‫خاص‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫نیس‬‫ت‬‫و‬
‫گرایشات‬‫اجتماعی‬‫و‬‫سیاسی‬،‫طراحان‬،‫‌دهندگان‬‫ه‬‫توسع‬،‫‌گزاران‬‫ت‬‫سیاس‬‫کاربران‬
‫نقش‬‫‌سزایی‬‫ه‬‫ب‬‫در‬،‫طراحی‬‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫دارند‬.

8. ‌‫تکنولوژی‬‌‫و‌ارزش‬
‫بودن‬ ‫بار‬‫ارزش‬‫تکنولوژی‬ ‫طرفی‬‫بی‬‫تکنولوژی‬ ‫ارزشی‬
‫غیرابزاری‬ ‫رویکرد‬ ‫ابزاری‬ ‫رویکرد‬
‫دارای‬ ‫تکنولوژیکی‬ ‫مصنوعات‬
‫های‬‫ارزش‬‫این‬ ‫که‬ ‫هستند‬
‫ها‬‫ارزش‬‫پیامدهای‬‫هنجاری‬
‫خودخواسته‬‫همچنین‬ ‫و‬
‫ای‬‫ناخواسته‬‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬‫دارند‬.
‫تکنولوژیکی‬ ‫مصنوعات‬‫دارای‬
‫های‬‫ارزش‬‫هستند‬ ‫مستقلی‬‫و‬
‫این‬‫ها‬‫ارزش‬‫جامعه‬‫تأثیر‬ ‫تحت‬ ‫را‬
‫تغییر‬ ‫و‬‫دهد‬‫می‬ ‫قرار‬.
‫دارای‬ ‫تکنولوژیکی‬ ‫مصنوعات‬
‫های‬‫ارزش‬،‫هستند‬ ‫مستقلی‬
‫برابر‬ ‫در‬ ‫جامعه‬ ‫که‬ ‫طوری‬‫به‬
‫اختیار‬ ‫دارای‬ ‫ها‬‫آن‬ ‫پذیرش‬
‫عملی‬(‫ا‬ ،‫نیست‬ ‫نگوییم‬ ‫اگر‬‫ما‬)
‫است‬ ‫محدود‬ ‫بسیار‬.
‫تکنولوژیکی‬ ‫مصنوعات‬
‫که‬ ‫هستند‬ ‫صرف‬ ‫ابزارهایی‬
‫طرفی‬‫بی‬ ‫دارای‬ ‫نفسه‬‫فی‬
‫هستند‬ ‫ارزشی‬‫؛‬‫غایی‬ ‫ارزش‬
‫آنها‬‫کاربردی‬ ‫هدف‬ ‫به‬ ‫وابسته‬‫و‬
‫ها‬‫آن‬ ‫بالفعل‬ ‫کنندگان‬‫مصرف‬
‫است‬.
‫برساخت‬‫تکنولوژی‬ ‫اجتماعی‬ ‫گرایی‬‫موجبیت‬‫تکنولوژی‬‫کی‬‫ن‬‫رم‬ ‫گرایی‬‫موجبیت‬‫تکنولوژی‬‫کی‬
‫سخت‬
‫اجتماعی‬ ‫گرایی‬‫موجبیت‬

9. ‌‫رابطه‌هنجاری‌میان‌تکنولوژی‌و‌جامعه‬
‫از‌منظر‌فیلسوفان‌تکنولوژی‬
‫اصطالح‬ ‫به‬ ‫غیرباورمند‬ ‫های‬‫دیدگاه‬«‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬»:
1)‫گروه‬‫اول‬‫باور‬‫دارند‬‫که‬‫تکنولوژی‬‫همان‬‫علم‬‫کاربردی‬‫است‬.‫اگر‬‫چنین‬‫نگاهی‬‫به‬‫تکنولوژی‬‫د‬‫اشته‬
‫باشیم‬‫تکنولوژی‬‫چنان‬‫خنثی‬‫و‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫است‬‫که‬‫در‬‫دست‬‫هر‬‫فرد‬‫به‬‫شکل‬‫و‬‫شمایل‬‫خصایل‬
‫اخالقی‬‫آن‬‫فرد‬‫در‬‫‌آید‬‫ی‬‫م‬.
2)‫گروه‬‫دوم‬‫باور‬‫دارند‬‫تکنولوژی‬‌ّ‫ر‬‫ش‬‫مجسم‬‫و‬‫مجسمه‬‌ّ‫ر‬‫ش‬‫است‬.‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫برای‬‫این‬‫گ‬‫روه‬
‫مطرح‬‫نیست‬‫چرا‬‫که‬‫اخالق‬‫حوزه‬‫گزینش‬‫و‬‫انتخاب‬‫خوب‬‫و‬‫بد‬‫یا‬‫درست‬‫و‬‫نادرست‬‫اخالقی‬‫از‬
‫یکدیگر‬‫است‬.

10. ‌‫رابطه‌هنجاری‌میان‌تکنولوژی‌و‌جامعه‬
‫از‌منظر‌فیلسوفان‌تکنولوژی‬
‫های‬‫دیدگاه‬‫باورمند‬‫به‬‫اصطالح‬«‫اخالق‬‫تکنولوژی‬»:
3)‫‌گرایی‬‫م‬‫عا‬‫اخالقی‬‫نسبت‬‫به‬‫تکنولوژی‬:‫اگر‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫‌شمول‬‫ن‬‫جها‬‫در‬‫نظر‬‫بگیری‬،‫م‬‫قائل‬
‫به‬‫این‬‫رأی‬‫هستیم‬‫که‬‫فعالیت‬‫و‬‫نوآوری‬‫تکنولوژیکی‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫معرض‬‫ارزی‬‫‌های‬‫ی‬‫اب‬
‫هنجاری‬‫هستند‬‫و‬‫این‬‫‌ها‬‫ی‬‫ارزیاب‬‫عام‬‫و‬‫‌شمول‬‫ن‬‫جها‬‫بوده‬‫و‬‫در‬‫بسترهای‬‫اجتماعی‬‫متنوع‬‫به‬‫طور‬
‫یکسان‬‫‌پذیرند‬‫ت‬‫کاربس‬.
4)‫‌گرایی‬‫ص‬‫خا‬‫اخالقی‬‫نسبت‬‫به‬‫تکنولوژی‬:‫در‬‫مقابل‬‫دیدگاه‬‫فوق‬‫این‬‫تلقی‬‫وجود‬‫دارد‬‫که‬‫ه‬‫ر‬
‫تصمیم‬‫اخالقی‬‫خاص‬‫باید‬‫در‬‫بستر‬‫تحقق‬‫‌های‬‫ت‬‫واقعی‬‫عینی‬‫خود‬‫اتخاذ‬‫شود‬‫و‬‫برای‬‫تصمیم‬‫‌گیری‬
‫اخالقی‬‫‌توانیم‬‫ی‬‫نم‬‫به‬‫قواعد‬‫کلی‬‫متوسل‬‫شویم‬‫و‬‫این‬‫قواعد‬‫کلی‬‌‫لزوما‬‫در‬‫بسترهای‬‫اجتم‬‫اعی‬
‫متنوع‬‫‌پذیر‬‫ت‬‫کاربس‬‫نیستند‬.

11. ‫رهیافت‌اول‬:‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‬
‫رهیافت‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬،‫تکنولوژیکی‬‫‌ای‬‫ه‬‫نظری‬‫‌گرایانه‬‫ل‬‫تقلی‬‫است‬‫که‬‫فرض‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫تکنولو‬‫ژی‬‫در‬‫جامعه‬
‫به‬‫هدایت‬‫و‬‫توسعه‬‫ساختارهای‬‫اجتماعی‬‫و‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫فرهنگی‬‫‌پردازد‬‫ی‬‫م‬.
‫از‬‫منظر‬‫این‬،‫رهیافت‬‫تکنولوژی‬‫به‬‫مثابه‬‫عامل‬‫اصلی‬‫و‬‫عمدتا‬‫ی‬ّ‫عل‬‫در‬‫فرآیند‬‫تغییرات‬‫اجتماعی‬‫معرفی‬
‫‌شود‬‫ی‬‫م‬.
‫‌چنان‬‫م‬‫ه‬‫که‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫تثبیت‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬،‫تغییر‬‫رفتار‬‫کاربران‬‫را‬‫نیز‬‫دیکته‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫دو‬‫آموزه‬‫مشترک‬‫در‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‬:
‫آموزه‬‫تکنولوژی‬‫خودبنیاد‬
‫آموزه‬‫تغییر‬‫اجتماعی‬

12. ‌‫دو‬‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫آموزه‌موجبی‬‫تکنولوژیکی‬
‫آموزه‬‫تکنولوژی‬‫خودبنیاد‬:‌‫ه‬‫توسع‬،‫تکنولوژی‬‫‌نفسه‬‫ی‬‫ف‬‫از‬‫مسیری‬،‫‌پذیر‬‫ی‬‫‌بین‬‫ش‬‫پی‬‫قاب‬‫ل‬‫ردیابی‬‫و‬
‫فراتر‬‫از‬‫تأثیرات‬‫فرهنگی‬‫و‬‫سیاسی‬‫پیروی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫تکنولوژی‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫مستقل‬‫از‬‫جامعه‬
‫توسعه‬‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫توسعه‬‫تکنولوژیکی‬‫از‬‫اکتشافات‬‫علمی‬‫یا‬‫از‬‫منطقی‬‫مختص‬‫به‬‫خودش‬‫پیر‬‫وی‬
،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫که‬‫یک‬‫ابداع‬‫مبنای‬‫ابداع‬‫بعدی‬‫قرار‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.
‫آموزه‬‫تغییر‬‫اجتماعی‬:‫تکنولوژی‬‫بیش‬‫از‬‫آن‬‫که‬‫متأثر‬‫از‬‫جامعه‬،‫باشد‬‫خود‬‫اثرات‬‫ذاتی‬‫مترتبی‬‫بر‬
‫جامعه‬‫خواهد‬‫گذاشت؛‬‫زیرا‬‫جامعه‬‫خود‬‫را‬‫برای‬‫حمایت‬‫و‬‫توسعه‬‫آتی‬‫تکنولوژی‬‫‌دهی‬‫ن‬‫سازما‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫هنگامی‬‫که‬‫یک‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫مطرح‬‫شده‬‫و‬‫به‬‫کار‬‫گرفته‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫آنگاه‬
‫استفاده‬‫از‬‫این‬‫تکنولوژی‬‫باعث‬‫ایجاد‬‫تمهیدات‬‫و‬‫الگوهای‬‫رفتاری‬‫اجتماعی‬‫نوینی‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌چن‬‫ن‬‫آ‬‫ان‬
‫که‬‫سرشت‬‫جامعه‬‫را‬‫تغییر‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬.

13. ‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‌سخت‬
‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬،‫سخت‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫به‬‫عنون‬‫امر‬‌‫مستقل‬‫‌ای‬‫ه‬‫‌یافت‬‫ه‬‫توسع‬‫از‬‫مالحظات‬‫اجتماعی‬‫تلقی‬
‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫این‬‫دیدگاه‬‫بیان‬‫دارد‬‫که‬،‫تکنولوژی‬‫ایجادکننده‬‫‌ای‬‫ه‬‫مجموع‬‫از‬‫نیروهای‬‫قدرتمند‬‫فعال‬‫در‬‫تنظی‬‫م‬
‫تمهیدات‬‫و‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬‫‌مان‬‫ی‬‫اجتماع‬‫است‬.
‫از‬‫منظر‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬،‫سخت‬‫ما‬‫خود‬‫را‬‫برای‬‫مواجهه‬‫با‬‫نیازهای‬‫تکنولوژی‬‫سازماندهی‬‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬‫و‬
‫پیامد‬‫این‬‫سازماندهی‬‫فراتر‬‫از‬‫کنترلمان‬،‫است‬‫یا‬‫برای‬‫ارائه‬‫یک‬‫انتخاب‬‫معطوف‬‫به‬‫نتیجه‬‫اخت‬‫یاری‬
‫نداریم‬‫که‬‫از‬‫آن‬‫با‬‫عنوان‬«‫تکنولوژی‬‫خودبنیاد‬»‫نام‬‫‌برند‬‫ی‬‫م‬.
‫ژاک‬‫ایلول‬‫را‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫حامی‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫سخت‬‫و‬‫طرفدار‬‫دیدگاه‬‫تکنولوژی‬‫خودبنیاد‬‫تلقی‬‫ن‬‫مود‬.
‫وی‬‫در‬‫کتاب‬‫خود‬‫با‬‫عنوان‬«‫جامعه‬‫تکنولوژیک‬»‫ادعا‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬،‫تکنولوژی‬‫‌خاطر‬‫ه‬‫ب‬‫قدرت‬
،‫‌اش‬‫ی‬‫کارآمد‬‫بهترین‬‫جوانب‬‫قابل‬‫تحقق‬‫برای‬‫توسعه‬‫خود‬‫را‬‫از‬‫طریق‬‫یک‬‫فرآیند‬‫انتخاب‬‫طبیع‬‫ی‬‫تعیین‬
‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.

14. ‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‌نرم‬
‫در‬،‫‌جا‬‫ن‬‫ای‬‫تکنولوژی‬‫تنها‬‫عامل‬‫ن‬ّ‫ی‬‫تع‬‫بخشیدن‬‫به‬‫جامعه‬‫و‬‫فرهنگ‬،‫نیست‬‫ولی‬‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬‫عامل‬
‫است‬.
‫تکنولوژی‬‫در‬‫اینجا‬‫‌ایی‬‫ه‬‫واسط‬‫است‬‫که‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫پدید‬‫اجتماعی‬‫و‬‫فرهنگی‬‫و‬‫سیاسی‬‫تأثیر‬‫‌پ‬‫ی‬‫م‬‫ذیرد‬
‫و‬‫خود‬‫بر‬‫این‬‫‌ها‬‫ه‬‫پدید‬‫اثر‬‫‌گذارد‬‫ی‬‫م‬.
‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬،‫نرم‬‫قرائت‬‫‌تری‬‫ل‬‫معتد‬‫از‬‫توسعه‬‫تکنولوژیکی‬،‫دارد‬‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫که‬‫بیان‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫ت‬‫کنولوژی‬
‫با‬‫‌های‬‫ت‬‫موقعی‬‫پسینی‬‫سیاسی‬‫و‬‫اجتماعی‬‫در‬‫تعامل‬‫است‬.
‫ویلیام‬‫گبرن‬ُ‫ا‬‫از‬‫حامیان‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫نرم‬‫است؛‬‫وی‬‫در‬1922‫نظریه‬‫خود‬‫را‬‫که‬‫بیانگر‬‫توسعه‬
‫تکنولوژی‬‫متأثر‬‫از‬‫تغییرات‬‫پسینی‬‫اجتماعی‬‫است‬‫مطرح‬‫کرد‬.
‫این‬‫نظریه‬‫ادعا‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫جامعه‬‫بایستی‬‫با‬‫پیامدهای‬‫بداعات‬‫ا‬‫مهم‬‫تعدیل‬،‫شود‬‫اما‬‫این‬‫امر‬‫اغلب‬‫پس‬
‫از‬‫‌ای‬‫ه‬‫دور‬‫وقفه‬‫فرهنگی‬‫حاصل‬‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬.

15. ‌‫الگوی‌تغییر‬‌‫اجتماعی‬
‫تکنولوژیکی‬ ‫ابداعات‬(‫اجتماعی‬ ‫تغییر‬)

‫فلسفه‬‫اقتصادی‬ ‫سازمان‬ ‫جامعه‬ ‫اجتماعی‬

‫اجتماعی‬ ‫نهادهای‬
‫ار‬ّ‫و‬‫د‬ ‫الگوی‬‫اجتماعی‬ ‫تغییر‬
(‫فرهن‬ ‫های‬‫مؤلفه‬ ‫توسط‬ ‫تکنولوژیک‬ ‫امر‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫تاثیر‬ ‫تحت‬ ‫امکان‬ ‫دهنده‬‫نشان‬ ‫سفید‬ ‫پیکان‬‫گی‬
‫است‬ ‫غیرتکنولوژیکی‬).

16. ‌‫تکنولوژی‌اطالعات‬‌‫مبتنی‌بر‬
‫‌گرایی‌تکنولوژیکی‬‫ت‬‫رهیافت‌موجبی‬
‌‫ی‬‫تکنولوژ‬،‫اطالعات‬‫ابزاری‬‫است‬‫که‬‫جامعه‬‫برای‬‫انجام‬‫اموری‬‫معین‬‫از‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫کمک‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.
‫وقتی‬‫ابزارها‬‫در‬‫‌ها‬‫ت‬‫فعالی‬‫به‬‫کار‬‫گرفته‬،‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫فرض‬‫بر‬‫آن‬‫است‬‫که‬‫تاثیر‬‫کم‬‫و‬‫بیش‬‌ّ‫ع‬‫ت‬‫‌بخشی‬‫ن‬‫ی‬
‫بر‬‫این‬‫‌ها‬‫ت‬‫فعالی‬‫دارند‬.
‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫در‬‫کنار‬‫دیگر‬‫‌های‬‫ی‬‫تکنولوژ‬‫نوین‬‫‌چون‬‫م‬‫ه‬،‫‌تکنولوژی‬‫ت‬‫زیس‬‫تکنولوژی‬‫محی‬‫طی‬‫و‬
‫نانوتکنولوژی‬‫و‬...‫از‬‫امکان‬‫نفوذ‬‫و‬‫کنترلی‬‫گسترده‬‫بر‬‫جامعه‬‫برخوردار‬‫هستند‬.
‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫که‬‫با‬‫سلطه‬‫خود‬‫بر‬‫مناسبات‬‫انسانی‬‫و‬‫جامعه‬‫ابعاد‬،‫اخالقی‬،‫اجتماعی‬‫سیاسی‬‫و‬
‫اقتصادی‬‫حیات‬‫در‬‫جهان‬‫معاصر‬‫را‬‫دستخوش‬‫تغییر‬‫و‬‫تحوالتی‬‫بنیادین‬‫‌نماید‬‫ی‬‫م‬.
‫به‬‫هنگام‬‫ورود‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬،‫جامعه‬‫نقشی‬‫پذیرا‬‫در‬‫برابر‬‫این‬‫تحوالت‬‫دارد‬.

17. ‌‫جیمز‌مور‌و‌روایت‌استاندارد‌از‬
‌‫اخالق‬‌‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬
‫روایت‬‫مور‬‫از‬‫اخالق‬‫رایانه‬(‫مبتنی‬‫بر‬‫مقاله‬1985)‫‌خاطر‬‫ه‬‫ب‬‫فراگیری‬‫و‬‫نفوذش‬‫در‬‫میان‬‫آثار‬‫و‬‫آرای‬
‫مطرح‬‫در‬‌‫ه‬‫حوز‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫به‬‫عنوان‬‫روایت‬‫استاندارد‬‫شناخته‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬.
‫وی‬‫اخالق‬‫رایانه‬‫را‬‫به‬‫عنوان‬‫‌ای‬‫ه‬‫حوز‬‫مطالعاتی‬‫معرفی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫به‬‫بررسی‬‫خالءهای‬
‫‌گزاری‬‫ت‬‫سیاس‬‫و‬‫‌های‬‫ی‬‫آشفتگ‬‫مفهومی‬‫معطوف‬‫به‬‫کاربرد‬‫اجتماعی‬‫و‬‫اخالقی‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬
‫‌پردازد‬‫ی‬‫م‬:
‫‌ها‬‫ه‬‫رایان‬‫‌های‬‫ي‬‫تواناي‬‫جديدی‬‫را‬‫فراهم‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫امکانات‬‫جديدی‬‫را‬‫برای‬‫فعالیتهایمان‬‫عرضه‬
‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬.
‫هنگامی‬‫که‬‫‌ها‬‫ه‬‫رایان‬‫امکانات‬‫نوینی‬‫را‬‫عرضه‬،‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫با‬‫خالء‬‫‌گزاری‬‫ت‬‫سیاس‬‫مواجه‬‫‌شویم‬‫ی‬‫م‬.
‫امکانات‬‫جدید‬‫ما‬‫را‬‫به‬‫شرایط‬‫ناشناخته‬‫‌رساند‬‫ی‬‫م‬.

18. ‌‫جیمز‌مور‌و‌روایت‌استاندارد‌از‬
‫اخالق‌تکنولوژی‌اطالعات‬
‫از‬‫نظر‬‫مور‬‫‌ها‬‫ه‬‫رایان‬‫ابزارهایی‬‫هستند‬‫که‬‫از‬‫آن‬‫با‬‫عنوان‬‫ماشینی‬‫انقالبی‬‫نام‬‫‌برد‬‫ی‬‫م‬.‫اما‬‫وی‬
‫انقالبی‬‫بودن‬‫این‬‫ابزار‬‫را‬‫در‬‫خصوصیات‬‫ظاهری‬‫آن‬‫‌وجو‬‫ت‬‫جس‬،‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬‫بلکه‬‫باور‬‫دارد‬‫ماهیت‬‫انق‬‫الب‬
‫‌ای‬‫ه‬‫رایان‬‫در‬‫ذات‬‫خود‬‫‌ها‬‫ه‬‫رایان‬‫است‬.
‌‫ه‬‫نکت‬‫قابل‬‫توجه‬‫در‬‫این‬،‫مقاله‬‫حضور‬‫پای‬ّ‫د‬‫ر‬‫برخی‬‫مدعاهای‬‫‌گرایانه‬‫ت‬‫موجبی‬‫نسبت‬‫به‬‫تکنولوژی‬‫رایان‬‫شی‬‫یا‬
‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫است‬.
‫وی‬‫به‬‫صراحت‬‫تکنولوژی‬‫رایانشی‬‫را‬‫امری‬‫خنثی‬‫و‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫قلمداد‬‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬:«‫اخالق‬‫رایانه‬‫کاربرد‬‫مکرر‬
‫اصول‬‫اخالقی‬‫نسبت‬‫به‬‫یک‬‫تکنولوژی‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫نیست‬.‫اخالق‬‫رایانه‬‫ما‬‫را‬‫ملزم‬‫به‬‫تفکری‬‫دوباره‬‫دربار‬‫ه‬
‫ماهیت‬‫تکنولوژی‬‫رایانشی‬‫و‬‫‌هایمان‬‫ش‬‫ارز‬‫فرا‬‫‌خواند‬‫ی‬‫م‬.»
‫‌گرایانه‌از‌روایت‌مور‌درباب‌فناوری‌اطالعات،‌آیا‌روایت‌وی‌مبتن‬‫ت‬‫با‌فرض‌پذیرش‌قرائتی‌موجبی‬‌‫ی‌بر‬
‌‫‌گرایی‌تکنولوژیکی‌سخت‌است‌یا‌نرم؟‬‫ت‬‫موجبی‬

19. ‌،‫آیا‌روایت‌مور‬‌‫مبتنی‌بر‬
‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‌‫تکنولوژیکی‌سخت‌است‌یا‬‫نرم؟‬
‫به‬‫دو‬‫دلیل‬‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬‫قرائت‬‫سخت‬‫را‬‫به‬‫روایت‬‫مور‬‫نسبت‬‫داد‬:
1)‫تاکید‬‫بر‬‌‫ه‬‫آموز‬‫تکنولوژی‬،‫خودبنیاد‬‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬‫‌فرض‬‫ش‬‫پی‬‫قرائت‬‫سخت‬‫از‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫ت‬‫کنولوژی‬
‫است‬.‫حال‬‫آن‬‫که‬‫در‬‫بررسی‬‫روند‬‫استدالل‬،‫مور‬‫نه‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫صریح‬‫و‬‫نه‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫ضمنی‬‫تکنولوژی‬
‫رایانشی‬،‫تکنولوژی‬‫خودبنیاد‬‫شمرده‬‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬.‫مور‬‫بر‬‫نقش‬‫نیروهای‬‫اجتماعی‬‫در‬‫پذیرش‬‫انقال‬‫ب‬
‫‌ای‬‫ه‬‫رایان‬‫در‬‫قالب‬‫تالش‬‫برای‬‫پاسخ‬‫به‬‫خالءهای‬‫مفهومی‬‫ناشی‬‫از‬‫ظهور‬‫تکنولوژی‬‫‌ای‬‫ه‬‫رایان‬‫تاکی‬‫د‬
‫‌ورزد‬‫ی‬‫م‬.
2)‫آنچنان‬‫که‬‫ایلول‬‫باور‬،‫دارد‬‫تکنولوژی‬‫ذاتا‬‫مشروع‬‫و‬‌‫ل‬‫مستق‬‫از‬‫اخالق‬‫و‬‫‌های‬‫ی‬‫داور‬،‫اخالقی‬‫به‬
‫نیروی‬‫ق‬ّ‫خال‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫نوین‬‫و‬‫اخالق‬‫نوین‬‌‫ل‬‫بد‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌طوری‬‫ه‬‫ب‬‫که‬‫تکنولوژی‬‫تمامی‬‫معیارهای‬
‫پیشین‬‫‌های‬‫ی‬‫داور‬‫ارزشی‬‫را‬‫نابود‬‫کرده‬‫و‬‫با‬‫‌هایی‬‫ی‬‫داور‬‫ارزشی‬‫با‬‫منشاء‬‫بیرونی‬‌‫ت‬‫مخالف‬‫‌کن‬‫ی‬‫م‬‫د‬.
‫اگر‬‫چنین‬‫تعابیری‬‫را‬‫در‬‫پذیرش‬‫قرائت‬‫سخت‬،‫بپذیریم‬‫بایستی‬‫از‬‫دیدگاه‬‫مور‬‫تالش‬‫برای‬‫ب‬‫نیان‬‫نهادن‬
‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬،‫را‬‫در‬‫همان‬‫قدم‬،‫اول‬‫محکوم‬‫به‬‫شکست‬‫بشماریم‬.

20. ‌‫رابطه‌تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‫و‌جامعه‬
‌‫از‬‫‌انداز‬‫م‬‫چش‬‫‌گرایی‌تکنولوژیکی‌نرم‬‫ت‬‫موجبی‬
‫تکنولوژی‬‫و‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫‌بار‬‫ش‬‫ارز‬‫بوده‬‫و‬‫دارای‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫غیرابزاری‬‫هستن‬‫د‬.
‫اگرچه‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫از‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫مستقلی‬‫برخوردار‬‫هستند‬‫و‬‫جامعه‬‫را‬‫تحت‬
‫تأثیر‬‫قرار‬،‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫اما‬‫جامعه‬‫هم‬‫در‬‫برابر‬‫پذیرش‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫دارای‬‫اختیار‬‫عملی‬‫بسیار‬
‫محدود‬‫نیست‬.
‫جامعه‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫در‬‫‌کارگیری‬‫ه‬‫ب‬‫مصنوعی‬،‫تکنولوژیکی‬‫قواعد‬‫و‬‫آدابی‬‫معطوف‬‫به‬‫این‬
‫مصنوع‬‫وضع‬‫کند‬‫تا‬‫پیامدهای‬‫هنجاری‬‫آن‬‫را‬‫تا‬‫حد‬‫امکان‬‫مدیریت‬‫و‬‫هدایت‬‫کند‬.

21. ‫وظیفه‌اخالق‌تکنولوژی‌اطالعات‬
‌‫مبتنی‌بر‌رهیافت‬‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‬
‫رهیافت‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫نرم‬‫ذیل‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫غیرابزاری‬‫قرار‬،‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫چرا‬‫که‬‫مطابق‬‫این‬‫دیدگ‬‫اه‬
‫تکنولوژی‬‫رها‬‫و‬‫خنثی‬‫از‬‫ارزش‬‫نیست‬.
‫از‬‫رهیافت‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫نرم‬‫به‬‫تکنولوژی‬،‫اطالعات‬‫‌ها‬‫ی‬‫تکنولوژ‬‫ابزارهایی‬‫‌بار‬‫ش‬‫ارز‬‫هستن‬‫د‬‫که‬
‫جامعه‬‫برای‬‫انجام‬‫اموری‬‫معین‬‫از‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫کمک‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.
‫از‬‫این‬،‫رو‬‫اخالق‬‫مبتنی‬‫بر‬‫قرائت‬‫نرم‬‫از‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫را‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫مؤید‬‫‌گرایی‬‫م‬‫عا‬‫اخالق‬‫ی‬
‫به‬‫تکنولوژی‬‫برشمرد‬‫که‬‫به‬‫دنبال‬‫قواعد‬‫اخالقی‬‫عام‬‫و‬‫‌شمولی‬‫ن‬‫جها‬‫در‬‫برابر‬‫پیامدهای‬‫اخال‬‫قی‬
‫و‬‫اجتماعی‬‫ناشی‬‫از‬‫رشد‬‫و‬‫توسعه‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫است‬.
‫بر‬‫این‬،‫اساس‬‫وظیفه‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬،‫اطالعات‬‫تحلیل‬‫این‬‫تاثیر‬‫بر‬‫‌ها‬‫ت‬‫فعالی‬‫با‬‫استف‬‫اده‬‫از‬
‫‌های‬‫ه‬‫نظری‬‫اخالقی‬‫موجود‬‫و‬‫جدید‬‫و‬‫معرفی‬‫رهنمودهای‬‫جهانشمول‬‫یا‬‫تدابیری‬‫مقتضی‬‫برای‬
‫هدایت‬‫مسائل‬‫و‬‫موضوعات‬‫اخالقی‬‫و‬‫اجتماعی‬‫ناشی‬‫از‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫بر‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬
‫اجتماعی‬‫است‬.

22. ‫رهیافت‌دوم‬:‫برساخ‬‫ت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬
‫‌گرا‬‫ت‬‫برساخ‬‫یی‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬‫این‬‫تلقی‬‫‌گرایانه‬‫ت‬‫موجبی‬‫که‬‫تکنولوژی‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫مستقل‬‫از‬‫جامعه‬
‫توسعه‬‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫به‬‫شدت‬‌ّ‫د‬‫ر‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫بر‬‫اساس‬‫نظریه‬«‌‫برساخت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬»،‫این‬‫‌های‬‫ه‬‫گرو‬‫اجتماعی‬‫هستند‬‫که‬‫نقش‬
‫‌ای‬‫ه‬‫‌کنند‬‫ن‬‫تعیی‬‫در‬‌‫ه‬‫توسع‬‫تکنولوژی‬‫دارند‬.
‌‫برساخت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬،‌‫صرفا‬‫یک‬‫نظریه‬‫فلسفی‬‫نیست‬،‫بلکه‬‫‌چنین‬‫م‬‫ه‬‫یک‬‫روش‬‫ت‬‫حلیل‬‫برای‬
‫تبیین‬‫فرآیند‬‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫است‬.
‫‌ها‬‫م‬‫گا‬‫و‬‫اصولی‬‫را‬‫صورتبندی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫وقتی‬‫کسی‬‫‌خواهد‬‫ی‬‫م‬‫علل‬‫‌ها‬‫ت‬‫موفقی‬‫و‬‫‌های‬‫ت‬‫ناموفقی‬
‫یک‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫تحلیل‬،‫کند‬‫از‬‫این‬‫‌ها‬‫م‬‫گا‬‫و‬‫اصول‬‫پیروی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.

23. ‌‫دبورا‌جانسون‌و‌روایت‬‌‫نوین‬‌‫از‬
‫اخالق‌تکنولوژی‌اطالعات‬
‫جانسون‬‫روایت‬‫نوین‬‫خود‬‫از‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫را‬‫در‬‫چارچوب‬«‫حوزه‬‫مطالعات‬‫علم‬‫و‬
‫تکنولوژی‬»‫مطرح‬‫‌کند‬‌‫ی‬‫م‬‫و‬‫به‬‫کمک‬‫این‬‫حوزه‬‫مطالعاتی‬‫به‬‫نقد‬‫روایت‬‫استاندارد‬‫از‬‫اخالق‬‫تکن‬‫ولوژی‬
‫اطالعات‬‫متاثر‬‫از‬‫آرای‬‫جیمز‬‫مور‬‫‌پردازد‬‫ی‬‫م‬.
‫وی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫آموز‬‫برساخت‬‫اجتماعی‬،‫تکنولوژی‬‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫تکنولوژیکی‬‫نوین‬‫را‬‫ب‬‫ه‬
‫منزله‬«‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬»(sociotechnical systems)‫معرفی‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫بر‬‫این‬،‫اساس‬،‫طراحی‬‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫تکنولوژیکی‬‫در‬‫تعامل‬‫پیوسته‬‫با‬‫طیف‬‫وسیعی‬
‫از‬‫عوامل‬‫اجتماعی‬‫قرار‬،‫دارد‬‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬،‫تکنولوژی‬‫مجزا‬‫و‬‫مستقل‬‫از‬‫جامعه‬‫نیست‬‫و‬‫بر‬
‫یکدیگر‬‫تأثیر‬‫گذاشته‬‫و‬‫از‬‫یکدیگر‬‫متأثر‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬.
‫از‬‫نظر‬،‫جانسون‬‫مصنوعات‬‫وابسته‬‫به‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫نیز‬‫به‬‫منزله‬‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫اجتماعی‬-
‫تکنیکی‬‫از‬‫جامعه‬‫تأثیر‬‫گرفته‬‫و‬‫بر‬‫آن‬‫تأثیر‬،‫‌گذارد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫چنین‬‫‌فرضی‬‫ش‬‫پی‬‫مبنای‬‫تعریف‬‫روایت‬‫نوین‬
‫وی‬‫از‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫قرار‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.

24. ‌‫آموزه‬‫اول‬:
‌ّ‫د‬‫ر‬‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‬/‌‫تأمل‬‫‌شکل‬‫م‬‫درباب‌تز‌ه‬‌‫‌دهی‬
‫نقد‬‫دو‬‫مدعای‬‫‌گرایی‬‫ت‬‫موجبی‬‫تکنولوژیکی‬:
1)‫تکنولوژی‬‫‌طور‬‫ه‬‫ب‬‫مستقل‬‫از‬‫جامعه‬‫توسعه‬،‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬‫و‬
2)‫هنگامی‬‫که‬‫یک‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫نفوذ‬‫یافته‬‫و‬‫‌کار‬‫ه‬‫ب‬‫گرفته‬،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌گاه‬‫ن‬‫آ‬‫این‬‫تکن‬،‫ولوژی‬
‫سرشت‬‫جامعه‬‫را‬‫ن‬ّ‫ی‬‫تع‬‫‌بخشد‬‫ی‬‫م‬.
‌ّ‫د‬‫ر‬‫ادعای‬‫اول‬:‫توسعه‬‫تکنولوژی‬‫برکنار‬‫و‬‫مجزا‬‫از‬‫جامعه‬،‫نیست‬‫بلکه‬‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬‫مصنوع‬‫ات‬
‫تکنولوژیکی‬‫توسط‬‫طیف‬‫وسیعی‬‫از‬‫عوامل‬‫اجتماعی‬‫تحت‬‫تاثیر‬‫قرار‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.
‌ّ‫د‬‫ر‬‫ادعای‬‫دوم‬:‫عوامل‬‫و‬‫نیروهای‬،‫اجتماعی‬،‫طراحی‬،‫‌کارگیری‬‫ه‬‫ب‬‫هدف‬‫و‬‫توسعه‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫تحت‬
‫تأثیر‬‫قرار‬‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫و‬‫در‬‫این‬‫خصوص‬‫جامعه‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫یک‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫به‬‫عقب‬‫رانده‬‫و‬‫دوباره‬‫پیک‬‫ربندی‬
‫نماید‬‫و‬‫آن‬‫را‬‫به‬‫چیزی‬‫بدل‬‫سازد‬‫که‬‫طراحان‬‫آن‬‫هرگز‬‫چنین‬‫قصدی‬‫‌اند‬‫ه‬‫نداشت‬.

25. ‌‫آموزه‬‫دوم‬:
‌ّ‫د‬‫ر‬‫ی‬ّ‫د‬‫تکنولوژی‌به‌منزله‌اشیاء‌ما‬/‌‫تأمل‬‫درباب‌سیست‬‌‫‌های‬‫م‬
‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬
‫مردم‬‫درباره‬«‫تکنولوژی‬»‫‌چنان‬‫ن‬‫آ‬‫‌اندیشند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫گویی‬‫تکنولوژی‬‌‫صرفا‬‫به‬‫اشیائی‬‫فیزیک‬‫ی‬‫یا‬
‫مصنوعاتی‬‫محض‬‫داللت‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬.
‫‌ها‬‫ی‬‫تکنولوژ‬‫از‬‫ناکجاآباد‬‫پدید‬،‫‌آیند‬‫ی‬‫نم‬‫بلکه‬‫‌واسطه‬‫ه‬‫ب‬‫فعالیت‬‫آگاهانه‬‫انسانی‬‫خلق‬‫شده‬‫و‬‫ا‬‫ز‬‫طریق‬
‫نیروهای‬‫اجتماعی‬‫شکل‬‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬.
‫برای‬‫شناخت‬‫ارتباط‬‫میان‬‫اخالق‬‫و‬،‫تکنولوژی‬‫تصدیق‬‫این‬‫نکته‬‫ضروری‬‫است‬‫که‬‫تکنولوژی‬‫ص‬‌‫رفا‬
‫مصنوعاتی‬‫فیزیکی‬،‫نیست‬‫بلکه‬‫مصنوعاتی‬‫‌گرفته‬‫ی‬‫جا‬‫در‬‫آداب‬‫و‬‫رسوم‬‫اجتماعی‬‫و‬‫مملو‬‫از‬‫م‬‫فاهیم‬
‫و‬‫هنجارهای‬‫سیاسی‬‫و‬‫اجتماعی‬‫است‬.

26. ‌‫آموزه‬‫سوم‬:
‌‫‌تکنولوژی‌به‬ّ‫د‬‫ر‬‫منزله‌امری‌خنثی‬/‌‫تأمل‬‌‫درباب‌تکنولوژی‬
‌‫برخوردار‬‫از‌ارزش‬
‫لنگدون‬‫وینر‬‫به‬‫رابطه‬‫میان‬‫تکنولوژی‬‫و‬‫‌های‬‫م‬‫سیست‬‫با‬‫قدرت‬‫و‬‫با‬‫نفوذ‬‫سیاسی‬‫و‬‫اجتماع‬‫ی‬‫توجه‬
‫کرده‬‫و‬‫استدالل‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫که‬‫‌های‬‫ی‬‫تکنولوژ‬‫خاص‬‫بدون‬‫انواع‬‫خاصی‬‫از‬‫تمهیدات‬‫اجتماعی‬
‫‌توانند‬‫ی‬‫نم‬‫وجود‬‫یا‬‫کارکرد‬‫داشته‬‫باشند‬.
‫استدالل‬‫او‬‫این‬‫است‬‫که‬‫پذیرش‬‫یک‬‫تکنولوژی‬‫خاص‬‫به‬‫معنای‬‫پذیرش‬‫یک‬‫ترتیب‬‫اجتماعی‬‫خاص‬
‫است‬.
‫این‬‫‌های‬‫ب‬‫ترتی‬‫خاص‬،‫اجتماعی‬‫مؤید‬‫‌بار‬‫ش‬‫ارز‬‫بودن‬‫اشیاء‬‫ی‬ّ‫د‬‫ما‬‫یا‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫اس‬‫ت‬.

27. ‫مثال‌اول‬)‌‫سرگذشت‬‌‫رشد‌و‌توسعه‬‌‫اینترنت‬
‫تایید‬‫آموزه‬‫اول‬:‫در‬‫دوران‬‫جنگ‬،‫سرد‬‫هدف‬‫از‬‫تاسیس‬‫موسسه‬ARPA،‫پژوهش‬‫و‬‫آزمایش‬‫برای‬
‫دستیابی‬‫به‬‫روشی‬‫بود‬‫که‬‫بتوان‬‫از‬‫طریق‬‫خطوط‬،‫تلفنی‬‫رایانه‬‫ها‬‫را‬‫به‬‫هم‬‫مرتبط‬‫کرد‬.‫در‬‫واقع‬‫ه‬‫دف‬
ARPA،‫ایجاد‬‫یک‬‫شبکه‬‫اینترنتی‬‫نبود‬‫و‬‫فقط‬‫یک‬‫اقدام‬‫احتیاطی‬‫در‬‫مقابل‬‫حمله‬‫احتمالی‬‫موش‬‫‌های‬‫ک‬
‫اتمی‬‫دوربرد‬‫ات‬‫ح‬‫اد‬‫جماهیر‬‫شوروی‬‫بود‬.
‫تایید‬‫آموزه‬‫دوم‬:‫اینترنت‬‫صرفا‬‫به‬‫عنوان‬‫مصنوعی‬‫تکنولوژیکی‬‫شناخته‬،‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬‫بلکه‬‫امرو‬‫زه‬‫در‬‫آداب‬
‫و‬‫رسوم‬‫اجتماعی‬‫جای‬‫گرفته‬‫و‬‫مفاهیمی‬‫مانند‬«‫رفتار‬‫اطالعاتی‬»‫یا‬«‫رفتار‬‫مجازی‬»‫را‬‫معنا‬‫بخشی‬‫ده‬
‫است‬.‫از‬‫‌رو‬‫ن‬‫ای‬‫به‬‫عنوان‬‫سیستمی‬‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬‫شناخته‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬.
‫تایید‬‫آموزه‬‫سوم‬:‫اینترنت‬‫امری‬‫خنثی‬‫و‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫نیست‬.‫به‬‫عنوان‬،‫مثال‬‫روش‬‫‌دهی‬‫ک‬‫لین‬‫صف‬‫حات‬
‫وب‬‫به‬‫یکدیگر‬‫کامال‬‫آکنده‬‫از‬‫ارزش‬‫و‬‫‌دار‬‫ت‬‫جه‬‫است‬.

28. ‫مثال‌دوم‬)‌‫سرگذشت‬‌‫شبکه‌اجتماعی‬‫‌بوک‬‫س‬‫فی‬
‫تایید‬‫آموزه‬‫اول‬:‫زاکربرگ‬‫در‬‫دوران‬‫دانشجویی‬‫خود‬‫در‬‫دانشگاه‬،‫هاروارد‬‫‌بوک‬‫س‬‫فی‬‫را‬‫جهت‬‫تسهی‬‫ل‬
‫و‬‫تقویت‬‫فعالیتها‬‫و‬‫تعامالت‬‫دانشجویی‬‫طراحی‬‫و‬‫اجرا‬‫نمود‬.‫اما‬‫بعدها‬‫به‬‫عنوان‬‫شبکه‬‫اجتما‬‫عی‬
‫گسترده‬‫ای‬‫میان‬‫سایر‬‫مردم‬‫جهان‬‫گسترش‬‫داد‬‫و‬‫در‬‫سال‬2004‌‫رسما‬‫شکل‬‫نوینی‬‫از‬‫رابطه‬
‫رفاقت‬‫در‬‫جهان‬‫را‬‫ارائه‬‫نمود‬.
‫تایید‬‫آموزه‬‫دوم‬:‫کاربران‬‫این‬،‫وبگاه‬‫آن‬‫را‬‌‫صرفا‬‫شیئی‬‫مادی‬‫یا‬‫قطعه‬‫‌ای‬‫ه‬‫برنام‬‫‌افزاری‬‫م‬‫نر‬‫ت‬‫لقی‬
،‫‌کنند‬‫ی‬‫نم‬‫بلکه‬‫آن‬‫را‬‫به‬‫عنوان‬‫سیستمی‬‫اجتماعی‬-‫تکنیکی‬‫و‬‫در‬‫قالب‬‫‌ای‬‫ه‬‫شبک‬‫اجتماعی‬‫در‬
‫فضای‬‫مجازی‬‫‌انگارند‬‫ی‬‫م‬.
‫تایید‬‫آموزه‬‫سوم‬:‫‌بوک‬‫س‬‫فی‬‫از‬‫بسیاری‬‫‌ها‬‫ش‬‫ارز‬‫و‬‫هنجارهای‬‫سیاسی‬‫و‬‫اجتماعی‬‫برخوردار‬‫است‬
‫و‬‫‌وجه‬‫چ‬‫‌هی‬‫ه‬‫ب‬‫خنثی‬‫و‬‫رها‬‫از‬‫ارزش‬‫نیست‬.

29. ‌‫رابطه‬‌‫تکنولوژی‬(‫اطالعات‬)‌‫و‬‫جامعه‬
‌‫از‬‫‌انداز‬‫م‬‫چش‬‌‫برساخت‬‌‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬
‫رهیافت‬‫برساخ‬‫ت‬‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬‫ذیل‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫غیرابزاری‬‫قرار‬‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬.
‫مصنوعاتی‬‫تکنولوژیکی‬‫آکنده‬‫از‬‫ارزش‬‫بوده‬‫و‬‫رها‬‫از‬‫آن‬‫نیستند‬.
‫به‬‫عنوان‬،‫مثال‬‫اینترنت‬‌‫ضرورتا‬‫مصنوع‬‫تکنولوژیکی‬‫‌ساالر‬‫م‬‫مرد‬‫ی‬،‫نیست‬‫بلکه‬‫شواهد‬‫ت‬‫اریخی‬
‫نشان‬‫میدهد‬‫که‬‫اینترنت‬‫در‬‫هر‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫به‬‫طور‬‫ممکن‬‫و‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫شرایط‬‫و‬‫بستر‬،‫سیاسی‬
‫اجتماعی‬‫و‬‫فرهنگی‬‫آن‬،‫جامعه‬‫میتواند‬‫به‬‫عنوان‬‫مصنوعی‬‫برای‬‫تحکیم‬‫‌ساال‬‫م‬‫مرد‬‫ری‬‫یا‬‫به‬‫عن‬‫وان‬
‫مصنوعی‬‫برای‬‫تحدید‬‫‌ساال‬‫م‬‫مرد‬‫ری‬‫رشد‬‫و‬‫توسعه‬‫ی‬‫ابد‬.

30. ‌‫وظیفه‌اخالق‬‌‫تکنولوژی‌اطالعات‬
‌‫مبتنی‌بر‬‌‫برساخت‬‫اجتماعی‌تکنولوژی‬
‫مبتنی‬‫بر‬‫برساخت‬‫اجتماعی‬،‫تکنولوژی‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫و‬‫جامعه‬‫از‬‫ابتدا‬‫به‬‫ساخت‬‫متقابل‬‫ی‬‫کدیگر‬
‫یا‬‫به‬‫‌سازی‬‫م‬‫ه‬‫یکدیگر‬‫‌پردازند‬‫ی‬‫م‬(co-construct).
‫مطابق‬‫این‬،‫دیدگاه‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫امری‬‫جدا‬‫و‬‫مستقل‬‫از‬‫جامعه‬‫در‬‫نظر‬‫گرفته‬‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬‫بلک‬‫ه‬‫ب‬‫ا‬
‫محو‬‫ر‬‫عاملیت‬،‫اجتماعی‬‫تکنولوژی‬‫اطالعات‬‫و‬‫مصنوعات‬‫آن‬‫در‬‫ارتباطی‬‫تنگاتنگ‬‫با‬‫جامعه‬،‫طراحی‬
‫تولید‬‫و‬‫توسعه‬‫‌یابند‬‫ی‬‫م‬.
‫بدین‬‫معنا‬‫که‬‫این‬‫مصنوعات‬‫تکنولوژیکی‬‫و‬‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬‫انسانی‬‫به‬‫‌های‬‫ه‬‫شیو‬‫متفاوتی‬‫در‬‫ت‬‫عامل‬‫بوده‬
‫و‬‫در‬‫راستای‬‫‌فردی‬‫ه‬‫منحصرب‬‫ین‬ّ‫ع‬‫ت‬‫ن‬‫‌یابد‬‫ی‬‫م‬.
‫بر‬‫این‬،‫اساس‬‫وظیفه‬‫اخالق‬‫تکنولوژی‬،‫اطالعات‬‫افشا‬‫و‬‫آشکار‬‫کردن‬،‫‌ها‬‫ض‬‫فر‬‫‌ها‬‫ش‬‫ارز‬‫و‬‫عالئق‬
‫مطرح‬‫در‬،‫طراحی‬‫‌سازی‬‫ه‬‫پیاد‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫این‬‫تکنولوژی‬‫است‬‫و‬‌‫ضرورتا‬‫تجویز‬‫رهنمودها‬‫یا‬‫تدابی‬‫ر‬
‫‌شمول‬‫ن‬‫جها‬‫نیست‬،‫بلکه‬‫گشودن‬‫مستمر‬‫این‬‫فرآیند‬‫ادانه‬ّ‫ق‬‫ن‬‫برای‬‫بررسی‬‫مالحظات‬‫و‬‫تأمالت‬‫ی‬
‫اخالقی‬‫است‬.

31. ‫‌گیری‬‫ه‬‫نتیج‬:‌‫اخالق‬‌‫تکنولوژی‌اطالعات‬
‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫مبتنی‌بر‌رهیافت‌موجبی‬‌‫تکنولوژیکی‬‌‫سخت‬
‫رهیافت‬‫فلسفی‬‫اخالقی‬ ‫موضع‬‫به‬
‫تکنولوژی‬
‫دیدگاه‬‫در‬ ‫نماینده‬
‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬
‫اطالعات‬
‫و‬ ‫تکنولوژی‬ ‫رابطه‬‫جامعه‬‫وظیفه‬‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬
‫اطالعات‬
‫گرایی‬‫موجبیت‬
‫تکنولوژی‬‫سخت‬
(‫ایلول‬ ‫تعبیر‬ ‫به‬)
‫تکنولوژی‬‫به‬
ّ‫ر‬‫ش‬ ‫امر‬ ‫مثابه‬
‫تکنولوژی‬‫مجس‬ ّ‫ر‬‫ش‬‫م‬
‫و‬‫مجسمه‬‫است‬ ّ‫ر‬‫ش‬.
‫اخالق‬‫ای‬ ‫برای‬ ‫تکنولوژی‬‫ن‬
‫که‬ ‫چرا‬ ‫نیست‬ ‫مطرح‬ ‫گروه‬
،‫اخالق‬‫حوزه‬‫و‬ ‫گزینش‬
‫انتخاب‬‫خوب‬‫درست‬ ‫و‬ ‫بد‬ ‫و‬
‫نادرست‬ ‫و‬‫از‬ ‫اخالقی‬
‫هنگامی‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫یکدیگر‬
‫در‬ ّ‫ر‬‫ش‬ ‫مظهر‬ ‫را‬ ‫کنشی‬ ‫که‬
‫نظر‬،‫بگیریم‬‫برابر‬ ‫در‬
‫هرگونه‬‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫گزینش‬‫ی‬
‫ایم‬‫ایستاده‬.

32. ‫‌گیری‬‫ه‬‫نتیج‬:‌‫اخالق‬‌‫تکنولوژی‌اطالعات‬
‌‫‌گرایی‬‫ت‬‫مبتنی‌بر‌رهیافت‌موجبی‬‫تکنولوژیکی‌نرم‬
‫رهیافت‬‫فلسفی‬‫اخالقی‬ ‫موضع‬‫به‬
‫تکنولوژی‬
‫دیدگاه‬‫اخال‬ ‫در‬ ‫نماینده‬‫ق‬
‫اطالعات‬ ‫تکنولوژی‬
‫و‬ ‫تکنولوژی‬ ‫رابطه‬‫جامعه‬‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬ ‫وظیفه‬
‫اطالعات‬
‫گرایی‬‫موجبیت‬
‫تکنولوژی‬‫نرم‬
(‫گبر‬ُ‫ا‬ ‫تعبیر‬ ‫به‬‫ن‬)
‫گرایی‬‫عام‬
‫اخالقی‬
‫روایت‬‫استاندارد‬
(‫بر‬ ‫مبتنی‬‫دیدگاه‬
‫جیمز‬‫مور‬)
،‫تکنیکی‬ ‫سیستم‬
‫ابزاری‬‫بار‬‫ارزش‬‫است‬
‫تغییرات‬ ‫باعث‬ ‫که‬
‫و‬ ‫شده‬ ‫اجتماعی‬
‫را‬ ‫جامعه‬‫دستخوش‬
‫تغییر‬‫تحول‬ ‫و‬‫کند‬‫می‬.
‫اخالق‬‫ب‬ ‫اطالعات‬ ‫تکنولوژی‬‫ه‬
‫تدابیر‬ ‫یا‬ ‫رهنمودها‬ ‫تجویز‬
‫اخالقی‬ ‫شمول‬‫جهان‬ ‫و‬ ‫عام‬
‫و‬ ‫مسائل‬ ‫هدایت‬ ‫برای‬
‫و‬ ‫اخالقی‬ ‫موضوعات‬
‫و‬ ‫نفوذ‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫اجتماعی‬
‫د‬ ‫تکنولوژی‬ ‫این‬ ‫گسترش‬‫ر‬
‫جوامع‬‫پردازد‬‫می‬.

33. ‫‌گیری‬‫ه‬‫نتیج‬:‌‫اخالق‬‌‫تکنولوژی‌اطالعات‬
‌‫مبتنی‌بر‌رهیافت‬‫برساخت‌اجتماعی‌تکنولوژی‬
‫رهیافت‬‫فلسفی‬‫اخالقی‬ ‫موضع‬‫ب‬‫ه‬
‫تکنولوژی‬
‫دیدگاه‬‫در‬ ‫نماینده‬
‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬
‫اطالعات‬
‫و‬ ‫تکنولوژی‬ ‫رابطه‬‫جامعه‬‫تکنولوژی‬ ‫اخالق‬ ‫وظیفه‬
‫اطالعات‬
‫گرایی‬‫برساخت‬
‫تکنولوژی‬ ‫اجتماعی‬
‫گرایی‬‫خاص‬
‫اخالقی‬
‫روایت‬‫نوین‬
(‫بر‬ ‫مبتنی‬‫دیدگا‬‫ه‬
‫دبورا‬‫جانسون‬)
‫سیستم‬‫اجتماعی‬-
‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫تکنیکی‬
‫از‬ ‫جامعه‬ ‫و‬ ‫تکنولوژی‬
‫سازی‬‫هم‬ ‫به‬ ‫ابتدا‬
‫پردازند‬‫می‬ ‫یکدیگر‬.
‫افشا‬‫و‬‫آشکارسازی‬
‫پیوسته‬،‫ها‬‫فرض‬‫پیش‬
‫در‬ ‫مطرح‬ ‫عالئق‬ ‫و‬ ‫ها‬‫ارزش‬
،‫طراحی‬‫توسعه‬‫تکنولوژی‬
‫رهنمودها‬ ‫تجویز‬ ‫اطالعات؛‬
‫یا‬‫خاص‬ ‫تدابیر‬‫ب‬ ‫اخالقی‬‫ا‬
‫و‬ ‫ها‬‫موقعیت‬ ‫به‬ ‫توجه‬
‫اجتماعی‬ ‫بسترهای‬
‫متنوع‬.

34. ‌‫‌روزی‌و‬‫ک‬‫با‌آرزوی‌نی‬‫‌ورزی‬‫ک‬‫نی‬