2. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
ÍNDICE
1) AS TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN: EVOLUCIÓN HISTÓRICA ……….3
2) TELECOMUNICACIÓNS ……………………………………………………………...5
INTELIXENCIA ARTIFICIAL ……………………………………………………………6
TECNOLOXÍAS MULTIMEDIA ………………………………………………….7
3) INTERNET: A GLOBALIZACIÓN ……………………………………………….8
4) A WEB 2.0. APLICACIÓNS SOCIAIS DAS TIC
……………………………….11
5) VALORACIÓN CRÍTICA DAS POSIBILIDADES E RISCOS DAS
TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN ……………………………………………..13
2 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
3. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
1) AS TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN:
EVOLUCIÓN HISTÓRICA.
¿Qué son as TIC?
As tecnoloxías da información e da comunicación son todas aquelas ferramentas e
programas que tratan, administran, transmiten e comparten a información
mediante soportes tecnolóxicos. A informática, Internet e as
telecomunicacións son as TIC máis extendidas, aínda que o seu crecemento e
evolución están facendo que cada vez xurdan máis modelos. Nos últimos
anos, as TIC tomaron un papel importantísimo na nosa sociedade e utilízanse
en multitude de actividades. As TIC xa forman parte da maioría de sectores:
educación, robótica, Administración pública, empleo, empresas, saúde…
Podemos considerar as tecnoloxías da información e da comunicación como un
concepto dinámico pois co paso do tempo, os obxectos que un día foron novas
tecnoloxías, no presente xa non o son porque apareceron cousas máis
avanzadas.
Despois da invención da escritura, os primeiros pasos hacia unha sociedade da
información estiveron marcados polo telégrafo eléctrico, despois o teléfono e
a radiotelefonía, a televisión e Internet. A telefonía móbil e o GPS asociaron a
imaxe o texto e a desaparición dos cables; <<sen cables>>.
Dende o ano 2000 comezaron a producirse aparatos <<multifuncións>> grazas a
miniaturización dos seus compoñentes. Iste acontecemento provoca un
beneficio inmediato na asociación da informática e as telecomunicacións.
O uso das TIC segue crecendo e extendéndose día a día, sobre todo nos países
ricos, con numerosos riscos; como a diferenza que se está creando entre as
xeracións. As TIC tenden a ocupar un lugar crecente na vida humana e no
funcionamento das sociedades, dende a agricultura de precisión e a xestión
do bosque á monitorización global do medio ambiente planetario ou da
biodiversidade, á democracia participativa pasando polo comercio, a
telemenciña, a información, a xestión de múltiples bases de datos, a bolsa, a
robótica e os usos militares, sen olvidar a axuda a discapacitados. Ca
aparición das TIC tamén estamos expostos a pérdida da liberdade individual
e grupal, podendo orixinar un novo paradigma de civilización.
3 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
4. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
Ao longo da historia foron aparecendo novos aparellos, sistemas e utensilios que
abarcan o campo das tecnoloxías da información, podemos ver algún deles
expostos na seguinte imaxe:
Nos últimos anos as tecnoloxías evolucionaron a grandes pasos e adquiriron
unha gran importancia en todos os ámbitos laboráis e no ámbito educativo.
As tecnoloxías revolucionaron a actualidade, a día de hoxe quen non saiba
desenvolverse con elas queda atrasado, ata tal punto que na actualidade
creouse un fenómeno denominado analfabetismo tecnolóxico. É necesario ter
un bo coñecemento das TIC e saber usalas correctamente, xa que esto serve
para a formación persoal e profesional, e para vivir acorde coa nosa
sociedade.
4 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
5. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
2)TELECOMUNICACIÓNS. INTELIXENCIA
ARTIFICIAL. TECNOLOXÍA MULTIMEDIA.
TELECOMUNICACIÓNS:
Unha telecomunicación é toda transmisión e recepción de señais de calquera natureza,
normalmente electromagnéticas, que conteñan signos, sonidos, imaxes ou en definitiva,
calquera tipo de información que se desee comunicar a certa distancia. Tamén se
denomina telecomunicacións a disciplina que estuda os sistemas que permiten ditas
comunicacións. Ademáis da capacidade de comunicar calquera orde de forma
instantánea, a telecomunicación constitue a día de hoxe un factor social e económico de
gran relevancia.
A telecomunicación inclue moitas tecnoloxías como a radio, televisión, teléfono e
telefonía móbil, comunicacións de datos, redes informáticas ou Internet. Gran parte
destas tecnoloxías pasaron a ser as tecnoloxías da información e da comunicación
(TIC).
Tipos de telecomunicacións: Tv, radio, fax, teléfono, e-mail.
-Televisión:
→ É un sistema de transmisión e reproducción de sons e imaxes en movementos a
distancias, por medios de ondas electromagnéticas ou de correntes eléctricas transmitida
por cable.
-Radio:
→ Pódese utilizar a radio para a comunicación oral. A radio a diferenza do televisor non
transmite imaxes e sons simultáneos; só transmite sons. Esta transmisión chega a cada
un dos nosos fogares hondas transmitidas polas antenas de telecomunicacións.
-Fax:
→ Funciona con liñas normalizadas de teléfono ou vía satélite. Nel podese enviar ou
recibir faxes a casi calquera país. Este medio é máis caro e menos seguro que o correo
electrónico.
-Teléfono:
→ Os teléfonos podense conectar a liñas terrestres normalizadas ou a redes celulares
para a comunicación dentro do país, e a través de conexións internacionais ou por
satélite para a comunicación con outros países. O teléfono comunícanos a nivel nacional
e internacional.
-E-mail:
→ O correo electrónico tamén funciona coas liñas telefónicas normalizada ou por vía
satélite. Na primeira fase dunha operación podense recibir e-mails a través dos terminais
portátiles vía satélite ou utilizando a liñas telefónicas locais, se existen.
Grazas a realización de certos experimentos logrouse inventar estes aparellos, que hoxe
en día compoñen as telecomunicacións e son de gran axuda para a humanidade, xa que
5 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
6. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
con eles podemos enviar ou recibir información, enterarnos de noticias de grandes
sucesos no mundo, comunicarnos cos nosos seres queridos en casi todo o mundo, etc.
INTELIXENCIA ARTIFICIAL:
A intelixencia artificial é unha área multidisciplinaria que, a través de ciencias como a
informática, a lóxica e a filosofía, estuda a creación e deseño de entidades capaces de
razoar por si mesmas utilizando como paradigma a intelixencia humana.
A intelixencia artificial reúne a amplios campos, os cales teñen en común a creación de
máquinas capaces de pensar. Podese denominar a intelixencia artificial como a
capacidade de razoar de un axento non vivo.
Esta creación permite:
- A búsqueda do estado requerido no conxunto dos estados producidos polas
accións posibles.
- Algoritmos xenéticos (evolución das cadeas de ADN)
- Redes neuronales artificiales (funcionamento físico do cerebro)
- Razonamento mediante unha lóxica formal.
Tamén existen diversos tipos de percepcións e accións, que son obtidas e producidas,
por sensores físicos e sensores mecánicos en máquinas; respectivamente.
Os sistemas de intelixencia artificial (IA) actualmente son parte da rutina en campos
como a economía, menciña, inxeñería e milicia. Tamén se usaron en gran variedade de
aplicacións de software, xogos de estratexia (axedrez) e outros videoxogos.
6 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
7. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
EXEMPLOS DA INTELIXENCIA ARTIFICIAL:
1. Os sistemas que preveñen a depresión: Óptimi é unha plataforma que é capaz
de diagnosticar o noso estado anímico mediante análisis de diversos parámetros
biométricos. O seu obxetivo é detectar e evitar que caíamos en depresión.
2. Coches que se conducen sós: Autopía é un proxecto que busca automatizar a
conducción dos automóbiles. Nun experimento realizado logrouse que un coche
recorrese máis de 100 quilómetros por carreteras convencionais sin necesidade
de piloto.
TECNOLOXÍA MULTIMEDIA:
A tecnoloxía multimedia é aquela que combina o uso de archivos de diferentes tipos de
orixe, como imaxes, vídeos, animacións, voces, música e textos.
A súa utilización convertiuse nun uso estandarizado en Internet e nas novas
tecnoloxías; en general, ganando unha importante aceptación entre os usuarios debido á
interactividade que produce mediante a utilización de recursos de calidade.
As creacións multimedia basanse xeralmente en presentar os contidos con gran atención
o detalle, enfatizando mediante os recursos expresivos máis sofisticados, aqueles
susceptibles de unha mellor comprensión por esos medios.
A motivación e o interese do receptor do documento fomentase con elementos de
impacto, entre os que se poden incluir sons ou efectos. A organización da información
multimedia pode mellorar recurrindo a modelos sofisticados de navegación polo
documento.
7 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
8. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
Entre as tecnoloxías multimedia a destacar atópanse:
1. SVG (gráficos vectoriais escalables), que é un vocabulario de descripción de
gráficos de duas dimensións e de aplicacións gráficas. Isto utilízase en
diferentes áreas, como pode ser en gráficas web, animacións, intercambio de
gráficas, diseños de alta calidade..
2. SMIL permite a creación de presentacións audiovisuais interactivas que
integran audio e vídeo con imaxes, textos ou outros tipos de medios, todos
eles sen olvidar a posibilidade de interacción co usuario. Os sms posúen un
uso simple desta tecnoloxía.
3. PNG é un formato de archivo de gráfico extensible para o almacenamento
sen pérdida, portátil e con boa compresión. Permite traballar con imaxes de
cor, en escalas de grises e cores verdadeiras... É un dos formatos de gráficos
máis utilizados na web.
3) INTERNET: A GLOBALIZACIÓN.
Globalización: A globalización é un proceso económico, tecnolóxico, social e cultural a
escala planetaria que consiste na creciente comunicación e interdependenza entre os
distintos países do mundo unindo os seus mercados, sociedades e culturas, a través
dunha serie de transformacións sociais, económicas e políticas que lles dan un carácter
global.
Internet: Rede informática mundial, descentralizada, formada pola conexión directa
entre computadoras mediante un protocolo especial de comunicación.
A aparición de Internet, supuxo unha revolución na vida dos que lles tocou vivir esta
época en xeral, e a comunicación en en particular.Internet apareceu na globalización
para ultimar o proceso de informatización que se ven desarrollando anos atrás, dando
lugar o nacemento dunha nova era; a era Dixital.
Internet ten un impacto profundo no mundo laboral, o ocio e o coñecemento a nivel
mundial. Grazas á web, millóns de persoas teñen acceso fácil e inmediato a unha
cantidade extensa e diversa da información en línea.
Iste novo medio de comunicación logrou romper as barreiras físicas entre rexións
remotas, non obstante o idioma continúa sendo unha dificultade importante. Nun
principio naceu como un medio de comunicación destinado as masas e a súa evolución
na “Web” permitíu a participación dos emisores-receptores, creando así variadas plazas
públicas como puntos de encontro no espacio dixital.
8 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
9. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
Algunhas compañías e individuos adoptaron o uso dos weblogs que se utilizan en gran
parte como diarios actualizables, xa en decadencia trala chegada das plataformas
sociais. A automatización das bases de datos e a posibilidade de convertir calquera
computador nunha terminal para acceder a elas, trouxo como consecuencia a
dixitalización de diversos trámites, transaccións bancarias ou consultas de calquera tipo,
aforrando costos administrativos e tempo do usuario.
Internet extendeuse globalmente, non obstante, de maneira desigual. Brotou en gran
parte dos fogares e empresas de países ricos, mentres que países e sectores
desfavorecidos contan con baixa penetración e velocidade promedio de Internet. A
inequidade do acceso a esta nova tecnoloxía coñecese como brecha dixital, o que
repercute en menores oportunidades de coñecemento, comunicación e cultura. A pesar
disto, ao largo das décadas observase un crecemento en coñecemento, comunicación e
cultura. Tamén podemos observar un crecemento sostido tanto na penetración e
velocidade de Internet, como no seu volumen de datos almacenados e o ancho da banda
total usado no intercambio de información por día, implementándose gradualmente en
todas as nación.
9 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
10. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
% POBOACIÓN QUE SE CONECTA A INTERNET A DIARO.
- Podemos observar as diferenzas entre as idades das persoas e entre os países
(Dinamarca, Estados Unidos e España).
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
DK EE.UU ESPAÑA
16-34
35-50
50-64
65-75
En xeral o uso de Internet experimentou un tremendo crecemento. De 2000 a 2009, o
número de usuarios de Internet, a nivel mundial, aumentou de 394 millóns a 1858
millóns. En 2010, o 22% da poboación mundial tiña acceso á computadoras con mil
millóns de búsquedas en Google cada día. O idioma predominante da comunicación en
Internet foi e é o inglés. Este pode ser o resultado de orixe de Internet, así como o papel
da lingua como lingua franca. Os primeiros sistemas informáticos limitaban a os
personaxes no Código Estándar Americano para Intercambio da Información, un
subconxunto de alfabeto latino. As tecnoloxías de Internet desenroláronse o suficiente
nos últimos anos, especialmente no uso de Unicode, que con boas instalación están
disponibles para o desenrolo e a comunicación nos idiomas máis utilizados do mundo.
Sen embargo, algúns problemas, como a visualización incorrecta de caracteres de
algúns idiomas, inda permañecen.
10 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
11. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
4) A WEB 2.0. APLICACIÓNS SOCIAIS DAS TIC.
Definición simple: A Web 2.0 non é máis que a evolución da Web ou Internet na que
os usuarios deixan de ser usuarios pasivos para convertirse en usuarios activos, que
participan e contribuen no contido da rede sendo capaces de dar soporte e forma parte
de unha sociedade que se informa, comunica e xenera coñecemento.
Introducción a web 2.0: Lee e Cailliau crearon a web o redor de 1990, durante estas
duas útimas décadas sufríu unha evolución extraordinaria e asombrosa, aparecendo en
2004 o concepto de Web 2.0; un fruto desta evolución. Ante a chegada das tecnoloxías
da Web 2.0 utilizabanse páxinas estáticas programadas en HTML que non eran
actualizadas frecuentemente. Os teóricos da aproximación á Web 2.0 pensan que o uso
da web está orientado a interacción e redes sociais, que poden servir contido que explota
os efectos das redes, creando ou non webs interactivas e visuais. É dicir, os sitios Web
2.0 actúan máis como puntos de encontro ou webs dependentes de usuarios, que como
webs tradicionais.
11 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
12. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
O término Web 2.0 foi dado en 2004 por Tim O’Reilly para refirirse a unha segunda
xeración na historia dos servicios que ofrece Internet, coa aparición de novos servizos
como as redes sociais, os blogs, as web para subir e compartir vídeos, documentos,
fotografías... que fomentan a colaboración e o intercambio entre os usuarios. Esta nova
orientación no uso de Internet ten tamén unha forte repercusión na educación polas
novas aplicacións e servizos que xenera.
Unha das aplicación máis utilizadas das TIC está relacionada cos sistemas de
posicionamento global e coa cartografía dixital. Esta tecnoloxía basase na información
emitida pola rede de satélites xeoestacionarios na órbita sobre a terra. Inicialmente,
foron desenrolados con fins militares pero co paso do tempo chegaron a xente en forma
de navegadores GPS. Tamén podemos realizar visitas virtuais a outros puntos do
planeta aos que poidamos viaxar, con sitios web (Google Maps, Google Earth). Estas
aplicación permitennos coñecer mellor o planeta dende o punto de vista xeográfico e
cartográfico, planificar rutas de viaxe, etc.
Aplicacións sociais: A aplicacións das tics extendeuse a todos os sectores da sociedade.
Aínda que as temos presentes na nosa vida cotidiana, a súa influenza vai máis alá, xa
que fixeron posible descubrimentos tan importantes como a secuenciación do xenoma
humano.
Cada día que pasa atopamos máis aplicacións das TIC. Unha realidade disto é o uso
destas no sistema educativo porque a sociedade demanda que os futuros traballadores
intregen o coñecemento destas tecnoloxías como parte da súa formación. O desarrollo
da información, os contidos multimedia e a gran difusión de internet fixeron posible que
se produza un gran cambio na educación. A incorporación da “competencia dixital e
tratamento da información” denota a importancia da inclusión social destas tecnoloxías
no proceso de aprendizaxe.
Aplicacións das TIC: Internet, correo electrónico, aulas virtuais, aplicacións
informáticas e servizos da web 2.0, materiais dixitais, actividades orientais (webquest),
etc.
12 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
13. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
5) VALORACIÓN CRÍTICA DAS POSIBILIDADES
E RISCOS DAS TECNOLOXÍAS DA
INFORMACIÓN.
Só con pararnos a mirar unhas horas a vida de calquera familia modernizada podemos
observar as posibilidades do uso das TIC que se ven reflexadas nas relación sociais, en
cuestión domésticas e en moitos aspectos máis. Isto ocurre maioritariamente nas
familias que utilizan a Web 2.0, pero non ocurre o mesmo en todos os países, nin
sequera dentro dun mesmo país. A brecha dixital creou novas diferenzas entre países e
sectores sociais.
O desenrolo destas tecnoloxías xenerou grandes cambios sociais en todos os ámbitos,
pero ¿ata onde podemos chegar?
Este tema está dividido en dúas partes; as posibilidades das TIC (globalización da
información, a web 2.0 e a nova estructura social e laboral que xenera) e os riscos que
conlevan as posibilidades (brecha dixital, protección de datos e a credibilidade da
información).
- Posibilidades:
Os avances en Internet están facendo posible que a globalización da información sexa
unha realidade. O acceso á información desde calquera parte do mundo e por calquera
persoa é un dos grandes retos da sociedade actual, o cal se está comezando a lograr.
A web 2.0 ou web social permite a participación en Internet de calquera persoa sen
necesidade de ser un técnico en informática, propiciando o desarrollo social e persoal a
través das TIC.
A nova estructura social e laborarl, deu lugar a creación de novas profesións e unha
nova modalidade laboral (teletraballo).
- Riscos:
A brecha dixital fai referencia á diferenza entre os países que poden acceder e utilizar as
TIC e os que non, debido á capacidade tecnolóxica, á alfabetización dixital ou á
calidade e cantidade de contidos dixitais.
A protección de datos debe velar polo cumplimento da lexislación sobre protección de
datos e controlar a súa aplicación, en especial no relativo aos dereitos da información,
acceso, rectificación, oposición e cancelación de datos.
A carencia de control sobre a publicación de información na rede, a facilidade de
piratería e a facilidade de alteración do contido, son algunas das características que fan
que os contidos web deban ser seleccionados. A maioría das publicacións web fanse en
sitios que non teñen ningunha política editorial explicita, e tamén é moi común a falta
de identificación do autor.
13 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
14. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
- Posibilidades e riscos das tecnoloxías da información e da comunicación:
>>Exemplo: Se comparamos o uso das TIC que fan nunha familia de Madrid e nunha
familia de imigrantes podemos observar as grandes diferenzas que existen no uso das
TIC, expóndonos a numerosas posibilidades que traen términos como Internet ou a
eliminación de barreiras, pero tamén creando numerosos riscos como pode ser a brecha
dixital ou a perdida dos valores sociais.
En definitiva, o uso das TIC trae consigo unha morea de posibilidades que favorecen
todos os ámbitos da vida, e por outra banda, riscos que perxudican constantemente a
sociedade e a humanidade.
14 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
POSIBILIDADES RISCOS
Ampliación da oferta informativa. Uso abusivo ou adicción.
Creación de entornos máis flexibles para a
aprendizaxe.
Vulneración de dereitos de propiedade
industrial ou intelectual.
Incremento das modalidades
comunicativas.
Roubo, publicación e difusión de datos e
imaxes personais.
Eliminar barreiras de todo tipo. Risco económico ou fraude.
Investigacións máis fluidas e
enriquecidas.
Deterioro e perdida dos valores sociais.
Interconexión, interactividade,
instantaniedade, inmaterialidade.
Falsificación e suplantación da
información.
Dixitalización. A brecha dixital.
Creación de novos lenguaxes expresivos. Consolidarase a idea falsa de que Internet
posee toda a cultura.
15. AS TECNOLOXIAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN. TICS
15 Concha Caneiro Losada. 1ºBach C.
