'Werken met groepen' is een initiatief van stichting Gullie & Gert van Veen. Bekijk ook de website: https://salonvanweleer.nl/werkenmetgroepen/index.html

3. Wat is een groep?
• Een groep is een verzameling van
mensen, dieren, voorwerpen, ideeën,
overeenkomsten, verschillen,
verschijnselen, gedachten, gevoelens et
cetera, die op basis van één of meerdere
criteria als ‘bij elkaar horend’ worden
beschouwd.
• Het is niet van belang of dat de
elementen van de groep elkaar kennen of
met elkaar in verband staan.
Een egel en een olifant hoeven niet
dezelfde leefomgeving te delen, om deel
uit te maken van de groep: zoogdieren.

4. Een taakgerichte groep
• Er bestaan vele soorten
groepen, bijvoorbeeld: een
sociologische groep, een
demografische groep, een
rekenkundige groep, een
taalgroep, een sterrengroep,
een economische groep et
cetera.
• De workshop heeft betrekking
op een groep mensen die
samenwerken, oftewel een
taakgerichte groep.

5. Wat is een taakgerichte groep?
• Als twee of meer personen een aanleiding
hebben om bij elkaar komen of om hun
krachten te bundelen, is er sprake van een
taakgerichte groep.
• Ongeacht de context, de gegeven
omstandigheden of de tijdsduur dat de
personen elkaar kennen.
• De taakgerichte groep blijft idealiter
bestaan tot aan het moment dat de
gemeenschappelijke doelen en de
bijbehorende taken zijn volbracht.

6. Kenmerken van een taakgerichte groep
1. Een taakgerichte groep is een verzameling
mensen die samen een ideologie delen. Of dit
nu een manier van handelen, een streven,
een doelstelling of het reguleren van
waarden en normen betreft.
2. De leden van een taakgerichte groep zijn
onderling van elkaar afhankelijk.
3. De leden van een taakgerichte groep kennen
een saamhorigheidsgevoel.
4. De leden van een taakgerichte groep werken
onderling samen om de groepsideologie te
realiseren.

7. 5. De leden van een taakgerichte groep
ontmoeten elkaar (in person) met een
zekere regelmaat op afgesproken
tijden.
Opmerking: er bestaan geen virtuele taakgerichte groepen.
Echter is het wel mogelijk gebruik te maken van digitale
technieken om groepsontmoetingen op afstand tot stand
te brengen.
6. De leden beschikken over een
meerwaarde voor de taakgerichte
groep, waardoor de taakgerichte
groep beter in staat is om de
groepsideologie te realiseren.
7. De leden van een taakgerichte groep
kiezen voor hun deelname aan de
groep.
Kenmerken van een taakgerichte groep

8. 8. De leden van een taakgerichte groep
zijn medeverantwoordelijk en
aansprakelijk voor het al dan niet
realiseren van de groepsideologie
en/of het verrichten van taken.
9. De leden nemen de zorgplicht op
hun schouders dat de taakgerichte
groep zo goed mogelijk kan
functioneren binnen de gegeven
omstandigheden.
10. De leden van een taakgerichte groep
bezitten de macht om elkaar te
belonen of te sanctioneren.
Kenmerken van een taakgerichte groep

9. 11.De taakgerichte groep en
soms ook de groepsleden zijn
herkenbaar. Soms betreft het
hier een eigen kunstvorm of
presentatievorm. Variërend
van groepskleuren,
groepssymbool, groepslogo,
groepsregels, groeps-
procedures tot aan een
muziekvoorkeur en
uitdrukkingsvormen.
Kenmerken van een taakgerichte groep

11. Een proces
• Een proces is het verloop van
geleidelijke veranderingen.
• Er bestaan diverse processen,
bijvoorbeeld: ontwikkelingsproces,
genezingsproces, leerproces,
begeleidingsproces, werkproces,
productieproces en groepsproces.
• Een proces betreft een
chronologische ontwikkeling.
• Daarom kent ieder proces een
beginpunt, een operationeel deel en
eindpunt.

12. Het groepsproces
• Een taakgerichte groep kent een beginpunt en een eindpunt.
De groep ontwikkelt zich tussen deze twee punten.
• De ontwikkeling die een taakgerichte groep doormaakt wordt
een proces genoemd.
• Het proces (oftewel: de proceslijn) bestaat uit vier fasen. Een
fase is een periode in de ontwikkeling waarbinnen een
bepaalde groei is gerealiseerd. De groei binnen een groep
heeft te maken met het optimaliseren van de vermogens om
de gestelde doelen te realiseren.
• Als de taakgerichte groep de gestelde doelen heeft
gerealiseerd, kan zij worden opgeheven.

13. De fasen van het groepsproces
De ontwikkelingslijn /proceslijn van de groep
1.Deelnemen aan de
groep?
2.Ontstaans- en
bestaansdoelen
formuleren
3.Positie bepalen
Fase 1: inclusie Fase 2: beheersing Fase 3: genegenheid Fase 4: afscheid
1. Macht- en
beïnvloedingssystemen
2.Verdelen van taken
3.Waarden, normen en
grenzen
1.Optimaal functioneren
van de groep
2.Oogsten van successen
3.Extern gericht
1.Bestaansredenen komen
te vervallen
2.Omgekeerd proces door
lopen en dan afscheid
3.Opheffen van de groep

14. De stappen
De ontwikkelingslijn /proceslijn van de groep
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
Fase 1: inclusie Fase 2: beheersing Fase 3: genegenheid Fase 4: afscheid
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
1.Genegenheid
2.Beheersing
3.Inclusie
4.Afscheid

15. Het mesogroepsproces
• Alleen als de taakgerichte groep bijeen
is, is er sprake van de ontwikkeling van
het groepsproces.
• De momenten dat de taakgerichte groep
samenkomt en gaat werken aan de
realisatie van taken, wordt een
groepsbijeenkomst genoemd.
• Een groepsbijeenkomst is hetzelfde als
het groepsproces opgebouwd in fasen
en stappen. Dit wordt het
mesogroepsproces genoemd.

16. De fasen en stappen
De proceslijn van een groepsbijeenkomst
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
Fase 1: inclusie Fase 2: beheersing Fase 3: genegenheid Fase 4: afscheid
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
1.Inclusie
2.Beheersing
3.Genegenheid
4.Transformatie
1.Genegenheid
2.Beheersing
3.Inclusie
4.Afscheid

17. Het microgroepsproces
• Tijdens de bijeenkomsten worden er
diverse taken verricht, bijvoorbeeld in de
vorm van een opdracht, een oefening of
het verrichten van karwei.
• Een activiteit die tijdens een
bijeenkomst wordt verricht wordt ook
wel een microgroepsproces genoemd.
• Het verloop van een taak bestaat uit vier
fasen en wordt (om praktische redenen)
niet verder onderverdeeld in stappen.

18. De fasen
De proceslijn van een taak
Introductie van
de activiteit en
het klaarmaken
van de stage
Fase 1: inclusie Fase 2: beheersing Fase 3: genegenheid Fase 4: afscheid
Afspraken maken,
spelregels bepalen,
(formele) rollen
verdelen,
beslissingsbevoegd
heid vaststellen
Het inhoudelijk
uitvoeren van de
opdrachten,
karweien, klussen
et cetera met als
doel om de taak te
volbrengen
Het afronden van
de activiteit, het
opruimen van de
stage, het
evalueren en
volhardings-
punten
benoemen

20. Samenhangtussenmacro-,
meso-enmicrogroepsproces
Ontwikkelingslijn van de groep
Begindatum Einddatum
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:transformatie
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Aanvang Eindtijd
Ontwikkelingslijn van een bijeenkomst binnen een stap van een fase van het groepsproces
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:genegenheid
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
Aanvang Eindtijd
Ontwikkelingslijn van een activiteit binnen een bijeenkomst

21. Stuwingslijn
Ontwikkelingslijn van de groep
Begindatum Einddatum
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:transformatie
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Aanvang Eindtijd
Ontwikkelingslijn van een bijeenkomst binnen een stap van een fase van het groepsproces
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:genegenheid
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
Aanvang Eindtijd
Ontwikkelingslijn van een activiteit binnen een bijeenkomst

22. Tijdsverloopvanhet
groepsproces
Begindatum Einddatum
Ontwikkelingslijn van de groep
15% 25% 50% 10%
Ontwikkelingslijn van de groep
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:genegenheid
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
15% 25% 50% 10%
15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10%

23. Tijdsverloopvaneen
groepsbijeenkomst
Ontwikkelingslijn van een bijeenkomst
Stap:inclusie
Stap:beheersing
Stap:afscheid
Stap:transformatie
Stap:genegenheid
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:beheersing
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:inclusie
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:genegenheid
Stap:transformatie
Stap:transformatie
15% 25% 50% 10%
15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10% 15% 50%25% 10%
Aanvang Eindtijd

24. Tijdsverloopvaneenactiviteit
Begindatum Einddatum
Ontwikkelingslijn van een activiteit
15% 25% 50% 10%

25. Meer info?
Gratis te
downloaden via
www.salonvanweleer
.nl/werkenmetgroep/
index.html