2. ÍNDICE
1) INTRODUCCIÓN ..................................................................3
2) TEMPORALIZACIÓN DAS SESIÓNS...............................5
3) GRAO DE CONSECUCIÓN OBXECTIVOS .....................7
4)ORGANIZACIÓN, DESENVOLVEMENTO E
METODOLOXÍA ................................................................11
5) AVALIACIÓN ...................................................................42
6) LISTAXE DO PROFESORADO IMPLICADO (TAREFAS
REALIZADAS POR CADAQUÉN) ...................................47
7) BIBLIOGRAFÍA E LIGAZÓNS UTILIZADAS ..............48
3. 1 INTRODUCCIÓN
Para o curso escolar 2012-2013 no CEIP San Roque de
Darbo levamos a cabo, de xeito experimental, o proxecto
chamado “MAIS E MELLOR ACTIVIDADE FÍSICA”
programa encadrado dentro do Plan Proxecta e dependente
da Dirección Xeral de Educación, Formación profesional e
Innovación Educativa.
Este proxecto consiste en ofrecerlle a un grupo de alumnos
(neste caso os de 3º B) unha hora “extra” de Educación
Física, realizada no horario correspondente á Coñecemento do
Medio. Esta sesión estaba impartida por a mestra de EF,
xunto coa titora do curso correspondente..
4. A programación deste proxecto faise fundindo os contidos
de ambas materias, levando o “tema” que se traballa dende a
area de Coñecemento ao ámbito máis práctico, lúdico e
experimental posible. Incluíndo definitivamente dito tema
na programación de Educación Física, dándolle un corpo
mais dialogado, vivido, e que consecuentemente provocará a
mellor interiorización de ditos contidos. Facendo especial
forza na educación en valores (respecto, solidariedade,
cooperación, ...) así como na mellora das competencias que
inciden directamente en ambas materias.
5. 2 Temporalización das sesións.
As sesión foron executadas os luns na quinta hora, sempre
que non faltara un profesor, xa que nese momento a mestra
de EF está de garda no centro. Por comodidade para realizar
a actividade, contamos nese momento coa dispoñibilidade do
ximnasio do centro para realizar estas sesións, así como a
propia aula. Algunha sesión está programada no entorno
escolar para coller follas ou materiais diversos.
A temporalización: consta de 33 sesións ao longo do curso
2012-2013, 13 sesións no 1º trimestre, 9 no 2º e 11 no
terceiro.
6. Con todo búscamos experimentar a interesante, adecuada e
necesaria (ao noso parecer) terceira hora semanal de
Educación Física, que por parte dos nenos sempre será ben
recibida, xa que eles son os primeiros demandantes.
Tras pasar por toda esta experiencia podemos resumir
que todo este beneficio que o alumnado percibe non debe
estar baseado na boa vontade de un grupo de mestres que
quere levar a cabo un proxecto senón que debe estar
contemplado dende a administración, e o horario do profesor
implicado sexa computable nas horas lectivas de ditos
profesores.
7. 3 GRAO DE CONSECUCIÓN OBXECTIVOS
Partimos de que o obxectivo principal era demostrar a
necesidade dunha terceira hora para a actividade física,
podemos dicir que polo grado de estimulación, aceptación e
participación do alumnado no proxecto, o obxectivo foi
sobradamente cuberto.
A pesar de que nun principio non parecía que ganaran
nada mais que unha clase extra de EF, na que se dialogaba e
mimificaba case todos os temas que se trataban, tales como o
corpo, as plantas, os animais... Sorprendémonos gratamente
cando, con vistas a preparar unha coreografía para o festival
de inverno no mes de decembro, por fin vimos os primeiros
froitos do noso traballo.
8. Os neno/as mostraron moi alto grado de desinhibición,
expresión e creación, nunha sesión con música, chegando a
expresarse libremente e reaccionando en apenas cinco
segundos aos cambios melódicos, lentos, rápidos. De seguir
así, este grupo poderá facilmente facer abstraccións musicais.
Arte, danza no mellor sentido da palabra.
Ademais observamos que durante os recreos do terceiro
trimestre os alumnos e alumnas de terceiro dedícanse a facer
xogos de clase por exemplo relevos, carretillas,... Se ben non
incluímos este obxectivo na programación inicial,
decididamente haberá que recollelo como obxectivo xeral
conseguido: “mais e mellor actividade física tamén na hora do
recreo”
9. Este feito do aumento da actividade, propicia ese outro
obxectivo que dende o principio do proxecto pretendemos
conseguir para o alumnado en xeral, trátase ao fin de facer
vida menos sedentaria e máis saudable.
Evidentemente nunha memoria como esta hai algúns
matices sobre os comportamentos de alumnos especiais con
alteración de conduta, que non saen reflectidos pero forman
parte do traballo diario e, as veces retardan o resultado
xeral ou cando pouco apágase un pouco. A pesar do cal, o
alumno ao que me refiro demostrouse que precisa estas tres
horas de actividade física diaria e aínda máis, polo que se
programa un plan especial para que asista a unha hora
diaria de Educación Física.
10. Estamos convencidos de que este plan de exercicio diario sexa
unha boa actuación para os nenos con este tipo de
comportamentos e actitudes..
Resumindo os logros conqueridos: mais creatividade, mellor
coordinación, recreos mais activos, mellor relación de grupo.
Pensamos que quedou mais que xustificada, á vista dos
resultados deste ano, a necesidade de implantar esta terceira
hora de EDUCACIÓN FÍSICA nas aulas de Primaria
11. 4 ORGANIZACIÓN, DESENVOLVEMENTO
E METODOLOXÍA
SECUENCIACIÓN DE UNIDADES DIDÁCTICAS
As unidades didácticas secuenciadas nas 3 avaliacións,
quedan repartidas do seguinte xeito:
1ª AVALIACIÓN (17setembro a 17 dec.)
1-O mundo e os seres vivos e inertes (4 sesións)
2-Percibimos o contorno. Os sentidos.(3 sesións)
3-Movémonos. Hixiene e coidado corporal(2 sesións)
4-Os animais(2 sesions)
5-As plantas(2 sesións)
12. 2ªAVALIACIÓN (14 xaneiro a 18 marzo)
6-Convivimos (2 sesións)
7-A localidade (1 sesión)
8-Vivir na localidade (2 sesións)
9-Producimos e consumimos (2 sesións
10-Traballamos (2 sesións)
3ª AVALIACIÓN(8 abril a 17 xuño)
11-As máquinas(3 sesións)
12-Forzas e enerxía(2 sesións)
13-Luz e son(2 sesións)
14-Paisaxes(2 sesións)
15-Ecosistemas(2 sesións)
13. PRIMEIRO TRIMESTRE
1ª Unidade:: Serviunos como unha primeira toma de
contacto cos alumnos. Nela traballamos o coñecemento do
corpo (esquema corporal) e as etapas da vida en sentido amplo
(nacer, medrar, reproducirse …) Co tratamento deste tema
afianzamos os coñecementos sobre os seres vivos e a materia
inerte. As diferenzas e semellanzas así como afondar nas
funcións de nutrición, reprodución e relación.
2ª Unidade: A finalidade desta unidade é a percepción
(vista, oído, tacto, gusto e olfato) tentando que coñezan e
respecten as diferenzas e semellanzas entre as persoas. Tamén
nos axudará a que respecten as diferenzas de apreciación
sensitiva e así facilite a integración aos nenos con deficiencias
visuais, auditivas... etc.
14. 3ª Unidade: Esta UD deséñase coa intención de que os
alumnos tomen conciencia da importancia do coidado do
corpo, hixiene corporal. Do esforzo e a constancia para
mellorar a condición física.
4ª Unidade: A finalidade desta unidade didáctica
dedicada a xogos de todo o mundo. Tendo en conta que no
centro celebramos o Magosto con Xogos Populares,
aproveitando a inter-mundialidade do reino animal,
transpolaremos o tema aos xogos diversos. Consiste en que
os nosos alumnos coñezan e respecten as diferentes culturas
do mundo. Tamén nos axudará á integración e aceptación
dos alumnos estranxeiros presentes no aula.
15. 5ª Unidade: Esta UD deséñase coa intención de mellorar
as relacións dentro da aula, para fomentalo xogo limpo e o
traballo cooperativo. Tamén desviamos o tema cara ao
significado da planta como ser vivo, e a influencia que o
medio exerce sobre elas nos distintos lugares do mundo.
Faremos unha saída (na sesión de EF “extra”) para recoller
follas, elaborando un herbolario por grupos (nas sesións de
aula coa titora)
16. Actividades exemplo do 1º trimestre
-Estudamos o nacemento dos seres vivos, dos animais e
das plantas
-Estudamos ós seres inertes: o xeo derreténdose, a pedra, o
lume, o vento... etc
-Unha saída andando para recoller follas para un mural e
secada das follas entre periódicos
-Fixemos representacións de esceas familiares, do aseo
persoal, ...
-Representacións de fábulas onde interviñan diversos
animais: carapuchiña e o lobo, os tres porquiños...
- Xogos nos que se nomean tamén animais como: o pescador, o
oso durmiñón, a cola do raposo, ...
-Xogos con especial incidencia dos sentidos: pita cega, calzar
á cadeira, ...
17. Resumen: Podemos resumir este 1º trimestre dicindo
que baseamos moito o traballo na expresión corporal. A
metodoloxía era de descubrimento guiado e resolución de
problemas. Os nenos ante as múltiples posibilidades elixían
a súa propia maneira de representar as montaxes. Os
mestres apenas marcamos pautas de orientación, se acaso o
tema a desenrolar: animais, contos populares, zoolóxico, ..
Non parecía que para os nenos as sesións significaran
algo máis que unha sesión extra de educación física cunha
gran carga expresiva e lúdica. Pero o froito recollémolo
cando quixemos preparar un numeriño para o Festival de
inverno, puxemos música para facer unha coreografía dunha
panxoliña, e entón descubrimos que os alumnos eran capaces
de interpretar con gran facilidade as variacións musicais..
18. O mais importante e que todos actuaban con total
desinhibición. Alegrounos comprender que o traballo non
fora en balde. Era abismal o grao en canto á capacidade de
improvisación, imaxinación e creación que tiña esta clase
con respecto á outra (que non recibe esta 3ª sesión de EF)
24. SEGUNDO TRIMESTRE
Durante o segundo trimestre adicámonos a coñecer o
entorno, dende o próximo ao máis lonxano. Traballamos en
proxectos por temas, baixo o lema da convivencia no colexio,
na familia e na comunidade. Repasamos as regras e normas
de convivencia. Recordamos as costumes e tradicións
familiares, escolares e locais.
Ademais adicámonos a traballar a estructuración
espazo-temporal, centrándonos no espacial. O traballo
destes aspectos é fundamental para que os nosos alumnos
desenvolvan de forma axeitada as habilidades e destrezas
motrices, básicas e específicas. Tamén introducimos os
conceptos dos puntos cardinais, utilizaremos o compas, asi
como experimentar a orientación utilizando un plano.
25. 6ª Unidade: A familia. Traballamos o tema potenciando a
obediencia, cariño e respecto aos maiores
7ª Unidade: O colexio fomentamos o compañeirismo e
respecto aos compañeiros de clase, aos mestres. Tamén
incidimos no coidado do material escolar propio e de uso
común.
8ª Unidade: A nosa localidade: respecto polas normas de
convivencia e de tráfico.
26. Actividades
-Empezamos facendo unhas láminas coas follas que recolleramos
no 1º trimestre
-Analizamos as costumes familiares mediante enquisas grupais
que se facían nas casas. Tamén se analizaron as tradicións e
festexos do lugar e colexio (invitando a antigos mestres)
-Visitamos o casco urbano, guiados polo avó dunha alumnas que
nos explicaba o que son e o que foran os edificios observados.
-Fixemos traballos de planos da clase do colexio, da nosa
habitación...
-Fixemos xogos de orientación polo interior e exterior do colexio,
búsqueda do tesouro.
-Fixemos xogos de seguridade viaria, percorridos que eles
inventaban por grupos.
27. Resumen: Foi un tempo para descubrir o entorno, para
orientarse nel. Ao tempo que comprobamos que respectar as
normas de seguridade viaria e de convivencia é necesario
para todos. Asumiron que toda a convivencia se rexe por
unhas normas.
A metodoloxía neste trimestre levou máis carga de
descubrimento guiado por ser máis rápida a hora de
transmitir información pero sen deixar de ser totalmente
práctica e vivida por eles.
28. FAMILIA EN TEMPOS DOS
AVÓS
EN TEMPO DOS
PAIS
NO NOSO
TEMPO
COMIDAS OU
BEBIDAS
VESTIMENTA
COPLAS
BAILES
OUTRAS
PRACTICAS
Exemplo de ficha reducida da enquisa
36. TERCEIRO TRIMESTRE
No terceiro trimestre o tema central era a paisaxe.
Tratamos os temas do medio ambiente, a influenza da man
do home no medio físico, o coidado medio, as maquinas a
enerxía...
11 Unidade: a máquinas. Nesta unidade fixemos un estudo
práctico de como evolucionaron os medios de transporte.
Primeiro carrexaban a man, despois con animais, despois
con carretas e finalmente con medios mecánicos como cintas
transportadoras.
12 Unidade: forzas de enerxía
37. 13 Unidade: luz e son
14 Unidade: A paisaxe. Fixemos unha plantación coas
legumes que eles previamente plantaran nos tarros e
coidaron na aula durante os trimestres anteriores.
Sementamos guisantes, pementos, leitugas, lentellas,
pepinos, cenorias, tomates, e algunhas plantas de xardín...
38. Actividades
-Plantamos as sérmolas (agora plantas) do 1º trimestre e
establecemos unhas quendas de rego matutino os días que
non había previsión de chuvias
-Elaboramos cataventos e papaventos e soplaventos para
xogar.
- Xogos con nomenclaturas de paisaxes: nesta casa hai lume,
ríos e movementos en cascada e percorridos...
-Tivemos dúas sesións extras onde a nai dunha alumna
ensinounos a facer esquemas de imaxes. Eles aproveitaron
para debuxar casas, soles, árbores, flores, pelotas, sinais de
tráfico....
39. -Xogos cooperativos de imitación de máquinas e trebellos
diversos como Cinta transportadora, carretillas, carros
romanos, silla da raíña
-Xogos de construcións humanas: edificios de varios pisos
-Xogos de resolución de problemas por exemplo puntos de
apoio por grupos
-Xogos de orientación sensorial
42. 5 AVALIACIÓN
1º Trimestre
Non parecía que para os nenos as sesións significaran
algo máis que unha sesión extra de ed física cunha gran
carga expresiva e lúdica. Pero o froito recollémolo cando
quixemos preparar un numeriño para o Festival de inverno.
Puxemos música para facer a coreografía dunha panxoliña
e descubrimos que os alumnos eran capaces de interpretar
con facilidade todas as variacións musicais que escoitaban.
E o máis importante, todos actuaban con desinhibición.
Alegrounos comprender que o traballo non fora en balde.
Era abismal o grao en canto á capacidade de improvisación,
imaxinación e creación que tiña esta clase con respecto á
outra (que non recibe esta 3ª sesión de EF)
43. 2º Trimestre
Foi un tempo para descubrir o entorno e para orientarse
nel mediante planos e xogos de orientación. Ao tempo que
comprobamos que respectar as normas de seguridade viaria e
de convivencia é necesario para todos. Asumiron que toda a
convivencia se rexe por unhas normas.
As unidades 9 e 10 non deu tempo a desenrolalas tal como
se pretendía por falta de tempo.
Realmente este foi un trimestre demasiado curto.
44. 3º Trimestre
Foi un trimestre para tomar conciencia do entorno físico,
as paisaxes e as plantas que nos rodean. Tamén da
influencia da acción do home, a aparición das máquinas
como consecuencia da evolución e dos descubrimentos.
En resumen: foi un trimestre para tomar conciencia do
entorno físico, as paisaxes e as plantas que nos rodean.
Tamén traballamos outros temas como as máquinas, luz e
son, e en menor medida por falta de tempo as forzas de
enerxía.
O tema dos ecosistemas non deu tempo a traballalo na
sesión de EF, polo que o traballaron nas sesión de aula coa
titora.
45. Resultado final e interese do proxecto
Aínda que houbo temas que nos quedaron sen traballar,
seguramente pola falta de práctica neste tipo de
programacións conxuntas para o departamento de EF.
Ceemos que se solucionaría coa constancia e experiencias
mantidas ao longo dos anos neste tipo de proxectos. Por
exemplo a adaptación ao tema das plantas que tivemos que
saír no 1º trimestre a recoller follas, no segundo sementar e
no terceiro plantar na horta do colexio.
Non temos ningunha dúbida de que a experiencia foi moi
interesante para os alumnos/as, e tremendamente positiva.
46. Na vista dos resultados diriamos que é necesaria para
mellorar ademais da calidade de vida saudable, como se
pretendía, mellora tamén a calidade na educación, xa que
esta sesión equilibra un pouco máis as sesións lúdicas e
cognoscitivas de tal maneira que van estimulados ás clases
na aula. Pensamos que eles tamén captan o feito de que
compensan mellor o tempo que permanecen sentados con
estas sesión nas que aprenden xogando, desprazándose,
buscando, camiñando...
Con respecto aos recreos: observamos con gran sorpresa
que os nenos desta clase, na hora do recreo xogaban sempre
xuntos, facendo carreiras de relevos, carretillas, rodas
laterais... É dicir moita mais actividade que outros grupos
47. 6 LISTAXE DO PROFESORADO
IMPLICADO (TAREFAS REALIZADAS POR
CADAQUÉN)
A titora colaboradora é Margarita Alvarez Prado e a
mestra de EF é Ana María Gil Medraño en calidade de
coordinadora do proxecto. Ambas mestras demos as clases
xuntas nesta hora elixida. A titora continuaba na aula as
sesións que quedaban por rematar como as recollidas das
enquisas, o remate dos murais, etc
Participou tamén no proxecto o outro mestre de EF do
centro: Enrique Paredes Rodríguez que foi o encargado da
parte informática asi como de colaborador na confección das
actividades do proxecto.
48. 7 BIBLIOGRAFÍA E LIGAZÓNS
EMPREGADAS
- Libro guia didactica 3º Primaria Coñecemento do Medio.
Ed Rodeira.
- Decreto 130/2007 de 28 de xuño
- Esteve, J.M. (2003): La tercera revolución educativa.
Barcelona. Paidós.
- Bono,E.De (1995): El pensamiento paralelo. Paidós
- Delors,J. (1998): La educación encierra un tesoro.
Informe de la Unesco de la comisión internacional sobre la
educación para el siglo XXI. Madrid. Santillana
- Trilla, J;Novella, A (2001) Educación y participación
socil de la infancia. Revista Iberoamericana, 26
-Martin García X. Puig Rovira J.M.(2007) Las siete
competencias básicas para educar en valores. Barcelona Grao.
