1. İleri İstatistik ve Bilimsel
Araştırma Yöntemleri
Parametrik Olmayan Testlerde İlişki Katsayıları:
Spearman’ın Sıra Korelasyon Katsayısı ve Kendall’ın T
İlişki Katsayısı
Uzm. Psk. Gizem TURGUT
2. Spearman’ın Sıra Korelasyon Katsayısı
› Rastgele seçilen n hacimli örneklemden X ve Y değerleri
alınıyor.
› (X1, Y1), (X2, Y2), … (Xn, Yn) çiftleri elde ediliyor.
› X ve Y değerleri kendi aralarında sıralanıp sıralamaya göre
derecelendirme değerleri atanıyor.
› Yeni atanan değerler arasındaki ilişkiye bakılıyor.
3. Spearman’ın Sıra Korelasyon Katsayısı
Senaryosu
› Rastgele seçilen 10 hastaya Beck Depresyon Envanteri ve
Beck Anksiyete Envanteri uygulanıyor. Puanları minimal,
hafif, orta, şiddetli olarak sınıflandırıyor. Depresyon
puanının şiddetiyle anksiyete puanının şiddeti arasında
anlamlı bir ilişki var mı?
9. Spearman’ın Sıra Korelasyon Katsayısı Analizi
Rapor Örneği
Yukarıdaki tablo ilişki katsayılarını gösteren bir matristir. Değişkenin kendisi ile olan ilişkisi
her zaman 1 olacağından bu matrisin köşegen elemanları her zaman 1 olacaktır. Köşegen
dışındaki elemanlar ise Depresyon Puanının Şiddeti ile Anksiyete Puanının Şiddeti
arasındaki ilişkiyi göstermektedir. İki değişken arasındaki Spearman ilişki katsayısı 0,945
olarak elde edilmiştir. P değeri (Sig (1 – Tailed) 0,000 olarak görülmektedir. Yani
Depresyon Puanının Şiddeti ile Anksiyete Puanının Şiddeti arasında aynı yönlü ilişki olduğu
ve bu ilişkinin %95 güven düzeyinde olduğu söylenebilir.
10. Kendall’ın T İlişki Katsayısı
› Rastgele seçilen n hacimli örnekten X ve Y değişkenleri
ölçülüyor.
› (X1, Y1), (X2, Y2), … (Xn, Yn) şeklinde ölçüm çiftleri elde
ediliyor.
› X değişkeni küçükten büyüğe doğal sırasına göre
sıralanıyor.
› X1’in Y’nin ilk değerinden küçük olup olmamasına göre
işlem yapılıyor.
11. Kendall’ın T İlişki Katsayısı Senaryosu
› Rastgele seçilen 10 hastaya Beck Depresyon Envanteri
uygulanıyor ve terapiye alınan hastaların tedavisinin kaç
ay sürdüğü not ediliyor. Depresyon puanı ile tedavi süresi
arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığına bakılıyor.
13. Kendall’ın T İlişki Katsayısı Analizi Adımları
› Analyze Correlate Bivariate
› Bivariate penceresinde
- Depresyon Puanı ve Tedavi Süresi değişkenlerini Variables
kutusuna aktar.
- Correlation Coefficients kısmından Kendall’s tau –b’yi seç.
- Test of Significance kısmından One Tailed’i seç.
- Ok.
17. Kendall’ın T İlişki Katsayısı Analizi Rapor
Örneği
Depresyon düzeyi ile tedavi süresi arasındaki Kendall tau ilişki katsayısı 0,764
olarak elde edilmiştir. p – değeri (Sig (1 – tailed)) 0,001 olarak
hesaplanmıştır. p değeri<α yani 0,001<0,05 olduğundan yokluk hipotezi
reddedilmiştir. Yani Depresyon puanı ile tedavi süresi arasında aynı yönlü
ilişki olduğu ve %95 güven düzeyinde olduğu söylenebilir.