xicheeliin lets

1. 1
Програм
хангамжийн
үнэлгээний асуудал
Лекц-4
Багш: Б.МөнхтуулБагш: Б.Мөнхтуул
2008-2009 оны хичээлийн жил2008-2009 оны хичээлийн жил

2. 2
Програм хангамжийн өнөөгийн
хөгжил
Хорьдугаар зуунд АНУ-д програм хангамжийн хямрал
(Softwarecrisis) гарсан бөгөөд энэ нь гарч буй бүх
програм хангамжийн өртөг төсвөөсөө хэтэрч
төлөвлөсөн графикт хугацаанаасаахоцрох үзэгдэл дээд
цэгтээ хүрсэн, мөн гарсан програм хангамжууд
шаардлагатай чанарын түвшинд хүрэхээ байсан явдал
юм.

3. 3
Програм хангамжийн өнөөгийн
хөгжил
1995 оны байдлаар “Standish Group” компани АНУ-ын
програмчлалын 364 корпораци, компаниудыг хамруулан
тэдгээрийн гүйцэтгэсэн 20 мянгагаруй програмчлалын төслийн
гүйцэтгэлд судалгаашинжилгээ хийжээ. Үр дүнд нь:
Зөвхөн 16.2 хувь нь хугацаандаа, төлөвлөсөн зардлаа
хэтрүүлэлгүй, шаардагдах чанарын түвшинд хийгджээ.
52.7 хувь нь хугацааны хоцрогдолтой, зардлааих бага
хэмжээгээр хэтрүүлсэн, тавигдсан шаардлагад нийцсэн
бүтээгдэхүүн гаргаж чадаагүй
Програмчлалын төслүүдийн 31,1 хувь нь зогссон

4. 4
/ /ХУГАЦАА богино хугацаанд
- ( )Бага зардлаар заримдаа их
- Чанар муутай
Програм хангамжийн үнэлгээ
Тэнцвэртэй авч
үзэх шаадлагатай
Тэнцвэртэй авч
үзэх шаадлагатай
ЧАНАР
/ /чанартай
- Удаан
хугацаанд
- Их зардлаар
Хүний нөөц
/ /ЗАРДАЛ бага зардлаар
- Богино хугацаанд
- Чанар муутай

5. 5
Програм хангамжийн
: -үнэлгээ ЧАНАР
QUALITY

6. 6
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ¿íýëãýý: ×ÀÍÀÐ
Òºñºëíü îëîí ñàëáàð øèíæëýõ óõààíóóäàäõýðýãæäýãáºãººäòýäãýýðèéí
íýãíü ïðîãðàì õàíãàìæèéí òºñºëþì.
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí òºñºëíü áóñàäòºñë¿¿äýýñ äàðààõ øèíæ÷àíàðààð
ÿëãàãäàíà. ¯¿íä:
•Òåõíèêòåõíîëîãèéí õºãæèëäýíä¿¿õóðäàöòàé
•Òºñëèéí àæëûí ÿâöûãõÿíàõàäò¿âýãòýé
•Òºñëèéí ýõýí ¿åäõºãæ¿¿ëýõ ÏÕ-í òîäîðõîéëîëò, ôóíêöèîíàëü
øààðäëàãóóäíü á¿ðõýãáàéäàã
•×àíàðûí òîãòñîí ñòàíäàðò ãýæáàéõã¿é...

7. 7
×àíàðò òàâèõ øààðäëàãà
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ÷àíàð ãýæ þó áîëîõ òàëààð îäîî õ¿ðòýë ìàðãààíòàé
àñóóäëóóäûí íýã юм.
Þóíû ò¿ð¿¿íä ÷àíàð ãýæ þó âý?
Яàæ ÷àíàðòàé á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîâñðóóëàõ àðãà ç¿éã òîäîðõîéëñîí
áàéõ øààðäëàãàòàé. Ýäãýýð àñóóäëóóäûã øèéäâýðëýñýíèé
äàðààãààð ãîëîãäîëòîé á¿òýýãäýõ¿¿íèé òàëààð ø¿¿ìæëýëòýé õàíäàæ
áîëîõ þì.
Ïðîãðàìûí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ÷àíàðò òàâèõ ãîë ¿íäñýí øààðäëàãóóäûã
æàãñààâàë:
(1) Þó ã¿éöýòãýõ çîðèëãîòîé áàéíà ò¿¿íèéãýý ë ã¿éöýòãýõ àæèëãààòàé áàéõ.
(2) Òàâüñàí øààðäëàãàä õàìààðàëã¿é ç¿éëèéã ã¿éöýòãýäýãã¿é áàéõ.
(3) Òîãòìîë àæèëãààòàé áà äýñ äàðààëàëòàé áàéõ.
(4) Íàéäâàðòàé àæèëãààòàé áàéõ.
(5) Õýðýãëýã÷äèéí õýðýãëýýíèé øààðäëàãàä òîõèðñîí õýðýãëýæ áîëîõóéö.
(6) ªºð÷ëºæ áîëîõóéö, ºðãºòãºæ áîëîõ. Õîæìûí øèíý÷ëýëò çàñâàðëàëò.

8. 8
Ýíý øààðäëàãóóäûí õîîðîíäûí õàìààðëûã äàðààõü 4-í õýñýãò
õóâààæ áîëíî.
(1), (2) нь : Çîðèëãîî õàíãàñàí ýñýõèéã øàëãàõ øààðäëàãóóä.
(3), (4) íü : Àæèëëàõ ÷àäâàðòàé õîëáîîòîé øààðäëàãà.
(5) íü : Õýðýãëýã÷äèéí õýðýãöýýã õàíãàñàí ýñýõèéã øàëãàõ
øààðäëàãà.
(6) íü : Õýòäýý õºãæ¿¿ëýõ áîëîìæòîé ýñýõèéã õàðóóëñàí
øààðäëàãà. ªºðººð õýëáýë öààøäûí ¿éë÷èëãýýòýé ýñýõèéã
õàðóóëíà.
×àíàð ãýäýã íü òîâ÷îîð òóõàéí ïðîãðàìûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã á¿ðýí
ã¿éöýä çºâ áîëîâñðóóëñàí þì ãýäãèéã øàëãàæ õàðóóëñàí,
á¿òýýãäýõ¿¿íèéã õ¿ëýýëãýí ºãºõ人 áàòàëæ íîòîëñîí ïðîöåññ þì.
×àíàðò òàâèõ øààðäëàãà

9. 9
(1) Functionality : Õýðýãëýã÷èéí ôóíêöèîíàëü øààðäëàãûã á¿ðýí
õàíãàñàí (àëäààã¿é)
(2) Reliability : Ñèñòåìèéí íàéäâàðòàé àæèëëàãààã á¿ðýí
õàíãàñàí
(3) Efficiency : ÿéöýòãýëèéí õóðä íü çààñàí õýìæýýã
õàíãàñàí
(4) Usability : Õýðýãëýõýä õÿëáàð áàéõ
(5) Maintainability : Çàñâàðëàëò, øèíý÷ëýëò õèéõýä õÿëáàð áàéõ
(6) Portability : Àâñààðõàí
(7) Flexibility :
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä:
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ¿íýëãýý: ×ÀÍÀÐ

10. 10
0
1
2
3
4
5
Functionality
Reliability
Usability
Efficiency
Maintainability
Portability
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí îíöëîãäýýð ¿íäýñëýí
ò¿¿íèé÷àíàðûí ñòàíäàðòûãòîãòîîíî.
Ýíýõ¿¿÷àíàðûí ñòàíäàðò íü
õýðýãëýã÷èéí õ¿ñýëñîíèðõîëäíèéöýõ
¸ñòîé.
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ¿íýëãýý: ×ÀÍÀÐ

11. 11
Áóñàä
ñèñòåì
Ñèñòåì
ST
Ïðîãðàì
MT
IT
ST
Mîäóëü
OT
IT
OT
Ñèñòåì User
Òåñò÷èëýë íü ÏÕ-í ÷àíàðò íºëººëºõ íü:

12. 12
ÌÒ (Module Test) - Òóõàéí êîäûãáè÷ñýí ïðîãðàìèñò ìîäóëèéíõààäîòîîä
ëîãèêèéãøàëãàõ òåñò þì.
IT(Integration Test) – Ìîäóëü áîëîí ïðîãðàì õîîðîíäûí õàðèëöàí õàìààðëûã
øàëãàõ áºãººäìîäóëèéí òåñò÷èëýëèéí äàðààõèéãääýã.
ST(System Test) – Òóõàéí ÏÕ-í øààðäëàãàäòóñãàãäñàí ôóíêöóóäûãòîãòîîñîí
ã¿éöýòãýëèéí õóðäààð ã¿éöýòãýæ÷àäàæáàéãààýñýõèéãøàëãàõ áºãººäñèñòåì
õºãæ¿¿ëýã÷èäíü óãòåñò÷èëýëèéãíýâòð¿¿ëýõ áèçíåñ îð÷èíäíü õýðýãæ¿¿ëäýã.
OT(Operation Test) -¯¿íèéãçàðèìäààõ¿ëýýí àâàõ ¿åèéí òåñò (acceptance
test) õýìýýäýã. Íýâòð¿¿ëýëò ýõëýõýýñ ºìíº õýðýãëýã÷èéí òºëººëëèéã
ýíýõ¿¿òåñò÷èëýëäòàòàí îðîëöóóëàõ áºãººäýíý òåñò÷èëýëèéí ¿åýð ìºí
õýðýãëýã÷èéãñóðãàõ ïðîöåññ ÿâàãääàã.
Òåñò÷èëýë íü ÏÕ-í ÷àíàðò íºëººëºõ íü:

13. 13
Àëäàà íü äàðààãèéí ¿å øàòóóäàä ñºð㺺ðÀëäàà íü äàðààãèéí ¿å øàòóóäàä ñºð㺺ð
íºëººëºõ íüíºëººëºõ íü
Ñèñòåì
Äýä ñèñòåì
Ïðîãðàì
Ìîäóë
ØèíæèëãýýØèíæèëãýý
ÇîõèîìæÇîõèîìæ
Ïðîãðàìûí
çîõèîìæ
Ïðîãðàìûí
çîõèîìæ
Ìîäóëèéí
çîõèîìæ
Ìîäóëèéí
çîõèîìæ ×× ××
× ×
×
×: Àëäàà
/bug/
Àëäààã ýõíèé ¿å øàòóóäàä èëð¿¿ëýõ íü ÷óõàë

14. 14
Ïðîãðàì÷ëàëûí òºñëèéí àìæèëòàíä ñºð㺺ð
íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëñ
 ÿéöýòãýõ ïðîãðàì õàíãàìæèäòàâèãäàõ øààðäëàãà, áîäëîãûí äààëãàâðûã
áóðóó ýñâýëäóòóó òîäîðõîéëîõ
 Ýöñèéí õýðýãëýã÷èéãáîëîí çàõèàëàã÷èéí òºëººëëèéãïðîãðàì÷ëàëûí òºñºëä
òàòàí îðîëöóóëàõã¿éîðõèãäóóëàõ
 Øààðäëàãàòàéíººö áîëîëöîî äóòàãäàõ
 Òºñëèéí óäèðäàã÷ àæëûí òºëºâëºãºº, àæèë¿¿ðýãèéí õóâààðü, àæèë÷èä
õîîðîíäûí óÿëäààõîëáîîãøààðäëàãàòàéò¿âøèíäçîõèîí áàéãóóëæ¿ë÷àäàõ
 ÿéöýòãýëèéí ÿâöàäçàõèàëàã÷ààñ íýìýëò íºõöºë, ººð÷ëºëò¿¿äòàâèãäàõàä
äàñàí çîõèöîæ¿ë÷àäàõ
 Ïðîãðàì õàíãàìæáîëîâñðóóëæáóéòåõíîëîãèóäíü øèíý áºãººäòýäãýýðèéã
á¿ðýí àøèãëàõ äàäàë, òóðøèëãàäóòàõ
 Ïðîãðàìèññòóóäûí ìýäëýã÷àäâàðûí ò¿âøèí äóòàãäàõ

15. 15
Ïðîãðàì÷ëàëûí òºñëèéã ã¿éöýòãýõýä
àíõààðàõ ç¿éëñ
ÒîäîðõîéÏÕ-ãçààñàí õóãöààíû èíòåðâàëä, ìýðãýæëèéí ºíäºð
ò¿âøèíäã¿éöýòãýõèéí òóëääàðààõ ç¿éëñèéãìºðäëºãáîëãîí
áàðèìòëàõ íü ç¿éòýé. ¯¿íä:
 Àæëûí áàãò õýðýãëýã÷èéí òºëººëëèéãèäýâõèòýéîðîëöóóëàõ
 ªã뺺 á¿ð áîãèíî õýìæýýíèéóóëçàëò çîõèîí áàéãóóëàõ
 Íýãäñýí íýãíýð òîìú¸îíû õýëëýã, êîä÷èëîëûí ñòàíäàðòûãáàðèìòëàõ
 ÏÕ-ãõàìãèéí ýíãèéí îéëãîìæòîéãîîð çîõèîí áàéãóóëàõ
 Ïðîãðàìûí ìîäóëü áîëãîíûãñàéòàð òåñò÷èëæáàéõ
 Ïðîãðàìûãõîñîîð íü àæëóóëàõ çàìààð øèíý àæèëòíûãñóðãàõ, àëäààãíü íýã
íýðýýð íü õÿíóóëàõ...

16. 16
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí
¿íýëãýý: ÇÀÐÄÀË-
COST

17. 17
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ¿íýëãýý: ÇÀÐÄÀË
Ñèñòåì õºãæ¿¿ëýõ çàðäëûí èõýíõè õóâèéã õ¿íèé õºäºëìºðèéí
çàðäàë ýçýëäýã. Èéìä çàðäëûã òîîöîõäîî ¿éë àæèëëàãàà
áóþó ÷àðìàéëòûã òîîöîõ øààðäëàãà ãàðäàã.
ÕªÃƯ¯ËÝÕ ÇÀÐÄÀË (Development Cost)
HARDWARE COST
SOFTWARE COST
HUMAN RESOURCE’SCOST
×àðìàéëò
(Effort)

18. 18
1. KoKoMo àðãà (CoCoMo).
Ýíý àðãàíü ÷àðìàéëò (effort)-ûã
- Ïðîãðàìûí õýìæýýí äýýð ¿íäýñëýí òîîöäîã
- Õ¿í-ñàð ãýñýí õýìæèõ íýãæýýð èëýðõèéëäýã
2. Öýãýí øèíæèëãýýíèé àðãà
(FPA- Function Point Analysis )
Ýíý àðãàíü ÷àðìàéëò (effort)-ûã
- Ñèñòåìèéí ôóíêö á¿ðèéí õóâüäò¿¿íèé
îðîëò, ãàðàëò äýýð ¿íäýñëýí
öýãýí øèíæèëãýý õèéõ çàìààð òîîöäîã.
ID
Name
Address
click
DB
Äýëãýöèéí çîõèîìæ
10 LOC
2 LOC
4 LOC
Òóõàéí ÏÕ
(16 LOC áóþó ÊÌ)
*
LOC: LineOf Code
¯íýëãýýíèé òîîöîî õèéõ àðãà÷ëàëóóä

19. 19
Õ¿íèéíººöèéí çàðäàë
Outsourcing
Òýýâðèéí çàðäàë
Õóäàëäàæàâñàí ÏÕ (OS,Middleware...)
Hardware
Ñåðâåð, ïðèíòåð, ñ¿ëæýýíèéòºõººðºìæ
Õºãæ¿¿ëýõ îð÷èí (Ìàøèí, Õýðýãñë¿¿ä)
Software
Áóñàä
Ñóóðèëóóëàëò
Óòèëèòóóä
Ò¿ðýýñ
Îôôèñ
¯ð ä¿íÏëàí
4 ñàð
¯ð ä¿íÏëàí
5 ñàð
0 964
98
1,505 1,500
1,000 1,006
0 0
100 97
50 60
100 100
20 16
434 368
Íýãæ: 1,000 òºãðºãÆèøýý: Çàðäëûí òºëºâëºëòèéã¿ð ä¿íòýéíü õàðüöóóëàõ íü
3,002 1,988
200 196
0 0
1,000 1,002
0 0
100 97
50 43
100 100
20 17
100 102Òºõººðºìæ(äèñê, õàâòàñ, êàíîí)
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí ¿íýëãýý: ÇÀÐÄÀË

20. 20
Ïðîãðàì õàíãàìæèéí
¿íýëãýý:
ÕÓÃÀÖÀÀ- DELIVERY