1. Κεφάλαιο Β4: ΕΘΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
5. Α.Η περιοχή των Βαλκανίων έχει μια σημαντική γεωστρατηγική θέση, που εκτείνεται από τη
Μεσόγειο ως τη Μαύρη Θάλασσα και γειτονεύει με τις "πετρελαιοφόρες περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Παλιότερα οι Ευρωπαίοι θεωρούσαν τα Βαλκάνια ως την «πυριτιδαποθήκη» της Ευρώπης, που λόγω
της πολιτισμικής τους οπισθοδρόμησης έδιναν πρόσφατο έδαφος για κάθε είδους συγκρούσεις. Τον
19ο αιώνα ο Φρ. Ενγκελς, επηρεασμένος από τις απόψεις που επικρατούσαν στη Γερμανία, έγραψε:
«Όλα αυτά τα οικτρά συντρίμμια των πρώην εθνών - Σέρβοι, Βούλγαροι, Έλληνες - μαχαιροβγάλτες...
που είναι έτοιμοι να ξεμπερδέψουν ο ένας τον άλλο από το πρόσωπο της Γης και από στιγμή σε στιγμή
να ξεσκίσουν με τα δόντια ο ένας του αλλουνού το λαρύγγι». [...] Αλλά το «κακό» όνομα για την περιοχή
των Βαλκανίων παρέμενε κάτι που ίσως για τις μεγάλες δυνάμεις δεν θα μπορούσε να κριθεί και
τελείως αρνητικό, αφού πρόσφερε ευκαιρίες για διαμεσολαβήσεις και αναμείξεις σε ξένες υποθέσεις.
Φοίβου Οικονομίδη, «Βαλκάνια, Ο βαλκανικός γόρδιος Δεσμός δεν
λύθηκε ακόμα» Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 19-4-2008
Β, Δε θέλουμε τίποτε παραπάνω από αυτό που θέλει κάθε έθνος: «ένα χωριστό κράτος δικό μας, όπου
όλοι οι άνθρωποι που έχουν το ίδιο αίμα μαζεύονται, όπως τα μέλη μιας οικογένειας μαζεύονται στο
σπίτι τους».
Kondo Ahmed, Jeronim de Rada*, Flamuri Arbrit, Τίρανα 1967, σ. 126
Ό Ιερώνυμος της Ράδας (1814- 1903), είναι Αλβανός συγγραφέας που έζησε στην
Ιταλία
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ■
Να προσδιορίσεις αν οι ακόλουθες προτάσεις ανταποκρίνονται ή όχι στην ιστορική πραγματικότητα:
1. Στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη έτειναν οι λαοί να λύνουν τις εθνικές και θρησκευτικές διαφορές
τους με διπλωματικό τρόπο παρά με βίαιες συγκρούσεις και εθνοκαθάρσεις.
2. Οι Βούλγαροι ήλθαν σε ρήξη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο καθώς διεκδικούσαν ως
βουλγαρικές τις μητροπόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης, οι οποίες ανήκαν στη δικαιοδοσία
του Πατριαρχείου.
3. Εθνικοί αντίπαλοι των Σέρβων ήταν οι Οθωμανοί Τούρκοι και οι Έλληνες ή εξελληνισμένοι
ηγεμόνες που ασκούσαν εξουσία εξ ονόματος των Τούρκων.
4. Οι μεγάλες Δυνάμεις αντέδρασαν στη δημιουργία της «Μεγάλης Βουλγαρίας» γιατί ενίσχυε τη
διείσδυση της Ρωσίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Να αντιστοιχίσετε τα γράμματα της στήλης Α' με τους αριθμούς της στήλης Β',
έτσι ώστε τα στοιχεία που δίνονται να ανταποκρίνονται στην ιστορική πραγματικότητα.
Προσοχή: περισσεύουν δύο στοιχεία της στήλης Β'.
ΣΤΗΛΗ Α' ΣΤΗΛΗ Β'
α. Εξαρχία 1. Σερβικό εθνικό κίνημα
β. Αυτόκλητη προστάτιδα του εθνικού κράτους των 2. Ελληνικό εθνικό κίνημα
Αλβανών. 3. Ρουμανικό εθνικό κίνημα
γ. Υποσχέσεις για ισονομία και ισοπολιτεία στους 4. Αλβανία
πολίτες της αυτοκρατορίας 5. Ιταλία
δ. Προσπάθεια απελευθέρωσης των Νοτιοσλάβων 6. Νεοτουρκικό κίνημα
υπηκόων των Αψβούργων. 7. Βουλγαρικό εθνικό κίνημα
ε. Ένωση των Παρίστριων Ηγεμονιών σε ενιαίο 8. Ρωσία
κράτος
στ. Κίνημα - πρότυπο για τους άλλους λαούς της
Νοτιοανατολικής Ευρώπης