Ini adalah untuk perkongsian. Semoga bermanfaat untuk kegunaan semua. Thank you~ GRED A SKBL3133 STILISTIK SET 1 SESI 1 2019/2020 TAJUK : ESEI STILISTIK PUISI MEMBUNUH MIMPI (SEBUAH PESAN UNTUK MAYAWATI) KARYA USMAN AWANG NAMA PELAJAR : NUR SYAHEERA ZUNIKA BINTI RASHDAN NO. MATRIK : A164569 NAMA PENSYARAH : PROF. MADYA DR. MOHAMMAD FADZELI BIN JAAFAR

1. 1
SKBL3133 STILISTIK
SET 1 SESI 1 2019/2020
TAJUK :
ESEI STILISTIK
PUISI MEMBUNUH MIMPI (SEBUAH PESAN UNTUK MAYAWATI)
KARYA USMAN AWANG
NAMA PELAJAR : NUR SYAHEERA ZUNIKA BINTI RASHDAN
NO. MATRIK : A164569
NAMA PENSYARAH : PROF. MADYA DR. MOHAMMAD FADZELI
BIN JAAFAR

2. 2
1.0 PENDAHULUAN
Puisi yang dikaji bertajuk Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) karya Usman
Awang. Bidang kajian yang telah dipilih merupakan bidang stilistik, iaitu stail dan gaya yang
dihubungkan dengan pemakaian bahasa sebagai wahana pengucapan. Menurut David Crystal
(1985), stilistik merupakan gaya bahasa yang merujuk kepada jenis teknik kajian linguistik
tertentu semasa bahasa digunakan dalam ucapan masyarakat, seperti bahasa sains,
undang-undang, agama, debat, atau sastera, atau bahasa kelas sosial yang berbeza. Ciri-ciri
yang terdapat dalam stilistik ini ialah bahasa yang indah dan menarik bagi memberi
gambaran kepada keunikan penyair dalam mencetuskan sesuatu karya sastera menurut gaya
dan stailnya yang tersendiri. Stilistik juga memperlihatkan unsur bahasa menyenangkan dan
memiliki nilai estetika. Bidang stilistik ini berkait rapat dengan pengkaryaan sastera. Fokus
utama bidang stilistik adalah untuk mengetahui gaya bahasa yang digunakan dalam sesuatu
karya sastera seperti, sajak, puisi, gurindam, cerpen dan sebagainya.
Aspek yang akan dinilai dalam analisis ini meliputi bentuk atau struktur puisi,
interpretasi umum tajuk puisi, maksud puisi secara keseluruhan, dan maksud puisi mengikut
rangkap. Selain itu, kajian ini juga akan menganalisis unsur-unsur stilistik yang terlibat iaitu,
kategori leksikal dan bahasa kiasan yang terdapat dalam puisi Membunuh Mimpi (Sebuah
pesan untuk Mayawati) karya Usman Awang. Akhir sekali, pengkaji akan merumuskan
hubungan di antara ciri stilistik dan interpretasi. Melalui kajian ini diharap dapat memberi
kefahaman mengenai kepentingan unsur stilistik dalam sesuatu karya sastera.
Bahagian seterusnya akan menerangkan tentang interpretasi umum mengenai puisi
Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang seperti interpretasi
umum puisi, puisi kajian, maksud tajuk puisi, maksud puisi secara keseluruhan, maksud puisi
mengikut rangkap, latar belakang penyair, dan sebab pemilihan puisi.
2.0 INTERPRETASI UMUM
Bab ini akan menerangkan mengenai interpretasi umum mengenai puisi bertajuk
“Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati)” oleh Usman Awang. Interpretasi
umum melibatkan puisi kajian, maksud tajuk puisi, maksud puisi secara keseluruhan,
maksud puisi mengikut rangkap, latar belakang penyair, dan sebab pengkaji memilih puisi
ini.

3. 3
2.1 Puisi Kajian
Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang
Usiamu menghampiri sunti dara
Mengibarkan rasa di selendang sutera
Menyembunyikan malu di bilik terkunci
Diselubungi rindu lagu dan tari
Seribu bayang seribu mimpi
yang manis indah itulah mimpi.
Mimpi itu adalah keajaiban anugerah
Tapi dialah nanti menyebabkan kau gundah
Terasing di cermin kenyataan
Kehidupan yang ganas dan kejam.
Sunti daraku,
Jangan kaupinjam lamunanku, hati seorang ayah
Yang kini kubenci sebab begitu lemah
Selamanya mimpiku hidup ini serba indah.
Bunuhlah mimpi itu, anakku
Kau membunuh segala palsu
Lagu dan rindu
Yang selalu menipumu.
Dapatkan keberanian hidup baru
Dari kekuatan hati dan ketinggian ilmu.

4. 4
2.2 Interpretasi Umum Puisi
Puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang ini
mempunyai bentuk jenis bebas dan tidak terikat dengan unsur-unsur puisi tradisional seperti
pantun dan syair. Puisi ini mempunyai lima rangkap dan berjumlah 20 baris perkataan:
Rangkap 1- 6 baris
Rangkap 2,3,4 - 4 baris
Rangkap 5 - 2 baris
Bentuk puisi ini menggunakan rima seperti berikut :
1. Rangkap pertama : a-a-b-b-b-b
2. Rangkap kedua : a-a-b-c
3. Rangkap ketiga : a-b-b-b
4. Rangkap keempat : a-a-a-a
5. Rangkap kelima : a-a
Melihat kepada analisis bentuk rima bunyi puisi, puisi ini tidak terikat dengan bentuk
puisi tradisional. Rima puisi ini berbentuk bebas. Terdapat rangkap yang mengekalkan
persamaan bunyi iaitu rangkap keempat yang mengekalkan rima bunyi yang sama seperti
puisi tradisional dengan rima a-a-a-a. Melihat kepada jumlah perkataan pula, setiap baris
mengandungi jumlah yang tidak sama iaitu antara 2 hingga 7 perkataan di setiap baris. Suku
kata perkataan di setiap rangkap juga tidak sama iaitu setiap rangkap mempunyai antara 5
hingga 17 perkataan sebaris.
2.3 Interpretasi Tajuk Puisi
Puisi ini bertajuk Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang.
Seperti yang diketahui perkataan “membunuh” merupakan kata kerja yang bermaksud
melakukan sesuatu terhadap benda-benda yang bernyawa supaya mati atau mematikan
(Kamus Dewan Edisi Keempat). Perkataan “mimpi” pula merupakan kata nama abstrak yang
bermaksud khayalan atau angan-angan di minda manusia (Kamus Dewan Edisi Keempat).
“Membunuh” ialah perbuatan kejam yang dilakukan oleh manusia kepada sesuatu yang

5. 5
konkrit sahaja seperti membunuh manusia dan haiwan namun, bagi tajuk puisi ini perkataan
“membunuh” yang dimaksudkan bukanlah mematikan benda bernyawa tetapi ialah
menghapus atau melupakan sesuatu yang berada di minda dan “mimpi” bermaksud
angan-angan atau harapan. Jadi, maksud tajuk puisi Membunuh Mimpi bermaksud
melupakan angan-angan yang berlebihan di fikiran.
Tajuk puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) bermaksud penyair
membuat pesanan kepada Mayawati supaya tidak mempunyai angan-angan yang tinggi
semasa zaman remaja kerana ia akan memberi kekecewaan kepada gadis tersebut kelak.
Dalam puisi ini Mayawati merupakan anak gadis kepada penyair. Hal ini ditunjukkan dalam
rangkap ketiga seperti berikut:
Sunti daraku,
Jangan kaupinjam lamunanku, hati seorang ayah
Perkataan -ku dalam sunti daraku menunjukkan bahawa penyair memaksudkan
Mayawati sebagai anaknya dan -ku dalam “jangan kaupinjam lamunanku, hati seorang
ayah” menunjukkan penyairlah ayah kepada Mayawati. Seterusnya, maksud membunuh
mimpi ditunjukkan dalam rangkap keempat seperti di bawah:
Bunuhlah mimpi itu, anakku
Kau membunuh segala palsu
Lagu dan rindu
Yang selalu menipumu.
Penyair menyuruh anak gadisnya membunuh mimpi iaitu penyair mahu anaknya supaya
tidak berangan-angan tentang sesuatu yang tidak pasti terjadi dan sesuatu yang dia dapat
tidak semestinya sama seperti sesuatu yang diimpikan semasa menginjak usia remaja.
Penyair mahu anaknya membunuh segala kepalsuan yang terdapat di dalam mimpi itu seperti
dalam baris kedua “kau membunuh segala palsu” kerana mimpi itu akan selalu menipu anak
gadisnya itu seperti dalam baris keempat “yang selalu menipumu”.

6. 6
2.4 Maksud Puisi Secara Keseluruhan
Maksud puisi ini secara keseluruhannya ialah, si bapa memberi nasihat kepada anak gadisnya
yang bernama Mayawati yang bakal menginjak usia remaja untuk menjaga dirinya selalu,
berhati-hati dengan kehidupan dan memenuhkan ilmu di dada. Sama seperti para bapa di luar
sana yang sentiasa mahukan yang terbaik bagi anak gadis mereka.
Tema puisi ini ialah mengetengahkan kasih sayang dan nasihat seorang bapa kepada
anak gadisnya yang bernama Mayawati berhubung dengan sikap yang perlu ada dalam diri
untuk menghadapi hidup yang penuh dengan dugaan dan cabaran ini.
2.5 Maksud Puisi Mengikut Rangkap
i. Rangkap Pertama
Dalam rangkap pertama ini, penyair memberi nasihat kepada anak gadisnya yang bernama
Mayawati yang akan menginjak ke usia remaja dan sudah memperlihatkan rasa malu.
Penyair memerihalkan pesanan bapa kepada anak gadisnya yang menjadi seorang anak dara
untuk sentiasa menjaga perilaku dan menjaga maruah diri seperti dalam rangkap:
mengibarkan rasa di selendang sutera
menyembunyikan malu di bilik terkunci
Selain itu, penyair menasihatkan anaknya supaya tidak terbuai dengan mimpi atau
angan-angan yang indah dan mengasyikkan kerana semuanya bukanlah realiti dalam
kehidupan yang sebenar. Realiti yang sebenarnya tidak akan sama seperti apa yang disangka
oleh anaknya. Ia dapat dilihat dalam rangkap:
seribu bayang seribu mimpi
yang manis indah kerana itulah mimpi.
ii. Rangkap Kedua
Dalam rangkap kedua ini, penyair mengatakan kepada anaknya bahawa sungguhpun
impian-impian yang indah itu mengasyikkan, namun impian-impian itu kelak akan akan
menyebabkan anaknya itu kecewa apabila segala yang diharapnya berlainan daripada

7. 7
kenyataan hidup yang sebenarnya. Seungguhnya, dalam kehidupan sebenar ia tidaklah begitu
indah dan ketika itulah anaknya akan berasa takut untuk menghadapinya seperti dalam
rangkap:
Mimpi itu adalah keajaiban anugerah
tapi dialah nanti menyebabkan kau gundah
Penyair juga menceritakan di mana apa yang bakal dilalui oleh anak gadisnya sangatlah
berbeza kerana kehidupan yang sebenarnya adalah kehidupan yang penuh dengan keganasan
dan kekejaman seperti dalam rangkap:
Kehidupan yang ganas dan kejam
iii. Rangkap Ketiga
Dalam rangkap ketiga ini, penyair mengharapkan anaknya itu supaya tidak mengikut jejak
atau keperibadinya sebagai seorang yang begitu lemah kerana sebelum ini, penyair juga
hidup dalam mimpi yang serba indah dan mengasyikkan. Tetapi, kini dia sedar realiti
kehidupan yang sebenarnya seperti yang dapat dilihat dalam rangkap:
jangan kau pinjam lamunanku, hati seorang ayah
yang kini kubenci sebab begitu lemah
iv. Rangkap Keempat
Dalam rangkap keempat ini, penyair menceritakan bahawa pada zaman remaja ini, si anak
gadisnya itu akan melalui segala penipuan dalam kehidupan sebenar. Oleh itu, si bapa
menasihati dan memberi semangat kepada anak gadisnya untuk membuang sahaja
mimpi-mimpi indah yang tidak pasti. Penyair berharap anaknya boleh menghindarkan
mimpi-mimpi zaman remaja yang boleh menjerat diri. Ia dapat dilihat dalam rangkap
berikut:
Bunuhlah mimpi itu, anakku
kau membunuh segala palsumu

8. 8
v. Rangkap Kelima
Dalam rangkap terakhir ini, penyair berharap agar anaknya Mayawati menanamkan
keberanian hidup baru di usia remaja yang akan diperolehinya daripada berbekalkan
kecekalan hati dan ilmu yang penuh di dada. Seperti dalam rangkap berikut:
Dapatkan keberanian hidup baru
dari kekuatan hati dan ketinggian ilmu
2.6 Latar Belakang Penyair
Usman Awang sebagai seorang tokoh dalam kesusasteraan Melayu moden, khususnya sajak
dan drama amat banyak diperkatakan. Oleh itu, nama Usman Awang paling terkenal di
kalangan pengkaji dan peminat sastera Melayu pada pelbagai peringkat dan golongan.
Kejayaannya mempertahankan dirinya sebagai seorang penyair dan budayawan yang terus
kreatif memberikan semacam keteguhan terhadap tradisi baharu sastera kita. Beliau seorang
penyair yang tidak pernah pudar dan sentiasa dapat menyesuaikan dirinya dalam pelbagai
zaman dan situasi.
Usman Awang dilahirkan pada 12 Julai 1929 di Kampung Tanjung Lembu, Kuala Sedili,
Kota Tinggi, Johor Darul Takzim. Pendidikan yang diterimanya setakat sekolah Melayu
sahaja. Situasi dan keluarganya yang miskin tidak membolehkan beliau untuk meneruskan
pendidikannya. Beliau disekolahkan di Kuala Sedili (1936), Mersing (1937), dan Bandar
Maharani Muar (1940) hingga lulus darjah Enam.
Karya Usman Awang begitu indah, cukup bersemangat dan bermakna sehingga
meletakkan nama beliau di antara tokoh sastera yang termahsyur di tanah air. Puisi-puisi
beliau yang terkenal seperti Salam Benua, Kekasih, Pak Utih, Ke Makam Bonda, Nasib
Buruh, Bunga Popi, Gadis di Kuburan, Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati),
Duri dan Api, Anak Jiran Tionghua, Hadiah, Sahabatku dan Merpati Putih, Jelajahilah Dunia.
Kebanyakan hasil kerja seni beliau ini mengisarkan tentang realiti kehidupan, memberi
keprihatinan terhadap golongan yang tertindas dan bersifat universal serta menerapkan unsur
patriotisme.
Antara pencapaian Usman Awang sepanjang hidupnya termasuklah memenangi
anugerah kesusasteraan seperti Gelaran Pejuang Sastera (1976), SEA Write Award (1928),

9. 9
Gelaran Sasterawan Negara (1983), Zamalah Sastera untuk kategori Penulis Terkenal
(Veteran) (1985) dan Anugerah Penyair Johor (1995).
2.7 Sebab Pemilihan Puisi
Pengkaji memilih puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) karya Usman
Awang kerana puisi ini berbentuk bebas tidak terikat dengan puisi tradisional. Puisi ini
bertemakan pesanan atau nasihat dan ini sangat dekat dengan diri pengkaji. Puisi ini
menerangkan tentang nasihat yang diberikan oleh si bapa kepada anak gadisnya yang
bernama Mayawati. Contoh nasihat yang diberikan ialah seperti dalam rangkap kedua puisi:
Mimpi itu adalah keajaiban anugerah
Tapi dialah nanti menyebabkan kau gundah
Terasing di cermin kenyataan
Kehidupan yang ganas dan kejam.
Penyair menasihatkan bahawa mimpi akan menyebabkan Mayawati kecewa kelak
kerana mimpi itu sangat bertentangan dengan hakikat hidup yang sebenar. Sama seperti para
bapa di luar sana yang sentiasa mahukan yang terbaik bagi anak gadis mereka. Semua bapa
mahu melihat anak gadisnya gembira dalam kehidupan dan dia juga mahu anak gadisnya
tahu bahawa dia selalu ada apabila diperlukan. Kasih sayang seorang bapa kepada anak
perempuan melebihi orang lain dan bapa mahu memenuhi segala kehendak yang akan
membuatkan anak perempuannya gembira. Apabila anak perempuan tersenyum, bapanya
pasti akan rasa cukup bahagia. Hal ini menunjukkan sebab pengkaji memilih puisi
Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) karya Usman Awang sebagai data
kajian.
Bahagian seterusnya akan menganalisis bidang stilistik bagi puisi Membunuh Mimpi
(Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang berdasarkan dua aspek iaitu kategori
leksikal dan bahasa kiasan.

10. 10
3.0 ANALISIS STILISTIK
Dalam bab ini pengkaji akan menganalisis aspek stilistik yang dipilih iaitu dari segi leksikal
dan bahasa kiasan. Analisis dari sudut leksikal ini meliputi deskripsi mengenai kata nama,
kata kerja, dan kata adjektif. Analisis bahasa kiasan pula meliputi bentuk metafora dan
personafikasi.
3.1 Kategori Leksikal
KATA NAMA KATA KERJA KATA ADJEKTIF
usia
sunti dara (2x)
selendang sutera
bilik
lagu (2x)
bayang
mimpi (5x)
keajaiban
anugerah
cermin
kenyataan
kehidupan
hati (2x)
ayah
hidup (2x)
anak
keberanian
kekuatan
ketinggian
ilmu
Kata Ganti
Nama
-mu (2x)
dia
kau (3x)
-ku (5x)
menghampiri
mengibarkan
menyembunyikan
terkunci
diselubungi
tari
pinjam
menyebabkan
terasing
bunuhlah
membunuh
menipumu
dapatkan
rasa
malu
manis
indah (2x)
gundah
ganas
kejam
lemah
palsu
rindu (2x)
benci
39 13 13
Jadual 1: Leksikal yang terdapat dalam puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk
Mayawati)

11. 11
Secara keseluruhannya, puisi ini mempunyai sebanyak 39 kata nama, 13 kata kerja dan
13 kata adjektif. Ketiga-tiga jenis kata dalam jadual 1 adalah yang paling dominan di dalam
puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) ini. Pengkaji telah
mengelompokkan kata tersebut mengikut kumpulan yang sesuai seperti yang terdapat dalam
jadual 2 di bawah:
KATA NAMA KATA KERJA KATA ADJEKTIF
Manusia
ayah
sunti dara
Transitif
mengibarkan
menyembunyikan
menyebabkan
menghampiri
pinjam
Perasaan
malu
gundah
rindu
benci
Kebendaan
selendang sutera
bilik
cermin
Tak sengaja
terkunci
terasing
Harapan
manis
indah
Abstrak
hati
lagu
Perbuatan Kejam
membunuh
menipu
Kekasaran
ganas
kejam
palsuKehebatan
keberanian
kekuatan
ketinggian
Jadual 2: Kumpulan leksikal yang terdapat dalam puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan
untuk Mayawati)
Berdasarkan jadual 2, puisi “Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati)” ini
mudah difahami kerana tidak berlaku penyimpangan dari segi aspek semantik mahupun
sintaksis. Puisi ini banyak menggunakan kata nama yang merujuk kepada manusia iaitu
seperti dilihat penyair menggunakan kata nama “ayah” dan “sunti dara” dalam rangkap
pertama dan ketiga kerana puisi ini menceritakan tentang kisah seorang bapa dan anak
gadisnya Mayawati yang semakin meningkat remaja. Seterusnya, kata nama yang merujuk

12. 12
kepada abstrak iaitu “hati” dan “lagu” yang didapati dalam rangkap ketiga dan keempat iaitu
penyair menggambarkan perasaan seorang bapa dan unsur keindahan dalam puisi ini.
Akhir sekali, kumpulan leksikal kata nama yang merujuk kepada kebendaan iaitu “bilik”,
“selendang sutera”, dan “cermin” dalam rangkap pertama dan kedua. Penyair menggunakan
kata nama “bilik” kerana menggambarkan seorang anak gadis yang perlu sentiasa berasa
malu dan tidak selalu keluar dari rumah kerana perlu menjaga nilai maruah dan menjaga diri.
Manakala “selendang sutera” ialah pakaian yang dipakai oleh seorang anak gadis supaya
kelihatan sopan dan ayu.
Seterusnya, analisis kata kerja yang didapati dalam puisi ini merupakan dari bentuk kata
kerja transitif seperti “mengibarkan”, “menyebabkan”, “menghampiri”, “menyembunyikan”,
dan “pinjam” didapati dalam rangkap pertama, kedua, dan ketiga. Penyair mengaitkan
dengan kata adjektif selepasnya bagi gambaran perasaan dalam puisi. Sebagai contoh, dalam
rangkap pertama “mengibarkan rasa” dan “menyembunyikan malu” di mana “rasa” dan
“malu” merupakan kata adjektif. Penyair juga mengaitkan dengan kata nama selepasnya bagi
merujuk kepada subjek dalam jalan cerita puisi ini contohnya, “menyebabkan kau” di mana
“kau” merujuk kepada si gadis bernama Mayawati. Kata “pinjam” pula didapati dalam
rangkap ketiga di mana penyair menggunakan kata kerja ini untuk menceritakan keadaan di
mana si bapa melarang anak gadisnya untuk pinjam angan-angan lampaunya kerana dia tidak
mahu si gadis itu mengulangi kesilapannya yang lalu.
Analisis kata adjektif yang didapati dalam puisi ini dibahagikan kepada tiga bentuk iaitu
pertama ialah bentuk harapan seperti “manis” dan “indah” dalam rangkap pertama “yang
manis indah kerana itulah mimpi”. Penyair menggunakan kata adjektif ini kerana ingin
menceritakan tentang keindahan sebuah mimpi bagi anak gadis yang meningkat usia remaja.
Seterusnya, bentuk perasaan iaitu “malu”, “gundah”,“rindu”, dan “benci”. Kata adjektif
“malu” dalam rangkap pertama puisi ini merujuk kepada sifat pemalu seorang gadis yang
bakal menginjak usia remaja manakala kata adjektif “gundah” dalam rangkap kedua puisi
pula merupakan perasaan yang bakal dihadapi oleh si gadis tersebut jika dia terus hanyut
dalam mimpi yang indah dan apabila kenyataan hidup tidak seperti yang diimpikan. Kata
adjektif “benci” dalam rangkap ketiga puisi pula merujuk kepada perasaan si bapa yang
menyesal kerana sering bemimpi yang indah semasa zaman remajanya dan telah sedar realiti
kehidupan yang sebenar.

13. 13
Akhir sekali, kumpulan leksikal kata adjektif bentuk kekasaran yang didapati dalam
rangkap kedua iaitu “ganas” dan “kejam”. Penyair menggunakan kata adjektif ini bagi
menerangkan keadaan di mana sebuah mimpi itu hanyalah kepalsuan semata-mata dan
kehidupan realiti sebenar adalah kejam dan ganas kerana tidak seindah yang disangka.
3.2 Bahasa Kiasan
Dalam sajak ini, terdapat dua jenis bahasa kiasan yang akan dikaji iaitu metafora dan
personafikasi. Dalam bahasa kiasan ini kita membuat perbandingan akan sesuatu perkara
dengan benda yang lain. Tujuan utama terdapatnya bahasa kiasan ialah untuk mewujudkan
daya imaginasi kepada pembaca. Selain itu, tujuan penggunaan bahasa kiasan juga adalah
bagi menyampaikan maksud puisi secara tersirat.
3.2.1 Metafora
Metafora merupakan proses linguistik yang digunakan untuk membandingkan sifat sesuatu
benda dengan yang lain. Sesuatu perkataan diambil daripada suatu makna yang terus ke
makna yang tersirat. Metafora merupakan unsur bahasa kiasan yang digunakan bagi
mendeskripsikan sifat sesuatu objek yang dilihat itu dengan sifat objek lain bagi maksud
menyampaikan makna yang tersirat. Selain itu, penggunaan metafora dapat memberi
kelainan kepada susunan kata dalam karya seni bagi menimbulkan imaginasi kepada para
pembaca. Antara metafora yang terdapat di dalam puisi ialah:
Rangkap pertama : Yang manis indah kerana itulah mimpi
Rangkap kedua : Mimpi itu adalah keajaiban anugerah
Terasing di cermin kenyataan
Bentuk metafora yang terdapat dalam puisi ini memperlihatkan penggunaan unsur
penggunaan ayat yang indah dan manis oleh penyair seperti dalam rangkap “yang manis
indah kerana itulah mimpi” dan “mimpi itu adalah keajaiban anugerah”. Bentuk metafora
bagi kedua-dua baris rangkap tersebut ialah metafora abstrak ke konkrit. Penyair
menggunakan perkataan “mimpi” dalam puisi ini kerana ia berbentuk abstrak di mana mimpi

14. 14
tidak boleh disentuh. Maksud “mimpi” secara terus ialah sesuatu yang seolah-olah dialami
atau dilihat sewaktu tidur dan khayalan atau angan-angan, namun di dalam puisi ini
perkataan “mimpi” dimaksudkan dengan khayalan atau angan-angan seorang gadis yang
bernama Mayawati yang akan menginjak usia remaja.
Mayawati mempunyai angan-angan yang tinggi tentang zaman remajanya. Jadi, si bapa
memberi nasihat kepada anak gadisnya supaya tidak terlalu mempunyai angan-angan yang
tinggi kerana “yang manis indah kerana itulah mimpi” di mana maksudnya mimpi memang
sangat indah dan manis namun hakikatnya tidak seperti yang diimpikan. Mimpi juga
merupakan anugerah di mana kita semua dapat memikirkan sesuatu khayalan indah yang
boleh membuatkan kita bahagia apabila memikirkannya seperti dalam baris “mimpi itu
adalah keajaiban anugerah”.
Selain itu, dalam rangkap “terasing dicermin kenyataan” ini melihatkan di mana konsep
sesuatu objek dipindahkan kepada sesuatu objek lain. Idea menggunakan objek “cermin”
digunakan bagi memberi maksud tentang hakikat kehidupan dalam puisi ini. Bentuk
metafora bagi “terasing dicermin kenyataan” ini ialah tak bernyawa ke abstrak kerana
“cermin” ialah benda konkrit tak bernyawa yang bermaksud kaca yang digunakan untuk
melihat bayang diri sendiri telah dipindahkan maksudnya ke abstrak iaitu hakikat kehidupan
sebenar dalam puisi ini.
3.2.2 Personafikasi
Personafikasi merupakan unsur bahasa kiasan yang memberi sifat manusia kepada binatang,
tumbuh-tumbuhan atau benda bukan bernyawa. Dalam puisi ini, penyair kerap menggunakan
unsur bunyi personafikasi bagi mengindahkan jalan cerita dan menerbitkan imginasi kepada
pembaca. Bagi puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman Awang
ini, terdapat personafikasi di setiap rangkap puisi. Contoh personafikasi adalah seperti
berikut:
Rangkap pertama : mengibarkan rasa di selendang sutera
menyembunyikan malu di bilik terkunci
Rangkap kedua : kehidupan yang ganas dan kejam

15. 15
Rangkap ketiga : jangan kau pinjam lamunanku
Rangkap keempat : bunuhlah mimpi itu
Rangkap kelima : keberanian hidup baru
kekuatan hati dan ketinggian ilmu
Kesemua contoh di atas menggambarkan pemberian sifat manusia yang bernyawa
kepada benda yang abstrak atau tidak bernyawa iaitu bukan manusia. Perkataan
“mengibarkan”, “menyembunyikan”, “ganas dan kejam”, “pinjam”, “bunuhlah”, “menipu”,
“keberanian”, “kekuatan”, dan “ketinggian” merupakan sifat manusia yang telah diberikan
kepada benda tidak bernyawa dan abstrak seperti “selendang sutera”, “malu”, “kehidupan”,
“mimpi”, “hati” dan “ilmu”. Misalnya, contoh ayat dalam rangkap keempat iaitu “bunuhlah
mimpi itu”. Penyair menggunakan kata kerja “bunuh” diberikan kepada benda bukan abstrak
iaitu kata adjektif “mimpi”. “Bunuh” merupakan sifat manusia namun diberikan kepada
“mimpi” dalam erti kata lain ingin mengatakan bahawa seseorang itu perlu melupakan sahaja
angan-angan yang tercipta.
Selain itu, dalam rangkap pertama “mengibarkan rasa di selendang sutera” dapat dilihat
di sini bahawa perkataan “mengibarkan” merupakan sifat binatang iaitu burung yang akan
mengibarkan sayapnya. Namun, dalam puisi ini penyair menggunakan perkataan
“mengibarkan” tersebut kepada “selendang sutera” yang merupakan benda tak bernyawa.
Penyair memaksudkan “mengibarkan rasa di selendang sutera” merupakan kecantikan
seorang gadis yang berpakaian sopan di mana sifat selendang sutera sendiri mempunyai
permukaan yang lembut dan elegan serta licin dan berkilat. Hal ini dapat dikaitkan dengan
sifat kelembutan perempuan yang sopan dan ayu.
Bagi rangkap ketiga pula, “jangan kau pinjam lamunanku” mempunyai perkataan
“pinjam” yang dipinjamkan kepada abstrak iaitu “lamunan”. “Lamunan” merupakan
angan-angan yang bukan-bukan atau khayalan seseorang yang berbeza dengan orang lain.
Dalam puisi ini, penyair memaksudkan “jangan kau pinjam lamunanku” dengan pesanan si
bapa supaya anak gadisnya tidak “pinjam” atau mempunyai khayalan yang sama seperti
dirinya yang kerap berangan-angan yang bukan-bukan pada zaman remajanya dahulu yang
akhirnya membuatnya kecewa dengan hakikat kehidupan sebenar yang teruk dan tidak
bertimbang rasa ini.

16. 16
Akhir sekali, “kehidupan yang ganas dan kejam”. “Ganas” dan “kejam” ini merupakan
sifat manusia namun diberikan kepada unsur abstrak iaitu “kehidupan”. Maksud “ganas”
ialah galak dan suka menyerang umumnya untuk binatang serta selalu marah, bengis dan
tidak bertimbang rasa sama sekali. “Kejam” pula bermaksud tiada belas kasihan. Jadi,
“kehidupan yang ganas dan kejam” menunjukkan bahawa kehidupan yang dijalani ini penuh
dengan perkara yang tiada belas kasihan dan berbeza dengan khayalan yang diimpikan.
Di bahagian seterusnya, pengkaji akan menerangkan tentang hubungan ciri stilistik
dengan interpretasi berdasarkan puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati)
oleh Usman Awang.
4.0 HUBUNGAN CIRI STILISTIK DENGAN INTERPRETASI
Hubungan di antara ciri stilistik dan interpretasi ini adalah bagi menjelaskan makna
menyeluruh mengenai puisi Membunuh Mimpi (Sebuah pesan untuk Mayawati) oleh Usman
Awang dan menerangkan kategori leksikal dan bahasa kiasan.
Analisis ciri stilistik dapat menjelaskan unsur stilistik yang digunakan oleh penyair
dalam puisi ini dari segi aspek leksikal dan bahasa kiasan. Puisi merupakan karangan
berangkap yang dihasilkan melalui pemilihan kata yang disusun dalam sesebuah rangkap
(Nik Fazli 2015). Oleh itu, pentingnya bagi seseorang penyair untuk mengetengahkan unsur
stilistik dalam sesuatu puisi bagi mengindahkan karyanya. Oleh hal yang demikian,
penggunaan leksikal seperti kata nama, kata kerja dan kata adjektif bertujuan bagi merujuk
kepada subjek, objek dan keterangan manakala, penggunaan bahasa kiasan seperti metafora,
personafikasi, aliterasi dan asonansi bertujuan bagi mewujudkan daya imaginasi kepada para
pembaca.
Interpretasi pula dapat membolehkan pengkaji mengetahui jalan cerita dan maksud yang
terkandung dalam setiap ayat dalam puisi Membunuh Mimpi (sebuah pesan untuk Mayawati).
Puisi ini ditulis oleh penyair bertujuan untuk memberi pengajaran kepada masyarakat,
khususnya dalam konteks kekeluargaan dan kasih sayang. Puisi ini menceritakan kisah di
mana seorang bapa menasihati dengan memberi pesanan kepada anak gadisnya yang
bernama Mayawati yang bakal menempuh kehidupan di usia remaja. Di samping itu, puisi
ini juga mengekalkan unsur keindahan yang lazimnya ada dalam mana-mana karya sastera.
Puisi Melayu bukan sahaja memberi hiburan kepada masyarakat, namun sebagai medium
untuk menggambarkan perasaan dan idea kreatif seorang penyair.

17. 17
RUJUKAN
Crystal, David. 1985. A dictionary of linguistics and phonetics. 2nd edition. Oxford: Basil
Blackwell.
Dewan Bahasa Pustaka. 2018. Usman Awang - Sasterawan Negara Ke-3 (1983).
http://klikweb.dbp.my/wordpress/?p=4752. Dicapai pada 29 November 2019.
Kamus Dewan Edisi Keempat. 2010. Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur.
Nik Fazli bin Mohamad. 2015. Puisi Melayu Dalam Drama-Drama Noordin Hassan. Tesis
Master. Universiti Putra Malaysia, Serdang.