2. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
ÍNDICE
INTRODUCIÓN...............................................................................................................3
EVOLUCIÓN HISTÓRICA..............................................................................................4
TELECOMUNICACIÓNS. INTELIXENCIA ARTIFICIAL. TECNOLOXÍA
MULTIMEDIA.................................................................................................................6
• TELECOMUNICACIÓNS.........................................................................................6
• INTELIXENCIA ARTIFICIAL.................................................................................7
• TECNOLOXÍA MULTIMEDIA................................................................................9
INTERNET: A GLOBALIZACIÓN...............................................................................11
• INTERNET...............................................................................................................11
• A GLOBALIZACIÓN..............................................................................................12
A WEB 2.0. APLICACIÓNS SOCIAIS DAS TICS.......................................................13
• A WEB 2.0................................................................................................................13
• APLICACIÓNS SOCIAIS DAS TICS.....................................................................14
VALORACIÓN CRÍTICA DAS POSIBILIDADES E RISCOS DAS TECNOLOXÍAS
DA INFORMACIÓN......................................................................................................16
2
3. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
INTRODUCIÓN
As tecnoloxías da información e a comunicación (TIC) son un concepto moi asociado
ao de informática. Se se entende esta última como un conxunto de recursos,
procedementos e técnicas usadas no procesamento, almacenamento e transmisión de
información, esta definición matizouse da man das TICs, pois na actualidade non
chega con falar dunha computadora cando se fai referencia ao procesamento de
información. Internet pode formar parte dese procesamento que, quizáis, se realice de
maneira distribuida e remota. E ao falar de procesamento remoto, ademáis de
incorporar o concepto de telecomunicación, pódese estar facendo referencia a un
dispositivo moi diferente ao que tradicionalmente se entende por computadora, pois
podería levarse a cabo, por exemplo, cun teléfono móvil ou una computadora ultra-
portátil, con capacidade de operar en rede mediante Comunicación inalámbrica e con
cada vez máis prestacións, facilidades e rendemento.
3
4. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
EVOLUCIÓN HISTÓRICA
Dende a antigüidade o desexo do home por comunicarse a largas distancias foi
materia de estudio e desenvolvemento tecnológico.
Todo comezou coas primeiras comunicacións a través de señais luminosas nas cales
se utilizaban espellos para reflejar a luz do sol, xunto coas moi coñecidas señais de
fumo que usaban as poboacións indígenas de América e Australia. Na actualidade as
comunicacións encóntranse vinculadas a dúas ramas: a informática e a astronáutica.
Sen calquera das dúas non sería posible o desenvolvemento dos sistemas de
comunicacións actuais.
Pódense considerar as tecnoloxías da información e da comunicación como un
concepto dinámico. Por ejemplo, a finais do século XIX o teléfono podería ser
considerado unha nova tecnoloxía segundo as definicións actuais. Esta mesma
consideración podería aplicarse á televisión cando apareceu e se popularizou no
século pasado. Sen embargo, estas tecnoloxías hoxe non se incluirían nunca lista das
TIC e é moi posible que actualmente os ordenadores xa non poidan ser calificados
como novas tecnoloxías. A pesar desto, é un concepto amplio, pódese considerar que
o teléfono, a televisión e o ordenador forman parte do que se chama TIC en tanto que
tecnoloxías que favorecen a comunicación e o intercambio de información no mundo
actual.
Despois da invención da escritura, os primeiros pasos hacia unha sociedade da
información estiveron marcados polo telégrafo eléctrico, despois o teléfono e a
radiotelefonía, a televisión e Internet. A telefonía e o GPS asociaron a imaxe ao texto e
á palabra «sin cables». Internet e a televisión son accesibles no teléono móvil, que é
tamén unha máquina de facer fotos.
A asociación da informática e as telecomunicacións na última década do século XX
beneficiouse da miniaturización dos compoñentes, permitindo producir aparatos
«multifuncións» a precios accesibles dende o ano 2000.
O uso das TIC non para de crecer e de extenderse, sobre todo nos países ricos, co
risco de acentuar localmente a brecha dixital e social e a diferencia entre xeneracións.
Dende a agricultura de precisión e a xestióndo bosqueá monitorización global do
medio ambiente planetario ou da biodiversidade, á democracia participativa (TIC ao
servicio do desenvolvemento sostible) pasando polo comercio, a telemedicina, a
información, a xestión de múltiples bases de datos, a bolsa, a robótica e o usos
militares, sen olvidar a axuda aos discapacitados (por exemplo, cegos que usan
sintetizadores vocais avanzados), as TIC tenden a ocupar un lugar crecente na vida
humana e o funcionamento das sociedades.
Algúns temen tamén una pérdida de liberdade individual e grupal. Os prospectivistas
pensan que as TIC terían que ter un lugar crecente e poderían ser a orixe dun novo
paradigma de civilización.
4
6. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
TELECOMUNICACIÓNS.
INTELIXENCIAARTIFICIAL.
TECNOLOXÍA MULTIMEDIA
• TELECOMUNICACIÓNS
A telecomunicación é o estudo e aplicación da técnica que deseña sistemas que
permitan a comunicación a larga distancia a través da transmisión e recepción de
señais. Típicamente estas señais propáganse a través de ondas electromagnéticas,
pero é extensible a calquera medio que permita a comunicación entre unha orixe e un
destino como medios escritos, sons, imaxes ou incluso persoas.
Na telecomunicación inclúense moitas tecnoloxías como a radio, televisión, teléfono e
telefonía móbil, comunicacións de datos e redes informáticas, como Internet. Estas
tecnoloxías son de vital importancia no contexto socioeconómico actual, sobre todo se
valoramos a súa utilidade en conceptos como a globalización ou a sociedade da
información. De feito, unha grande familia destas tecnoloxías, enfocadas a un
consumo non profesional, converxeu nas TIC, que forman parte do currículo educativo
en moitos países.
A serie de ondas e pulsos eléctricos que representan información conforman o que se
denomina a sinal, a cal atravesa por un camiño condutor de electricidade para o caso
dos alámbricos; no caso da fibra óptica, os pulsos non son eléctricos senón luminosos
e o medio é condutor da luz. No caso dos medios inalámbricos a sinal viaxa a través
do aire ou o valeiro, sen requirir un medio físico. No medio que se estende dende o
transmisor ata o receptor conforma o citado enlace entre os dous extremos.
6
7. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
• INTELIXENCIA ARTIFICIAL
Denomínase intelixencia artificial (IA) como as intelixencias non naturais das ciencias
da computación en axentes racionais non vivos, é dicir, a capacidade de razonar dun
axente non vivo.
Distínguense varios tipos de procesos válidos para obter resultados racionais, que
determinan o tipo de axente intelixente. De máis simples a máis complexos, os cinco
principais tipos de procesos son:
• Execución dunha resposta predeterminada por cada entrada (análogas e actos
reflexos en seres vivos).
• Búsqueda do estado requirido no conxunto dos estados producidos polas
accións posibles.
• Algoritmos xenéticos (análogo ao proceso de evolución das cadeas de ADN).
• Redes neuronais artificiais (análogo ao funcionamento físico do cerebro de
animais e humanos).
• Razonamento mediante unha lóxica formal (análogo ao pensamento abstracto
humano).
Tamén existen diferentes tipos de percepcións e accións, poden ser obtidas e
producidas, respectivamente por sensores físicos e sensores mecánicos en máquinas,
pulsos eléctricos ou ópticos en computadores, tanto como por entradas e saídas de
bits dun software e o seu entorno software.
Varios exemplos encóntranse na área de control de sistemas, planificación automática,
a habilidade de responder a diagnósticos e a consultas dos consumidores,
recoñecemento de escritura, recoñecemento da fala e recoñecemento de patróns. Os
sistemas de IA actualmente son parte da rutina en campos como economía, mediciña,
enxeñería e a milicia, e usouse en gran variedade de aplicacións de software, xogos
de estratexia como axedrez de computador e outros videoxogos.
A IA pódese dividir en dous:
• A intelixencia artificial convencional.
7
8. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
• A intelixencia computacional.
1.Intelixencia artificial convencional.
Coñécese tamén como IA simbólico-deductiva. Está basada no análise formal e
estadístico do comportamento humano ante diferentes problemas:
• Razoamento basado en casos: Axuda a tomar decisións mentras se resolven
certos problemas concretos e aparte de que son moi importantes requiren dun
bo funcionamento.
• Sistemas expertos: Infiren unha solución a través do coñecemento previo do
contexto no que se aplica e ocupa de certas reglas ou relacións.
• Redes bayesianas: Propón solucións mediante inferencia probabilística.
• Intelixencia artificial basada en comportamentos: que teñen autonomía e poden
auto-regularse e controlarse para mellorar.
• Smart processmanagement: Facilita a toma de decisións complexas, propondo
unha solución a un determinado problema igua que faría un especialista na
actividade.
2.Intelixencia artificial computacional.
A intelixencia computacional, coñecida tamén como IA subsimbólica-inductiva, implica
desenvolvemento ou aprendizaxe interactivo. O aprendizaxe realízase basándose en
datos empíricos.
8
9. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
• TECNOLOXÍA MULTIMEDIA
O término multimedia utilízase para referirse a calquera obxecto ou sistema que utiliza
múltiples medios de expresión (físicos ou dixitais) para presentar ou comunicar
información. Os medios poden ser variados, dende o texto e imaxes, ata animación,
son, video, etc. Tamén se poden clasificar como multimedia os medios electrónicos
(ou outros medios) que permiten almacear e presentar contido multimedia. Multimedia
é similar ao emprego tradicional de medios mixtos nas artes plásticas, pero cun
alcance máis amplio.
Fálase de multimedia interactiva cando o usuario ten libre control sobre a presentación
dos contidos, acerca de que é o que desexa ver e cando; a diferenza dunha
presentación lineal, na que é forzado a visualizar contido nunha orde predeterminada.
Hipermedia podería considerarse como unha forma especial de multimedia interactiva
que emprega estructuras de navegación máis complexas que aumentan o control do
usuario sobre o fluxo da información.
O término “hiper” refírese a “navegación”, de aí os conceptos de “hipertexto”
(navegación entre textos) e “hipermedia” (navegación entre medios).
O concepto de multimedia é tan antigo como a comunicación humana xa que ao
expresarnos nunha charla normalfalamos (son), escribimos (texto), observamos ao
noso interlocutos (video) e accionamos con xestos e movementos das mans
(animación). Co auxe das aplicacións multimedia para computador este vocablo entrou
a formar parte do lenguaxe habitual.
Cando un programa de computador, un documento ou unha presentación combina
adecuadamente os medios, mellórase notablemente a atención, a comprensión e a
aprendizaxe, xa que se acercará añgo máis á maneira habitual no que os seres
humanos nos comunicamos, cando utilizamos varios sentidos para comprender un
mesmo obxecto e informarnos sobre el.
Os xogos e simulacións multimedia poden usarse en ambientes físicos con efectos
especiais, con varios usuarios conectados en rede, ou localmente cun computador sin
acceso a unha rede, un sistema de videoxogos ou un simulador. No mercado
informático, existen variados softwaresde autoría e programación de software
mnultimedia, entre os que destacan Adobe director e Flash.
Os diferentes formatos de multimedia analóxica ou dixital teñen a intención de mellorar
a experiencia dos usuarios, por exemplo para que a comunicación da información sexa
máis fácil e rápida; ou no entretemento e a arte, para trascender a experiencia común.
A multimedia encontra o seu uso en varias áreas incluíndo pero non limitado: arte,
educación, entretemento, inxeñería, mediciña, matemáticas, negocio e a investigación
científica.
As claves para un bo uso da tecnoloxía multimedia á hora de transmitir algo son:
Definir a mensaxe clave, coñecer ao público, desenvolvemento da idea, creación dun
prototipo e creación do producto final.
Hai varios tipos de información multimedia: Textos, gráficos, imaxes, animacións
videos e sons.
9
11. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
INTERNET: A GLOBALIZACIÓN
• INTERNET
Internet é un conxunto descentralizado de redes de comunicación interconectadas que
utilizan a familia de protocolos TCP/IP, garantindo que as redes físicas heteroxéneas
que a compoñen funcionen como unha rede lóxica única, de alcance mundial.
Uns dos servizos que más éxito tivo en Internet foi a World Wide Web (WWW, ou “a
Web”). Esta é un conxunto de protocolos que permite, de forma sinxela, a consulta
remota de arquivos de hipertexto.
Existen moitos outros servizos e protocolos en Internet: o envío de correo electrónico ,
a transmisión de arquivos, as conversacións en liña, a mensaxería instantánea e
presencia, a transmisión se contido e comunicación multimedia -telefonía, televisión-,
os boletíns electrónicos, o acceso remoto a outros dispositivos ou os xogos en liña.
O crecemento ou máis ben a incorporación de tantas persoas á rede fai que as rúas
do que en principio era unha pequena cidade chamada Internet se convirta en todo un
planeta extremadamente conectado entre sí entre todos os seus membros.
11
12. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
• A GLOBALIZACIÓN
A globalización é un proceso económico, tecnolóxico, social e cultural a grande escala,
que consiste na crecente comunicación e interdependencia entre os diferentes países
do mundo unificando os seus mercados, sociedades e culturas, a través dunha serie
de transformacións sociais, económicas e políticas que lles dan un carácter global. A
globalización é a menudo identificada como un proceso dinámico producido
principalmente polas sociedades que viven baixo o capitalismo democrático ou a
democracia liberal e que abriron as súas portas á revolución informática, plegando a
un nivel considerable de liberalización e democratización na súa cultura política, no
seu ordenamento xurídico e económico nacional, e nas súas relacións internacionais.
A globalización caracterízase na economía pola integración das economías locais a
unha economía de mercado mundial onde os modos de produción e os movementos
de capital se configuran a escala planetaria (Nova Economía) cobrando maior
importancia o rol das empresas multinacionais e a libre circulación de capitais xunto
coa implantación definitiva da sociedade de consumo.
O ordenamento xurídico tamén sinte efectos da globalización e vese na necesidade de
uniformizar e simplificar precedementos e regulacións nacionais e internacionais co fin
de mellorar as condicións de competitividade e seguridade xurídica, ademáis de
universalizar o recoñecemento dos dereitos fundamentais de cidadanía. Na cultura
caracterízase por un proceso que interrelaciona as sociedades e culturas locais nunha
cultura global. No tecnolóxico a globalización depende dos avances na conectividade
humana (transporta e telecomunicacións) facilitando a libre circulación de persoas e
masificación das TICs e o Internet.
12
13. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
A WEB 2.0. APLICACIÓNS SOCIAIS
DAS TICS
• A WEB 2.0
Antes da chegada das tecnoloxías da Web 2.0 utilizábanse páxinas estáticas
pregramadas en HTML que non eran actualizadas frecuentemente.
O éxito das .com dependía de webs máis dinámicas (a veces chamadas Web 1.5)
onde os sistemas de xestión de contidos servían páxinas HTML dinámicas creadas ao
voo dende unha base de datos actualizada.
Os teóricos da aproximación á Web 2.0 pensan que o uso da web está orientado á
interacción e redes sociais, que poden servir contido que explota os efectos das redes,
creando ou non webs interactivas e visuais. É dicir, os sitios Web 2.0 actúan máis
como puntos de encontro ou webs dependentes de usuarios, que como webs
tradicionais.
O término Web 2.0 está asociado a aplicacións web que facilitan o compartir
información, a interoperabilidade, o deseño centrado no usuario e a colaboración na
World Wide Web. Exemplos da Web 2.0 son as comunidades web, os servizos web,
as aplicacións web, os servizos de rede social, os servizos de aloxamento de videos,
as wikis, blogs, mashups e flocsonomías.
O término está asociado estreitamente con Tim O´Reilly, debido á conferencia sobre a
Web 2.0 O´Reilly Media en 2004. Aínda que o término suxire unha nova versión da
World Wide Web, non se refire a unha actualización das especificacións técnicas da
web, senon que máis ben a cambios acumulativos na forma na que desarrolladores de
software e usuarios finais utilizan a Web. O feito de que a Web 2.0 é cualitativamente
diferente das tecnoloxías wen anteriores foi cuestionado polo creador da World Wide
Web, Tim Berners-Lee, quen calificou o término como “tan só unha xerga”
precisamente porque tiña a intención de que a Web incorporase estes valores no
primeiro lugar.
13
14. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
• APLICACIÓNS SOCIAIS DAS TICS.
As tecnoloxías da Información e da Comunicación son incuestionables e están aí,
forman parte da cultura tecnolóxica que nos rodea e coa que debemos convivir.
Amplían as nosas capacidades físicas e mentais. E as posibilidades de
desenvolvemento social.
Incluímos no concepto TIC non soamente a informática e as tecnoloxías asociadas,
telemática e multimedia, senon tamén os medios de comunicación de todo tipo: os
medios de comunicación social e os medios interpersoais tradicionais con soporte
tecnolóxico como o teléfono, fax, etc.
Seguindo o ritmo dos continuos avances científicos e nun marco de globalización
económica e cultural, contribúen á rápida obsolesciencia dos coñecementos e á
emerxencia de novos valores, provocando continuas transformacións nas nosas
estruturas económicas, sociais e culturais, e incidindo en case todos os aspectos da
nosa vida: o acceso ao mercado de traballo, a sanidade, a xestión burocrática, a
xestión económica, o deseño industrial e artístico, o ocio, a comunicación, a
información, a maneira de percibir a realidade e de pensar, a organización das
empresas e institucións, os seus métodos e actividades, a forma de comunicación
interpersoal, a calidade de vida, a educación... O seu gran impacto en todos os
ámbitos da nosa vida fai cada vez máis difícil que poidamos actuar eficientemente
prescindindo delas.
As súas principais aportacións ás actividades humanas concrétanse nunha serie de
funcións que nos facilitan a realización dos nosos traballos porque sempre requiren
unha certa información para realizalo, un determinado proceso de datos e a miúdo
tamén a comunicación con outras persoas; e isto é precisamente o que nos ofrecen as
TIC:
• Fácil acceso a todo tipo de información.
• Instrumentos para todo tipo de proceso de datos.
• Canais de comunicación inmediata, sincrónica e asíncrona.
• Almacenamento de grandes cantidades de información en pequenos soportes
de fácil transporte (pendrives, tarxetas de memoria...)
• Automatización de tarefas.
• Interactividade.
• Homoxeneización dos códigos empregados para o rexistro da información
mediante a dixitalización de todo tipo de información.
• Instrumento cognitivo que potencia as nosas capacidades mentais e permite o
desenvolvemento de novas maneiras de pensar.
14
16. Tecnoloxías da información e da comunicación Estefanía Silva Núñez 1ºC Nº16
VALORACIÓN CRÍTICA DAS
POSIBILIDADES E RISCOS DAS
TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN
As posibilidades que ofrecen as novas tecnoloxías son inmensas, hoxe en día
utilizámolas en practicamente todos os aspectos da nosa vida diaria, permítennos
facer cousas que fai unha décadas serían inimaxinables.
En concreto as tecnoloxías da información e da comunicación permítennos a mellora
da educación, diversión, administración e infinidade de cousas máis. Son algo
fundamental para o futuro do mundo moderno.
Non obstante, as TICs tamén presentan moitos riscos:
1. Riscos relacionados coa información:
• Acceso a información pouco fiable e falsa.
• Dispersión, perda de tempo.
• Acceso dos nenos a información inapropiada e nociva.
• Acceso a información perigosa, inmoral, ilícita.
2. Riscos relacionados coa comunicación interpersoal:
• Bloqueo do buzón de correo.
• Recepción de “mensaxes basura”
• Recepción de mensaxes persoais ofensivos.
• Perda de intimidade.
• Accións ilegais.
• Malas compañías.
3. Riscos relacionados con actividades con repercusión económica:
• Estafas.
• Compras inducidas po unha publicidade abusiva.
• Compras por menores sen autorización paterna.
• Roubos.
• Actuacións delictivas por violación da propiedade intelectual.
• Realización de negocios ilegais a través de Internet.
• Gastos telefónicos desorbitados.
4. Riscos relacionados co funcionamento da rede Internet:
• Lentitude de accesos.
• Imposibilidade de conexión a unha web ou a un servizo de Internet.
• Problemas de virus.
• Espionaxe.
• Publicidade subliminal, spam...
5. Riscos relacionados coas adiccións:
• Adicción a buscar información.
• Adicción a frecuentar os entornos sociais.
• Xogo compulsivo.
16
