Ulugbek hamdamov hayoti va ijodi, "Muvozanat" asari tahlili
Dars ishlanma: Abdulla Qahhorning "Bemor" hikoyasi
1. Farg’ona viloyati Quvasoy shahar
8-umumiy o’rta ta’lim maktabining
ona tili va adabiyot
fani o’qituvchisi
Hilola Soipovaning
Bir soatlik
DARS ISHLANMASI
3. Mavzu: “A.Qahhorning “Bemor” hikoyasi
Mavzu A.Qahhorning “Bemor” hikoyasi
Маqsad,
vazifalari
Маqsad:
Ta`limiy: O`quvchilarning ilmiy bilimlarini yanada chuqurlashtirish
uchun A. Qahhorning “Bemor” hikoyasi bilan tanishtirish orqali
o`quvchilar ma`naviyatini boyitish, merosimizga hurmat,
adabiyotimizga muhabbat tuyg`ularini kamol toptirish.
Таrbiyaviy:
O`quvchilarning jamoada ishlashi orqali o`zaro do`stlik
munosabatlarini tarbiyalash , qadiryatlarimizni ulug`lash, ularning
qalbini nafosat, go`zallikka oshno etish.
Rivojlantiruvchi:
O`quvchilarni kichik guruhlarga bo`lib, mashg`ulotlar o`tkazish orqali
mustaqil fikirlash qobilyatlarini rivojlantirish, o`z fikrini erkin bayon
qilish malakalarini hosil qilish, ijodkorlik tuyg`ularini kamol
toptirish.
O`quv
jarayonining
маzmuni
A. Qahhor. “Bemor” hikoyasni mazmuni bilan tanishtirish,
yozuvchining maqsadi nima ekanligini o`quvchilar ongiga singdirish.
O`quv
jarayonini
amalga
oshirish
te[nologiyasi
Меtod: Aqliy hujim, Debet bahs-munozara.
Shakl: Suhbat-munozara.
Vosita: darslik;
- avtor ( shoir yoki adib) portreti;
- oq qog`oz;
- rangli qalam (flomaster);
- tarqatma material;
- test kartochkalar;
- rasm, al`bom;
Usul: Оg`zaki va yozma
Baholash: Savol-javob.
Кutiladigan
natija
(o`qituvchi,
o`quvchi)
O`qituvchi:
Mavzu haqida malumot berish, o`quvchilar savodxonligini oshirish.
Talaba (yoki o`quvchi):
O`quvchilarni o`sha davr hayoti bilan tanishtirish.
Кеlgusi natija
rejalari
(tahlil,
o`zgarishlar)
O`qituvchi:
1.Mavzuni ko`rgazmali qurollar va texnika vositasi bilan keng yoritish.
2. Darsliklar bilan ishlash.
Таlaba (yoki o`quvchi):
1. Badiy adabiyotlardan foydalanish.
2. Ko`rgazmali qurollar tayyorlash.
4. Mavzu: A.Qahhorning “Bemor” hikoyasi
Darsning ta`limiy maqsadi:
A. Qahhorning “Bemor” hikoyasi bilan tanishtirish orqali o`quvchilarda
davrlar o`rtasidagi farqli xususiyatlarni o`rgatish bilan birga, merosimizga
hurmat, adabiyotimizga muhabbat tuyg`ularini kamol toptirish.
Darsning tarbiyaviy maqsadi:
O`quvchilarning jamoada ishlashi orqali o`zaro do`stlik munosabatlarini
tarbiyalash , qadiryatlarimizni ulug`lash, ularning qalbini nafosat, go`zallikka
oshno etish.
Darsning rivojlantiruvchi maqsadi:
O`quvchilarni kichik guruhlarga bo`lib, mashg`ulotlar o`tkazish orqali
mustaqil fikirlash qobilyatlarini rivojlantirish, o`z fikrini erkin bayon qilish
malakalarini hosil qilish, ijodkorlik tuyg`ularini kamol toptirish.
Dars turi: Aralash.
Dars jihozi:
- darslik;
- avtor ( shoir yoki adib) portreti;
- oq qog`oz;
- rangli qalam (flomaster);
- tarqatma material;
- test kartochkalar;
- rasm, al`bom;
Darslikda qo`llanadigan metod va usullar:
suhbat, ko`rsatish, munozara, guruhlarda ishlash, aqliy hujim, Debat
bahs-munozara.
Darsning borishi.
Tashkiliy qism:
a) salomlashish
b) davomatni aniqlash
c) sinf xonasi va o`quvchilarning darsga tayyorgarligini tekshirish
O`tilgan mavzuni so`rash:
- Aziz o`quvchilar, endi bugungi darsimizni boshlaymiz
- Qani aytinglar – chi , ushbu gap kimga tegishli: “U o`zbek milliy
janirining zabardast ijodkorlaridan biri edi” asrlarida tesha tegmagan so`zlar ,
chuqur mazmundor iboralarni ishlatishni yaxshi ko`rar edi. Oquvchila ushbu
fikrlar A.Qahhorga tegishli ekanini aytishdi va adib hayoti ijodiga oid kerakli
ma`lumotlarni savol javob baho munozara usulida javob berishdi.
5. Yangi dars bayoni :
- O`quvchilar endi yangi mavzuni o`tamiz. Mavzumiz A. Qahhorni Bemor
hikoyasi men sizga uyga vazifa sifatida bu hikoyani o`qib kelishga buyurgan
edim. Men o`ylaymanki siz bu vazifani uddasidan chiqqansiz. Hozir ushbu hikoya
yuzasidan Debat bahs-munozara o`tkazmiz.
Debatni o`tkazish tartibi shunday. Hozir barchangizni “1-2” o`yini asosida
2 guruhga bo`laman va guruhlar bir- biriga qarab o`tirib olishadi. Guruhlarga nom
qo`yamiz. 1- guruh “Savol beruvchilar” 2- guruh “Javob beruvchilar” Bemor
hikoyasi yuzasidan bahs- munozara boshlaymiz. O`quvchilar o`zaro debatni
boshlaydilar. Ular quyidagi savollarni beradilar.
1. A. Qahhor hikoyasi boshiga nima uchun “Osmon uzoq - yer qattiq”
iborasini qo`ydi?
2. Bemor kim edi?
3. Sotiboldi nochor edimi?
4. Sotiboldining xo`jayini Abdug`aniboy qanday odam edi?
5. U nima uchun o`z shahridagi kasalxonaga emas Simdagi kasalxonaga borib
davolandi?
6. Bemor yotgan xonani yozuvchi qanday ta`riflaydi?
7. Qizcha qalbingizda qanday ta`surot uyg`otdi?
8. Bemorning o`limida kim ayibdor?
O`qituvchi debetni xulosalaydi va guruhlarni baholaydi.
Yangi mavzuni mustahkamlash:
- O`quvchilar endi darslikni ochamiz “Bemor” hikoyasi haqida deb
nomlangan 108-betni ochamiz. Birgalikda o`qiymiz.
O`quvchular “Bemor” hikoyasi haqida , uning ta`sirli , xalqchil asarligi г
orqali xalqimizning o`tmish hayotini jonli lavhalarda namoyon etilishini
guvohi bo`lganlari haqida ma`lumotlarga ega bo`ldilar.Shundan so`ng darsni
yakunladi.
- Hurmatli o`quvchilar! Darsimiz nihoyasida bugungi darsimizda faol
ishtirok etgan guruhlar, to`g`ri, aniq javoblarni bergan o`quvchilar quyidagi
baholarni olishdi.
- O`qituvchi darsni yakunladi.
Uyga vazifa :
“Inson baxti salomatligida” mavzusida uy inshonisi yozish.
6. Yangi dars bayoni :
- O`quvchilar endi yangi mavzuni o`tamiz. Mavzumiz A. Qahhorni Bemor
hikoyasi men sizga uyga vazifa sifatida bu hikoyani o`qib kelishga buyurgan
edim. Men o`ylaymanki siz bu vazifani uddasidan chiqqansiz. Hozir ushbu hikoya
yuzasidan Debat bahs-munozara o`tkazmiz.
Debatni o`tkazish tartibi shunday. Hozir barchangizni “1-2” o`yini asosida
2 guruhga bo`laman va guruhlar bir- biriga qarab o`tirib olishadi. Guruhlarga nom
qo`yamiz. 1- guruh “Savol beruvchilar” 2- guruh “Javob beruvchilar” Bemor
hikoyasi yuzasidan bahs- munozara boshlaymiz. O`quvchilar o`zaro debatni
boshlaydilar. Ular quyidagi savollarni beradilar.
1. A. Qahhor hikoyasi boshiga nima uchun “Osmon uzoq - yer qattiq”
iborasini qo`ydi?
2. Bemor kim edi?
3. Sotiboldi nochor edimi?
4. Sotiboldining xo`jayini Abdug`aniboy qanday odam edi?
5. U nima uchun o`z shahridagi kasalxonaga emas Simdagi kasalxonaga borib
davolandi?
6. Bemor yotgan xonani yozuvchi qanday ta`riflaydi?
7. Qizcha qalbingizda qanday ta`surot uyg`otdi?
8. Bemorning o`limida kim ayibdor?
O`qituvchi debetni xulosalaydi va guruhlarni baholaydi.
Yangi mavzuni mustahkamlash:
- O`quvchilar endi darslikni ochamiz “Bemor” hikoyasi haqida deb
nomlangan 108-betni ochamiz. Birgalikda o`qiymiz.
O`quvchular “Bemor” hikoyasi haqida , uning ta`sirli , xalqchil asarligi г
orqali xalqimizning o`tmish hayotini jonli lavhalarda namoyon etilishini
guvohi bo`lganlari haqida ma`lumotlarga ega bo`ldilar.Shundan so`ng darsni
yakunladi.
- Hurmatli o`quvchilar! Darsimiz nihoyasida bugungi darsimizda faol
ishtirok etgan guruhlar, to`g`ri, aniq javoblarni bergan o`quvchilar quyidagi
baholarni olishdi.
- O`qituvchi darsni yakunladi.
Uyga vazifa :
“Inson baxti salomatligida” mavzusida uy inshonisi yozish.