Breve reseña sobre a vida de mulleres cintíficas tan esquecidas ao longo da historia.

1. TROTULA DE SALERNO
ITALIA (¿ - 1097)
A
Escola de Salerno foi a
primeira universidade de Europa.
Tanto na tradición popular coma nos
círculos científicos as “Mulleres Salernitae” (Damas de
Salerno), terían fama como médicas e estudiosas da
medicina, e entre elas destacaba Trotula.
Escribiu varios tratados, entre eles “Passionibus
Mulierum” (“Das enfermidades das mulleres”), que foron
textos nas escolas de medicina ata o século XVI.
As súas teorías médicas foron incriblemente
avanzadas, falando do control de natalidade e das causas
e tratamentos da infertilidade.
Trotula foi apartada dos seus tratados de
erudición. Estes foron plaxiados, copiados e traducidos
a nome de outras persoas. Algunhas copias do século
XII atribuianllos ó seu marido; posteriormente quixeron
“transformala” nun home, masculinizando o seu nome e no
século XVI apareceron os tratados primeiro a nome dun
tal Eros e despois a nome dun tal Trotus.
http://www.setcip.gov.ar/cientificas.htm#trot
http://www.fempress.cl/207/revista/nombres.html

2. JAMES MIRANDA STUART BARRY
INGLATERRA (1.795 – 1.865)
Entre os séculos XVI e XVII, na sociedade occidental non se permitía o acceso á
educación para a muller.
A doutora Barry disfrazouse de home para graduarse na Escola de Medicina en
Edimburgo. Foi cirurxiá militar e despois nomeada inspector xeral de hospitais canadenses.
Ela realizou a primeira cesárea con éxito en Inglaterra.
Só despois da súa morte se descubriu a súa identidade, pero as autoridades seguían
afirmando que era un home.
Non se sabe por que os seus documentos desapareceron misteriosamente.
http://www.setcip.gov.ar/cientificas.htm#jame
http://www.drscope.com/pac/gineobs/o3/o3_pag29.htm

3. MARÍA WINKELMAN
1670 – 1720
Casou co seu profesor Gottfried Kirch, 31 anos
maior que ela e converteuse na súa axudante.
Despois de varias publicacións, fixo as observacións
e os cálculos necesarios para confeccionar o calendario, e
en 1702 descubriu un cometa aínda que, contrariamente
á tradición establecida, este non recibiu o seu nome.
Á morte do seu marido foille denegada a praza que
el tiña na Academia de Ciencias de Berlín.
Ninguén podía cuestionar a súa competencia
profesional, pero non lle permitiron ocupar a praza de
astrónoma dando como argumento principal o de que
podía ser un exemplo ou precedente para outras
mulleres, tal e como consta nas actas da Academia.
Mujeres científicas de todos los tiempos. Nuria Solsona

4. MARY FAIRFAX SOMERVILLE
ESCOCIA (1780 – 1872)
Descubriu o gusto pola arimética ós 13 anos nun colexio
de Edimburgo. Na súa casa non a deixaban estudiar porque
“era malo para as meniñas, que podían quedarse estériles”.
Dedicaba moitas horas ó estudio ata que o seu pai a
descubriu prohibíndollo, para que se adicara a actividades
sociais e ás artes domésticas. Para continuar tivo que facelo
en segredo aprendendo os libros de memoria.
Entre as súas obras temos Sobre a Conexión das
ciencias físicas (1.873), Xeografía física e Ciencia Molecular
e Microscópica (1.869).
Quen tivo a sorte de coñecela non dubidou en chamala
“a raíña das ciencias do século XIX”.
http://cuhwww.upr.clu.edu/mate/museo/mujeres/mary.htm
http://thales.cica.es/rd/Recursos/rd97/Biografias/55_56-1-b-MSOMERVILLE.html

5. Sophie Germain
Francia (1776 – 1831)
Criada durante os anos de turbulencia en Francia; os
seus pais opuxéronse a que estudiara matemáticas ata
que non tiveron opción e aceptaron. Non podía ir ás
clases porque non aceptaban mulleres, pero conseguía
apuntes dos profesores.
Intercambiou os seus traballos con outros
científicos famosos, pero sempre ocultándose baixo o
pseudónimo de Monsieur Le Blanc.
A pesares da importancia da
súa contribución ó estudio da
elasticidade dos materiais (traballo
que remitiu á Academia das
Ciencias insistentemente ata que
foi aceptado á terceira vez),
Sophie non figura entre aqueles
científicos que teñen o seu nome
gravado na emblemática torre polos
seus traballos nese campo.
Un olvido máis da historia da ciencia no referente
ós membros non masculinos.
http://cuhwww.upr.clu.edu/mate/museo/mujeres/sophie.htm
Mujeres, manzanas y matemáticas. Entretejidas. Xaro Nomdedeu Moreno

6. CECILIA GRIERSON
ARXENTINA 1859 – 1934
No ano 1878 marchou ó campo a loitar contra o
analfabetismo como profesora. En 1882 decidiu estudiar
medicina. Un impedimento legal impedía o ingreso de
mulleres na Facultade de Medicina pero, con insistencia,
conseguiu ser a primeira muller médica diplomada da
Universidade Nacional de Bos Aires.
Con todo, tivo que esperar más de cinco anos para
que lle permitiran exercer a súa profesión. Cando
puido, traballou en hospitais públicos e dispensarios de
barrios marxinais.
http://www.setcip.gov.ar/cientificas.htm#ceci
http://www.unq.edu.ar/iec/ameghino/biografias/grier.htm
http://www.medicos-municipales.org.ar/titu41199.htm

7. MILEVA MARIC
YUGOSLAVIA (1875 -1948)
Mileva foi a primeira esposa de Albert Einstein
¿autor? da teoría da relatividade.
En base ás cartas existentes
entre Mileva e Albert e ás
declaracións de outros científicos da
época, a Sociedade Americana de
Ciencia en 1990 chegou á conclusión
de que as ideas fundamentais e a
resolución dos problemas
matemáticos sobre a teoría proceden de Mileva.
Ela era a base sobre a que Albert se levantaba, en
parte era famoso gracias a ela, pero Mileva pasou á
historia soamente como a muller que abandonou ó gran
científico Albert Einstein, poucos anos antes de cederlle
o Premio Nobel de Física.
http://www.cotidianomujer.org.uy/1997/Nobel25.htm
http://www.setcip.gov.ar/cientificas.htm#mile
http://www.teclata.es/index/1paper.htm

8. SOFÍA KOVALEVSKAIA
RUSIA 1850 – SUECIA 1891
O seu interese polas matemáticas comezou de nena dun xeito moi curioso: un dos cuartos da súa
casa foi empapelada con follas litografadas sobre cálculo diferencial e integral. Ela pasaba horas
e horas tratando de descifrar as fórmulas .
En Berlín non lle permitiron acceder á Universidade, estudiando pola súa conta con outros
matemáticos que a axudaban.
Cando consegue doutorarse, non hai ningún posto de traballo en Europa para unha doutora en
matemáticas. En Rusia só lle ofrecen traballo como mestra de aritmética para nenas nunha escola
primaria.
En 1889, dous anos antes de morrer, recoñécese o seu mérito obtendo unha cátedra e dándolle un
premio polo seu traballo Le probleme de la rotation de un corps solide autour de un point fixe.
Fotografía súa nun selo ruso
http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/
http://www.setcip.gov.ar/cientificas.htm#sofi
http://www.somatematica.com.br/

9. ELEANOR ORMEROD
INGLATERRA (1828-1901)
Estudia entomoloxía, publicando moitos informes e folletos, que distribuía de balde. Foi membro
honorario de moitas institucións, sendo a primeira muller que recibiu o doutoramento honoris causa pola
Universidade de Edimburgo en 1900.
En 1898 foi recomendada para unha cátedra de entomoloxía económica, especialidade na que foi
pioneira pero, aínda que non había unha persoa idónea, rexeitárona por ser muller.
http://www.passporttoknowledge.com/storm/who/bios/women1.htm
http://www.cis.vt.edu/ws/SLprojects/danielle/entomology.html

10. JANE MARCET
INGLATERRA (1769-1858)
Escribiu os libros científicos máis populares de principios
do século XIX: Conversacións de Química, Conversacións de
Botánica e Conversacións de Filosofía Natural.
O primeiro foi publicado anonimamente en 1805,
chegando a ter 16 edicións aínda que o nome da autora non se
fai público ata a decimoterceira delas, en 1937.
É un diálogo informal entre unha profesora e dúas
alumnas sobre descubrimentos e experimentos de Davy, Volta,
Lavoisier, etc.
ELISABETHA HEVELIUS
POLONIA(1647-1693)
Casada co astrónomo Hevelius, traballa con el e publica
numerosos traballos. En 1690 publica Prodomus astronomía, un
catálogo de mil cincocentas sesenta e catro estrelas coa súa
posición e magnitudes, antes de que se utilizara o telescopio
para identificar a posición das estrelas. A publicación foi
anónima e custou anos de investigación poder dicir que foi ela a
autora deste tratado
Mujeres científicas de todos los tiempos Nuria Solsona

11. JOSELYN BELL
No ano 1967 descubriu casualmente, cando aínda era estudiante de
doutorado, os Púlsares , corpos celestes de pequenas dimensións e gran
densidade que emiten radiación intermitentemente.
O seu proxecto de investigación, dirixido por Hewish, consistía no estudio do
medio interestelar e contribuíu ó coñecemento das estrelas de neutróns.
A pesares de que foi ela quen o atopou, o Premio Nobel recibiuno o seu xefe,
autor do primeiro artigo que anuncia o descubrimento. Co tempo a
comunidade científica e astrónoma foi recoñecendo o seu mérito e a
inxustiza cometida con ela.
http://www.cotidianomujer.org.uy/1997/Nobel25.htm
http://www.inaoep.mx/~rincon/pulsares.html

12. LAURA CERETTA
ITALIA (1469-1488)
De familia aristocrática, estudiou matemáticas, astroloxía e filosofía, asistindo regularmente ás
reunións da Academia Mondella, importante institución italiana do século XV.
Sen embargo foi desautorizada totalmente cando a súa obra foi acusada de plaxio e falta de
orixinalidade e se atribuíu ó seu pai todo o que ela escribira.
LAURA BASSI
ITALIA (1711-1778)
Primeira muller profesora de física nunha universidade, estudiou matemáticas, filosofía, anatomía,
historia natural e linguas.
Cando un científico inglés a coñeceu, quedou moi sorprendido de que, sendo tan intelixente non
fose tan masculina como se podía supoñer.
Algúns biógrafos negan que ocupara unha cátedra durante 25 anos, feito que está documentado na
propia universidade, alegando que só daba clases privadas na súa casa.
A Universidade catalogou a súa cátedra como extraordinaria, para poder anulala cando ela se
retirara de forma que ningunha outra muller puidera acceder a ela.
Mujeres científicas de todos los tiempos. Nuria Solsona