1. Ενότθτα 7
Μουσική
• Μεταβατικά και αμετάβατα ριματα
• Τποκείμενο, αντικείμενο, κατθγοροφμενο

2. Ριμα
Είναι ςε όλουσ πια γνωςτό πωσ ο
βαςιλιάσ τθσ ηοφγκλασ είναι το λιοντάρι
και ο βαςιλιάσ τθσ πρόταςθσ είναι το
ριμα.
Αν κζλετε μάλιςτα να ξζρετε, αυτό
ιςχφει ςε όλεσ τισ γλώςςεσ και όχι μόνο
ςτα ελλθνικά.

3. Σο ριμα φανερώνει μια
ενζργεια.΢ε κάκε πρόταςθ όμωσ
υπάρχει κάποιοσ ι κάτι που
ενεργεί, πακαίνει ι βρίςκεται ςε
μια κατάςταςθ. Η λζξθ αυτι είναι
το υποκείμενο.
Αυτό ςθμαίνει υποκείμενο;
Σότε κακώσ παρεξθγικθκα
που θ φαινα μου φώναηε
« κα ςταματιςεισ πια να
μασ ξεκουφαίνεισ, φάλτςο
υποκείμενο;» Θα πάω να τθσ
ηθτιςω ςυγνώμθ!

4. Υποκείμενο
Σο υποκείμενο απαντά ςτθν ερώτθςθ ποιοσ ι ποιοι ζκαναν
ι ζπακαν κάτι.
Μπορεί να είναι:
• Ουςιαςτικό ςε πτώςθ ονομαςτικι:
Η μαμά μου μαγειρεφει.
• Προςωπική αντωνυμία:
Εγώ τρελαίνομαι για μακαρονάδες!
• Μια ολόκληρη πρόταςη που ξεκινά με το να ι το ότι:
Πρόκειται να πάω διακοπζσ.
Φαίνεται ότι δε με προςζχεισ καθόλου!

5. Αντικείμενο
Αντικείμενο είναι μια λζξθ ι μια φράςθ που είναι πολφ
ςτενά δεμζνθ με το ριμα και τθ βρίςκουμε όταν
ρωτάμε « τι; » ι « ςε ποιον; ».
Σο αντικείμενο μπορεί να είναι ζνα ςωρό πράγματα.
Πάρτε άνετεσ κζςεισ και παρακολουκιςτε με
προςοχι!

6. • Μια λζξη:
Ο Μιςζλ πιάνει την κιθάρα του.
• Μια ονοματική φράςη:
΢βινω τα φώτα τησ αίθουςασ.
• Μπορεί να είναι ουςιαςτικό:
Ο Ιβ κλείνει το μαγνητόφωνο.
• Αντωνυμία:
Ο Ιβ μου εξήγηςε.
• Μια πρόταςη:
Οι χορδζσ κοντεφουν να ςπάςουν.

7. Διάβαςε τισ προτάςεισ, κάνε τισ ςωςτζσ ερωτιςεισ και
βρεσ τα αντικείμενα:
Ανοίγω τθν πόρτα.
Μου ζδωςε το βιβλίο τθσ.
Φώναξε το γιατρό.
Ο Ιβ μου ζδειξε πώσ να λφςω τθν άςκθςθ.
Κοιμάμαι.
Σα ντραμσ χτυποφν.
Σο κοινό χορεφει.
Σα παιδιά γελοφν και τραγουδοφν ζνα όμορφο
τραγοφδι.

8. Παρατθριςατε κάτι εςείσ γιατί εγώ δεν παρατιρθςα τίποτα!

9. Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα
• Σα ριματα που ζχουν αντικείμενο τα λζμε
μεταβατικά.
Ανοίγω την πόρτα. Μου ζδωςε το βιβλίο τησ.
Φώναξε το γιατρό.
Ο Ιβ μου ζδειξε πώσ να λφςω την άςκηςη.
Σο πιάςατε; Δικό
ςασ!

10. • Σα ριματα που δεν ζχουν αντικείμενο λζγονται
αμετάβατα.
Σαράμ!!!! Σο καταλάβαμε όλοι;
Κοιμάμαι.
Σα ντραμσ χτυποφν.
Σο κοινό χορεφει.
Σα παιδιά γελοφν.

11. Κατηγοροφμενο
Τπάρχουν κάποια ριματα που δεν παίρνουν
αντικείμενο αλλά μια άλλθ λζξθ, που φανερώνει ότι το
υποκείμενο ζχει μια ιδιότθτα, ζνα χαρακτθριςτικό ι
βρίςκεται ςε μια κατάςταςθ.
Αυτι τθ λζξθ τθ λζμε κατηγοροφμενο και βρίςκεται
πάντα ςτον ίδιο αριθμό και ςτην ίδια πτώςη με το
υποκείμενο.
Σα ριματα που παίρνουν κατθγοροφμενο λζγονται
ςυνδετικά. Σα πιο ςυνθκιςμζνα ςυνδετικά ριματα
είναι τα:
είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, μοιάηω, κεωροφμαι, παρουςι
άηομαι κλπ

12. Σι λεσ κι εςφ, κατθγοροφμενο;
Ε, τι να πω, κφριε δικαςτά! Εγώ μια
απλι λζξθ είμαι. Δεν καταλαβαίνω
γιατί βρίςκω πάντα τον μπελά μου;

13. Τι μπορεί να είναι το κατηγοροφμενο;
Σο κατθγοροφμενο μπορεί να είναι:
• επίθετο
π.χ Σο ποτιρι μου είναι άδειο.
• παθητική μετοχή
π.χ Φαίνεςαι πολφ μπερδεμζνοσ. Σι ςου ςυμβαίνει;