Δανιήλ Τσακίρης

1. Μικρασιατική
καταστροφή
Δανιήλ Τσακίρης Στ’1 2ο Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης
5/4/2022 1

2. Μικρασιατική καταστροφή
 Ο όρος Μικρασιατική Καταστροφή
είναι όρος που έχει υιοθετηθεί από
την ελληνική ιστοριογραφία για να
περιγράψει τα αποτελέσματα της
Μικρασιατικής Εκστρατείας στην
Ελλάδα και στον ελληνισμό
γενικότερα.
 Συγκεκριμένα αναφέρεται στο τέλος
του ελληνοτουρκικού πολέμου του
1919-22, τη φυγή από την Τουρκία
της ελληνικής διοίκησης, που είχε
εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά
παράλια, κατά τη Συνθήκη των
Σεβρών, όπως και την σχεδόν άτακτη
υποχώρηση του ελληνικού στρατού
μετά την κατάρρευση του μετώπου
και τη γενικευμένη πλέον εκδίωξη και
εξόντωση μεγάλου μέρους του
ελληνικού και χριστιανικού
πληθυσμού της Μικράς Ασίας.
Συνολικά, το φθινόπωρο του 1922
έφθασαν στην Ελλάδα περίπου
900.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 2

3. Μικρασιατική καταστροφή
 Ο πλήρης απολογισμός της
καταστροφής αυτής που
συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο
περιόδους, το 1914-1918 και το
1920-1924. Οι αρπαγές και οι
λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, οι
γεωργικές και κτηνοτροφικές
καταστροφές, το γκρέμισμα
σχολείων, ναών και άλλων ευαγών
ιδρυμάτων, η καταστροφή
βιοτεχνικών και βιομηχανικών
επιχειρήσεων , οι βασανισμοί
αιχμαλώτων , οι ακρωτηριασμοί,
θανάτωση βρεφών,, αλλά και
ατέλειωτες πορείες στα περιώνυμα
"τάγματα εργασίας", με άγνωστο
αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν
σ'αυτά, οι απαγχονισμοί, τα δημόσια
λυντσαρίσματα, καθώς και οι
εκτελέσεις με αποφάσεις των
τουρκικών Δικαστηρίων της
Ανεξαρτησίας δεν έχουν μέχρι σήμερα
ερευνηθεί πλήρως.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 3

4. Η πορεία προς στην Καταστροφή
 Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη
της Μικρασιατικής
εκστρατείας αποτέλεσαν οι
εκλογές του 1920. Το
αποτέλεσμα των εκλογών,
μέσα σε συνθήκες Εθνικού
Διχασμού και δυσαρέσκειας
μέρος του ελληνικού λαού
για τις αυθαιρεσίες της
βενιζελικής διοίκησης και την
παρουσία των ελληνικών
στρατευμάτων στην Μικρά
Ασία, ήταν καθοριστικό για
τις μετέπειτα εξελίξεις.
 Ο Ελευθέριος Βενιζέλος
ηττήθηκε στις εκλογές από
την Ηνωμένη Αντιπολίτευση
του Δημήτρη Γούναρη.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 4

5. Η πορεία προς στην Καταστροφή
 Το Δεκέμβριο του 1920, ο
Κωνσταντίνος Α΄ επέστρεψε στο θρόνο
ύστερα από Δημοψήφισμα. Ο
Κωνσταντίνος ήταν εξαιρετικά
αντιπαθής στις δυνάμεις της Αντάντ -οι
οποίες ήδη ήταν πολύ διστακτικές ως
προς τη προέλαση του ελληνικού
στρατού στην ενδοχώρα. Αγγλία,
Γαλλία και Ιταλία, οι οποίες είχαν
προειδοποιήσει την νέα κυβέρνηση για
το τι θα σήμαινε μια πιθανή επιστροφή
του Κωνσταντίνου στις σχέσεις τους με
αυτή, βρήκαν το πρόσχημα που
χρειάζονταν για να απαγκιστρωθούν
από την εκστρατεία (ιδίως Γαλλία και
Ιταλία) και παρέδωσαν διακοινώσεις με
τις οποίες δεν αναγνώριζαν τον
Κωνσταντίνο ως αρχηγό του κράτους,
ενώ πάγωσαν όλα τα δάνεια που είχανε
δρομολογηθεί προς την Ελλάδα και την
εξόφληση των πολεμικών
αποζημιώσεων για τις επιτάξεις στο
μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Μόνο η
Αγγλία συνέχισε πλέον, αν και μόνο σε
διπλωματικό επίπεδο, να υποστηρίζει
την Ελλάδα στον ελληνοτουρκικό
πόλεμο.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 5

6. Η πορεία προς στην Καταστροφή
 Μερικούς μήνες αργότερα το
σκηνικό αλλάζει ριζικά. Η
Τουρκία με ηγέτη τον Κεμάλ
Ατατούρκ καταφέρνει να
συμφωνήσει με Γαλλία και Ιταλία
και να επιτύχει την προμήθεια
του τουρκικού στρατού με
πολεμικό υλικό από τις
προαναφερόμενες χώρες.
 Την άνοιξη του 1921, ο
Ελληνικός στρατός, ύστερα από
στρατιωτικό συμβούλιο,
αποφάσισε προέλαση προς την
Άγκυρα και κατέλαβε καίρια
στρατηγικά σημεία (Εσκί-Σεχίρ &
Αφιόν-Καραχισάρ), χωρίς όμως
να καταφέρει να εξαλείψει την
τουρκική απειλή.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 6

7. Η πορεία προς στην Καταστροφή
 Ο Κεμάλ ως αρχιστράτηγος
του τουρκικού στρατού με
μυστική συμφωνία με τους
Γάλλους (Συνθήκη της
Άγκυρας, 20 Οκτωβρίου του
1921) ακύρωσε τη συνθήκη
των Σεβρών, ενώ παράλληλα
οι Γάλλοι εγκατέλειψαν την
Κιλικία αφήνοντας άφθονο
πολεμικό υλικό στα χέρια
των Τούρκων. Στις 5
Απριλίου 1922 η Ιταλία
εκκένωσε την περιοχή της
Εφέσου, την οποία και
κατέλαβε ο ελληνικός
στρατός.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 7

8. Η εκκένωση της Μικράς Ασίας από
τον ελληνικό στρατό
 Στις 24 Αυγούστου η στρατιωτική
ηγεσία συγκεντρώθηκε στη Σμύρνη και
εξέδωσε διαταγές. Όμως οι διαταγές δεν
είχαν ουσιαστικό αποδέκτη αφού όχι
μόνο οι επικοινωνίες είχαν διακοπεί
αλλά και οι στρατιώτες δεν υπάκουαν. Η
αμυντική τακτική ήταν αδύνατη αφού
τα σώματα στρατού είχαν αποκοπεί και
κατευθύνονταν στα παράλια της Μικράς
Ασίας. Στις 5 Σεπτεμβρίου τα τελευταία
τμήματα του Γ'Σώματος Στρατού
εγκατέλειψαν την Μικρά Ασία από το
λιμάνι της Αρτάκης αφήνοντας τους
ανυπεράσπιστους Μικρασιάτες στο
έλεος των Τούρκων, οι οποίοι ιδίως
στην περιοχή της Σμύρνης μέχρι τέλους
διαβεβαιώνονταν από τις Ελληνικές
Αρχές και την Αρμοστεία ότι δεν υπήρχε
κίνδυνος και λόγος ανησυχίας. Μάλιστα
δε, δια στόματος του υπουργού
Στρατιωτικών Νικολάου Θεοτόκη οι
Σμυρνιοί διαβεβαιώθηκαν πως «η
Σμύρνη δεν θα εγκαταλειφθεί»
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 8

9. Η εκκένωση της Μικράς Ασίας από
τον ελληνικό στρατό
 Στις 8 Σεπτεμβρίου οι πρώτοι Τούρκοι
στρατιώτες μπήκαν στη Σμύρνη και στις
13 Σεπτεμβρίου (18 Αυγούστου
σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο)
ξεκίνησε η καταστροφή. Την ίδια μέρα
τα τελευταία ελληνικά στρατεύματα
αποχώρησαν από την Προύσα,
βάζοντας φωτιά στην πόλη. Η πυρκαγιά
πάντως τέθηκε γρήγορα υπό έλεγχο και
μόνο μία συνοικία καταστράφηκε. Στις
13 Σεπτεμβρίου, τα τελευταία ελληνικά
στρατεύματα οχυρώθηκαν στην
Χερσόνησο της Ερυθραίας, με ισχυρή
στρατιωτική δύναμη να φυλάει το
λεπτότερο σημείο του ισθμού, μήκους
11 χιλιομέτρων. Από εκεί ξεκίνησε η
οργανωμένη και ασφαλής αποχώρηση
των ελληνικών στρατευμάτων. Όσοι
στρατιώτες επρόκειτο να επιστρέψουν
στον Πειραιά αφοπλίστηκαν, αλλά αυτοί
που μεταφέρθηκαν στη Θράκη
διατήρησαν τον οπλισμό τους.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 9

10. Η εκκένωση της Μικράς Ασίας από
τον ελληνικό στρατό
 Στις 15 Σεπτεμβρίου, με τα
τουρκικά στρατεύματα να
απέχουν μόλις 55 χιλιόμετρα από
την Κωνσταντινούπολη, ο
βρετανικός στόλος που
βρισκόταν στην Πόλη δέχτηκε
εντολή να μην επιτρέψει σε
κανέναν Τούρκο να περάσει σε
ευρωπαϊκό έδαφος. Ωστόσο ο
βρετανικός τύπος ήταν
προβληματισμένος με τη στάση
των Γάλλων, για τους οποίους
υπήρχαν υποψίες ότι ήταν
διατεθειμένοι να δώσουν εδάφη
της Θράκης και την
Αδριανούπολη στους Τούρκους.
Παράλληλα, μουσουλμανικές
χώρες σε όλον τον πλανήτη
συνεχάρηκαν τους Τούρκους για
τα κατορθώματά τους.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 10

11. Η εκκένωση της Μικράς Ασίας από
τον ελληνικό στρατό
 Ταυτόχρονα στη Σμύρνη,
η φωτιά που ξεκίνησε
στην αρμένικη συνοικία
έκαψε τις συνοικίες των
Ελλήνων, των Ευρωπαίων
και έφτασε και στις
τουρκικές. Τα
στρατεύματα των
κεμαλικών έκαναν κάποιες
προσπάθειες να
σταματήσουν το χάος,
αλλά κυρίως οι άτακτοι
Τούρκοι τσέτες είχαν βγει
εκτός ελέγχου και
λεηλατούσαν και
σκότωναν.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 11

12. Αποτίμηση
 Η Μικρασιατική Καταστροφή
θεωρείται ως η μεγαλύτερη
συμφορά του Νεότερου
Ελληνισμού. Με τη Συνθήκη της
Λωζάνης και την υποχρεωτική
ανταλλαγή πληθυσμών, ο
Ελληνισμός της Μικράς Ασίας και
της Ανατολικής Θράκης
ξεριζώθηκε από την προαιώνια
πατρίδα του. Εκατοντάδες
χιλιάδες Έλληνες και Αρμένιοι
Χριστιανοί εξοντώθηκαν και οι
υπόλοιποι ήρθαν ως πρόσφυγες,
χωρίς τις περιουσίες τους, στην
Ελλάδα. Το σχεδόν
χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος
έπρεπε τάχιστα να στεγάσει και
να περιθάλψει αυτόν τον
τεράστιο πληθυσμό.
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 12

13. Πηγές:
 Wikipedeia.gr
 Εικόνες Google
5/4/2022
Δανιήλ Τσακίρης Στ'1 2ο
Δημοτικό Σχολείο Ξάνθης 13

14. Δανιήλ Τσακίρης Στ’1 2ο Δημοτικό
Σχολείο Ξάνθης
 Σας ευχαριστώ πολύ
για την
παρακολούθηση
 ΤΕΛΟΣ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ
5/4/2022 14